Klasa próżniacza PDF

Preview

Summary

referat o klasie próżniaczej...

Description

Klasa próżniacza to termin wprowadzony przed Thorsteina Veblena. Ogółem mówiąc odnosi się do ludzi nastawionych na ostentacyjny konsupcjonizm, czyli publiczne demonstrowanie własnych bogactw. Robi się to w celu zyskania prestiżu, szancunku i po prostu, aby zwrócić na siebie uwagę. W dzisiejszych czasach reprezentują ją głównie najbogatsi ludzie, tacy jak arystokracja i biznesmeni. Klasę próżniaczą widać już w erze barbarzyństwa, kiedy to człowiek zajął się wojnami i przywłaszczaniem dóbr, wytworzonych przez innych. W myśleniu ludzi pojawiła się żądza gromadzenia bogactw, aby wyróżnić się od innych. Veblen wysunął dwa warunki, które muszą zaistnieć, aby wytworzyła się klasa próżniacza: 1) „Członkowie danej społecznoścu muszą trudnić się rozbojem (wojnami lub polowaniem na grubego zwierza); idzie o to, że mężczyzni stanowiący zalążek klasy próżniaczej muszą być przyzwyczajeni do zadawania ran i śmierci, do stosowania przemocy i podstępu. 2) Środki utrzymania muszą być stosunkowo łatwo dostępne, aby możliwe było zwolnienie pokaźnej części członków społeczeństwa od stałej, codziennej pracy. [...]Zgodnie z tym podziałem pracą godną jest działalność, którą można określić mianem podboju; niegodną zaś konieczna codzienna praca, która nie zawiera żadnego elementu bohaterstwa”1. Oczywiście dzisiaj nie ogranicza się to tylko do rozbojów. Jednak bezwględność działań jest konieczna, a przedstawiciele tej klasy muszą być nastawieni wyłącznie na dobra matieralne. Celem konsupcji klasy próżniaczej i w zasadzie ich celem życiowym jest jedynie potęgowanie swojego bogactwa. Nie chodzi tutaj o zaspokajanie potrzeb, a o stałe wzbogacanie się. Veblen skomentował to w następujący sposób: „Skoro jednak walka o bogactwo jest w istocie swej współzawodnictwem o uwarunkowaną pozycję społeczną, stymulowanym przez nieustanne porównywanie się z innymi – nadzieje na zaspokojenie jej są całkowicie daremne.[...]chęć przewyższenia innych pod względem pozycji materialnej i wzbudzenia zazdrości u innych współzawodników jest jedyną pobudką zdobywania i gromadzenia dóbr”2. Bowiem im człowiek staje się zamożniejszy, tym ma większy niedosyt. Dlatego nigdy nie zaspokoi się obecnym stanem rzeczy, tylko ciągle będzie zmierzał do jeszcze wyższej pozycji społecznej. W dzisiejszych czasach pieniądze oznaczają sukces oraz władzę. W konsumpcji klasy próżniaczej pojawia marnotrawstwo pieniędzy na pokaz. Najczęściej za pomocą bezproduktywnej formy spędzania czasu, która mówi o zamożności 1 Veblen T., Teoria klasy próżniaczej, Warszawa 1971, s.9 2 Veblen T., Teoria klasy próżniaczej, Warszawa 1971, s.31

człowieka i jego finansowych możliwościach. Przykłady takich zajeć stanowią kupowanie luksusowej odzieży, która wyróżnia nas na tle innych, czy chociażby hazard. Ogólnie wszystkie dobra, które służą do spędzania wolnego czasu. W życiu przedstawiciela klasy próżniaczej najważniejszy jest dobór rozrywek, nieliczenie się z pieniędzmi i podkreślanie swojej pozycji społecznej na każdym kroku. Ważnym aspektem funkcjonowania klasy próżniaczej jest bezproduktywność ich działań. Rozróżnienie na klasę próżniaczą i klasę pracującą pochodzi z dawnego podziału pracy na męską i kobiecą. To właśnie z wczesnych prac kobiecych wywowdzą się zawody produkcyjne. Uznano wtedy, że codzienna praca kobiet nie ma takiego znaczenia jak bohaterskie zajęcia mężczyzn. W wyższych klasach akceptuje się jedynie kilka zajęć, to znaczy: „rządzenie, prowadzenie wojny, obrządki religijne oraz sport” 3. W niektórych społeczeństwach późniejszego okresu nawet sport stał się hańbiący dla klasy próżniaczej. W naszych czasach pieniądz wciąż zyskuje coraz ważniejszą rolę w życiu ludzi. Wyznacza trendy i klasyfikuje nas w hierarchii społecznej. Jest to niebezpieczne zjawisko, ponieważ ogranicza ocenę ludzi jedynie do ich stanu majątkowego. Ciągłe gonienie za bogactwem spłyca ludzką naturę, często określa się to mianem „wyścigu szczurów”. Jeśli nic nie zmieni się w naszej świadomości, niedługo tylko i wyłącznie pieniądze będą czyniły z nas ludzi, a wszystkie inne nasze cechy odejdą na bardzo odległy plan.

3 Veblen T., Teoria klasy próżniaczej, Warszawa 1971, s.5...