Sachvui - Lecture notes 12 PDF

Preview

Summary

Just document to referance...

Description

LỜIGIỚITHIỆU “Dùlàmộttriệuđôla,haymườitriệuđôla,thìtôiđềuđầutư toànbộ.Lợisuấtcaonhấtmàtôiđạtđượclàtrongnhữngnăm 1950.TôiđãđánhbạichỉsốDow.Cácanhnênxemlạinhững consốhồiấy.Nhưngkhiđótôichỉđầutưnhỏlẻ.Khôngcó nhiềutiềnlàmộtlợithếlớnvềcơcấu.Tôinghĩtôicóthểmang vềchocácanhlợisuất50%mộtnămtrênmộttriệuđôla. Không,tôibiếttôicóthểlàmđược.Tôibảođảm.” -WARRENBUFFETT,BUSINESSWEEK,1999 ăm1956,WarrenBuffettlàmviệctạiNewYorkvớithầydạycủa mình,cũnglàchađẻcủađầutưgiátrị(1),BenjaminGraham. KhiGrahamquyếtđịnhnghỉhưu,ôngngỏýchongườihọctrò xuấtsắcnhấtcủamìnhmộtphầnvốnởCôngtyHợpdanhGrahamNewman,songchàngthanhniênBuffett25tuổikhiđólạichọn phươngántrởvềquênhà.Khônglâusau,theoyêucầucủabốnthành viêntronggiađìnhvàbangườibạn,mộtcôngtyhợpdanhđầutư mới–CôngtyTráchnhiệmHữuhạnBuffettAssociates–đượcthành lập.Tuynhiên,trướckhinhậnséccủahọ,ôngđềnghịhọtớiăntối cùngôngtạiOmahaClub.Tiềnănchiađềuchotấtcả. Buổitốihômđó,Buffettđưachomỗingườimộtvàitrangtàiliệu pháplývềthỏathuậnhợpdanhchínhthứcvàbảohọkhôngcầnphải lolắngquánhiềuvềviệctrongđóviếtnhữnggì,bởisẽkhôngcóbất ngờnàocả.Buổitụhọpnhằmbànluậnvềmộtđiềumàôngchorằng quantrọnghơnnhiều,đólàNhữngNguyêntắcCơBản.Ôngđãphôtôbảndanhsáchnguyêntắcnàythànhnhiềubảnvànóikỹvềtừng mục.Buffettkiênquyếtyêucầucóquyềntựquyếthoàntoàn.Ông khôngcóýđịnhnóivềnhữnggìmàCôngtyHợpdanhnàythựcsựsẽ làm;ôngđưararấtítthôngtinvềcổphầnthựctếcủamình.Ôngnói vớihọ:“Nhữngnguyêntắccơbảnnàylàtriếtlýhànhđộng.Nếucác vịđồngýthìchúngtahãytiếnhành.Cònnếucácvịkhôngđồngýthì tôicũngthôngcảm.”

Nhữngnguyêntắccơbản

1.Khôngbaogiờbảođảmbấtkỳmứclợisuấtnàochocácthành viêngópvốn.Cácthànhviêngópvốnmàrútmộtnửatrongsố1% hàngthángchỉđượclàmđúngnhưvậythôi–rúttiền.Nếuchúngta kiếmđượctrên6%mỗinămtrongvàinăm,sốtiềnrútrasẽđượclấy từsốtiềnthuvề,vàtiềnvốnsẽtănglên.Nếuchúngtakhôngkiếm được6%,nhữngkhoảnthanhtoánhàngthángsẽlàmộtphầnhay toànbộtỷlệthunhậptrênvốn. 2.Nămnàochúngtakhôngđạtđượcítnhấttrên6%thìtớinăm tiếptheo,tiềnthanhtoánhàngthángchocácthànhviêngópvốnsẽ giảmxuống. 3.Khinóiđếnlợinhuậnhaythualỗhàngnămtứclànóiđếncác giátrịthịtrường;cónghĩalàtìnhhìnhtàisảncủachúngtatheođịnh giáthịtrườngvàothờiđiểmcuốinămsovớithờiđiểmđầunămra sao.Điềunàycóthểcóítmốiliênhệvớicáckếtquảđượcghinhận nhằmphụcvụchomụcđíchtínhthuếtrongnămđó. 4.Kếtquảhoạtđộngtốthaykémcủachúngtasẽkhôngđolường quamứctăngtrưởngdươnghayâmtrongnăm.Thayvàođó,nósẽ đượcđánhgiádựatrêntìnhhìnhchungtrênthịtrườngchứngkhoán vớithướcđolàchỉsốTrungbìnhCôngnghiệpDow-Jones,cáccông tyđầutưhàngđầu,v.v.Nếukếtquảcủachúngtatốthơnsovới nhữngthướcđonày,chúngtasẽcoiđólàmộtnămhiệuquả,dùcon sốlàâmhaydương.Nếukếtquảkémhơn,chúngtaxứngđángbịăn trứngthối. 5.Mặcdùtôithíchthửnghiệm5nămhơn,nhưngtôichorằngba nămlàkhoảngthờigiantốithiểuhoànhảođểđánhgiáhiệuquảhoạt động.Chắcchắnchúngtasẽgặpnhữngnămhiệuquảhoạtđộngcủa côngtykémhơn,thậmchíkémhơnhẳn,sovớichỉsốDow.Nếukết quảhoạtđộngtronggiaiđoạnbanămhoặcdàihơnlàyếukém,tấtcả chúngtacólẽđềunêntínhđếnchuyệnbỏtiềnvàochỗkhác–ngoại trừtrườnghợpbanămđódiễnramộtvụbùngnổđầucơtrongthị trườnggiálên(2). 6.Tôikhônglàmnhiệmvụdựđoántìnhhìnhthịtrườngchứng khoánnóichunghaynhữngbiếnđộngtrongkinhdoanh.Nếucácbạn

nghĩtôicóthểlàmđiềuđó,haychorằngđólàđiềuquantrọngcầncó trongmộtchươngtrìnhđầutư,thìcácbạnkhôngnênthamgiavào côngtyhợpdanhnàynữa. 7.Tôikhôngthểhứahẹnkếtquảgìvớicácthànhviêngópvốn. Nhữnggìtôicóthểvàdámhứalà: a.Nhữngkhoảnđầutưcủachúngtasẽđượclựachọndựatrên cơsởgiátrịchứkhônglựatheoxuhướng; b.Chúngtasẽcốgắngđưarủirolỗvốndàihạn(3)(khôngphảilỗ danhnghĩangắnhạn(4))xuốngtốithiểubằngcáchđạtđượcbiênan toàn(5)lớntrongtừngkhoảnđầutưvàsựđadạngtrongcáckhoản đầutư;và c.Gầnnhưtoànbộgiátrịtàisảnròngcủatôivàvợcontôisẽ đượcđầutưvàocôngtyhợpdanhnày. MọingườiđượcmờitớiOmahaClubtốihômđóđềukýtênxác nhậnvàBuffettnhậnséccủahọ.Khicóthànhviênmớithamgia, từngngườiđềuđượchướngdẫncặnkẽvềnhữngnguyêntắccơbản này.Sauđó,mỗithànhviêngópvốnđềuđượcnhậnbảncậpnhật hàngnăm. Trongnhữngnămsauđó,Buffettchiasẻvềhiệuquảlàmviệc cũngnhưnóivềcáchoạtđộngcủamìnhquahàngloạtláthưônggửi chonhómnhữngngườiđitheoítỏinhưngsốlượngngàymộtgia tăngnày.Ôngdùngnhữngláthưđólàmcôngcụgiảngdạynhằm củngcốvàbổsungchonhữngýtưởngđằngsaucácnguyêntắccơ bản,traođổivềnhữngkỳvọngcủaôngđốivớihiệuquảhoạtđộng trongtươnglai,vàbìnhluậnvềtìnhhìnhthịtrường.Banđầu,những láthưnàyđượcgửimỗinămmộtlần,nhưngkhinhiềuthànhviênlên tiếngthanphiềnrằngmộtnămlàquálâu,ôngchuyểnsangviếtít nhấtnửanămmộtlần. Những“Bứcthưgửithànhviêngópvốn”nàygiốngnhưmộtbiên niênsửghilạinhữngýtưởng,phươngpháp,vàsuynghĩcủaông ngaytrướcgiaiđoạnđìnhđámtạiBerkshireHathaway(6);đâylàgiai đoạnôngghidấubằngnhữngkỷlụcđầutưthànhcôngvôtiền khoánghậu,thậmchívớichínhcảnhữngthànhtíchcủaôngtại

Berkshire.Tuyvẫnchorằngsẽcónhữngnămhoạtđộngtốtvàkhông tốt,songôngtinrằngmứclợinhuậncaohơnchỉsốDow10%trong hầuhếtcácgiaiđoạn3-5nămlàkhảdĩ,vàđólàđiềuôngsẵnsàng thựchiện. Nhưngtrênthựctế,điềuôngđạtđượccòntốthơnnhiều.Ông liêntụcđánhbạithịtrườngvàkhônghềcómộtnămthụtlùinào. Trongcảgiaiđoạntrên,ôngđãlàmtăngvốncủacácthànhviênlên gần24%mỗinăm,saukhiđãtrừđicáckhoảnchiphí.Tronggiai đoạnbanđầunày,ôngđãcónhữngnămhoạtđộngtốtnhấttrongsự nghiệpcủamình. Nhữngbàihọctừnhữngbứcthưnàylàđịnhhướngcógiátrị vượtthờigianchomọinhàđầutư–từnhữngngườimớibắtđầu, nhữngnhàđầutưnghiệpdư,chotớinhữngnhàđầutưlãoluyện. Chúngđặtramộthệthốngnhữngnguyêntắcvàphươngphápnhất quán,hiệuquảcaogiúptránhđượcnhữngcámdỗmangtínhtràolưu vàkỹthuậtvốnđầyrẫytrênthịtrườngthờinay(hoặcbấtkỳthời nào).Tuyhàmchứanhữngphântíchtinhvi,hợp“khẩuvị”của nhữngchuyêngiakỳcựu,songnhữngláthưnàycũnglàphươngtiện đểBuffetttruyềnđạtkiếnthứcnhậpmônvềđầutư,bởichúngmang đếnmộtphươngthứctiếpcậncơbản,hợplývàdễhiểuđốivớitấtcả mọingười. Lầnđầutiênquacuốnsáchnày,nhữngbứcthưgửithànhviên gópvốnvànhữngkiếnthứcuyênthâmđượctruyềntảitrongđóđược tậphợpđầyđủ,baogồmnhữngnguyêntắcnềntảngnhưchiếnlược đadạnghóa(7)khácngườicủaông,sựtándươnggầntớingưỡngtôn thờmàôngdànhcholãikép(8),vàquátrìnhraquyếtđịnhthậntrọng, đingượcvớilốitưduythôngthườngcủaông.Nhữngbứcthưnày cũngđềcậpđếncácphươngphápđầutưcủaBuffettđốivớicác nhómTổngquát,TínhtoánvàKiểmsoát,ba“phươngpháphoạt động”chínhcủaông–theothờigian,nhữngphươngphápnàyđược pháttriểnvàbiếnhóatheonhữngcáchthứcrấtthúvịvàquantrọng màchúngtasẽcùngkhámphátrongcuốnsáchnày. Vềcơbản,giátrịtolớncủanhữngbứcthưnàynằmởchỗchúng miêutảđượctưduycủamộtnhàđầutưtrẻthànhcôngkhikhởisự vớikhoảntiềnhếtsứckhiêmtốnbanđầu–thứtưduymàcácnhà đầutưcóthểvậndụngđểđạtđượcthànhcônglâudàikhihọdấn

thânvàothươngtrường.Nhữngbứcthưlàlờibiệnhộmạnhmẽcho chiếnlượcdàihạn,hướngđếngiátrị–mộtchiếnlượcđặcbiệtkhả thitrongnhữngthờiđạiđầybiếnđộngnhưthờiđạicủachúngta,khi màconngườitadễdàngngảtheođầucơ,sửdụngđònbẩynợcao,và chútrọngvàongắnhạn,nhữngđiềuvốnhiếmkhimanglạihiệuquả lâudài.Chúngchỉranhữngnguyêntắccógiátrịvượtthờigianvề tínhcẩntrọngvàkỷluật–nhữngnguyêntắcnềntảngđãvàđang kiếntạonênthànhcôngcủaBuffett. NếunhưchàngthanhniênBuffettkhởisựCôngtyHợpdanhcủa mìnhởthờiđạingàynay,hẳnôngcũngsẽđạtđượcnhữngthànhquả tolớnhệtnhưvậy.Thựcra,hiệnnayôngcũng“bảođảm”đượcrằng mìnhcóthểkiếmđượcmứclợisuấthàngnăm50%vớimộtvàitriệu đôlabanđầu.Sởdĩmứclợisuấtcao(trênlượngvốnnhỏ)nàylàkhả thitrongthờiđiểmhiệnnaycũngnhưcáchđâynhiềunămlàdo nhữngyếutốkémhiệuquảcủathịtrườngvẫncònđó,đặcbiệtlà trongnhữngdoanhnghiệpnhỏ,ítđượcchúý;vàcònvìônglàmột nhàđầutưđạitàinữa.Dẫuvậy,chừngnàocácnhàđầutưcòncótrí nhớngắnhạnvàdễdaođộngtrướcgiátrịcổphiếudolòngtham cũngnhưsựsợhãi,thìchừngđóvẫntồntạicơhộikiếmlãibộncho tấtcảnhữngnhàđầutưtáobạo,cóthểtiếpnhậnmộtlốitưduythích đáng. Giốngnhưbấtkỳthờiđạinào,ngàynaynhiềungườikhôngkiên trìtuânthủkỷluật–nguyêntắckhôngthểthiếutrongđầutưgiátrị. Liêntiếptrongnhữngbứcthư,Buffetttrởđitrởlạivớibảnchấtbất biếntrongnhữngnguyêntắccủaông.Đólàmộtlốitiếpcậnđềcao tháiđộhơnlàtríthôngminh–trungthànhvớiquytrìnhcủariêng mìnhvàkhôngđểbịcuốntheotràolưulàmộttrongnhữngviệckhó khănnhấtđốivớicảnhữngnhàđầutưkỳcựunhất.Aicũngcóthể rútrachomìnhbàihọctừkhảnănglàmchủcáccảmxúctrongđầutư củaBuffett. Mỗichươngtrongcuốnsáchnàyđềuđượcxâydựngxungquanh mộtýtưởnghoặcchủđềriêngbiệttừnhữngbứcthưvàcómộtbố cụcđơngiản,bắtđầulàmộtbảntómtắtnhằmcungcấpmộtsốthông tinnền.Hyvọngđiềunàysẽgiúpmanglạichocácbạnbốicảnhlịch sử,từđóchophépchúngtacóđượcmộtnhậnthứcđầyđủhơnvềsự phùhợpcủanộidungthưtrongthờiđạingàynay. Vớimụcđíchđó,tấtcảcáctríchđoạnquantrọngtừnhữngbức

thưtrongtừngchủđềđềusẽđượctrìnhbàyđầyđủ.Điềunàykhông nhữnggiúpchúngtađượctrựctiếptiếpcậntrithứctừchínhngòibút củaBuffettmàcònbiếncuốnsáchnàythànhcôngcụthamkhảohữu íchtrongviệcđánhgiácôngviệccủaôngởgiaiđoạnnày.Bảnthân việctổnghợptấtcảnhữngbìnhluậncủaôngvềmộtchủđềvàotừng chươngmanglạirấtnhiềuthôngtin.Chúngtacóthểnhậnthấynhiều môtíplặplạitrongnhiềubứcthưkhiôngnhắclạinhữngýtưởngcủa mìnhvàtheodõinhữngthayđổitrongchínhsuynghĩcủaông–đây làđiềukhócóthểnhậnthấynếuchúngtađọcthưtheotrìnhtựthời gian. Buffettchưatừngxuấtbảnmộtcuốngiáotrìnhnàovềđầutư,ít nhấtlàxéttheonghĩatruyềnthốngcủatừnày.Nhữnggìchúngtacó, bêncạnhnhữngbàibáomàôngviếtvànhữngghichúhìnhthànhtừ nhữngbuổinóichuyệnvànhữngbàidiễnthuyếtcủaông,lànhững bứcthưmàôngđãviết.Thựcra,nhữngbứcthưnàygiốngnhưmột khóahọcđượcbắtđầukhôngngừngnghỉtừnăm1957chotớingày nay,tứclàxuyênsuốtsựnghiệpcủaông.Thưgửithànhviêngópvốn làhọcphầnđầutiêntrongkhóahọcđó,vàtôirấtlấylàmvinhhạnh đượcchiasẻchúngvớicácbạn.Hyvọngrằngbạnđọcchúngcũng hàohứngnhưkhitôitổnghợpchúnglại. TôirấtcảmkíchvìBuffettđãtintưởngđồngýchotôisửdụng nhữngbứcthưcủaôngtrongcuốnsáchnày,vàtôicũngxinlưuýlại mộtlầnnữarằngvaitròcủaôngtrongcuốnsáchnàychỉdừnglạiở đó.Tôiđặtmụctiêutrìnhbàynhữngbứcthưcủaôngtheohướngông tánthành,đồngthờilàmsaođểnhữnglờidạycủaôngtìmđượcsự đồngcảmcủacảnhữngnhàđầutưnontrẻvànhữngchuyêngialão làng.

PhầnI CHƯƠNG1

ĐỊNHHƯỚNG “Việcluôncómộtcáigiániêmyếtchophầnvốncủabạntrong doanhnghiệp(cổphiếu)lúcnàocũngnênđượccoilàmộttài sảnđểsửdụngnếumuốn.Nếunótrởnênđủđiênrồ,dùlà theobấtkỳhướngnào,thìbạnnêntậndụngđiềuđó.” −NGÀY12THÁNG7NĂM1966 ãytưởngtưởngbạnđangởOmaha,Nebraska:Đólàmộtbuổi tốimùathunăm1956.Elvisvừaxuấthiệnlầnđầutrênchương trìnhTheEdSullivanShowcònEisenhowerthìđangởNhà Trắng.Tốinay,bạncùnghaimươingườikhácsẽvàomộtlớphọctại ĐạihọcNebraskaOmahađểdựbàigiảngđầutiêntrongkhóahọc “Nguyêntắcđầutư”.Thầygiáocủabạnlàmộtchàngthanhniênchạc tuổiđôimươitênlàWarrenBuffett.Rồibạnchọnngồikếngườidì AlicecủaBuffett–mộttrongbảynhàđầutưbanđầutrongthỏa thuậngópvốnđầutiêncủaông. Tôimuốncoicuốnsáchnàylàbảnmôphỏngcủalớphọc “Nguyêntắcđầutư”ngàyđótheocáchriêngcủanó,dựatrênnhững bàihọcmàBuffettđãtruyềndạytrongnhữngBứcthưgửithànhviên gópvốnmàôngviếtcùngthờiđiểmvớikhóahọcnày.Nósẽhướng dẫnchobạnvềnhữngđiềucơbảntrongchiếnlượcđầutưthông minh,đượctrìnhbàyquanhữngtríchđoạnquantrọnglấytừgầnbốn mươibứcthưnày.ĐólànhữngnămthángtrướckhiCôngty Berkshirerađời,từnăm1956tớinăm1970,khinguồnvốncủa Buffettrấthạnhẹp,còncơhộicủaôngthìthậtkhônggiớihạn.Đólà khoảngthờigian,đặcbiệttrongnhữngngàyđầuhoạtđộngcủaCông tyHợpdanh(9),khicũnggiốngnhưbạnvàtôibâygiờ,Buffettcóthể đầutưvàohầuhếtmọithứ,chẳngcócôngtynàolànhỏbéđểmà

khônghứngthúcả. Trongsuốtnhữngnăm1950–1960,banngàyBuffettthamgia đầutưcòntốiđếnlạidạyhọc.DìAlicecủaôngcùngnhiềuthànhviên gópvốnđềuthamgialớphọcđó.Saukhihoànthànhkhóahọccủa DaleCarnegienhằmvượtquanhữngngầnngạicủaviệcnóitrước côngchúng,Buffettdùngviệcdạyhọclàmcáchđểpháttriểnkỹnăng củamình.Khôngchỉvậy,ôngcònnoigươngngườithầycủamình, BenGraham–ngoàiviếtthưgửicácnhàđầutư,ôngcòngiảngdạy khóahọcvềphântíchchứngkhoántạiTrườngKinhdoanhColumbia khiđiềuhànhcôngtyđầutưcủamình,Graham-Newman.

NguyêntắcnềntảngcủaBenjamin Graham

hẳngcógìtốthơnđểbắtđầuđọccuốnsáchvềchiếnlượcđầu tưthôngminhbằngviệctìmhiểunguyêntắcnềntảngtrong cáchtưduycủaBuffett,nguyêntắcmàcáchọctròcủaGraham đềutườngtận:Trongngắnhạn,thịtrườngcóthểvàsẽđôilúchoàn toànhỗnloạnvàvôlý,nhưngvềdàihạn,chứngkhoánsẽđượcđịnh giáphùhợpvớigiátrịnộitạicủachúng.

Buffettsửdụngýtưởngcóphầnhơinghịchlýcủathầymìnhlàm côngcụtruyềndạytrongsuốtnhữngbứcthưbởiýtưởngnàygiúp phânbiệtrõđượcđiềunhữngnhàđầutưthựcsựtheođuổi:phân tíchviệckinhdoanhmộtcáchcócơsởthốngnhất,hợplýdựatrên tínhlogicvàlýluậnđúngđắnđểcóthểchọnđượcchứngkhoáncólợi nhuậntiềmnăngcaonhấtvớiđộrủirotươngứngởmứcthấpnhất cóthể.Đómớilàcáchtiếpcậncủanhàđầutưdàihạnvàhoàntoàn khácviệccốgắngkiếmlờibằngcáchđầucơ(10)dựatrênnhữngđiều cácnhàđầutưkhácsẽhaysẽkhônglàmquadựđoánnhữngbiến độngngắnhạntrongcácbiếnsốởcấpvĩmônhưgiádầuhaylãisuất. Nhàđầutư,theođúngnghĩachúngtasẽgiảithích,muadoanh nghiệp;cònnhàđầucơchỉ“chơi”thịtrườngmàthôi. Nhàđầutưcầnhọccáchcoinhữngbiếnđộngngắnhạnvềgiácủa cổphiếunhưnhữngbiếnđộngngẫunhiênvàtinrằngphầnlớn chúngkhôngđángđểquantâm;khiđó,dochúngđượccoilàngẫu

nhiênnênchẳngphảicốgắngdựđoánchúngmộtcáchcóhệthống làmgì.Đơngiảnđâykhôngphảitròchơicủachúngta. Tuynhiên,vềdàihạn,thịtrườngsẽtựđiềuchỉnhvàcuốicùnglại phảnánhtìnhhìnhkinhtếcủadoanhnghiệptronggiácổphiếucủa nó.Nếuhiểuđiềunày,nhàđầutưsẽchỉtậptrungvàoviệcphântích vàlậpluậnthậntrọngtìnhhìnhkinhdoanhdàihạn–đólàđiều chúngtatinrằngcuốicùngsẽđemlạikếtquảtrênmứctrungbình. NguyêntắcnềntảngvĩđạinàyxuấtpháttrựctiếptừBen Graham,ngườithầy,ngườisếp,ngườihùngcủaBuffettvàthựctếlà ngườiđãphátminhraviệcphântíchchứngkhoán.Đượcmệnhdanh làHiệutrưởngPhốWall,BenGrahamlàmộtnhàcáchmạng,người tiênphongbiếnnhữnggìđượccholà“nghệthuậtđentối”thànhmột nghềnghiệpthựcsự.BuffettđãlĩnhhộicácýtưởngcủaGrahamngay từlúctiếpcậnchúng–nhiềutớimứcôngthậmchícònđặttêncon traimình,ngườisẽtrởthànhChủtịchkhôngđiềuhànhcủaCôngty BerkshireHathaway,làHowardGrahamBuffett.Đểnắmbắtđược cácnguyêntắcđầutưcủaBuffett,nhữngphầnmàkhônghềthayđổi từsuốtnhữngnămthángcủaCôngtyHợpdanhtớitậnngàynay, phảihiểurõđượcýtưởngnềntảngvànhữngảnhhưởngcủaGraham đốivớiBuffett.Mọichuyệnbắtđầunhưthếnày: BuffetttốtnghiệpĐạihọcNebraska–Lincolnsớmhơnmộtnăm vàonăm1950khiôngmới19tuổi.Sauđó,ôngnộpđơnxinhọctại TrườngKinhdoanhHarvardnhưngđượcđáplạirằngsẽcócơhộiđỗ caohơnvàotrườngnếunộpđơnlạivàomấynămsau.Tuynhiên,bị TrườngKinhdoanhHarvardtừchốilạilàmộttrongnhữngđiềumay mắnnhấttừngxảyđếnvớiông.Khibắtđầutìmkiếmcáctrườngkinh doanhkhác,BuffetttìnhcờbắtgặpcuốncatalogcủaTrườngKinh doanhColumbia.Từcuốncatalogđó,ôngkhámphárarằngtácgiả củacuốnsáchôngưathích,Nhàđầutưthôngminh,khôngchỉcòn sốngmàcònđanggiảngdạyởngôitrườngnày.Ngaylậptức,Buffett nộpđơnxinhọc.Nhiềutuầnsau(ôngnộpđơnvàothángTám),ông đượcnhậnvàotrườngColumbiavàchẳngbaolâusauđó,ôngtrở thànhsinhviênnổibậtnhấttronglớphọccủaGraham.Bạnchỉcó thểtưởngtượngcườngđộtruyềnthụtrithứcgiữahaingườinàymà thôi.GrahamxâydựngnềnmóngtríthứcchoBuffett,cònBuffett, sinhviênduynhấtđạtđiểmA+,gópnhặtmọithứthầyGraham truyềnthụ.

Saukhitốtnghiệp,Buffettrấtmuốnlàmviệcởcôngtyđầutưcủa Graham,nhưng,nhưôngthườngđùa,ôngbịkhướctừvìbị“địnhgiá quácao”mặcdùôngđềnghịlàmviệckhôngcông.Lýdothựcsựông khôngđượclàmviệctạiđócólẽphầnnhiềulàdoGraham-Newman làmộttrongsốítcôngtyđầutưdongườiDoTháisởhữu;Buffettcó thểtìmđượcmộtcôngviệctốtởnơikháckhibịGrahamkhướctừ, nhưngnhữngngườiDoTháicótrìnhđộcaokhácthìcóthểkhông. Quáthấtvọng,ôngtrởvềOmahacùngchamìnhđiềuhànhhãng môigiớichứngkhoán;tạiđây,ôngvẫntiếptụctheođuổiýnghĩlàm việcchungvớiGraham.Banămliềnđềuđặngửithưvàcácýtưởng đầutưchứngkhoáncuốicùngcũngcókếtquả;ngườithầyđãđộng lòngvàmờiôngtrởlạiNewYorkvàonăm1954.Buffettkhôngcó nhiềuthờigianlàmviệctạiGraham-Newman;bởichỉmộtnămsau khiônglàmviệctạiđây,Grahamquyếtđịnhnghỉhưu. Mộtlầnnữa,khiởtuổihaimươilăm,BuffetttrởlạiOmaha;dù vậy,lầnnàyôngkhôngquaylạicôngviệcmôigiớichứngkhoáncùng chamìnhnữa.Lầnnày,bấtchấplờikhuyêncủaGrahamvàchamình, ôngthànhlậpmộtthỏathuậngópvốnđầutưcủariêngmình.Ông cấutrúcthỏathuậnnàytheonhữnggìGrahamđãthiếtlậpvàvận hànhchủyếutheonguyêntắccủariêngmình.GrahamvàBuffettvẫn duytrìmốiquanhệgầngũimãitớikhiGrahamquađờinăm1976.

NgàiThịtrường

ờigiảithíchgiátrịnhấtcủaGrahamvềtínhphihiệuquảcủathị trườngngắnhạnđượcđúckếttrongkháiniệmcủaôngvề“Ngài Thịtrường”.Ýtưởngnhưsau:thịtrườngchứngkhoáncóthể đượccoinhưmộtôngbạntínhkhíthấtthường,mắcchứnghưngtrầmcảm(11),luônsẵnsàngmuahaybánchobạnmộtnửacổphần trongcôngtycủamìnhmỗingày.HànhvicủaNgàiấycóthểtựdo,vô lývàrấtkhódựđoán.Đôilúc,Ngàiấythấyphấnkhíchvàđánhgiá caotriểnvọngcủacôngtymình.Khiđó,Ngàiấysẽchàobáncổphần củamìnhchobạnởmứcgiácaonhất.Lúckhác,Ngàiấythấychán nảnvàchẳngbuồnnghĩvềchínhmìnhhaycôngtynữa.ThếlàNgài ấychàobáncùngcổphầnđóchobạnởmứcgiáhời,thấphơnnhiều. Đôilúc,tâmtrạngcủaNgàiấylạibìnhbình.Mặcdùbạnchẳngbao giờchắcchắnmìnhtìmthấyNgàiấylúcởtâmtrạngnào,mộtđiều

bạncóthểchắclàdùbạncómuabángìvớiNgàiấyhômnay,thìngày mai,NgàiThịtrườngcũngsẽtrởlạicùngcácmứcgiáhoàntoànmới. Nhìnthịtrườngqualăngkínhtừcâuchuyệnngụngôncủa Grahamsẽbậ...