MIĘŚNIE Grzbietu PDF

Preview

Summary

Download MIĘŚNIE Grzbietu PDF

Description

MIĘŚNIE GRZBIETU Jak już wspomniano przy mięśniach klatki piersiowej, niektóre mięśnie kończyny górnej, pochodzące z części brzusznej miotomów, przewędrowały w rozwoju ontogenetycznym na stronę grzbietową tułowia. Stąd też mięśnie grzbietu dzielimy na dwie grupy. Bardziej powierzchowną warstwę stanowią mięśnie związane ze szkieletem kończyny górnej. Do warstwy głębokiej należą mięśnie kręgosłupa, po chodzące głównie z części grzbietowej miotomów. Stąd też i unerwienie mięśni grupy pierwszej pochodzi z gałęzi przednich (brzusznych) nerwów rdzeniowych, podczas gdy autochtoniczne mięśnie kręgosłupa są unerwione przez gałęzie tylne (grzbietowe) tych nerwów. I. MIĘŚNIE GRZBIETU POWIERZCHOWNE Do tej grupy należą mięśnie rozpoczynające się na kręgosłupie. Jedne z nich są związane z kończyną górną są to mięśnie kolcowo-ramienne. Drugie przyczepiają się na żebrach i stanowią grupę mięśni kolcowo-żebrowych. a) Mięśnie kolcowo-ramienne (mm. spinohumerales) leżą w dwóch warstwach. Powierzchownie ułożone są: m. czworoboczny i m. najszerszy grzbietu. Pod nimi leżą m. równoległoboczny i m. dźwigacz łopatki. * Mięsień czworoboczny (m. trapezius) płaski, trójkątny, rozpoczyna się na kresie karkowej górnej i guzowatości potylicznej zewnętrznej, na więzadle karkowym i na wyrostkach kolczystych kręgów od szyjnych do piersiowych. Ze względu na tak długą linię początku mięśnia, włókna jego kończące się na łopatce, muszą mieć kierunek zbieżny. Włókna górne, zstępujące, biegną do końca barkowego obojczyka; środkowe, poziome, przyczepiają się na wyrostku barkowym i na grzebieniu łopatki, włókna dolne, wstępujące kończą się na przyśrodkowym końcu grzebienia łopatki. Działanie mięśnia polega na pociąganiu barków ku górze i ku tyłowi, prostowaniu kręgosłupa szyjnego, zbliżaniu łopatek do kręgosłupa i obracaniu ich kątem bocznym ku górze, dolnym zaś ku bokowi. Dzięki tej ostatniej czynności mięsień bierze udział w odwodzeniu kończyny górnej ponad poziom. Mięsień jest unerwiony przez gałąź zewnętrzną n. dodatkowego (n. occessorius) i gałązki splotu szyjnego. * Mięsień najszerszy grzbietu (m. latissimus dorsi), płaski i cienki pokrywa dolną część grzbietu i częściowo boczną część klatki piersiowej. Mięsień rozpoczyna się szerokim rozcięgnem na wyrostkach kolczystych dolnej części kręgosłupa, poczynając od VII kręgu piersiowego. Rozcięgno to stanowi blaszkę powierzchowną po więzi piersiowo-lędźwiowej, od jej blaszki głębokiej rozpoczynają się m. skośny wewnętrzny brzucha i m. poprzeczny brzucha. U dołu posiada on przyczep na przyśrodkowej części grzebienia biodrowego i na żebrach X-XII, wchodząc między zęby początkowego przyczepu m. skośnego zewnętrznego brzucha. Włókna mięśnia zbiegają się w kierunku dołu pachowego i łączą się w płaskie ścięgno, przyczepiające się na grzebieniu guzka mniejszego kości ramiennej. Brzeg pachowy mięśnia wytwarza fałd pachowy tylny przy udziale mięśnia obłego większego Mięsień najszerszy grzbietu obniża podniesione ramię, pociąga je ku tyłowi i ku linii środkowej, obracając jednocześnie do wewnątrz. Przy ustalonych uniesionych kończynach mięsień pociąga tułów ku górze, jak np. przy podciąganiu. Przy ustalonych opuszczonych kończynach napinający się mięsień najszerszy uciska na żebra i staje się mięśniem wydechowym ("mięsień kaszlu"). Unerwienie pochodzi od n. piersiowogrzbietowego (n. thoracodorsalis). * Mięsień równoległoboczny (m. rhomboideus) jest od tyłu przykryty przez mię sień czworoboczny. Jego włókna biegną od linii pośrodkowej ku dołowi i bokowi. Początek leży na wyrostkach kolczystych kręgów szyjnych i piersiowych, koniec na brzegu przyśrodkowym łopatki między grzebieniem a kątem dolnym. Przebijające mięsień naczynia krwionośne (od gałęzi głębokiej t. poprzecznej szyi, biegnącej ku dołowi pod mięśniami czworobocznymi) dzielą go na część górną m. równoległoboczny mniejszy (m. rhomboideus minor) i dolną m. równoległoboczny większy (m. rhomboideus major). Mięśnie te kurcząc się pociągają łopatkę ku górze i ku linii pośrodkowej tylnej. Unerwienie pochodzi od n. grzbietowego łopatki (n. dorsalis scapulae) ze splotu ramiennego. * Mięsień dźwigacz łopatki (m. levator scapulae) rozpoczyna się na guzkach tylnych wyrostków poprzecznych czterech górnych kręgów szyjnych. Włókna jego biegną ku dołowi i bokowi i kończą się na kącie górnym i górnej części brzegu przyśrodkowego łopatki. Mięsień pociąga łopatkę ku górze i środkowi, podobnie jak m. równoległoboczny. Unerwienie pochodzi ze splotu szyjnego oraz ze splotu ramiennego drogą n. grzbietowego łopatki. b) Mięśnie kolcowo-żebrowe. Do grupy tej ( mm. spinocostales) należą mięśnie zębate tylne: a) górny i b) dolny. * Mięsień zębaty tylny górny (m. serratus posterior superior), rozpoczyna się na wyrostkach kolczystych kręgów szyjnych i piersiowych. Włókna biegną ku dołowi i bokowi i kończą się na żebrze II-V, nieco powyżej kątów żeber. Mięsień kurcząc się unosi żebra i jest przeto mięśniem wdechowym. Unerwienie mięśnia pochodzi od nerwów międzyżebrowych I-IV.

* Mięsień zębaty tylny dolny (m. serratus posterior inferior) rozpoczyna się na wyrostkach kolczystych XI i XII kręgu piersiowego oraz dwóch albo trzech kręgów lędźwiowych cienkim rozcięgnem, wchodzącym w skład blaszki powierzchownej powięzi piersiowo-lędźwiowej. Włókna mięśnia biegną skośnie ku bokowi i górze, kończąc się czterema lub pięcioma zębami na brzegach dolnych ostatnicli żeber, nieco ku górze od kątów żebrowych. Mięsień ten kurcząc się pociąga ku tyłowi i obniża ostatnie żebra, jednak wbrew pozorom należy do mięśni wdechowych. Rozciągając klatkę piersiową mięsień zę baty dolny zwiększa jej długość, a tym samym pojemność. Współdziałając z prze poną przy wdechu przeciwdziała unoszeniu dolnych żeber i pociąganiu ich ku przodowi. Unerwienie: przez gałęzie nerwów międzyżebrowych IX-XI. II. MIĘŚNIE GRZBIETU GŁĘBOKIE W skład grupy mięśni głębokich wchodzą mięśnie ułożone po obu stronach kręgosłupa między wyrostkami kolczystymi kręgów a kątami żeber. Mięśnie te, szczególnie w warstwie najgłębszej, w znacznej mierze zachowały budowę metameryczną. Często jednak budowa ta się zaciera, gdyż poszczególne mięśnie, zachowując nieraz znaczne podobieństwo między sobą, wydłużają się i przebiegają przez obszar dwóch lub większej liczby segmentów. Mięśnie głębokie stanowią w przeciwieństwie do mięśni powierzchownych właściwą mięśniówkę grzbietu unerwioną przez gałęzie tylne nerwów rdzeniowych. Cała ta grupa mięśniowa rozciąga się od kości krzyżowej do potylicy i po obu stronach kręgosłupa zamknięta jest w kanale kostnopowięziowym utworzonym, z jednej strony przez łuki kręgów oraz ich wyrostki kolczyste i poprzeczne (lub w odcinku lędźwiowym żebrowe), z drugiej strony przez obie przytwierdzające się do tych wyrostków blaszki powięzi piersiowo-lędźwiowej. Mięśnie te ze względu na swą wspólną czynność otrzymały nazwę mięśnia prostownika grzbiet u (nwsculus errector spinac). Ze względu na różne punkty przyczepu i różno rodny kierunek włókien wchodzących w skład mięśni głębokich grzbietu wyróżnia się kilka układów tworzących je pasm mięśniowych: l) mięśnie płatowate (musculi splenii) mięśnie kolcowo-poprzeczne; 2) mięśnie zaczynające się wspólną masą mięśniową na dolnym odcinku kręgosłupa i kości biodrowej: m. biodrowo-żebrowy (m. iliocostalis), m. najdłuższy (m. longissimus), m. kolcowy (m. spinalis); 3) mięsień poprzeczno-kolcowy (m. transversospinalis); 4) mięśnie międzykolcowe (mm. infraspinatus); 5) mięśnie międzypoprzeczne (mm. intertransversarii). - MIĘŚNIE PŁATOWATE Mięśnie płatowate leżą w okolicy karku pod mięśniem czworobocznym i mięśniem mostkowo-obojczykowosutkowym. W ich skład wchodzą: mięsień płatowaty głowy i niżej leżący, mniejszy od poprzedniego mięsień płatowaty szyi. a) Mięsień płatowaty głowy (m. splenius capitis) rozpoczyna się na więzadle karkowym na wysokości III-VII kręgu szyjnego, na wyrostkach kolczystych I i II kręgu piersiowego oraz na rozciągającym się między nimi więzadle nadkolcowym. Przyczep końcowy znajduje się na wyrostku sutkowym kości skroniowej i tuż poniżej zewnętrznej części kresy karkowej górnej kości potylicznej. b) Mięsień płatowaty szyi (m. splenius ceryicis) rozpoczyna się w przedłużeniu mięśnia poprzedniego na wyrostkach kolczystych i więzadle nadkolcowym III-V kręgu piersiowego, kończy się zaś na guzkach tylnych wyrostków poprzecznych IIII kręgu szyjnego. Mięśnie płatowate przy działaniu jednostronnym obracają szyję i głowę w stronę kurczącego się mięśnia, kierując jednocześnie twarz nieco ku górze. Przy działaniu obustronnym mięśnie płatowate pochylają szyję i głowę ku tyłowi. Unerwienie pochodzi od gałęzi grzbietowych nerwów rdzeniowych (CCg). - MIĘŚNIE DŁUGIE GRZBIETU (biodrowo-żebrowy, najdłuższy, kolcowy) Mięśnie długie grzbietu mają wspólny przyczep początkowy na dolnym odcinku kręgosłupa, na kości biodrowej, na więzadle krzyżowo-kolcowym, na więzadle krzyżowo-biodrowym tylnym, na więzadle nadkolcowym oraz na blaszce powierzchownej powięzi piersiowo-lędźwiowej. Jednolita początkowo masa mięśniowa zaczyna się dzielić na trzy podłużne pasma dopiero w górnej części okolicy lędźwiowej, wytwarzając: l) leżący bocznie m. biodrowo-żebrowy, 2) leżący pośrednio m. najdłuższy i 3) leżący przyśrodkowo m. kolcowy. Każdy z tych mięśni dzieli się na trzy części zależnie od okolicy, w której przebiega. a) M. biodrowo-żebrowy (m. iliocostalis): a) lędźwi, b) klatki piersiowej, c) szyi. Przyczep początkowy: wspólna masa mięśniowa, kąty żeber III-XII. Przyczep końcowy: kąty żeber I-XII, wyrostki poprzeczne kręgów szyjnych IV-VI b) M. najdłuższy (m. longissmus): a) klatki piersiowej, b) szyi, c) głowy. Przyczep początkowy: wspólna masa mięśniowa, wyrostki poprzeczne kręgów piersiowych I-XII i szyjnych III-VII. Przyczep końcowy: wyrostki żebrowe i dodatkowe kręgów lędźwiowych, poprzeczne kręgów piersiowych IXII i szyjnych IIVI, żebra IIIX, wyro stek sutkowy kości skroniowej

c) M. kolcowy (m.spinalis): a) klatki piersiowej, b) szyi, c) głowy (niestały). Przyczep początkowy: wyrostki kolczyste kręgów lędźwiowych I-II. Przyczep końcowy: wyrostki kolczyste kręgów piersiowych II-VIII i szyjnych III-V, guzowatość potyliczna zewnętrzna kręgów piersiowych X-XII i dolnych kręgów szyjnych. - MIĘSIEŃ POPRZECZNO-KOLCOWY Nazwą tą obejmujemy szereg drobnych mięśni biegnących od wyrostków poprzecznych ku górze i ku linii środkowej.Na mięsień poprzeczno-kolcowy (m. transversospinalis) składają się trzy grupy mięśni: m. półkolcowy, m. wielodzielny i mm. skręcające. Mięśnie te dzielą się na części, podobnie jak mięśnie długie grzbietu. a) M. półkolcowy (m. semispinalis): Przyczep początkowy: wyrostki poprzeczne kręgów piersiowych I-X i szyjnych IV-VI. Przyczep końcowy: wyrostki kolczyste kręgów piersiowych I-VI i szyjnych II-VI, łuska kości potylicznej; a) klatki piersiowej, b) szyi, c) głowy b) M. wielodzielny (m. multifidus): Przyczep początkowy: kość krzyżowa, kość miedniczna, więzadła krzyżowo-biodrowe tylne i krzyżowo-kolcowe, wyrostki suteczkowate kręgów lędźwiowych, poprzeczne kręgów piersiowych i stawowe kręgów szyjnych V-VII. Przyczep końcowy: wyrostki kolczyste kręgów lędźwiowych, piersiowych i szyjnych c) Mm. skręcające (mm. rotatores): a) lędźwi, b) klatki piersiowej, c) szyi. Przyczep początkowy: wyrostki poprzeczne kręgów lub ich homologiczne odpowiedniki; Przyczep końcowy: podstawy wyrostków kolczystych kręgów położonych wyżej. - MIĘŚNIE KRÓTKIE GRZBIETU Do grupy tej zaliczamy drobne, metameryczne mięśnie, przyczepiające się do sąsiadujących ze sobą kręgów. Są to mięśnie międzykolcowe i międzypoprzeczne. Działanie ich jest silniejsze tam, gdzie wyrostki kręgów są dłuższe, co stanowi silniejsze działanie dźwigni. a) Mm. międzykolcowe (mm. interspinales): łączą wierzchołki wyrostków kolczystych a) lędźwi, sąsiadujących kręgów (parzyste w odcinku szyjnym) b) klatki piersiowej (przeważnie zanikłe) c) szyi b) Mm. międzypoprzeczne (mm. intertrans) łączą wyrostki żebrowe (boczne) i dodatkowe z suteczkowatymi (przyśrodkowe) kręgów dolnych lędźwiowych a) lędźwi, wyrostki poprzeczne b) klatki piersiowej (tylko w dolnej części jej kręgów piersiowych oraz guzki i tylne wyrostków poprzecznych kręgów szyjnych c) szyi Czynności mięśni głębokich grzbietu. Mięśnie te, jak wspomniano wyżej, stanowią zespół prostujący kręgosłup, a więc przyczyniają się do utrzymywania pionowej postawy ciała. Działając jednostronnie mięśnie te zginają kręgosłup w swoją stronę. Poza tym jednak niektóre mięśnie, dzięki skośnemu prze biegowi włókien obracają kręgosłup w swoją stronę lub w przeciwną w zależności od przyczepów. Mięśnie kolcowo-poprzeczne (płatowaty głowy i szyi) obracają głowę w swoją stronę; odwrotnie, mięsień poprzeczno-kolcowy obraca klatkę piersiową, szyję i głowę w stronę przeciwną. Mięśnie głębokie grzbietu stabilizujące kręgosłup, przy wykonywaniu ruchów zawsze współpracują z innymi mięśniami, tworząc pasy mięśniowe składające się z szeregu odcinków. Przy ruchach tych współpracują z nimi również mięśnie brzucha i szyi. Unerwienie mięśni głębokich grzbietu pochodzi z gałęzi tylnych nerwów rdzeniowych. Jedynie pasma boczne odcinka lędźwiowego i pasma przednie odcinka szyjnego mięśni międzypoprzecznych unerwione są przez gałęzie przednie nerwów rdzeniowych. III. MIĘŚNIE PODPOTYLICZNE Dwa górne kręgi szyjne są połączone z czaszką w ten sposób, że pozwalają na ruchy głowy w trzech płaszczyznach zasadniczych. W stawie szczytowo-potylicznym możliwe są ruchy zgięcia i prostowania (ruchy potakiwania) w zakresie 2030 oraz nieznaczne ruchy na boki około 10. Natomiast w stawie szczytowoobrotowym możliwe są ruchy dokoła osi pionowej (ruchy przeczenia) w zakresie około 30 w każdą stronę. Powoduje te ruchy grupa mięśni łączących kręg szczytowy i obrotowy z czaszką, do której należą mięśnie proste tylne głowy większy i mniejszy, mięsień prosty boczny głowy i mięśnie skośne głowy górny i dolny. - MIĘSIEŃ PROSTY TYLNY WIĘKSZY GŁOWY (m. rectus capitis posterior major), płaski, trójkątny jest zwrócony szczytem do wyrostka kolczystego kręgu obrotowego, sta nowiącego jego przyczep początkowy. Przyczep końcowy podstawa trójkąta, leży na kości potylicznej, poniżej kresy karkowej dolnej. - MIĘSIEŃ PROSTY TYLNY MNIEJSZY GŁOWY (m. rectus capitis posterior minor), leży przyśrodkowo od poprzedniego na błonie szczytowo-potylicznej tylnej. Rozpoczyna się na guzka tylnym kręgu szczytowego, kończy się zaś przyśrodkowo do po przedniego. Brzegi przyśrodkowe mięśni obu stron leżą prawie w linii pośrodkowej. Oba mięśnie proste działając obustronnie unoszą głowę, jednostronnie obracają głowę, kierując twarz w swoją stronę. Gałązki nerwowe pochodzą od n. podpotylicznego (n. suboccipitalis) z gałęzi tylnej n. szyjnego pierwszego.

- MIĘSIEŃ PROSTY BOCZNY GŁOWY (m. rectus capitis lateralis) rozpoczyna się na wyrostku poprzecznym kręgu szczytowego i kończy się na kości potylicznej, bocznie i grzbietowe od otworu szyjnego. Zgina głowę w swoją stronę. Unerwiony przez gałąź przednią nerwu szyjnego pierwszego. - MIĘSIEŃ SKOŚNY GÓRNY GŁOWY (m. obliquus capitis superior) rozpoczyna się na wyrostku poprzecznym kręgu szczytowego, kończy się zaś pod kresą karkową dolną kości potylicznej, w jej części bocznej. Działając obustronnie mięsień prostuje głowę, jednostronnie obraca ją twarzą w stronę przeciwną. Unerwiony przez nerw podpotyliczny. - MIĘSIEŃ SKOŚNY DOLNY GŁOWY (m. obliquus capitis inferior) rozpoczyna się na wyrostku kolczystym kręgu obrotowego, a kończy się na wyrostku poprzecznym kręgu szczytowego. Kurcząc się obraca głowę w swoją stronę. Unerwiony jak poprzedni....