Oświecenie PDF

Preview

Summary

oświecenie...

Description

OŚWIECENIE . Ówcześni mówili o swoich czasach jako o „wieku rozumu” (w Anglii), „wieku filozofów” (we Francji), „wieku oświeconym” (w Niemczech) lub „epoce świateł”. Okres ten to prąd kulturowy, który wszelkie dziedziny ludzkiego życia usiłował podporządkować władzy rozumu i wiedzy doświadczalnej. WOLTERIANIZM- WOLTER uważał, że rozum decyduje o prawdzie, o tym, co jest racjonalne i prawdziwe, natomiast nie istnieją cuda poznanie przez instynkt. Jako deista wyznawał zasadę "gdyby nie było Boga należałoby go wymyślić". Jego styl pisarski charakteryzował się paradoksami, dowcipami, sentencjami Tabula rasa (łac. „niezapisana tablica”) – w filozofii i psychologii pojęcie mające wyrażać pogląd, że wszelka wiedza pochodzi wyłącznie z doświadczenia, a umysł pozbawiony doświadczeń jest „niezapisany” (tzw. empiryzm). TABULA RASA- umysł człowieka zaraz po narodzeniu jest jak czysta tablica, nie zapisana karta, która w wyniku nabywania doświadczenia napełnia się (tabula rasa). SENSUALIZM- stworzył filozof angielski John Locke; według niego jedyną drogą poznania prawdy są zmysły.

SZTUKA I ARCHITEKTURA: Do najważniejszych stylów w architekturze, rzeźbie i malarstwie epoki oświecenia zaliczamy klasycyzm, sentymentalizm oraz rokoko. Klasycyzm - styl w muzyce, sztuce, literaturze oraz architekturze odwołujący się do osiągnięć starożytnych Greków i Rzymian. W Europie tzw. "powrót do źródeł" (klasycznych) Sentymentalizm - kierunek umysłowy i literacki w Europie w drugiej połowie XVIII wieku, ukształtowany w opozycji do klasycyzmu. Jego twórcą był Jean Jacques Rousseau, sentymentalizm kładł nacisk na analizę jednostkowej sytuacji człowieka, na tkwiące w nim wewnętrzne sprzeczności; analizował też sytuację społeczną, podkreślając negatywną rolę sztucznie tworzonych barier i przedziałów stanowych Rokoko - styl, nurt w sztuce, zwłaszcza w architekturze wnętrz, ornamentyce (rocaille - muszla zdobiąca grotę), rzemiośle artystycznym (głównie porcelana i meble), malarstwie. Wywodzi się z baroku, występujący w Europie około połowy XVIII wieku. Odznacza się lekkością i dekoracyjnością form, swobodną kompozycją, asymetrią i płynnością linii oraz motywami egzotycznymi (np. chińskimi). Styl rokokowy najsilniej rozwinął się we Francji. istotą jego było

Na przykładzie utrzymanych w tym stylu ogrodowych altanek, lekkich wnętrz widać, że rokoko jest stylem wysoce dekoracyjnym, finezyjnym, ozdobnym, lecz subtelnym i delikatnym, pełnym eleganckiej ornamentyki rozumienie piękna jako wartości podstawowej.

Architektura Klasycyzm największe tryumfy świecił we Francji za panowania Ludwika XIV. To wówczas powstała siedziba króla pod Paryżem, słynny Wersal otoczony regularnym, geometrycznie dopracowanym, sentymentalno-nastrojowymi ogrodem, Łuk Triumfalny oraz mnóstwo dużych i niskich pałaców

zbudowanych na planie prostokąta, z podłużnymi, jasnymi salami o płaskich sufitach i kwadratowych oknach w środku. Bardzo wazna cecha budowli klasycystycznych było zrezygnowanie z nadmiernego zdobnictwa ograniczonego tylko do pojawiających się czasami uskrzydlonych postaci lwów z ludzkimi głowami, orłów, wieńców, wazonów, girland z róż, hełmów czy tarcz inspirowanych starożytnością. Rzeźba Twórcy rzeźby, podobnie jak już wspomniani architekci, inspirowali się w swoich pracach twórczością antyczną, stąd tak wiele nagich posągów o spokojnych twarzach przypominających postaci z mitologii lub osoby zajmujące ówcześnie ważne funkcje w państwie. Najpopularniejszymi twórcami klasycystycznej rzeźby w oświeceniu byli: Malarstwo W malarstwie utrzymanym w nurcie klasycyzmu dominowały miniatury dekoracyjne, pejzaże, pozowane portrety cechujące się harmonijną, spójną kompozycją, nieskomplikowanymi scenami zbiorowymi oraz tematyką nawiązującą do popularnej w rzeźbie mitologii czy wydarzeń historycznych. Przykładami malarzy tworzących w tym nurcie są:  Bernardo Bellotto, zwany Canaletto - autor cyklu widoków Warszawy, pełnych szczegółów architektonicznych miasta;  Marcello Bacciarelli – Portret własny w brązowym fraku, Portret Króla z klepsydrą, ozdobienie wnętrza Zamku Królewskiego i Pałacu w Łazienkach malowidłami o tematyce alegoryczno-mitologicznej i historycznej;  Jacques-Luis David – Portret konny St. Kostki Potockiego, Śmierć Marata...