Dermatologia-streszczenie-podręcznika-jabłońska-majewski- choroby-skóry-i-choroby-przenoszone-drogą-płciową PDF

Preview

Summary

Download Dermatologia-streszczenie-podręcznika-jabłońska-majewski- choroby-skóry-i-choroby-przenoszone-drogą-płciową PDF

Description

DERMATOLOGIA STRESZCZENIE PODRĄCZNIKA JABŁOŃSKA, MAJEWSKI – „CHOROBY SKÓRY I CHOROBY PRZENOSZONE DROGĄ PŁCIOWĄ”

Spis treści 1. Budowa i funkcje skóry 2. Symptomatologia ogólna chorób skóry (semiotyka) 3. Objawy spotykane w chorobach skóry 4. Podstawowe pojęcia histologii skóry 5. ZakaŜenia bakteryjne skóry 6. Gruźlica skóry 7. ZakaŜenia grzybicze skóry 8. Choroby pasoŜytnicze skóry 9. Choroby wirusowe skóry 10. Dermatozy rumieniowe, rumieniowo – złuszczające i grudkowe 11. Fotodermatozy 12. Uszkodzenie skóry czynnikami fizykalnymi 13. Choroby alergiczne skóry 14. Łuszczyca i dermatozy łuszczycopodobne 15. Autoimmunologiczne dermatozy pęcherzowe 16. Choroby tkanki łącznej 17. Zmiany zapalne i zanikowe tkanki podskórnej 18. Choroby naczyniowe skóry 19. Ziarniniaki i zmiany odczynowe 20. Choroby związane z zaburzeniami metabolicznymi 21. Genodermatozy 22. Znamiona i nowotwory łagodne 23. Stany przedrakowe i CAIS 24. Nowotwory złośliwe skóry 25. Chłoniaki skóry i stany poprzedzające 26. Zespoły paraneoplastyczne 27. Zaburzenia barwnikowe 28. Choroby gruczołów łojowych i potowych 29. Choroby włosów 30. Chorobyprzenoszone drogą płciową

I – BUDOWA I FUNKCJE SKÓRY        

funkcje skóry: osłona narządów wewn ętrznych przed wpływem środowiska zewnętrznego, ochrona przed czynnikami mechanicznymi, fizycznymi, chemicznymi i bakteryjnymi, termoregulacja, regulacja równowagi wodno – elektrolitowej i czynność zewnątrzwydzielnicza, funkcje resorpcyjne (wchłanianie przez skórę), narząd czucia i percepcji, metabolizm białek, lipdów, węglowodanów i witamin, funkcja immunologiczna warstwy – skóra składa się z naskórka, skóry właściwej oraz tkanki podskórnej

naskórek (epidermis) – jest strukturą pochodzenia ektodermalnego; ma budowę pięciowarstwową:  warstwa podstawna (stratum basale) – komórki wydłuŜone, o silnie zasadochłonnych jądrach; zawierają prekursory keratyny: tonofibryle i cytokeratyny; w warstwie tej znajdują się: keratynocyty, melanocyty, komórki Langerhansa (APC), komórki Merkela (neuroendokrynne); komórki łączą się ze sobą i z wyŜej połoŜonymi warstwami przez desmosomy i kadheryny E (epitelalne, nabłonkowe), natomiast z niŜej leŜącą błoną podstawną – przez hemidesmosomy i integryny  warstwa kolczysta (stratum spinosum) – komórki wieloboczne, ulegające spłaszczeniu w kierunku powierzchni; pomiędzy nimi występują przestrzenie z desmogleiną, cementującą przylegające desmosomy warstwa podstawna i kolczysta noszą wspólną nazwę warstwy Malpighiego (stratum Malpighi)  warstwa ziarnista (stratum granulosum) – wrzecionowate komórki o spłaszczonych jądrach, wypełnione ziarnami keratohialiny  strefa (warstwa) pośrednia (zona intermedia) – rozróŜnialna tylko specjalnymi metodami (histochemia, mikroskopia elektronowa), ma duŜe znaczenie w zaburzeniach rogowacenia  warstwa rogowa (stratum corneum) – spłaszczone bezjądrzaste komórki, początkowo przylegające, ku górze coraz luźniej ułoŜone i złuszczające się (korneocyty); zawiera keratyny wiąŜące wodę i nadające przez to elastyczność; korneocyty zawierają fosfolipidy błonowe, w skład których wchodzi kwas arachidonowy; na zewn ątrz obecny płaszcz lipidowy złoŜony z zawiesiny wodno – olejowej i złuszczonej keratyny – chroni przed czynnikami mechanicznymi, chemicznymi (kwasy) i UV  okres przejścia keratynocytu z warstwy podstawnej do rogowej to tzw. TOT (turnover time) wynoszący średnio 26 – 28 dni, przy czym połowę tego czasu komórka spędza w warstwie Malpighiego, a połowę w warstwie rogowej; wskaźnik ten jest obniŜony w parakeratozie (występuje np. w łuszczycy)  róŜnicowanie keratynocytów zaleŜne jest od filamentów pośrednich – cytokeratyn; fizjologicznie w naskórku występują cytokeratyny: 1, 5, 10, 11, 14 i 15 (5 w warstwie podstawnej, 1 i 10 w wyŜszych); przy łagodnych procesach proliferacyjnych obecne są 6 i 16; kontrolę nad proliferacją i róŜnicowaniem pełni TGF-β; w terminalnym róŜnicowaniu się keratynocytów bierze udział zjawisko apoptozy  keratyna – składa się z cytokeratyn oraz białek wiąŜących filamenty pośrednie (np. filargyny); markery korneocytów: filagryna (← profilagryna; rdzeń), inwolukryna (prekursor koperty), lorikryna (składnik koperty) skóra jako organ immunologiczny – komórki Langerhansa, keratynocyty, limfocyty T  komórki Langerhansa (LC, dendrytyczne) – makrofagi pochodzenia szpikowego prezentujące antygeny limfocytom T i niezbędne do ich aktywacji (nadwraŜliwość typu IV); posiadają receptory dla Fcγ i C3 oraz antygeny MHC-II (HLA-DR, DP, DQ) UV, RTG →(-)→ LC + ag → prezentacja (skóra, węzeł) + pobudzenie → IL-1 → Th → IL-2 → proliferacja T + róŜnicowanie Tc  udział keratynocytów → IL-1, 3, 6, 8, TNF, INF-α, β, TGF-α, β, FGF, PDGF IL-1, TNF-α, IFN-γ → keratynocyty → wtórne cytokiny (chemokiny): IL-8, MCP-1, IP-10 → chemotaksja granulocytów, limfocytów i monocytów  patologiczna ekspresja HLA-DR na powierzchni keratynocytów → funkcja APC ekspresja cząstek adhezyjnych: ICAM-1, LFA-3, BB7 ↔ ligandy LFA-1, CD-2, CD-28 na naciekających komórkach, np. LE, LP, łuszczyca, kontaktowe zap. skóry melanogeneza  melanocyty – poch. z grzebienia nerwowego; synteza melaniny: Phe → Tyr → DOPA → dopachinon → melanina; marker immunologiczny: ag S-100; posiada wypustki ze zmienna liczbą melanosomów –

ziarnistości zawierających melaninę; nie posiadają desmosomów, posiadają filamenty aktywnowe i mikrotubule; degradacja melanocytów pozostawia melanosomy, fagocytowane przez keratynocyty i makrofagi skóry właściwej (melanofory); barwa skóry zaleŜna od aktywności melanocytów, a nie od ich ilości  nasilenie melanogenezy: # UV i stany zapalne (przez ↓ ilości grup sulfhydrylowych – inhibitorów melanogenezy) # metale i metaloidy (Cu, Fe, Ag, Au, As) # MSH ← cz. pośrednia przysadki, keratynocyt, melanocyty; T3/4; estrogeny  hamowanie melanogenezy: # hormony, gł. glikosteroidy # witaminy, gł. wit. C strefa błony podstanej  błona podstawna – zlok. pod naskórkiem, złoŜona z białek i proteoglikanów produkowanych przez naskórek i tkankę łączną skóry właściwej; dzieli się na 2 blaszki # blaszka jasna (lamina lucida) – zaw. kompleks białkowy związany z hemidesmosomami (antygen pemfigoidu); obecna laminina – GP o budowie A3B, wiąŜąca COL4, proteoglikany i komórki # blaszka ciemna / gęsta (lamina densa): COL4, antygen kolagenowy KF-1, proteoglikany (gł. HS) # strefa pod blaszką ciemną (sublamina densa) – włókna kotwiczące, złoŜone z COL7 (utrzymywanie łączności naskórka ze skórą właściwą)  przyleganie keratynocytów: integryny (gł. z grupy VLA) będące receptorami dla składników matriksu: kolagenu (VLA2), lamininy (VLA6), fibronektyny (VLA5), epiligryny (VLA3); poprzez integryny keratynocyty odbierają sygnały ze składników matriksu, co moduluje ich proliferację i róŜnicowanie (istotne dla procesów regeneracyjnych) skóra właściwa (dermis, corium) – poch. mezodermalnego  falisty przebieg granicy skórno – naskórkowej: brodawki skórne (papillae) i sople naskórkowe # warstwa brodawkowata (stratum papillare) – obejmuje brodawki i liczne drobne naczynia krwionośne # warstwa siateczkowata (stratum reticulare) – obejmuje warstwy głębsze aŜ do tkanki podskórnej  podścielisko łącznotkankowe: włókna + istota podstawowa (CS, HA) # włókna kolagenowe: podstawa podścieliska (I, III), błony podstawne (IV, laminina) # włókna retikulinowe: obecne w większej ilości w brodawkach skórnych # włókna elastyczne: nadają skórze spręŜystość i rozciągliwość; ulegają degeneracji z wiekiem  komórki tkanki łącznej w skórze właściwej: fibroblasty i fibrocyty, histiocyty (makrofagi poch. z monocytów krwi), mastocyty (komórki tuczne), limfocyty tkanka podskórna (subcutis) – złoŜona ze zrazików tłuszczowych przedzielonych tkanką łączną zbitą włóknistą; zawiera części wydzielnicze gruczołów potowych, naczynia krwionośne, włókna, upostaciowione zakończenia nerwowe unaczynienie skóry  splot głęboki – na granicy skóry wła ściwej i tkanki podskórnej  oddzielne sploty w otoczeniu przydatków (mieszków włosowych i gruczołów potowych)  splot powierzchowny podbrodawkowy – zaopatruje brodawki (odŜywianie naskórka przez krąŜenie limfy); naczynia Ŝylne odgrywają role w procesach zapalnych unerwienie skóry  przeplatanie włókien somatycznych z autonomicznymi # wolne zakończenia nerwowe wnikają do naskórka, oplatają przydatki, wnikają do mięśniówki naczyń # zakończenie upostaciowione – pełnią funkcje receptorowe: ciałka Vatera – Pacciniego – ucisk ciałka Meissnera – dotyk ciałka Krausego – zimno ciałka Ruffniego – ciepło  włókna czuciowe → neuropeptydy (PS, somatostatyna, MSH-γ): regulacja nocyceptywna, naczynioruchowa, wydzielanie potu, uwalnianie histaminy z mastocytów  świąd – zw. z wolnymi zakończeniami nerwowymi na granicy skórno – naskórkowej (szczególnie bogate)

śluzówki otworów naturalnych – cechują się brakiem przydatków skóry, mniejszą liczbą komórek barwnikowych, fizjologicznym skróceniem TOT (5 dni → bardzo szybkie gojenie ran; ← wzmoŜona ekspresja EGF) gruczoły łojowe (holokrynowe – całe komórki niszczone podczas wydzielania)  większość związana jest z mieszkami włosowymi, nieliczne uchodzą bezpośrednio na powierzchnię skóry, brzeg czerwieni wargowej, brzeg powiek (gruczoły Meiboma)  wydzielanie wspomagane przez skurcz mięśni przywłośnych  rola łoju: ochrona przed czynnikami mechanicznymi, chemicznymi i bakteryjnymi  skład łoju: skwalen, cholesterol, TG, FFA  regulacja wydzielania łoju: (+): dihydrotestosteron (DHT), progesteron, GKS (-): estrogeny, antyandrogeny (octan cyproteronu = Diane®) gruczoły potowe – składają się z części wydzielniczej (w tkance podskórnej), przewodu wyprowadzającego (w skórze właściwej i naskórku) oraz ujścia gruczoły ekrynowe występują w całej skórze

gruczoły apokrynowe wyst. gł. w okolicach pachowych, płciowych, odbytu, brodawek płciowych, powiek nie pełnią funkcji termoregulacji związane z mieszkami włosowymi

rola termoregulacji skład potu: H2O, NaCl, K+, Ca2+, Mg2+, Fe2+, mocznik, mleczan, węglowodany, lipidy reg. nerwowa (PS+): (+): ACh, pilokarpina, OUN (emocje) funkcjonują po okresie pokwitania (-): atropina, sympatektomia reg. nerwowa (S+) ← hormony, OUN (emocje) włosy  mieszek włosowy: # cz. nabłonkowa – macierz (łodyga i pochewka) # cz. łącznotkankowa – brodawka (naczynia, nerwy)  okresy ewolucji włosa – cykl włosowy: # okres wzrostu (anagen) – 80 – 85 % włosów na głowie, 3 – 6 lat; dobrze wykształcona opuszka # okres inwolucji (katagen) – 0,5 – 1 % włosów, kilka dni – 2 tygodnie; opuszka → kolba # okres spoczynku (telogen) – 10 – 20 %, 2 – 4 miesiące; kolba – zrogowaciały korzeń  trichogram – ocena stanu mieszków włosowych – mikroskopowy wygl ąd korzenia: odsetek włosów rosnących i spoczynkowych pozwala określić stopień uszkodzenia mieszka  rodzaje włosów: meszkowe (vellus; cienkie i krótkie, obecne na całym ciele), brwi i rz ęsy, włosy okolic płciowych, włosy skóry owłosionej głowy  regulacja wzrostu: hormony (androgeny →→ hirsutyzm) i czynniki genetyczne paznokcie  skład: macierz (matrix; miejsce wzrostu płytki, dosiebna część łoŜ yska leŜąca pod wałem), zrogowaciała płytka paznokciowa, łoŜysko łącznotkankowe, hyponychium, wał (fałd naskórkowy pokrywający tylne i boczne części płytek), obr ąbek naskórkowy (cuticula, eponychium, „skórka”), zbielenie półksięŜycowate (lunula)  tempo wzrostu płytek: ok. 2 mm / m-c; kilkakrotnie wolniej w obr ębie palców nóg II – SYMPTOMATOLOGIA OGÓLNA CHORÓB SKÓRY (SEMIOTYKA) podstawowe wykwity chorobowe – zmiany skórne, na podstawie których ustalamy rozpoznanie wykwity pierwotne – pojawiają się na skórze w początkowym okresie ujawniania zmian chorobowych plama (macula) – wykwit leŜący w poziomie skóry, niewyczuwalny przy dotyku, róŜniący się od otaczającej skóry wyłącznie zabarwieniem  plamy barwnikowe – znamiona, piegi, przebarwienia w rumieniu trwałym, tatuaŜu, odbarwienia (np. bielactwo)  plamy zapalne – rumień (erythema)  palmy naczyniowe – wynaczynienia (petechiae), trwałe rozszerzenia (teleangiektazje), łagodne nowotworzenie drobnych naczyń (naczyniaki płaskie)  plamy złogowe – srebrzyca, rtęcica

bąbel pokrzywkowy (urtica) – wykwit wyniosły ponad powierzchnię skóry, barwy porcelanowo-białej lub róŜowej, szybko powstający i szybko ustępujący bez śladu; obrzęk skóry właściwej; ← pokrzywka, oparzenie pokrzywą, obrz ęk naczynioruchowy Quinckego grudka (papula) – wykwit wyniosły ponad powierzchnię skóry, o rozmaitych wymiarach, dość wyraźnie odgraniczony, róŜniący się od otaczającej skóry spoistością i ustępujący bez śladu  grudki naskórkowe – zw. z przerostem naskórka – np. brodawki zwykłe (przerosłe – duŜe rozmiary)  grudki mieszane = skórno – naskórkowe – np. łuszczyca, LP guzek (nodulus) – wykwit wyniosły ponad powierzchnię skóry, zw. ze zmianami w skórze właściwej, często ulegający rozpadowi i ustępujący z pozostawieniem blizny; np. guzki gruźlicze w gruźlicy toczniowej (tbc luposa) guz (nodus, tumor) – większe wykwity grudkowe, zajmujące tkankę podskórną  guzy zapalne – np. rumień guzowaty, czyrak  guzy nowotworowe – łagodne (włókniak) lub złośliwe (postać guzowata mycosis fungoides) pęcherzyk (vesicula), pęcherz (bulla) – wykwity wyniosłe ponad powierzchnię skóry, wypełnione płynem i ustępujące bez śladu  płyn w przestrzeniach międzykomórkowych naskórka – stan gąbczasty (status spongiosus) – wyprysk  płyn w keratynocytach – zwyrodnienie wodniczkowe (balonowate) ← HSV, VZV  pęcherze podrogowe – szczególnie nietrwałe; np. liszajec, pęcherzyca liściasta  pęcherze śródnaskórkowe – np. akantolityczne; np. pęcherzyca zwykła  pęcherze podnaskórkowe – np. pemfigoid  dermolityczne – pęcherz poniŜej błony podstawnej w skórze; np. dystroficzna postać EBA, ~ EBA krosta (pustula) – wykwit pęcherzykowy lub pęcherzowy zawierający od początku treść ropną (np. łuszczyca krostkowa) albo przekształcający się z pęcherzyków lub pęcherzy w wyniku wtórnego zakaŜenia bakteryjnego wykwity wtórne – zajście wykwitów pierwotnych w dalszych fazach rozwoju choroby łuska (squama) – złuszczająca się warstwa rogowa  jako zejście stanu zapalnego  w następstwie hiperkeratozy (np. rybia łuska) lub parakeratozy (np. łuszczyca) blaszka (plag) – wynik zlania się grudek na duŜym obszarze; np. w łuszczycy strup (crusta) – efekt zasychania na powierzchni skóry płynu wysiękowego albo treści ropnej pęcherzyków lub pęcherzy albo na podłoŜu nadŜerek lub owrzodzeń; np. strupienie w wyniku wtórnej infekcji – zliszajowacenia nadŜerka (erosio) – ubytek naskórka powstający w wyniku jego zniszczenia (np. maceracja w fałdach skórnych, po przerwaniu pokrywy pęcherzyków lub pęcherzy), ustępujący bez blizny przeczos (excoriatio) – nadŜerka powstająca w skórze uprzednio nie zmienionej, najczęściej pod wpływem drapania się; np. świerzb, wszawica, świerzbiączka pęknięcie (fissura), rozpadlina (rhagas) – linijne ubytki dotycz ące głębszych warstw skóry właściwej, w wyniku czego mogą powstawać blizny; np. pobrudowania w rogowcu dłoni i stóp, hiperkeratotyczny wyprysk dłoni i stóp owrzodzenie (ulcus) – ubytek skóry właściwej ustępujący z pozostawieniem blizny; powstaje wtórnie (z guzków, guzów, krost) lub pierwotnie pod wpływem czynników chemicznych (kwasy), fizycznych (oparzenia i dmroŜenia), mechanicznych (odleŜyna), w wyniku zmian naczyniowych (tt. – np. miaŜdŜyca lub ŜŜ. – np. owrzodzenia podudzi) blizna (cicatrix) – efekt uszkodzenia skóry właściwej i zastąpienia jej tkanką włóknistą; zmiana wtórna do owrzodzeń, czasem do nie rozpadających się guzków – np. sarkoidoza, tbc toczniowa płaska  blizny przerostowe – np. keloid pooparzeniowy  blizny zanikowe – np. DLE, liszaj twardzinowy stany narzucone skóry – nie dają się morfologicznie włączyć ani do wykwitów pierwotnych ani wtórnych lichenizacja – przerost naskórka ze wzmoŜonym poletkowaniem powierzchni; char. dla świerzbiączki, równieŜ w nasilonym i przewlekłym AZS zliszajowacenie (impetiginisatio) – wtórne zakaŜenie bakteryjne nałoŜone na wcześniej istniejące zmiany; w chorobach świądowych pogrubiały, suchy, szorstki naskórek o wzmoŜonym poletkowaniu III – OBJAWY SPOTYKANE W CHOROBACH SKÓRY  objaw Asboe – Hansena – wynik niepełnej akantolizy skóry otaczającej pęcherz – poszerzanie się obwodu pęcherza w wyniku ucisku na pokrywę

 objaw Auspitza – charakterystyczny, choć nieswoisty dla łuszczycy objaw, polegający na wystąpieniu punktowego krwawienia w miejscu zdrapania chorobowych łusek, spowodowany płytszym niŜ w skórze zdrowej połoŜeniem naczyń krwionośnych  objaw brudnych kolan – występuje w przebiegu niedoczynności tarczycy, charakterystyczny zwłaszcza dla obrzęku śluzowatego, polega na ograniczonym, nadmiernym rogowaceniu naskórka (hyperkeratosis hypothyreotoxica), dotycz ącym zwłaszcza kolan i łokci, rzadko takŜe wewn ętrznych kostek i grzbietów stóp; naskórek w obr ębie zmian jest szorstki, pomarszczony, łuszczy się i ulega zabrudzeniu łatwiej niŜ naskórek zdrowy, dając wraŜenie brudnych plam, szczególnie na tle bladej w niedoczynności tarczycy skóry  objaw bruzdy – pow. węzłów powyŜej i poniŜej więzadła pachwinowego, występujące w róŜnych chorobach zakaźnych (zazwyczaj wenerycznych) i nowotworach; dawniej niesłusznie uwa Ŝany za swoisty dla ziarnicy wenerycznej (występuje w najwyŜej 15% przypadków)  objaw Köbnera – powstawanie zmian charakterystycznych dla choroby w nowych miejscach, jako wynik drobnych, miejscowych urazów naskórka, np. zadrapań (po ok. 8 – 14 dniach); występuje w: aktywnej łuszczycy (nie w remisjach), LP, MOC, brodawkach płaskich  objaw Nikolskiego – wynik niepełnej akantolizy w skórze pozornie niezmienionej → powstawanie pęcherzy i spełzanie naskórka w wyniku pocierania skóry palcem; występuje w pęcherzycy zwykłej i liściastej, zespole Lyella (TEN) oraz Stevensa-Johnsona  objaw świecy stearynowej – charakterystyczny dla łuszczycy objaw, polegający na tym, Ŝe po zdrapaniu charakterystycznych dla tej choroby, a występujących w obrębie ogniska grudek, łusek, powierzchnia pod nimi wygląda jakby pokryta warstewką stearyny  objaw diaskopii – po ucisku zmiany płytką szklaną znika zaczerwienienie, a pojawia się barwa palonego cukru; występuje np. w sarkoidozie, tbc toczniowej, lupoid prosówowy rozsiany twarzy  objaw Argyll Robertsona – obustronny brak reakcji źrenic na światło przy zachowanej reakcji na zbieŜność; świadczy o uszkodzeniu dośrodkowej drogi odruchowej (włókien PS+) przed osiągnięciem jądra nerwu III, przebiegającej w pokrywie śródmózgowia; występuje w: kile III – rz., stwardnieniu rozsianym, guzach szyszynki oraz encefalopatii cukrzycowej  objaw Cullena – występowanie brunatno-sinych plam w okolicy pępka, będących ogniskami martwicy tkanki tłuszczowej; towarzyszy schorzeniom trzustki (stanom zapalnym i npl)  objaw Grey-Turnera – brunatno-sine plamy podskórnej martwicy tkanki tłuszczowej, zlok. w okolicy lędźwiowej, zwykle lewostronnie; występowanie j. w.  objaw Halsteadta – marmurkowatość kończyn i brzucha; jeden z objawów rozwijającego się wstrząsu, dawniej uwaŜany za swoisty dla OZT  objawy wciągania – zespół objawów chorobowych pozwalających podejrzewać wystąpienie raka sutka:  wciąganie brodawki sutka, ewentualnie jej sterczenie,  pępek rakowy: - wciągnięcie fragmentu skóry, - trudna przesuwalność wciągniętego fragmentu względem tkanki podskórnej, - zgrubienie skóry w obrębie pępka rakowego,  skóra zmieniona na podobieństwo "skórki pomarańczowej", zmiana ta dotyczy ograniczonego obszaru,  rzadko stwierdzane pomniejszenie całego sutka, będące na ogół wynikiem jego zwłóknienia IV – PODSTAWOWE POJĘCIA HISTOLOGII SKÓRY hiperkeratoza (hyperkeratosis) – znaczne pogrubienie warstwy rogowej naskórka związane z nadmiernym rogowaceniem; wyst. w: nagniotek, brodawka, rogowacenie mieszkowe; mogą doń prowadzić: wyprysk, LP, kilka typów rybiej łuski parakeratoza (parakeratosis) – patologiczne rogowacenie polegające na obecności jąder komórkowych w keratynocytach warstwy rogowej (gdzie fizjologicznie komórki bezjądrzaste), co związane jest ze skróceniem TOT; jest charakterystyczna dla chorób skóry przebiegających z nadmierną proliferacją naskórka – np. dla łuszczycy. akantoza (acanthosis) – pogrubienie warstwy kolczystej akantoliza (acantholysis) – utrata łączności między komórkami warstwy kolczystej poprzez zanikanie mostków międzykomórkowych; komórki leŜą luźno w powstałych wolnych przestrzeniach, mają okrągły kształt oraz duŜe, często nieprawidłowe jądra; barwią się metodą Maya-Grünwalda-Giemsy w charakterystyczny...