AHP SWOT final - Grade: A PDF

Preview

Summary

Projekt z przedmiotu TPD....

Description

Politechnika Krakowska Wydział Inżynierii Lądowej Kierunek: Transport

Metody: AHP, SWOT/TOWS

Szymon Ściga Wojciech Sas Kraków 2017

Spis treści Analiza środków transportu na trasie Kraków-Poznań...............................................................3 1.1 Przedstawienie działania metody AHP..........................................................................3 1.2 Wybór kryteriów i wariantów........................................................................................4 1.3 Określenie ważności kryteriów......................................................................................7 1.4 Porównanie wariantów względem poszczególnych kryteriów .....................................8 1.4.1 Porównanie wariantów względem ceny................................................................8 1.4.2 Porównanie wariantów względem czasu ..............................................................9 1.4.3 Porównanie wariantów względem komfortu ........................................................9 1.4.4 Porównanie wariantów względem bezpieczeństwa.............................................10 1.5 Ocena końcowa.......................................................................................................11 Analiza SWOT/TOWS budowy Poznańskiej Kolei Aglomeracyjnej.........................................................................................................................11 2.1 Przedstawienie celu......................................................................................................11 2.2 Opis cech......................................................................................................................12 2.2.1 Mocne strony.......................................................................................................12 2.2.2 Słabe strony.........................................................................................................13 2.2.3 Szanse..................................................................................................................13 2.2.4Zagrożenia............................................................................................................14 2.3 Przeprowadzenie analizy SWOT/TOWS.....................................................................16 2.3.1 Czy zidentyfikowane mocne strony pozwolą wykorzystać nadarzające się szanse?..........................................................................................................................16 2.3.2 Czy szanse spotęgują mocne strony? .................................................................16 2.3.3 Czy zidentyfikowane mocne strony pozwolą przezwyciężyć zagrożenia?.........17 2.3.4 Czy zagrożenia osłabią mocne strony?................................................................17 2.3.5 Czy słabe strony nie pozwolą na wykorzystanie nadarzających się szans?........18 2.3.6 Czy szanse pozwolą przezwyciężyć słabe strony?..............................................18 2.3.7 Czy zidentyfikowane słabe strony wzmocnią siłę oddziaływań zagrożeń?........19 2.3.8 Czy zagrożenia spotęgują słabe strony?..............................................................20 2.4 Podsumowanie.............................................................................................................20

2

1.

Analiza środków transportu na trasie Kraków-Poznań

1.1 Przedstawienie działania metody AHP W metodzie AHP (AHP – ang. Analytic Hierarchy Process) porównujemy: parami kryteria oraz parami warianty decyzyjne względem kolejnych kryteriów. Każdemu takiemu porównaniu jest przypisana wartość numeryczna, która została sformułowana przez decydenta. Jest techniką określania ocen z wykorzystaniem bezwzględnej skali dla kryteriów mierzalnych i niemierzalnych (zarówno cechy jakościowe, jak i ilościowe mogą być ze sobą porównywane dzięki przypisaniu im odpowiednich wag). Można ją wykorzystać do oceny różnych zjawisk w ekonomii, zarządzaniu oraz logistyce np. do wyboru najlepszego dostawcy logistycznego. Metoda hierarchicznej analizy problemu służy przede wszystkim do wspomagania wyboru wariantów decyzyjnych. Algorytm metody AHP składa się z sześciu faz: 1. Stworzenie hierarchicznej struktury problemu decyzyjnego. 2. Opracowanie macierzy porównań kryteriów. 3. Stworzenie rankingu kryteriów. 4. Opracowanie macierzy porównań alternatyw. 5. Stworzenie rankingu alternatyw z perspektywy każdego kryterium decyzyjnego. 6. W oparciu o ranking kryteriów oraz rankingi alternatyw, należy stworzyć tzw. ranking końcowy.

3

1.2 Wybór kryteriów i wariantów Celem pierwszej części projektu jest porównanie wybranych środków transportu na trasie Kraków-Poznań co pozoli na wybranie najlepszego z rozwiązań względem przyjętych kryteriów. Zamiarem analizy jest sprawdzenie jakim środkiem transportu najkorzystniej przebyć trasę Kraków-Poznań.

Rys. 1.1. Mapa dojazdu na trasie Kraków-Poznań Źródło: www.googlemaps.com

Decydent wybiera jeden z czterech wariantów. Do analizy wybrano następujące środki transportu: Samochód Pociąg Bus Samolot

By ocenić warianty wybrano cztery kryteria: 1)

Cena – ile decydent zapłaci za podróż z Krakowa do Poznania:

Samochód: cena gazu LPG na dzień 30.10.2017 wynosi 2,08zł za litr. Zakładamy, że samochód spala 7 litrów gazu na 100 kilometrów. Długość trasy Kraków-Poznań wynosi 511km (Rys. 1.1.). Z powyższych danych wynika, że koszt przejazdu samochodem wyniesie 74zł i 40gr.

4

Pociąg (PKP Intercity S.A.): cena biletu 2 klasy wynosi 68zł Bus (P.H.U 'GRZEŚ' Grzegorz Janicki): cena biletu wynosi 65zł Samolot (LOT Polish Airlines): Cena biletu wynosi 340zł

2)

Czas w jakim decydent pokona odcinek Kraków-Poznań:

Samochód: czas podróży samochodem wynosi 5 godzin 21 minut. Pociąg (PKP Intercity S.A.): czas podróży busem wynosi 5 godzin 3 minut.

Rys. 1.2. Czas podróży pociągiem „PKP Intercity S.A.” Źródło: www.epodroznik.pl

Bus (P.H.U 'GRZEŚ' Grzegorz Janicki): czas podróży busem wynosi 7 godzin 40 minut.

Rys. 1.3. Czas i cena podróży busem „P.H.U ’GRZEŚ’ ” Źródło: www.epodroznik.pl

Samolot (LOT Polish Airlines): czas podróży samolotem wynosi 2 godziny 35 minut.

Rys. 1.4. Czas podróży samolotem „LOT Polish Airlines” Źródło: www.skyscanner.pl

3)

Komfort podróży:

Biorąc pod uwagę kryterium komfortu podróży najkorzystniej wypada samolot i pociąg. Wybierając samolot w ramach ceny biletu mamy zagwarantowane ciepłe posiłki, przekąski, napoje, a także sympatyczną obsługę. Równie komfortowy jest pociąg. Mamy tam możliwość korzystania z wagonów restauracyjnych i sypialnianych. O wiele mniej korzystniej wypada samochód i bus. Jadąc busem jesteśmy zmuszeni zabrać jedynie mały bagaż podręczny, a podróż często jest niewygodna. Natomiast jadąc samochodem musimy być skupieni na prowadzeniu pojazdu i tym samym podczas podróży nie można odpoczywać lub pracować.

5

4)

Bezpieczeństwo podróży:

Statystycznie pociąg i samolot to najbezpieczniejsze środki transportu. Podróżując nimi jesteśmy najmniej narażeni na niebezpieczeństwo. Wsiadając do samochodu lub busa o wiele bardziej wzrasta ryzyko wypadku. Powyższe warianty i kryteria zostały zestawione w tabeli 1.1: Tabela 1.1. Zestawienie wariantów i kryteriów podróży na trasie Kraków-Poznań.

Cena Czas Komfort Bezpieczeństwo

Samochód 74 zł 5:21 Średni Małe

Pociąg 68 zł 5:03 Duży Duże

Bus 65 zł 7:40 Mały Średnie

Samolot 340 zł 2:35 Duży Duże

Źródło: Opracowanie własne.

1.2 Określenie hierarchii kryteriów: Tabela 1.2 Hierarchia kryteriów.

Cel

Cena 1 1/3 1/6 1/9 1,61

Cena Czas Komfort Bezpieczeństwo Suma

Czas 3 1 1/4 1/7 4,39

Komfort 6 4 1 1/5 11,20

Bezpieczenstwo 9 7 5 1 22,00

Źródło: Opracowanie własne.

Następnie obliczamy, jaki udział w całości ma dane kryterium. Tabela 1.3 Wartości wskaźników pierwszeństwa dla kryteriów.

Cel Cena Czas Komfort Bezpieczeństwo

Cena 0,62 0,21 0,10 0,07

Czas 0,68 0,23 0,06 0,03

Komfort 0,54 0,36 0,09 0,02

Bezpieczenstwo 0,41 0,32 0,23 0,05

Wskaźnik pierwszeństwa 0,56 0,28 0,12 0,04

Źródło: Opracowanie własne.

Z tabeli 1.3 wynika, że najważniejszym kryterium jest cena. Za ceną stoi czas podróży, a następnie komfort i bezpieczeństwo. To ile zapłacimy za podróż jest głównym czynnikiem decyzyjnym wśród podróżujących. Mniej ważny, ale dalej istotny jest czas podróży zwłąszcza gdy jakąś trasę pokonujemy często, odgrywa on istotną rolę w życiu człowieka. Każdy podróżujący chce podróżować w komfortowych warunkach więc kryterium komfortu znajduje się nad bezpieczeństwem, którejest od niego mniejważne, więc plasuje się ono na ostatnim miejscu. 6

1.4 Porównanie wariantów względem poszczególnych kryteriów Kolejnym krokiem analizy jest dokonanie porównań parami wszystkich wariantów względem każdego z kryteriów w oparciu o tę samą skalę, co przy określaniu ważności kryteriów.

1.4.1 Porównanie wariantów względem ceny Na początku porównamy parami wszystkie warianty. Kryterium decydującym o wyborze będzie cena, która dla niemal każdego pasażera jest najważniejsza.

Tabela 1.4 Porównanie wariantów względem ceny.

Cena Samochód Pociąg Bus Samolot Suma

Samochód 1 3 4 1/7 8,14

Pociąg 1/3 1 2 1/8 3,46

Bus 1/4 1/2 1 1/9 1,86

Samolot 7 8 9 1 25,00

Źródło: Opracowanie własne.

Następnie obliczamy, jaki udział ma dany wariant w stosunku do całości, jeśli bierzemy pod uwagę właśnie to kryterium.

Tabela 1.5 Wskaźniki preferencji dla kryterium: Cena.

Wskaźnik Cena Samochód Pociąg Bus Samolot

Samochód 0,12 0,37 0,49 0,02

Pociąg 0,10 0,29 0,58 0,04

Bus 0,13 0,27 0,54 0,06

Samolot 0,28 0,32 0,36 0,04

preferencji 0,158380229 0,311558599 0,491713689 0,038347483

Źródło: Opracowanie własne.

Analizując tabelę 1.5 łatwo zauważyć, że jeśli podróżujący kieruje się przy wyborze odpowiedniego środka transportu ceną biletu to powinien wybrać bus, gdyż jest on najtańszy. Zaraz za nim plasuje się pociąg, a następnie samochód. Zdecydowanie nie powinien wybierać samolotu, ponieważ jego cena jest rażąco wyższa od pozostałych.

7

1.4.2 Porównanie wariantów względem czasu Teraz kryterium decydującym o wyborze będzie czas, który odgrywa równie ważną rolę w wyborze środka transportu. Tabela 1.6 Porównanie wariantów względem czasu

Czas Samochód Pociąg Bus Samolot Suma

Samochód 1 1 1/7 8 10,14

Pociąg 1 1 1/7 7 9,14

Bus 7 7 1 9 24,00

Samolot 1/8 1/7 1/9 1 1,38

Źródło: Opracowanie własne.

Następnie obliczamy, jaki udział ma dany wariant w stosunku do całości, jeśli bierzemy pod uwagę właśnie to kryterium. Tabela 1.7 Wskaźniki preferencji dla kryterium: Czas.

Czas Samochód Pociąg Bus Samolot

Samochód 0,10 0,10 0,01 0,79

Pociąg 0,11 0,11 0,02 0,77

Bus 0,29 0,29 0,04 0,38

Samolot 0,09 0,10 0,08 0,73

Wskaźnik preferencji 0,147570174 0,150807585 0,037987928 0,663634313

Źródło: Opracowanie własne.

Analizując tabelę 1.7 zauważamy, że jeśli podróżujący kieruje się przy wyborze środka transportu czasem podróży to powinien wybrać samolot, gdyż podróż nim jest najszybsza. Następnie plasuje się pociąg, a potem samochód. Zdecydowanie nie powinien wybierać busa, gdyż jego czas podróży jest najdłuższy.

1.4.3 Porównanie wariantów względem komfortu. Następnie porównujemy parami wszystkie warianty. Tym razem kryterium decydującym o wyborze będzie komfort, który dla decydenta nie jest tak ważny jak dwa poprzednie kryteria. Tabela 1.8Porównanie wariantów względem komfortu.

Komfort Samochód Pociąg Bus Samolot Suma

Samochód 1 5 1/3 5 11,33

Pociąg 1/5 1 1/9 1 2,31

Bus 3 9 1 9 22,00

Samolot 1/5 1 1/9 1 2,31

Źródło: Opracowanie własne.

8

Następnie obliczamy, jaki udział ma dany wariant w stosunku do całości, jeśli bierzemy pod uwagę właśnie to kryterium. Tabela 1.9 Wskaźniki preferencji dla kryterium: Komfort.

Komfort Samochód Pociąg Bus Samolot

Samochód 0,09 0,44 0,03 0,44

Pociąg 0,09 0,43 0,05 0,43

Bus 0,14 0,41 0,05 0,41

Samolot 0,09 0,43 0,05 0,43

Wskaźnik preferencji 0,099418963 0,428912999 0,042755039 0,428912999

Źródło: Opracowanie własne.

Analizując tabelę 1.9. zauważamy, że jeśli podróżujący kieruje się przy wyborze środka transportu komfortem podróży to powinien wybrać samolot lub pociąg, gdyż podróż tymi środkami transportu oferuje komfort na najwyższym poziomie. Za nimi plasuje się samochód, a następnie bus.

1.4.4 Porównanie wariantów względem bezpieczeństwa Następnie porównamy parami wszystkie warianty. Tym razem kryterium decydującym o wyborze będzie bezpieczeństwo podróży, które dla jest najmniej ważne spośród wymienionych kryteriów. Tabela 1.10 Porównanie wariantów względem bezpieczeństwa

Bezpieczeństwo Samochód Pociąg Bus Samolot Suma

Samochód 1

Pociąg 1/9 1 1/5 1 2,31

9 5 9 24,00

Bus 1/5 5 1 5 11,20

Samolot 1/9 1 1/5 1 2,31

Źródło: Opracowanie własne.

Następnie obliczamy, jaki udział ma dany wariant w stosunku do całości, jeśli bierzemy pod uwagę właśnie to kryterium. Tabela 1.11 Wskaźniki preferencji dla kryterium: Bezpieczeństwo.

Bezpieczeństwo Samochód Pociąg Bus Samolot

Samochód 0,04 0,38 0,21 0,38

Pociąg 0,05 0,43 0,09 0,43

Bus 0,02 0,45 0,09 0,45

Samolot 0,05 0,43 0,09 0,43

Wskaźnik preferencji 0,038919414 0,421703297 0,117673993 0,421703297

Źródło: Opracowanie własne.

9

Analizując tabelę 1.11. łatwo zauważyć, że jeśli podróżujący kieruje się przy wyborze odpowiedniego środka transportu bezpieczeństwem to powinien wybrać samolot lub pociąg, gdyż statystycznie są one najbezpieczniejsze. Zaraz za nimi znajduje się bus, a następnie samochód. 1.5 Ocena końcowa

W tabeli 1.12 znajdują się wskaźniki preferencji dla poszczególnych wariantów. By uzyskać ocenę końcową mnożymy je przez wagi poszczególnych kryteriów, a następnie sumujemy uzyskane wartości. Otrzymujemy wtedy wartości końcowe (tabela 1.14.).

Tabela 1.12 Wskaźniki preferencji dla poszczególnych wariantów.

Cena Czas Komfort Bezpieczeństwo

Samochód 0,158380229 0,147570174 0,099418963 0,038919414

Pociąg 0,311558599 0,150807585 0,428912999 0,421703297

Bus 0,491713689 0,037987928 0,042755039 0,117673993

Samolot 0,038347483 0,663634313 0,428912999 0,421703297

Źródło: Opracowanie własne.

Tabela 1.14 Tabela końcowa.

Samochód Pociąg Bus Samolot

Wartość 0,143429184 0,285485657 0,296881034 0,274204125

Źródło: Opracowanie własne

10

Analizując tabelę 1.14. możemy wyciągnąć następujące wnioski: Na trasie Kraków-Poznań, biorąc pod uwagę przyjęte warianty i kryteria, najlepszym środkiem transportu jest bus. Pomimo długiego czasu podróży cena biletu jest najkorzystniejsza. Na drugim miejscu znajduje się pociąg. Niewiele wyższa cena, średnio długi czas podróży i wysoki komfort, i bezpieczeństwo zapewnia mu wysokie miejsce w zestawieniu wartości. Trzecie miejsce zajmuje samolot. Jego największymi atutami są: czas, bezpieczeństwo jak i komfort podróży. Jednak wysoka cena biletu sprawia, że nie jest najlepszym wyborem. Zestawienie zamyka samochód. Wysokie prawdopodobieństwo wypadku, mały komfort podróży i cena jaką zapłacimy za to by dojechać do celu sprawia, że nie jest on najlepszym wyborem by dojechać z Krakowa do Poznania.

2.

Analiza SWOT/TOWS budowy Poznańskiej Kolei Aglomeracyjnej.

2.1

Przedstawienie celu.

Na przestrzeni ostatnich lat liczba mieszkańców miasta Poznań sukcesywnie spada. Jest to wynik przenoszenia się ludności na obrzeża miasta. Liczba samochodów, którymi poruszają się mieszkańcy nieustannie wzrasta. Jest to bezpośrednia przyczyna przeciążenia tamtejszych szlaków komunikacyjnych. Rozwiązaniem tego problemu jest budowa Poznańkiej Kolei Aglomeracyjnej. Dzięki temu drogi przestaną być przeciążone, a mieszkańcy okolicznych gmin będą mogli szybko i ekologicznie dostać się do centrum Poznania.

11

2.2 Opis cech: Tabela 2.1 Analiza SWOT

Mocne Strony Duży budżet Rozwinięte zaplecze naukowo-badawcze Gospodarka znajduje się w fazie wzrostowej Brak innych planów zagospodarowania przestrzeni Dobrze wykształcona siła robocza Szanse Duże zainteresowanie podróżnych Wiele atrakcji turystycznych w Poznaniu i okolicach Dofinansowania z budżetu paostwa i UE Zainteresowanie prywatnych inwestorów Dobra sytuacja polityczna w Polsce

Słabe Strony Brak taboru kolejowego Brak doświadczenia w realizacji takiego projektu Koniecznośd wykupu gruntów pod budowę Brak założonej na ten cel spółki Ograniczony teren budowy Zagrożenia Duża konkurencja Krótki czas trwania sezonu turystecznego Polityka cenowa konkurencji Malejąca liczba pracowników kolei Zmiana prawa

Źródło: Opracowanie własne

2.2.1 Mocne strony 1) Duży budżet (0,4) Posiadane środki finansowe pozwolą na zatrudnienie najlepiej wykwalifikowanych pracowników, a także pozwolą wybudować bezpieczną i nowoczesną kolej. 2) Rozwinięte zaplecze naukowo-badawcze (0,2) Innowacyjne labolatoria zapewnią dostęp do nowych rozwiązań technologicznych. Pozwolą one na wdrożenie technologii, które zwiększą komfort, a także bezpieczeństwo osób podróżujacych. 3) Gospodarka znajduje się w fazie wzrostowej (0,2) Aktualnie polska gospodarka znajduje się w fazie ożywienia. Wzrasta produkcja, zatrudnienie – sprzyja to wzrostowi inwestycji. 4) Brak innych planów zagospodarowania przestrzeni (0,1) W województwie nie ma aktualnie innych planów budowy dużych inwestycji, które mogłyby kolidować z realizacją projektu kolei. 5) Dobrze wykształcona siła robocza (0,1) Uczelnie wyższe w regionie kształcą dużą liczbę inżynierów i architektów, którzy mogą zostać zatrudnieni przy realizacji budowy. Wykształceni pracownicy i duża siła robocza to mocna strona inwestycji.

12

2.2.2 Słabe strony 1) Brak taboru kolejowego (0,1) Województwo nie posiada wystarczającej ilości pociągów potrzebnych do obsługi nowych tras kolei aglomeracyjnych. 2) Brak doświadczenia w realizacji takiego projektu (0,4) W województwie wielkopolskim nie były realizowane takie projekty. Implikuje to brakiem doświadczenia w budowie i realizacji. 3) Konieczność wykupu gruntów pod budowę (0,2) Tereny przeznaczone na budowę nie są w całości w posiadaniu województwa. Będzie to skutkowało wykupem ziem pod inwestycję od prywatnych właścicieli. 4) Brak założonej na ten cel spółki (0,2) Tak duża inwestycja wymaga skoordynowania wielu obszarów działań. Założenie w tym celu spółki odpowiedzialnej za budowę jest konieczne. 5) Ograniczony teren budowy (0,1) Budowa linii kolejowej często wiąże się z poważną ingerencją w krajobraz, nierzadko konieczne jest wyburzanie budynków, usypywanie nasypów kolejowych czy też kosztowna budowa wiaduktów.

2.2.3 Szanse 1) Duże zainteresowanie podróżnych (0,2) Ludzie mieszkający poza granicami miasta, szczególnie ci którzy nie posiadają samochodów będą korzystać z pociągu, gdyż zapewni im on szybkie osiągnięcie celu podróży. 2) Wiele atrakcji turystycznych w Poznaniu i okolicach (0,2) Poznań i jego okolica to region, który szczyci się wieloma zabytkami. Przyje...