Fysiologie-anatomie-samenvatting-1 PDF

Preview

Summary

Download Fysiologie-anatomie-samenvatting-1 PDF

Description

Fysiologie: Anatomie Samenvatting Hoofdstuk 1: Hart & bloedvaten Mediastinum = ruimte in thorax tssn. longen en bevat hart, grote BVn., oesofagus,… Hart - onderverdelingen   

Septum interatriale = scheiding tssn. atria; 40-45° tov. sagitale vlak  Op septum interatriale  fossa ovalis = overblijfsel v/foramen ovale ~ embrionaal Septum interventriculare = puilt uit in rechter ventrikel; ook 45° Septum atrioventriculare = tssn. atria – ventrikel o Rechts: ostium atrioventriculare  heeft klep: tricuspidalisklep o Links: ostium atrioventriculare  heeft klep: bicuspidalis

Ostium aortae en ostium trunci pulmonalis  kleppen ~ zwaluwnestjes Hart – vorm en ligging 

Kegelvorm; schuine as: hoek v/ 40-45° (zowel in frontaal als sagitaal vlak!)



Basis cordis o Nr. boven dorsaal en rechts o Dicht tegen WZ voor 4e, 5e, 6e thoracale wervel Apex cordis: o Nr. onder en voor o In 5e tussenribruimte o Op 8 à 10 cm v/d middenlijn, stoot tegen voorste



thoraxwand = puntstoot/ictus cordis!  

Rechterrand hart: tot juist voorbij rand v/h sternum  daalt dan 4cm tot 5e tussenribruimte Linkerrand hart ~ apex cordis

Hart – uitwendig  

Atrioventriculaire grens:  sulcus coronarius Sulcus interventricularis anterior  thv. insicura apicis cordis Sulcus interventricularis posterior



Facies diafragmatica  diafragma + centrum tendineum (= stuk BW in diafragma)* Facies Sternocostalis



* achterkant en facies diafragmatica (= onderzijde)  vooral linker ventrikel!

1

Hart – Atria & Ventrikels 1. Linker Atria:  Instroomvaten: 4 Vv. Pulmonales  Verstopt achter aorta pars ascendens + truncus pulmonalis 2. Linker Ventrikel: (achterzijde hart)  Uitstroomvat: Aorta  Conus arteriorus aortae = plaats waar aorta hart verlaat  Mm. Papilares (anterior, posterior)  fijne cordae tendineae  bicuspidalisklep  Kleppen: Valva Semilunares aortae (posterior, sinistra, dextra) Valva bicuspidalis/Mitralisklep: cuspis anterior, posterior Aorta – Arcus aortae:  Rechts op linker ventrikel  links; van voor nr. achter  Craniaal van splitsingen truncus pulmonalis  Craniaal tot achter manubrium sterni 3. Rechter Atria:  Instroomvaten: Bovenaan V. Cava superior Onderaan V. Cava inferior  klep: valvula van Eustachius Sinus coronarius  klep: valvula van Thebesius  Sinus venarum cavarum = glad opp. tssn. beide V. Cava 4. Rechter Ventrikel:  0,5cm dik  Uitstroomvat: Truncus pulmonalis  Mm. Papilares  fijne cordae tendineae  tricuspidalisklep  Kleppen:  Tricuspidalesklep (cuspis anterior, posterior, septalis): tussen R.-Atrium-R.-Ventrikel Valve trunci pulmonalis – 3 valvulae semilunares (valv. S. ant., dextra, sinistra) ~ zwaluwnestjes

Hart – Pericard  Fibreus pericard: stevig BW, zak die op diafragma rust en ermee is verbonden, ook verbonden met BW van grote BVn., lateraal tegen pariëtale pleura.  Sereus pericard: dun membraan tegen hart  

Pericardvocht in pericardholte

Buitenste pariëtaal blad: verbonden met fibreus pericard Visceraal blad = epicard ~ verbonden met hartspier!

2

Hart – Hartwand  Epicard  Endocard  Myocard

Het hart heeft een fibreus skelet (= BW)  4 anuli fibrosi: ankerplaatsen waar kleppen zitten/BVn. Inkomen-uitgaan + hartspiervezels zitten hier vast!

Hart – Bloedvaten (kransslagaders) Arteriën: A. coronaria cordis sinistra

Ramus circumflexus: nr. Links, verder in sulcus coronarius, over linkerboord v/h hart Facies diafragmatica

Aorta

Ramus interventricularis anterior: loopt in sulcus interventricularis anterior  insicua cordis

A. coronaria cordis dextra: nr. rechts in sulcus coronarius

…

Ramus interventricularis posterior: loopt in sulcus interventricularis posterior

Aders: Kleine venae cordis anteriores  monden afzonderlijk uit in R.-Atrium Kleinere Vv. cordis Venae cardiacae minimae  monden rechtstreeks uit in beide ventrikels Grote Vv. cordis  lopen nr. sinus coronarius (achterkant v/h hart) tssn. Li.-Re.-Atrium en Li.Ventrikel  mondt uit in R.-Atrium boven valva tricuspidalis Vv. die in sinus coronarius uitmonden: 

 

V. Cardiaca Magna: (links) begint in hartpunt  sulcus interventr. Ant.  sulcus coronarius  sinus coronaries V. Cardiaca Parva: (rechts) Sulcus coronarius  sinus coronarius V. Cardiaca Media: Stijgt op in sulcus interventr. Post.  mondt uit in sulcus coronarius

3

Hart – Geleidingsweefsel Start/ontstaan van een prikkel: SA-knoop: (nodus Sinu-Atrialis ~ van Keith & Flack) tussen epicard en myocard; thv. V.Cava Superior Prikkel breidt zich uit over beide atria AV-knoop: (nodus AtrioVentricularis ~ Ashoff-Tawara) thv. tricuspidalis; in interatriaal septum Speciale geleidende cellen: purkinjevezels in bundel van His in septum interventriculare Linker en rechter tak purkinjenetwerk

Bloedvaten ( zie ook ppt.!!!) 

Sinusoïden = capilairen, MAAR: breder en meer onregelmatig lumen Vene lamina elastica intena tunica adventiti = los BW; bevat zenuwen & vasa vorum (= BVn.)

Arterie

lamina elastica externa Tunica intima = endotheel tunica media = Glad spierweefsel



Anastomosen: takken van twee of meer arteriën die een zelfde gebied v/h lichaam bevloeien zijn verbonden  collaterale vaten (= alternatieve weg voor het bloed naar eenzelfde plaats) *Geen anastomosen in long!

4

Arteriae pulmonales en vertakkingen  

Dunne wand, weinig glad spierweefsel Truncus pulmonalis splitst links van middellijn o Is ontstaan uit rechter ventrikel achter 3e ribkraakbeen o Voor pars ascendens aortae, maar als aorta nr. achter buigt en nr. rechts  komt hij er links van te liggen. o Over volledige lengte in pericard o Onder aortaboog  splitst in 2 a. pulmonalis 1.

2.

A. Pulmonalis dextra: langer dan linker; horizontaal; achter pars ascendens aortae en V. Cava superior; in long splitst hij in 2 ongelijke takken (arterie nr. bovenste kwab < arterie nr. onderste kwab) A. Pulmonalis sinistra: korter dan rechter; horizontaal nr. links voor linker hoofdbronchiolus voor pars descendens onder aortaboog door! Splitst in twee takken (bovenste en onderste)

Portale circulatie v/d lever: spijsverteringsstelsel  V. Porta  vertakt tot netwerk van lever-sinusoïden  Vv. hepaticae  V. Cava Inferior

Venae Pulmonales:   

Lopen horizontaal nr. linker atrium Rechter Vv. Pulmonalis  lopen achter V. Cava Superior Linker Vv. Pulmonalis  voor pars Descendens aortae

5

Hoofdstuk 2: Ademhalingsstelsel Ademhalingsstelsel – Bovenste deel ademhalingsstelsel 

Neusholte (= cavum nasi) o Septum nasi = tussen de twee neusgaten o Dorsaal  Conchae nasalis (vertrekken van lateraal)  Suprema < superior < media < inferior (= onderste) o

Ruimte achter neus = nasopharinx: bevat verbinding met middenoor, ‘buis van Eustachius’ Ruimte achter mond = oropharinx

 

Pharinx (= keelholte) Larinx o Kruispunt ademhaling trachea voedsel oesofagus Trachea ventraal van oesofagus!  problemen!  Epyglotis: ventraal vastgehecht aan schildkraakbeen, klapt dorsaal over larynxopening bij slikken!



o

Craniaal  stembanden!  bewegen dmv. Spieren Valse (plica vestibularis) Echte (vesta vocalis)  echte onder valse!

o

Ventraal: schildkraakbeen = Thyroïd

caudaal

Cricoïd = KB-ring die op eerste trachearing ligt.

Schildklier: ventraal & caudaal van thyroid

PALPATIE/PROJECTIE:  Adamsappel = thv. C4 ( ~ stuk schildkraakbeen)  Cricoïd Kraakbeen = thv. C6 

Schildklier = thv. C5-T1

Ademhalingsstelsel – Geleidingsstelsel: Trachea – Bronchii Trachea: caudaal van larinx, dorsaal open hoefijzerringen gesloten dr. glad spierweefsel (17)  Splitst (= bifurcatio) thv. T4-5 (= 2e ICR)  2 bronchi principales*  long o Rechter : in verlengde van trachea => vreemde voorwerpen => rechts ! o

Linker : meer horizontaal + is langer !  Treden longen binnen thv. hilus (= waar BVn. & luchtpijpen de long binnenkomen)  Vertakken in bronchioli (≠ kraakbeen!) 6

PALPATIE/PROJECTIE:  Begin trachea = C6  2 ringen tssn. cricoïd en insicura jugularis sterni  Rechter hoofdbronchi => longhilus = 3e ribkraakbeen (sternale uiteinde)  Linker hoofdbronchi => longhilus = 3e ribkraakbeen thv. T6 (meer lateraal dan rechter!)

Ademhalingsstelsel – Pleura Pariëtaal blad: binnenkant thoraxholte Visceraal blad: bedekt longweefsel zelf 

Recessus costodiafragmaticus = goot rond diafragma die diepste punt v/d afdaling v/d pleura vormt

PALPATIE/PROJECTIE:  8 – 10 – 12 (~ ribben) (Ventraal – Lateraal – Dorsaal) Ademhalingsstelsel – Longen   

Bovenkant = apex; basis = facies diafragmatica; tegen ribben = facies costalis; tegen WZ & mediastinum = facies medialis Onderrand = margo inferior (daalt dr. inademen + ouder worden) Voorrand = margo anterior  verticaal nr. beneden (achter sternum) o Linker long: inkeping vr. hart = insicura cardiaca => 4e rib



Longhilus = raketvorm (= waar BVn. & luchtpijpen de long binnenkomen)

 

Long  9-10 segmenten; hebben elk hun eigen arterietak/bronchiustak Impressiones costarum = indeukingen v/d ribben

PALPATIE/PROJECTIE: 7

   

Longregel: 6 – 8 – 10 (V.,L.,D.)  onderrand long!!! Apex long = 2,5cm boven helft clavicula; T1; 3-4cm boven 1 e rib Rechter long: sternale lijn 5e ICR Diepe inademing: grens diafragma – long = 6-7e rib; uitademing: 4e ICR, links tot 5e ICR

Hoofdstuk 3: Spijsverteringsstelsel & inwendige organen/structuren Spijsverterinsstelsel & inwendige organen/structuren – deel voor maag  



Mondholte: pharinx Oesofagus: o Kruist in mediastinum slokdarm en aorta thoracica langs ventraal o Doorboort dr. hiatus oesophagicus o Spierwand: binnenste laag = circulair; buitenste laag = gestreept Cardia = overgang slokdarm => maag  Fysiologische sfinkter die reflux belet!

PALPATIE/PROJECTIE:  Oesofagus begint thv. C6; doorboort hiatus oesophagicus thv. T10  Cardia = T11

Spijsverterinsstelsel & inwendige organen/structuren – Canalis Inguinalis/lieskanaal  Ligt boven lig. inguinale Man Verloop: Canalis inguinalis loopt door de buikspieren nr. het scrotum toe. Gehele instulping + inhoud = funiculus spermaticus Bevat: ductus deferens (= zaadleider) vanuit testes in scrotum, door lieskanaal naar kleine bekken; A., V., N., M. cremaster, A. testicularis, plexus pampiniformis, lymfevaten, fascias

Vrouw Verloop: Begint van laterale uiteinden v/baarmoeder => grote schaamlippen. Bevat/functie: Canalis inguinalis is doorgang vr. lig. teres uteri => ophanging baarmoeder (uterus); N., V., A.

Wand is opgebouwd uit doorboorde weefsels:  MOIA  MOEA  MTA  Fascia’s en peritoneale laag Anulus inguinalis profundus = ring waar structuren uit abdominale holte komen en in het kanaal gaan verlopen. (craniaal en halverwege het lig. inguinale) Anulus inguinalis superficialis = ring waar uitstulping oppervlakkig wordt (= einde v/h kanaal) (1cm craniaal v/tuberculum pubicum) Falx inguinalis = op bijna het eind v/h kanaal => vormen pezen v/MOIA & MTA een boog langs het kanaal

8

Spijsverterinsstelsel & inwendige organen/structuren – voortplantingsorgaan en afvoer Scrotum => testes: hierrond zitten verschillende weefsellagen afk. v/d doortocht dr. de buikspieren & peritoneum bij de embrionale afdaling v/d testes uit buikholte Op testes: epididymis (= bijbal) = verzamelplaats vr. efferente ductuli uit testes Ductus deferens (= zaadleider)

via funiculus spermaticus ~ dr. lieskanaal

Trekt dr. prostaat als ductus ejaculatorius

Achterwand v/d urineblaas (in kleine bekken) Vesicula seminalis = klier die afscheidt in duct. Def. Eindigt in begin v/d urethra

Spijsverterinsstelsel & inwendige organen/structuren – Peritoneum/buikvlies  Bedekt abdominale wand + aantal organen! Pariëtaal blad: tegen wand v/d buikholte (tegen diafragma, binnenkant buikspieren) Visceraal blad: rond maag, darmen, milt, lever



Langs dorsale zijde v/d buikwand  pariëtale gaat over in viscerale Bloedvaten, zenuwen bestemd voor het orgaan trekken er via dit meso naartoe!

Vorming steel = MESO = dubbelblad v/peritoneum Dubbelblad van peritoneum tssn. 2 organen = OMENTUM  Omentum minus: tssn. lever en maag. (= 2 lagen peritoneum die

samenplakken)  Omentum majus: tssn. maag en colon. (= 4 lagen peritoneum die samenkomen ‘grote schort’)

9

* Vasthechting v/e meso = radix  Vb. mesenterium: ~ radix mesenterï loopt v/links (L2) schuin nr. onder en rechts (thv. sacro-iliacaal gewricht)

INTRAPERITONEALE RUIMTE:  Bedekt met visceraal peritoneum; hebben meso waarmee ze vastzitten aan dorsale buikwand; wordt vernoemd nr. orgaan (vb. dunne darm => mesenterium)  ORGANEN: maag, eerste deel duodenum, lever (- area nuda), dunne darm, milt RETROPERITONEALE RUIMTE:  Organen en structuren die voll. dorsaal tegen buikwand aanliggen en geen visceraal blad v/h peritoneum rond zich hebben en geen meso; => tssn. dorsale buikwand en pariëtale peritoneum  Begrenzing: o Craniaal-dorsaal = diafragma o WZ op middellijn o Lateraal v/WZ  M. psoas, M. Quadratus lomborum, MTA  ORGANEN: aorta en V. Cava (+takken), op dorsale buikwand verlopende zenuwbanen, nieren, urethers, pancreas, grootste deel duodenum (≠ eerste deel), bijnier, delen v/d dikke darm, urineblaas, baarmoeder, laatste deel rectum, area nuda (lever) Spijsverterinsstelsel & inwendige organen/structuren – Maag/Gaster  

J – vorm Ligging: tssn. lever (= rechts) en milt (= links)



maag maag Slokdarm – cardia –> maag – pylorus –> duodenum

omentum minus

ligament

1: Cordia – T10-11 2: Fundus 3: Corpus 4: Pylorus 5: Naar duodenum 6 & 7: curvature minor & major PROJECTIE: 10

  



Cardia: links; 2,5cm van middellijn; links v/pross. Xyphoideus 7-8ste ribkraakbeen; 10cm diep; T10-11 Fundus: 5e ICR (hoogste stand); rechtstaand: 7e ICR; T11-12 Pylorus: - zelden: rechts v/middellijn in transpylorisch vlak: L1 - meestal: rechts v/middellijn mediaal v/9e ribkraakbeen (= in lig) 5 cm onder ribbenboog (= in staande houding) Onderboord: thv. 10e rib (= heel variabel)

Spijsverterinsstelsel & inwendige organen/structuren – Duodenum/12-vingerige darm  Kader rond pancreaskop  

 

Pars superior: pylorus => rechter (L1) Pars descendens: nr. onder, rechts (L1L3) o Halfweg: ductus choledocus (= gal) en ductus pancreaticus (= pancreas)  Duodenum: papil van Vater + sfinkter van Oddi Pars inferior: horizontaal nr. links (L3) Pars ascendens: eerst nr. cranial links => ventral => dunned arm (L3L2)

Spijsverterinsstelsel & inwendige organen/structuren – Lever  RECHTS! onder diafragmakoepel ~ loopt uit nr. links o Facies diafragmatica: tegen diafragma o Facies visceralis: nr. beneden links en achter ~ nr organen v/d buik gericht (onderaanzicht) o Margo inferior = voorste onderste rand v/d lever = grens tssn. beide facies  Volgt onderrand v/d rechter ribbenboord tot ribkraakbeen 9  Dan naar links => thv. 5e ICR  KOMT NORMAAL GEZIEN NIET ONDER RIBBENBOORD o Craniaal => vlak onder diafragmakoepels: rechts 4e ICR; links 5e ICR 

Kwabben: o Lobus dexter o Lobus sinister o o



Lobus caudatus = dorsaal v/d leverpoort Lobus quadratus = ventraal v/d leverpoort, vooraan tegen galblaas

Op facies diafragmatica: lig. falciforme (= embrionaal) In vrije onderrand v/dit ligament: lig. teres hepatis (was feutaal BV.)

Blad dat verder over opp. v/ rechter leverkwab loopt = lig. coronarium

omcirkelt area nuda; linker en rechter uiteinden hechten zich vast op diafragma

Plaats waar peritoneum omslaat  lever  diafragma

11

 Lever is opgehangen aan diafragma!

 

Area nuda: 3 hepatische venen verlaten lever en monden uit in V.Cava Inferior juist voordat hij door diafragma gaat. Facies viceralis = Leverpoort o Groeven rond porta vormen ‘H’  Rechts onder: fossa vr. galblaas  Rechts boven: sulcus vr. V. Cava Inferior  Links onder: Lig. teres hepatis  Links boven: lig. venosum A. hepatica en V. portae IN lever Ductus hepaticus verlaat lever Gal via ductus cystius galblaas

Duodenum

ductus cystius

Ductus choledocus

PROJECTIE: In lig:  Onderboord: lateraal thv. 10e rib  volgt ribbenboog  verlaat ribbenboog thv. 9e ribkraakbeen nr. links  linker ribbenboog thv. 7e rib/8ste ribkraakbeen  Bovenboord: - thv. 6e rib rechts op axillaire lijn; medio-claviculaire lijn thv. 4e ICR (rechts), 5e ICR (links); middellijn thv. articulatio xypho-sternale; links op axillaire lijn: thv. 7 e rib Stand + bij inademen:  Lever thv. 6e rib op medio-claviculaire lijn (overgang long-lever  lager dan 6e rib)

Spijsverterinsstelsel & inwendige organen/structuren – Galblaas/vesica fella Lever  via ductus hepaticus  galblaas  via ductus cysticus & ductus choledocus  duodenum* *via papil v/Vater  sfinkter van Oddi

PROJECTIE: caudaal van 9e ribkraakbeen; PALPATIE: medio-clavic. lijn onder ribboog

12

Spijsverterinsstelsel & inwendige organen/structuren – Pancreas/aalvleesklier  Kop in duodenumkader (= rechts), corpus achter maag (= midden), staart tot milt (= links) * andere pancreassappen  ductus accesorius (van Santorini)  duodenum (≠ papil van Vater) PROJECTIE:  Caput/kop: L1-2/ L2-3 ~ ventraal en rechts van de vertebrale kolom  Corpus: T12-L1: tot achter linker ribboog (dorsaal gelegen)  Cauda/staart: T11 ~ stijgend nr. links Spijsverterinsstelsel & inwendige organen/structuren – Dunne darm  

2/5 = jejunum 3/5 = ilium*

*Klep v/Bauhin (= tssn. dunne en dikke darm) Spijsverterinsstelsel & inwendige organen/structuren – Dikke darm 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Caecum + appendix Colon ascendens Colon transversum Colon descendens Colon sigmoïdeum Rectum

Oppervlakkig: 3 longitudinale spieren: taenia coli



visceraal peritoneum over colon  appendices epiploicae ~ met vet gevulde aanhangsels

* omentum maius: vast aan voorste taenia coli v/h colon transversum

Zijn korter dan lengte dikke darm  plooien = plicae semilunares  verdelen in haustra = kleine blokjes

*dorsaal op bep. plaatsen geen meso  rechtstreeks tegen dorsale buikwand *meso dat loopt v/ rechter  linker nier *blinde darm: 6cm  voven midden lig. inguinale rechts *appendix vermiformis: wormvormig aanhangsel (12-22cm); eigen peritoneaal omhulsel ~ ligging = variabel * colon ascendens: rechts nr. boven  leverkwab (Re.); hier een scherpe bocht = flexura hepatica thv. lever  colon transversum (van rechts nr. links); caudaal van maag  milt; scherpe bocht nr. beneden = flexura lienalis  C. descendens = links; voor kleine bekken ingang  colon sigmoideum = S-vormig ~ loopt nr middellijn  rectum PROJECTIE:  caecum: in fossa iliaca rechts  appendix: thv. punt v/Mc. Burney = 1/3 v/d afstand tssn.SIAS en navel

Spijsverterinsstelsel & inwendige organen/structuren – Milt  links dorsaal onder diafragma 13

14...