Rodzaje zgryzu u psa PDF

Preview

Summary

Rodzaje zgryzu u psa...

Description

Zgryzem nazywamy stosunki przestrzenne zębów górnych w stosunku do dolnych, a także w stosunku do siebie. Ogólnie rzecz biorąc wyróżniamy zgryz nożycowy (eugnatyczny), przodozgryz (zgryz szczupaczy), tyłozgryz (zgryz karpiowaty),i zgryz cęgowy i zgryz krzyżowy. Za prawidłowy uznaje się zgryz nożycowy, jednak inne zgryzy mogą być cechą rasową uwzględnioną w poszczególnych wzorcach

Dorosły pies ma w sumie 42 zęby. W szczęce (potocznie nazywana „szczęką górną”) znajduje się sześć siekaczy (dentes incisivi), Dwa kły (dentes canini), cztery przedtrzonowce (dentes premolares) i dwa trzonowce (dentes molares). W żuchwie (potocznie zwanej szczęką dolną) występuje także sześć siekaczy, dwa kły, cztery przedtrzonowce, ale w przeciwieństwie do szczęki trzy trzonowce. W anatomii porównawczej, medycynie weterynaryjnej i kynologii stosuje się pojęcie wzoru zębowego, w którym grupuje się zęby poszczególnych odcinków. Przy czym dla oznaczenia poszczególnej grupy stosuje się pierwszą literę łacińskiej nazwy grupy. Dla odróżnienia zębów stałych od mlecznych, stosuje się w przypadku stałych dużą literę, a w przypadku zębów mlecznych – małą.

Wzór zębowy dorosłego, posiadającego pełne uzębienie stałe psa będzie wyglądał następująco: Zwyczajowo wzór zębowy (schemat zębowy) przedstawia tylko połowę uzębienia. Jeśli jednak występują braki zębowe, lub anomalia (np. zęby nadliczbowe) wtedy konieczne jest przedstawienie pełnego wzoru, uwzględniającego obie strony szczeki i żuchwy. Często stosuje się tzw. skrócony wzór zębowy. Przedstawia on jedynie ilość zębów w grupie. Stosowany jest on z reguły w anatomii porównawczej. W opisach kynologicznych nie powinien być stosowany, gdyż nie odzwierciedla konkretnych braków zębowych.

Zawiązki zębów stałych jak i mlecznych tworzą się już w wieku płodowym. Zęby mleczne wyżynają się między trzecim i czwartym tygodniem życia szczenięcia. Liczba ich jest jednak skrócona do 28, gdyż nie występują trzonowce i pierwsze przedtrzonowce. Skrócony wzór zębowy mleczaków będzie więc wyglądał następująco:

Oprócz nazw systematycznych zęby psa maja także nazwy zwyczajowe wywodzące się z łowiectwa. I tak pierwsze (wewnętrzne) siekacze I1 | I1 noszą nazwę cęgów. Pośrednie siekacze I2 | I2 to średniaki, natomiast największe, zewnętrzne siekacze I3 | I3 to okrajki. Także największe zęby boczne (P4 w szczęce i M1 w żuchwie) określane są nazwą łamaczy (dentes sectorius) i jak ich sama nazwa wskazuje służą do łamania kości i rozdzielania mięsa (dens sectorius – ząb tnący).Właśnie łamacze i kły pozwalają zakwalifikować psa do drapieżników. Stosunki przestrzenne zębów górnych w stosunku do dolnych, a także w stosunku do siebie nazywamy zgryzem. Ogólnie rzecz biorąc wyróżniamy zgryz nożycowy (eugnatyczny), przodozgryz (zgryz szczupaczy), tyłozgryz (zgryz karpiowaty), cęgowy i zgryz krzyżowy. Za prawidłowy uznaje się zgryz nożycowy, jednak inne zgryzy mogą być cechą rasową uwzględnioną w poszczególnych wzorcach. Zgryz nożycowy Zgryzem nożycowym nazywamy najczęściej występujący stosunek przestrzenny zębów górnych (szczęk) w stosunku do dolnych (żuchwy). Występuje u psów z wydłużoną głową, których łuk zębowy górny jest nieco większy od łuku dolnego. Przy zwarciu zęby górne przysłaniają nieco zęby dolne. Najwyraźniej widoczne jest to w odcinku przednim łuków zębowych (siekacze i kły) Siekacze górne znajdować się wtedy powinny przed siekaczami dolnymi, natomiast dolny kieł znajduje się bardziej przyśrodkowo od górnego, tzn. między kłem górnym i zewnętrznym siekaczem górnym (okrajkiem). W odcinku bocznym górny P1 (łamacz), powinien także znajdować sie na zewnątrz w stosunku do zębów dolnych i stykać się z odpowiednimi powierzchniami dolnego P4 i M1. Zgryz nożycowy zapewnia najbardziej efektywne funkcję rozrywania i rozdrabniania pokarmu i jest u większości psów uznawany za obowiązującą cechę wzorca. Tyłozgryz (zgryz karpiowaty) charakteryzuje się dysproporcją wielkości łuków zębowych, przy czym łuk zębowy górny jest zdecydowanie większy od dolnego. Wywołany jest genetycznie uzależnionym niedorozwojem żuchwy i traktowany jako wada. Za wadę odpowiedzialny jest gen recesywny. Przy zwarciu zęby górne znajdują się zdecydowanie przed dolnymi. Najwyraźniej widoczne jest to w odcinku przednim łuków zębowych (siekacze i kły). Siekacze górne znajdują się wtedy przed siekaczami dolnymi, przy czym między łukami zębów występuje wolna przestrzeń (zęby nie stykają się). Przy znacznej dysproporcji dolne kły mogą ranić podniebienie psa, utrudniając przyjmowanie pokarmu Przodozgryz (zgryz szczupaczy) charakteryzuje się dysproporcją wielkości łuków zębowych, przy czym łuk zębowy dolny jest większy od górnego. Najczęściej wywołany jest genetycznie uzależnionym przerostem żuchwy i traktowany wtedy jako wada. Przodozgryz może być także wyselekcjonowaną cechą rasową u psów krótkogłowych i wtedy wywołany jest skróceniem szczęki. Przy zwarciu zęby górne przysłonięte są dolnymi. Najwyraźniej widoczne jest to w odcinku przednim łuków zębowych (siekacze i kły). Siekacze górne znajdują się wtedy za siekaczami dolnymi, natomiast dolny kieł bardziej przyśrodkowo od górnego, tzn. między kłem górnym i zewnętrznym siekaczem górnym (okrajkiem), lub przy znacznej dysproporcji zewnętrznie w stosunku do kła górnego. Niepożądany przodozgryz wywoływany bliżej nieznanym genem, lub grupą genów jest wadą w przypadku zdecydowanej większości ras. U psów krótkogłowych jak np. buldogi, boksery, pekińczyki jest cechą rasową....