Samenvatting-communicatiewetenschappelijke beroepsorientatie lessenreeks PDF

Preview

Summary

CWBO Deel 1: De communicatie-industrie INHOUDSOPGAVE 1. Stages in de communicatie-industrie - 1. The intern economy - 1. Carrières in de muziekindustrie - 1. Methode - 1. Resultaten Mediaproductie Creatief ó commerciële doeleinden Artistieke integriteit Arbeidsmarkt Het belang van netwerken Gender e...

Description

CWBO INHOUDSOPGAVE Deel 1: De communicatie-industrie ........................................................................................................................................... 3 1.

Stages in de communicatie-industrie ......................................................................................................................................3 1.1. The intern economy ........................................................................................................................................................3 1.2. Carrières in de muziekindustrie.......................................................................................................................................3 1.3. Methode ..........................................................................................................................................................................4 1.4. Resultaten .......................................................................................................................................................................4 Mediaproductie .......................................................................................................................................................................6 2.1. Creatief ó commerciële doeleinden..............................................................................................................................6 2.2. Artistieke integriteit ........................................................................................................................................................7 2.3. Arbeidsmarkt .................................................................................................................................................................10 2.4. Het belang van netwerken ............................................................................................................................................12 2.5. Gender en mediaproductie ...........................................................................................................................................15 2.6. #MeToo .........................................................................................................................................................................17 Journalistiek ..........................................................................................................................................................................21 3.1. Arbeidsomstandigheden in de culturele industrie ........................................................................................................21 3.2. Freelance journalisten in Vlaanderen ...........................................................................................................................23 3.3. Evoluties op de redactie en hun impact op de werkomstandigheden ..........................................................................28 Bedrijfscommunicatie en Public Relations.............................................................................................................................31 4.1. Journalistiek versus PR ..................................................................................................................................................32 4.2. Old girl’s network? ........................................................................................................................................................34 4.3. Bezorgdheden van pr-beoefenaars ...............................................................................................................................37 4.4. Werk versus privé ..........................................................................................................................................................38 Marketing en reclame ...........................................................................................................................................................41 5.1. Pr versus reclame ..........................................................................................................................................................41 5.2. Gender en creativiteit in de reclamesector................................................................................................................... 44 Case grensoverschrijdend gedrag .........................................................................................................................................47

Deel 2: Organisatiegedrag ....................................................................................................................................................... 52 Vergaderen ............................................................................................................................................................................52 1.1. Hoe laat je je stem horen op een redactievergadering? ...............................................................................................52 1.2. Efficiëntie verhogen door ‘procedural communication’ ...............................................................................................54 1.3. Efficiëntie verhogen door communicatie vooraf........................................................................................................... 57 Netwerken .............................................................................................................................................................................60 2.1. Wat is netwerken? ........................................................................................................................................................60 2.2. Wie netwerkt? ...............................................................................................................................................................62 2.3. Waarom netwerken? ....................................................................................................................................................65 Presenteren ...........................................................................................................................................................................68 3.1. Voorbereiding................................................................................................................................................................68 3.2. Structuur .......................................................................................................................................................................68 3.3. Presentatiestijlen ..........................................................................................................................................................69 3.4. Zenuwen bedwingen? ...................................................................................................................................................69 3.5. Non-verbale communicatie ...........................................................................................................................................69 1

3.6.

‘Presenteren’ voor audiovisuele media.........................................................................................................................70

Deel 3: Gastcolleges ................................................................................................................................................................ 71 Mediaproductie – Wannes Deleu ..........................................................................................................................................71 Journalistiek – Bram Callens..................................................................................................................................................73 2.1. Werking van het Journaal en VRT NWS.........................................................................................................................73 2.2. Hoe kom je bij VRT NWS terecht? .................................................................................................................................74 Bedrijfscommunicatie en PR – Anja Peleman........................................................................................................................74 Marketing en reclame – Evert Van den Broeck .....................................................................................................................76 Deel 4: Groepspresentaties ..................................................................................................................................................... 78 Mediaproductie .....................................................................................................................................................................78 1.1. Economy of favours anno 2021 .....................................................................................................................................78 1.2. Percepties stagebegeleiders..........................................................................................................................................79 1.3. WLB van jonge moeders................................................................................................................................................81 1.4. Ons kent ons: netwerken ..............................................................................................................................................82 Journalistiek ..........................................................................................................................................................................83 2.1. Burgerjournalistiek en factchecking ..............................................................................................................................83 2.2. User generated content ................................................................................................................................................84 2.3. Verschuiving naar online nieuwsproductie ...................................................................................................................86 2.4. Gendergelijkheid anno 2021 .........................................................................................................................................88 Bedrijfscommunicatie en PR ..................................................................................................................................................89 3.1. WLB ...............................................................................................................................................................................89 3.2. Glazen plafond in bedrijfcommunicatie ........................................................................................................................90 3.3. Encroachment binnen bankensector ............................................................................................................................91 3.4. Werkomstandigheden coronapandemie ......................................................................................................................92 Marketing en reclame ...........................................................................................................................................................93 4.1. WLB veranderd door corona? .......................................................................................................................................93 4.2. Glazen plafond ..............................................................................................................................................................94 4.3. Genderongelijkheid .......................................................................................................................................................95

2

DEEL 1: DE COMMUNICATIE-INDUSTRIE 1. STAGES IN DE COMMUNICATIE-INDUSTRIE Communicatiewetenschappen biedt een brede basiskennis, stage kan studenten helpen om een richting uit te kiezen. We kijken in dit hoofdstuk naar verwachtingen van stageplaats naar stagairs en omgekeerd. De creatieve sector wordt gekenmerkt door een groot aanbod aan potentiële werknemers dat de vraag overschrijdt. Er is dus te weinig plek, dit ook in de communicatiesector. Er zijn zoveel kandidaten maar weinig plaatsen. Uitzoeken waarom studenten in die sector verschillende ervaringen hebben, wat er wel of niet strookte met hun verwachtingen en het belang van stages voor hun latere carrière. Stages zijn een soort van onbetaalde arbeid, makkelijk en goedkoop voor de sector.

1.1. THE INTERN ECONOMY The intern economy als veld van de stages. De invulling ervan is verdeeld. -

Vaak zijn de stages een winwin situatie voor zowel de stagiair als de stageplaats. Het is een manier om makkelijk goedkope vervangbare arbeidskrachten binnen te halen (cheap dispensable labor)

Een negatief gevolg zou zijn dat er een systeem ontstaat waarbij toekomstige werknemers moeten wedijveren voor onbetaalde stages om kans te maken op een betaalde positie, zeker in culturele industrieën (maar ook bij bv. internationale pr-bureaus). Aangezien sommige scholen ook moeten betalen aan bedrijven om stagiaires toe te laten, is het soms zelfs zo dat studenten eigenlijk zelf betalen voor hun stage. Artikel DeStandaard: De Europese jeugd zit vast in een stagejungle. Hoog opgeleide jongeren moeten eerst heel wat onbetaalde stages doorlopen voor ze een vast betaalde job kunnen krijgen. Ze klagen de intern economy dus aan. Het is dus noodzakelijk om te onderzoeken wat stageplaatsen en stagiairs net doen tijdens stages. Voorgaand onderzoek: studenten vaak teleurgesteld, niet de juiste verwachtingen, stagiaire en stagebegeleider interpreteren de ervaring vaak helemaal anders.

1.2. CARRIÈRES IN DE MUZIEKINDUSTRIE Carrières in de muziekindustrie zijn vaak onvoorspelbaar en heel competitief. Er bevinden zich zowel grote als kleine bedrijven, maar zij zijn beide instabiel (grote bedrijven door veranderingen, kleine bedrijven door fragiliteit). Er is ook steeds meer onderzoek naar de werkomstandigheden en subjectieve ervaringen van werknemers in de culturele industrieën (peilen naar ervaringen van verschillende werknemers). Hierbinnen is er vaak een sterke focus op werknemers in het domein van muziek, film, televisie en de uitgeverswereld. Werknemers framen hun carrière vaak rond de sector (niet de organisatie zelf!). Dus trouw aan sector in de plaats van een organisatie. De onzekerheid binnen deze sectoren laat zich vooral voelen bij aanvang van een loopbaan. Het hebben van een sterk netwerk is cruciaal, ook voor stagiaires. Dit kunnen ze opbouwen door die onbetaalde stages te doen. Dit vormt wel een probleem voor stagiaires met een economisch minder goede achtergrond (veel werken zonder betaald te worden). Discounting: -

-

Career progression paradox: enerzijds vragen bedrijven naar ervaringen bij sollicitaties, anderzijds moet je eerst een job vinden om die ervaring op te doen. Starters gaan dan vaak aan discounting doen (verzoenen van die paradox): veel gratis of weinig betaald werk verrichten. Men verwerft ‘stretchwork’: waarvan de inhoud grotendeels past binnen de competentiebasis van een persoon, maar dat ook een kleinere component bevat waarmee een persoon geen ervaring heeft. Niet altijd voordelig, kan frustratie teweegbrengen (bv. stagiaire bij een filmproductie die een hele week fruit moet aanvullen voor de catering). 3

-

De entertainmentsector maakt veelvuldig gebruik van onbetaalde stagiaires. Stagiaires voeren volgens de auteur ‘provisional labor’ uit: tijdelijk, voorwaardelijk en ambigu (wat je er zelf van maakt). Dit onderzoek gaat na wat stagiaires doen, wat ze kunnen bereiken en waarom werkgevers stagiaires tewerkstellen.

1.3. METHODE Participerende observatie: zelf in 2 bedrijven rondlopen als stagiaire, observeren hoe het er aan toe gaat Semigestructureerde interviews: stagiaires of werknemers in de muziekindustrie Onderzoek in Amerika

1.4. RESULTATEN 1.4.1. DE STAGE IS WAT JE ER ZELF VAN MAAKT Stagiaires geven aan dat ze zowel administratieve/praktische taakjes uitvoerden als professionele taken op het niveau van de vaste werknemers (dus zowel nuttige als saaie taken). De meeste stagiaires ervoeren af en toe periodes waarin ze weinig of geen werk hadden (bv. Facebook checken omdat er geen werk aangeboden wordt): -

Veel routineklussen met tussendoor rustige momenten Soms kreeg men langetermijnprojecten waaraan op die rustige momenten kon worden gewerkt

Volgens sommige begeleiders vinden veel stagiaires een licht takenpakket geen probleem. De minder toegewijde, ongeïnteresseerde of verlegen stagiaire kan vergeten of genegeerd worden door begeleiders. Het wordt vaak getolereerd als stagiaires niets doen, maar het is aan hen zelf om proactief extra werk te zoeken Een stage biedt een aantal bijzondere voordelen (volgens stagiaires): -

Goed voor op je CV Beter inzicht in het werkleven en in de industrie Kans om mensen te leren kennen

Stage leidt echter niet automatisch tot een jobaanbieding, al verwachten ook niet alle stagiaires dit. Je kon wel aan enkele stagiaires zien dat ze er echt alles voor over hebben om te blijven werken in de industrie

1.4.2. WAAROM BEDRIJVEN STAGIAIRES TEWERKSTELLEN Zowel werknemers als stagiaires halen een groot aantal redenen aan. De voornaamste reden bleek echter dat stages goedkope arbeidskrachten leveren. Goedkope arbeid: -

Bijna alle respondenten geven in meer of mindere mate aan dat bedrijven gewoon willen profiteren van de gratis arbeid geleverd door stagiaires De respondenten houden er echter verschillende visies op na: o Stagiaires helpen het bedrijf functioneren (al zijn ze niet onmisbaar): ze maken het werk makkelijk, maar zijn niet noodzakelijk voor het functioneren o Stagiaires helpen hun ambitieuze stagebegeleiders: werknemers hebben persoonlijk baat bij stagiaires (citaat: taken geven aan stagiaires zodat je zelf meer tijd kan steken in belangrijkere taken voor stagebegeleider zijn/haar eigen carrière) o Stagiaires zijn noodzakelijk voor het functioneren van een bedrijf: ze helpen om weggevallen plaatsen op te vullen die normaal betaald werden

Een bron van jeugd, informatie en ideeën: ze kunnen bijdragen doordat ze bepaalde vernieuwende ideeën hebben of een frisse kijk hebben op de zaak 4

-

Indirect: bv. zorgen voor goede sfeer Direct: bv. focusgroep spelen omdat ze binnen de doelgroep vallen

Stage als een voedingsbodem voor nieuw talent en een voet tussen de deur. Vaak garanderen opleidingen aan universiteiten geen juiste voorbereiding meer op het latere werkleven. Het is dus een goede opportuniteit voor zowel universiteiten als studenten. Veel stagiaires en werknemers staan hier echter skeptisch tegenover. Vaak wordt een mogelijke job aan stagiaires en voormalige stagiaires als een wortel voorgehouden. Het idee van een stage als een manier om nieuw talent aan te trekken is vaak niet meer dan een neveneffect van de goedkope arbeid die het bedrijf zo verwerft. (Omgekeerd valt wel op dat veel werknemers er ooit stage liepen). à Goedkope arbeid als belangrijkste reden, aangezien niet alle participanten volledig akkoord gaan met de twee andere factoren.

1.4.3. EIGENSCHAPPEN EN BEPERKINGEN VAN DE ROL ALS STAGIAIRE Stagiaires krijgen niet altijd de meest uitdagende taken omdat werknemers het soms te druk hebben. Daarnaast valt dit te verklaren door de vooroordelen die men heeft ten aanzien van stagiaires: -

-

-

Lage status van stagiaires: ze worden vaak niet voldoende betrokken, soms zichtbaar aan de plaatsing van bureaus (worden vaak apart geplaatst van andere werknemers, terwijl er van hen verwacht wordt om interactie te zoeken). Bijvoorbeeld een werknemer die grapjes maakt over mogelijke introducties van stagiaires à Vaak moeten stagiaires geen fotokopieën te maken en koffie te halen als ond...