Chłopi - omówienie PDF

Preview

Summary

Chłopi - omówienie, streszczenie, bohaterowie...

Description

Chłopi Władysław Reymont - 1867-1925 tak naprawdę nazywał się Stanisław Władysław Rejment, polski pisarz, prozaik, nowelista [w 1924 za „Chłopów" , nie skończył szkoły podstawowej, ale ukończył Warzawską Szkołę Niedzielno-Robotniczą [zawód: krawiectwo], pracował jako dróżnik w stacjach w Rogowie, Lipcach, Krosnowej, próbował kariery aktorskiej, ale nie była ona pochwala przez rodziców, w 1890 wyjechał do Niemiec, szerzył spirytyzm razem z Puszowem, w 1900 uległ wypadkowi kolejowemu - miał złamane żebra [leczył się w Krakowie, a opiekowała się nim Aurelia Szabłowska, która za niego za mąż], razem z żoną przeżyli Rewolucję 1905 i I wojnę światową, dzieła:„Ziemia Obiecana" , „Komediantka" , „Spotkanie” , „W jesienną noc” , „Rok 1794” ,

W „Chłopach” nie ma akcji przyczynowo skutkowej, ponieważ Reymont chciał pokazać prawdziwe życie chłopów - akcja epizodyczna. Miejsce akcji: Lipce koło Tymowa [nazwa autentyczna, ale wieś fikcyjna - uogólnienie wsi, zamknięcie, odcięcie od świata -> uniwersalizm] zabór rosyjski - bohaterowie byli lub są w wojsku rosyjskim, sytuacja po uwłaszczeniu chłopów Chłopi nie mają możliwości przemieszczania się, żyją tym co się dzieje we wsi. Czas akcji: akcja twa prawie rok - od końca września do końca lipca, czas akcji wyznaczony przez naturę - Reymont pokazuje, że rytm życia chłopów jest wyznaczony przez naturę [nie liczą się zegary i dzwony - nie ma czasu pojmowanego współcześnie], rok liturgiczny - święta mocno zaakcentowane, bardzo wpływają na życie chłopów, bieg akcji - linearny - brak retrospekcji takich jak w Lalce, gdzie są olbrzymie rozdziały retrospekcyjne, ale są aluzje, np. do powstania styczniowego, czasy współczesne autorowi, nie ma konkretnego roku - Reymont chciał pokazać pewną kondycję życia chłopów,

- Kuba kulał na jedną nogę, jak szli na groby to opowiadał historię jak brał udział w powstaniu styczniowym i został ranny

Wątki: 1. wątki związane z Borynami >dramat małżeński - Maciej i Jagna, >konflikt pokoleń - Maciej i Antek [chodzi o to kto ma być głową rodziny i czy Antek jest gotów], >romans Antka i Jagny, >małżeństwo Antka i Hanki, 2.Lipczanie jako społeczeństwo >sprawa sądowa,

>spór o las,

>hierarchizacja, >budowanie szkoły rosyjskiej,

3. Lipczanie prywatnie >życie miłosne Jagny>wątek Kuby, Agaty, >wątek miłosny Szymka [brata Jagny] i Nastki, Gromada jako bohater zbiorowy najważniejsze wartości - praca i ziemia [warunkowały hierarchizację], bohater zbiorowy zróżnicowany ze względu na majątek, bogaci chłopi: Borynowie, Kowal, Młynarz, Paczesiowie średniozamożni chłopi: wójt, sołtys, Kłębowie małorolni chłopi: Bylicowie, Szymek i Nastka, Mateusz, bezrolni chłopi: komornicy - Jagustynka [najemni chłopi], Agata, Kozłowi, parobkowie Kuba, Witek [są związani umową z obcym gospodarstwem],

Funkcja gromady w życiu jednostki poczucie przynależności, wpływa na postępowanie, wytwarza normy obyczajowe i moralne, są pobożni, religijni, ale nabożeństwa są też dla nich sposobem na ukazanie hierarchii [pojawiają się elementy z tradycji pogańskich], Lipczanie krytykują próżność i lenistwo, małżeństwa postrzegane jako interes, umowa,

Spór Antka i Boryny Antek oskarża go o bezprawne przekazanie ziemi Jagnie, uważa, że powinien dostać własny kawałek ziemi, doszło do bójki, Antek bronił Hanki, Boryna wyrzuca syna z żoną i dzieckiem z domu, ludzie ze wsi chcą pogodzić mężczyzn, ale to nie przynosi pozytywnych skutków, więc stają po stronie Boryny [bogatszy, wyżej w hierarchii], Ksiądz rozmawia z Antkiem i zwraca mu uwagę, Boryna - zarozumiały, despotyczny, egoistyczny,

Maciej Boryna głowa rodziny, dwukrotny wdowiec, 58 lat, dzieci: Antek, Magda, Grzegorz, Józka, pracowity, dobry gospodarz, ziemia najważniejsza, materialny, przywódca lipczan, najbogatszy, skąpy, nie lubi słabości, nie lituje się na innymi, W rodzinach lipczan panuje patriarchat [jedna osoba przewodzi rodzinie] i jest to uznawane za dobre. Jeśli ludzie go zaakceptują to mogą mieć wiele korzyści, choć muszą się dostosować, a jeśli tego nie zrobią, to będą skazani na ostracyzm [Antek nie godzi się - wyrzucony z domu]. Gromada umożliwia przetrwanie jednostkom.

Spór o ziemię dzieci uważają, że Boryna bezprawnie zajął ziemię, której część należała do ich zmarłej matki, złość Antka jest spotęgowana ślubem Boryny z Jagną, Magda boi się o ojca, Kowal staje w jej imieniu,

Józka doprowadza do pogodzenia, chce pełnej rodziny i spokoju [jest jeszcze dzieckiem wartości niematerialne] Jagna zostaje wykreowana jako femme fatale [typowa młodopolska kobieta], czyli kobieta, która prowadzi mężczyzn do zguby/upadku. Codzienność. zwyczaje uzależnienie od natury i roku liturgicznego, praca jest ciężka i mozolna, ale można przy niej porozmawiać o sprawach wsi i jej mieszkańców, praca jako obrzęd dla rozrywki, w święta się nie pracuje, tylko sprząta i stroi domy, każdy w rodzinie ma swoje obowiązki, miejsce przy stole, wesela trwają kilka dni, każdy ma swoją rolę, wie jak się zachować,

Naturalistyczna koncepcja człowieka - z założeń francuskiego naturalizmu przyroda kształtuje rytm życia człowieka, który kieruje się walką o byt [uzależniona od pracy i posiadanej ziemi], występują porównania ludzi i ich zachowań do natury [np. spór Antka z ojcem - walka wilków], miłość w utworze jest gwałtowna, pozbawiona uczuć, fizyczna,

NARRATOR - trzecioosobowy, zróżnicowany na 3 typy

1. stylizator młodopolski [dekadenckie opisy przyrody] 2. wiejska gaduła [opowieść Rocha, elementy gwarowe] 3. realistyczny obserwator [opis pracy na polu]

Tendencje młodopolskie impresjonizm [opisy wpadające w nastrój dekadencki], naturalizm [fizyczność ludzi, elementy brzydoty], realizm [odwzorowanie codzienności, weryzm, hierarchizacja], Symbolizm [śmierć Boryny porównana do śmierci biblijnego siewcy],

a.Chłopi” jako epopeja epopeja [epos] - podniosły utwór epicki, wielowątkowy, panoramiczne ujęcie, bohater zbiorowy, Lipczanie - gromada chłopska, obszerne retardacyjna, nastrój młodopolski],

opisy

przyrody

[funkcja

kształtowanie nowej autonomicznej warstwy społecznej niezależnej od innych, sprze wobec rusyfikacji, budzi się tożsamość narodowa i społeczna,

Stylizacja w „Chłopach" - dialektyzacja

umiarkowana - elementy gwarowe w wypowiedziach bohaterów, narrator wypow się polszczyzną standardową, głównie gwara łowicka - słowa łowieckie, ale gram z wielu gwar, np. podhalańskiej, styl potoczny w wypowiedziach, artystycz narratora, dialektyzacja socjologicma, indywidualizacyjna,...