Epikureizm, stoicyzm, sceptycyzm PDF

Preview

Summary

notatki z etyki konwersatorium...

Description

Epikureizm Nurt w dziejach filozofii nawiązujący do filozoficznych koncepcji Epikura z Samos (341 - 270 p.n.e.). W etyce: to przeświadczenie, że najwyższym dobrem człowieka jest szczęście, utożsamiane z przyjemnością; epikureizm pojmuje przyjemność jako stan duszy całkowicie spokojnej, uwolnionej od wszelkich niepokojów, związanych ze świadomością nieuchronności własnej śmierci, obawami przed ingerencją bogów w życie ludzi, wyobrażeniami egzystencji pośmiertnej, strachem przed cierpieniami powodowanymi przez choroby, czy obezwładniającym przekonaniem o istnieniu konieczności przenikającej przyrodę; tak pojęta przyjemność jest rozumnym przeżywaniem radości płynącej ze świadomości własnego istnienia. W ontologii (teorii bytu): to przeświadczenie, przejęte od Demokryta z Abdery (ok. 470 - 370 p.n.e.), że rzeczywistość składa się z atomów (niepodzielnych cząstek) poruszających się w próżni; epikureizm zmodyfikował nieco stanowisko wcześniejszych atomistów: oprócz dawniej wyznaczonych własności atomu (niepodzielności, naturalnego ruchu, wielkości i kształtu) epikureizm dodał ciężar i określił kierunek ruchu atomów jako pionowy w dół, przy czym, dla złamania poczucia istnienia konieczności w przyrodzie, epikureizm mówi, że atomy mogą bez żadnych przyczyn odchylać się w swoim ruchu od linii pionowych; w ten sposób w samej fizyce epikureizm zakłada fundament ludzkiej wolności, bez której szczęście nie byłoby możliwe. W epistemologii (teorii poznania): to przeświadczenie, że bez rozumnego poznania nie można być szczęśliwym, a więc nie można zrealizować celów etycznych; poznanie prawdy ma swoje źródło we wrażeniach zmysłowych i tylko w nich; wrażenia są miarą poznania, są jasne i oczywiste.

Stoicyzm Nurt w dziejach filozofii utworzony przez Zenona z Kition (ok. 336 - 264 p.n.e.) i rozwijany przez wielu antycznych filozofów greckich i rzymskich. Jego nazwa pochodzi od budowli, w której Zenon nauczał w Atenach: Stoa Poikile (portyk malowany). W etyce: to przeświadczenie, że najwyższym dobrem dla człowieka jest szczęście, mające swoje źródło w poczuciu, że niezależnie od okoliczności, człowiek może całkowicie polegać na sobie i że wszystko, co wartościowe, zawiera się w jego duszy; człowieka, który osiągnął taki stan, stoicy nazywali mędrcem, a jego dobro cnotą; stoicki mędrzec, zawsze doskonale panujący nad sobą, uświadamia sobie dzięki rozumowi konieczność przenikającą naturę i działa zawsze zgodnie z nią. W filozofii społecznej: to przeświadczenie, że społeczeństwo jest organizmem (a nie zbiorem jednostkowych ludzi-atomów); człowiek ma obowiązki wobec innych ludzi i powinien wszystkich traktować tak samo: siebie samego, jak każdego innego człowieka; stoicyzm głosił kosmopolityzm i dążył do usunięcia granic. W ontologii (teorii bytu): to przeświadczenie, że świat jest materialny, (ale nie jest zbudowany z atomów, nie ma ziarnistej budowy, nie istnieje bowiem próżnia); jednak materia zawiera w sobie dwa składniki: czynny i bierny (pneumę = tchnienie i osady); aktywny czynnik to ognista materia kształtująca od wewnątrz z materii biernej przedmioty; stoicyzm korzystał z filozofii Heraklita z Efezu (ok. 545 - 484 p.n.e.) i przyjął za nim, że pierwotną postacią rzeczywistości jest ogień, z którego w procesie przemian wyłania się świat, by po cyklu czasu wrócić do postaci ognia; stoicy byli panteistami, to znaczy utożsamiali świat i boga, sądzili również, że świat kierowany jest przez rozumną naturę.

W epistemologii (teorii poznania): to przeświadczenie, że wszelkie poznanie ma źródło w doświadczeniu zmysłowym, w postrzeżeniu, i że z niego umysł wysnuwa pojęcia; stoicyzm głosił, że istnieją specjalne postrzeżenia zwane kataleptycznymi, które są jasne i całkowicie prawidłowo ujmują rzeczy.

Sceptycyzm Nurt w dziejach filozofii uformowany w oddzielne stanowisko przez Pirrona z Elidy (ok. 365 - 275 p.n.e.), którego najszerszym wyrazem literackim są pisma Sextusa Empiryka (prawdopodobnie druga połowa II wieku n.e.). W etyce: to przeświadczenie, że szczęście człowieka polega na całkowitym spokoju duchowym, którego warunkiem jest usunięcie ze świadomości pytań, na które nie można znaleźć odpowiedzi. W epistemologii (teorii poznania): to przeświadczenie, że człowiek nie może poznać prawdy; sceptycyzm wytworzył na przestrzeni swoich dziejów szeroki wachlarz argumentów na rzecz tezy o niemożliwości jakiegokolwiek poznania; są to: zasada izostenii (równosilności sądów sprzecznych), tropy dowodzące, że nie można niczego poznać na drodze bezpośredniej (przez doświadczenie zmysłowe, a także przez analizę pojęć) i na drodze pośredniej (przez indukcje, czyli uogólnienie, dedukcję, oraz dzięki kryterium prawdy)....