Wykład 13-Narządy płciowe PDF

Preview

Summary

Katarzyna Moskal...

Description

NADZĄDY PŁCIOWY NARZĄDY PŁCIOWE – ORGANA GENITALIA Dzielą się na: - narządy płciowe żeńskie - narządy płciowe męskie Każdy z tych układów składa się z: - gonad (jajniki i jądra), które produkują komórki płciowe i wydzielają hormony - przewodów wyprowadzających, które przechowują i transportują komórki płciowe NARZĄDY PŁCIOWE ŻEŃSKIE Narządy płciowe żeńskie służą do wytwarzania jaj oraz zapewniają warunki do zapłodnienia jaja, rozwoju zarodka i płodu oraz jego wydalenia. Pełnią również funkcje wewnątrzwydzielniczą Dzielimy na: - narządy płciowe wewnętrzne - narządy płciowe zewnętrzne Do narządów płciowych wewnętrznych zaliczamy: - jajniki - jajowody - macica - pochwa Do narządów płciowych zewnętrznych zaliczmy : - srom niewieści JAJNIK - OVARIUM Jest narządem parzystym położonym na ścianie bocznej miednicy mniejszej wewnątrzotrzewnowo do przodu od odbytnicy i ku tyłowi od więzadła szerokiego macicy w dołku jajnikowym. Jest to miejsce podziału tętnicy biodrowej wspólnej na tętnicę biodrową zewnętrzną i wewnętrzną JAJNIKI - BUDOWA Jajnik otoczony jest błoną białawą Dzieli się na: - korę jajnika - rdzeń jajnika Kora składa się ze zrębu jajnika utworzonego przez tkankę łączną, wśród której leżą różnej wielkości pęcherzyki jajnikowe zawierające jedną komórkę jajową i komórki śródmiąższowe produkujące hormony – estrogeny. Pęcherzyk jajnikowy dojrzewa ok. 14 dni i po pęknięciu przekształca się w ciałko żółte produkujące hormon -progesteron JAJOWÓD – TUBA UTERINA Jest narządem parzystym, rozpoczynającym się w jamie otrzewnej w pobliżu jajnika i uchodzącym do jamy macicy Położony jest wewnątrzotrzewnowo W jajowodzie (bańce) odbywa się zapłodnienie, czyli połączenie komórki jajowej z plemnikiem i powstanie zarodka JAJOWÓD -BUDOWA Części jajowodu: - ujście brzuszne jajowodu – łączące światło jajowodu z jamą otrzewnej - lejek jajowodu – utworzony przez strzępki jajowodu, ogranicza on ujście brzuszne i wychwytuje komórkę jajową - bańka jajowodu – część środkowa stanowiąca 2/3 długości całego jajowodu i w niej odbywa się zapłodnienie

- cieśń jajowodu - część maciczna (śródścienna) przebiegające w ścianie macicy - ujście maciczne jajowodu MACICA - UTERUS Jest to narząd nieparzysty, mięśniowy Położona jest w miednicy mniejszej wewnątrzotrzewnowo między pęcherzem moczowym a odbytnicą Prawidłowe położenie macicy określamy jako pośrodkowe i osiowe, jako mierne przodopochylenie (macica jest pochylona do przodu w stosunku do pochwy) oraz przodozgięcie (trzon macicy jest pochylony do przodu w stosunku do szyjki macicy) MACICA - BUDOWA Części macicy: - trzon macicy – stanowi ok. 2/3 macicy i górna zaokrąglona część trzonu stanowi dno macicy - cieśń macicy - szyjka macicy zakończona wargą przednią i tylną Dolna część szyjki jest objęta przez górną część pochwy, która dzieli szyjkę macicy na część nadpochwową i część pochwową Wewnątrz trzony znajduje się jama macicy, do której otwierają się jajowody natomiast wewnątrz szyjki macicy znajduje się kanał szyjki macicy kończący się ujściem macicy – jest to otwór, przez który światło macicy łączy się z pochwą Macica jest utrzymywana w stałym położeniu dzięki więzadłom i wyróżniamy: - więzadło szerokie macicy - więzadło obłe macicy POCHWA - VAGINA Pochwa leży w miednicy mniejszej Jest to nieparzysty przewód mięśniowo-błoniasty łączący macicę ze sromem niewieścim W pochwie wyróżnia się: -ścianę przednią i tylną W górnej części pochwa obejmuje szyjkę macicy i tworzy dwa sklepienia: - sklepienie przednie pochwy - sklepienie tylne pochwy Pochwa otwiera się do przedsionka pochwy należącego do sromu niewieściego DROGA KOMÓRKI JAJOWEJ Jajnik  jama otrzewnej  strzępki jajowodu  lejek jajowodu  bańka jajowodu (ewentualne zapłodnienie)  cieśń jajowodu  część maciczna jajowodu  ujście maciczne jajowodu  jama macicy (zapłodniona komórka zagnieżdża się w błonie śluzowej) niezapłodniona  kanał szyjki macicy  ujście macicy  pochwa NARZĄDY PŁCIOWE ZEWNĘTRZNE Do narządów płciowych żeńskich zewnętrznych czyli sromu niewieściego należą: - wargi sromowe większe - wargi sromowe mniejsze - łechtaczka - przedsionek pochwy - wzgórek łonowy

NARZĄDY PŁCIOWE MĘSKIE Narządy płciowe męskie służą do wytwarzania plemników, które są głównym składnikiem nasienia i do wprowadzenia ich do pochwy. Pełnią również funkcję wewnątrzwydzielniczą Dzielimy na: - narządy płciowe wewnętrzne i zewnętrzne Do narządów płciowych wewnętrznych zaliczamy: - jądra - najądrza - nasieniowody - pęcherzyki nasienne - gruczoł krokowy Do narządów płciowych zewnętrznych zaliczamy: - prącie - moszna JĄDRO - BUDOWA Płaciki jądra są zbudowane z cewek nasiennych krętych, w których są wytwarzane plemniki a między tymi cewkami znajdują się komórki śródmiąższowe, które wydzielają testosteron W okolicy wierzchołka płacika cewki nasienne kręte łączą się w cewki nasienne proste Cewki nasienne proste przechodzą do śródjądrza, gdzie łącząc się tworzą siatkę jądra Z siatki jądra wychodzą przewodziki odprowadzające jądra, które biegną do najądrza NAJĄDRZE Jest parzystym narządem przylegającym od góry i tyłu do jądra W najądrzu wyróżniamy: - głowę - trzon - ogon W najądrzu powstaje przewód najądrza, który opuszczając najądrze przechodzi w nasieniowód Najądrze czynnościowo pełni funkcję zbiornika nasienia i gromadzące się plemniki uzyskują pełną dojrzałość NASIENIOWÓD Jest parzystym przewodem będącym przedłużeniem przewodu najądrza W jego przebiegu wyróżniamy cztery części: - część jądrowa – biegnąca w worku mosznowym - część powrózkowa – biegnąca w powrózku nasiennym - część pachwinowa - biegnąca przez kanał pachwinowy - część miedniczna – biegnąca w miednicy mniejszej w kierunku pęcherza moczowego, gdzie końcowa część rozszerza się tworząc bańkę nasieniowodu PĘCHERZYKI NASIENNE Są narządami parzystymi przylegającymi do dna pęcherza moczowego Bańki nasieniowodu łączą się z przewodem wydalającym pęcherzyków nasiennych i z tego połączenia powstaje przewód wytryskowy Przewody wytryskowe przebijają gruczoł krokowy i uchodzą w części sterczowej cewki moczowej na wzgórku nasiennym Ich zadaniem jest utrzymanie żywotności i ruchliwości plemników w nasieniu

GRUCZOŁ KROKOWY - PROSTATA Jest narządem nieparzystym położonym w miednicy mniejszej do tyłu od spojenia łonowego i do przodu od odbytnicy Podstawa zwrócona jest w kierunku dna pęcherza moczowego a wierzchołek skierowany jest do przepony moczowo-płciowej Wydzielina gruczołu krokowego zawiera duże ilości kwaśnej fosfatazy oraz enzymy pobudzające ruch plemników DRODA NASIENIA Cewki nasienne kręte  cewki nasienne proste  sieć jądra  przewodziki odprowadzające jądra  przewód najądrza  nasieniowód (część jądrowa, powrózkowa, pachwinowa, miedniczna)  bańka nasieniowodu  przewód wytryskowy  wzgórek nasienny w części sterczowej cewki moczowej...