Daktyloskopia- wykłady PDF

Preview

Summary

Notatki z wykładów do zaliczenia fakultetu daktyloskopia...

Description

DAKTYLOSKOPIA Dermatoglify Listewki skórne- dermatologiczne Linie brodawkowe- papilarne Twory morfologiczne układające się w rozmaite wzory i tworzące charakterystyczną rzeźbę skóry opuszek palców oraz dłoniowych powierzchni rąk i podeszwowych powierzchni stóp. Funkcje listewek skórnych:

TRÓJPROMIEŃ- układ modelujący figury dotykowe 

Specyficzne rozwidlenie listewek DELTA (kąt 120 stopni)



Budowa: o

TRZON- linia biegnąca do punktu rozwidlenia (biegnie proksymalnie)

o

RAMIONA- linia poza punktem rozwidlenia (biegnie dystalnie)

ROZWÓJ FILOGENETYCZNY LISTEWEK SKÓRNYCH MAŁPIATKI 

na dłoniowej powierzchni ręki 5-6 wypukłych poduszek dotykowych



Miedzy poduszkami- drobne wysepki skórne



Na poduszkach dotykowych listewki ułożone są równoległe lub tworzą prymitywne figury dotykowe



Rzadko pojedyncze trójpromiennie (trir.1)



Duże podobieństwo w przebiegu listewek na poziomie gatunku, a nawet rodzaju



Niemal zupełny brak asymetrii (lewa ręka jest lustrzanym odbiciem prawej ręki odnośnie poduszek)

ROZWÓJ FILOGENETYCZNY LISTEWEK SKÓRNYCH SZEROKONOSE

1



Poduszeczki dotykowe słabo zaznaczone



Cała dłoń pokryta jest listewkami, biegnącymi w różnych kierunkach



Występują listewki przebiegające dłoń wzdłuż całej długości



Liczne trójpromiennie (u wszystkich form występują trir.1 i trir.10)

ROZWÓJ FILOGENETYCZNY LISTEWEK SKÓRNYCH WĄSKONOSE 

Cała powierzchnia dłoni pokryta listewkami



Na poduszkach dotykowych skomplikowane figury



słabe układy trójpromieni – zwłaszcza trir. 1, 7, 8



duże różnice w przebiegu listewek między rodzajami



osobniki danego gatunku wykazują duże podobieństwo figur dotykowych

ROZWÓJ FILOGENETYCZNY LISTEWEK SKÓRNYCH CZŁEKOKSZTAŁTNE 

2

Brak poduszek dotykowych



Liczne listewki biegną wzdłuż całej dłoni



Obecność trójpromieni podpalcowych



Silny polimorfizm listewek skórnych

Cechy specyficzne listewek skórnych NIEZMIENNOŚĆ  Powstają pod koniec 17 tyg życia płodowego  Układ listewek się nie zmienia do rozkładu pośmiertnego  Zmienia się długość, szerokość (liczba i morfologia jest stała)  Praca fizyczna, czynniki chemiczne, cieplne, atmosferyczne i biologiczne mogą wywołać DERMATOZY o

Zgrubienie skóry

o

Zmiany zanikowe

o

Modzele ?



Gdy działanie czynnika ustanie następuje odtworzenie pierwotnego układu listewej



Wraz z wiekiem powiększa się liczba bruzd zgięciowych



Zniszczenie naskórka (mech, chem, biologiczne) nie powoduje zniszczenia wzoru listewek skórnych i ich cech szczegółowych

FUNKCJE SKÓRY  Bariera mechaniczna i biologiczna chronią przed o Urazami mechanicznymi o Nadmiarem UV



o

Utratą wody

o

Mikroorganizmami

Ważny element termoregulacji o

Wydzielanie potu przez gruczoły ekrynowe 

Pot (H2O, NaCl, K, Ca, Mg, P, F, mocznik, kwas moczowy, amoniak, kwas mlekowy, aminokwasy, lipidy)



Przeciętne wydzielanie potu- 800 ml (zależy od temperatury, diety, wysokości fizycznej?)



Odbiór bodźców- czucie skórne (dotyk, temp, ból)



Reakcja na procesy przebiegające w organizmie

ROZWÓJ ONTOGENETYCZNY LISTEWEK SKÓRNYCH 

3

Rozwój listewek wyprzedza formowanie się poduszek palcowych w życiu płodowym

CZYNNIKI NIEGENETYCZNE KSZTAŁTUJĄCE LISTEWKI SKÓRNE 

Substancje chem: o

Thalidonid

o

Alkohol

o

Wirus różyczki

Kodowana genetycznie morfologia poduszek palcowych za życia płodu W.Babler KLASYFIKACJA I CZĘSTOŚĆ WYSTEPOWANIA WZORÓW LINI PAPILARNYCH NA PALCACH RĄK

FUNKCJE CZŁONÓW OPUSZKOWYCH PALCÓW 

Rola chwytna przy wykonywaniu wszelkich czynności manualnych



Istotne funkcje w odbiorze bodźców czuciowych o

W efekcie przemian ewolucyjnych na opuszkach palców wykształciły się najbardziej złożone wzory listewek skórnych

TRÓJPROMIEŃ- układ modelujący figury dotykowe

4



Specyficzne rozwidlenie listewek- DELTA; kąt pomiędzy listewkami ok 120 o



Budowa: o

Trzon- linia biegnąca do pkt rozwidlenia

o

Ramiona- linie poza pkt rozwidlenia

PODSTAWOWE ELEMENTY WZORU DOTYKOWEGO 

Podstawa



Pokrywa- tworzy ramkę



Delta



Rysunek wewnętrzny

PODSTAWOWE TYPY FIGUR DOTYKOWYCH NA OPUSZKACH PALCÓW U RĄK

5

KLASYFIKACJA WZORÓW LISTEWEK SKÓRNYCH NA OPUSZKACH PALCÓW RĄK

6

7

ŁUKI Wzory łukowe (bezdeltowe): 

Proste



Składają się z podstawy i pokrywy wzoru



Niewyraźnie zaznaczonego rysunku zewnętrznego



Brak delty

PĘTLE Wzory pętlicowe (jednodeltowe): 

Posiadają 1 deltę



Rysunek wewnętrzny składa się z linii papilarnych w formie pętlic wchodzących jedna w drugą



W pojedynczej pętli wyróżniamy:



o

Podstawę

o

Wierzchołek

o

Ramię dolne

o

Ramię górne

Kierunek podstawy pętlic dzieli wzory pętlic na prawe i lewe (radialne i ulnalne)

L -> LU / LR LR rakietkowa, LM muszlowa

8

WIRY Wzory wirowe (wielodeltowe): 

2 lub więcej delt



Różnorodna i złożona budowa rysunku zewnętrznego



Rozróżniamy wzory wirowe: o

Koliste- to takie, w których rysunek wewnętrzny tworzy linię papilarne występujące w formie kół lub owali

o

Spiralne- występujące wówczas, gdy rysunek wewnętrzny tworzy 1 lub kilka linii, 1 lub 2 pętlice spiralne skręcone w lewą/prawą stronę

WE kolisty, WW spiralne, WL2 dwupętlicowe

Rozkład wzorów dotykowych na opuszkach palców rąk (Bocheńska 1964) A (łuk) L (pętla) W (wir) u (ulnarny) r (radialny) s (symetryczny)

9

Męż. II>III>I>IV>V V>III>IV>II>I I>IV>II>III>V V>IV>III>I>II II>III>I>IV>V I>II>III>IV>V

Kob, II>III>I>V>IV V>III>I>IV>II IV>II>I>III>V V>IV>III>I>II II>III>I>IV>V I>II>IV>III>V

Elementy analizy wzorów listewek skórnych na opuszkach palców- typy trójpromieni

Elementy analizy wzorów listewek skórnych na opuszkach palców- centrum wzoru

10



Pkt centralny rysunku wewnętrznego wzoru- centrum wzoru (termin wewnętrzny)



Centrum wzoru stanowi listewka leżąca na osi symetrii figury, bądź w bezpośrednim sąsiedztwie osi symetrii (listewka leżąca „dalej” od delty)

Elementy analizy wzorów listewek skórnych na opuszkach palców- linia Galtona, liczba listewek 

Linia Galtona- odcinek łączący centrum wzoru z deltą



Obliczając liczbę linii papilarnych przecinających odcinek określamy liczbę listewek budujących wzór (nie uwzględniamy listewki centrum wzoru i trójpromienia)

Cechy ilościowe listewek skórnych na opuszkach palców rąk – wskaźnik komplikacji wzorów Keiter (1950) + 1 łuk + 2 mała pętla (max 6 listewek) + 3 duża pętla + 4 pętla muszlowa, rakietkowa + 5 wir

Wendt (1955) + 1 łuk + 2 łuk namiotowy + 3 mała pętla (max 6 listewek) + 4 duża pętla + 5 pętla muszlowa, rakietkowa + 6 wir asymetryczny zakres zmienności wskaźnika 10-50 pkt + 7 wir symetryczny Wir symetryczny – liczba listewek po jednej stronie jest zbliżona do liczby listewek po drugiej stronie

Wartości średnie wskaźników mężczyźni

11

Keiter 35,4

Wendt 47,9

kobiety

33,4

44,8

Cechy ilościowe listewek skórnych na opuszkach palców rąk; TRC (total ridge count) TRC – liczba listewek na liniach Galtena na palcach ręki prawej i lewej oraz obu rąk jednocześnie 

zlicza się listewki pętlic i wirów (łuki – liczba listewek = 0)



w przypadku wirów do wskaźnika TRC wlicza się liczbę listewek po jednej stronie figury (tej, gdzie liczba jest większa) Szczotkowa (1955) Zajączkowska (1969) Jefisiejew Marcinkiewicz (1972)

mężczyźni 144,7 139,9 138,0

kobiety 131,2 129,7 125,2

Wskaźniki dermatoglificzne 

wskaźnik Dankmeijera (ocena stosunku łuków do wirów)  A/W *100



wskaźnik Furuhaty (ocena stosunku wirów do pętli)  W/L *100



wskaźnik Cumminsa, Stego… (wskaźnik intensywności wzorów; średnia liczba figur na palcach rąk)  (2W+1L)/10

Linie papilarne członów podstawnych i środkowych palców rąk

Pola morfologiczne dłoni 

kłąb kciuka – thenar



kłębik V palca – hypothenar



trójpromień osiowy – t - t – pole morfologiczne 2 - t’ – pole morfologiczne 4 (położenie boczne) - t’’ – środek powierzchni dłoniowej (położenie środkowe)



trójpromiennie podpalcowe: II palec – trójpromień a III palec – trójpromień b IV palec – trójpromień c V palec – trójpromień d

Morfologia trójpromieni podpalcowych jest podobna: ramiona są skierowane do postawy palca (radialnie i ulnarnie); oznaczane są małymi literami alfabetu. Zdarza się, że obok nich leżą

12

trójpromiennie dodatkowe położone radialnie lub ulnarnie, proksymalnie lub dystalnie – oznaczamy je wtedy listerami małymi + prim, np. a’.

Linie podpalcowe – listewki proksymalne trójpromieni podpalcowych



Trójpromień a (pole 12) – linia A – ulnarny brzeg dłoni – pole 3, 4, 5



Trójpromień b (pole 10) linia B – pola 7, 5’’; brak zakończeń w polach 1, 2, 3, 11, 12, 13



Trójpromień c (pole 8) – linia C – pola 9, 7; najbardziej zmienny przebieg. Częsta redukcja całkowita (brak trójpromienia popdalcowego c) lub częściowa (trójpromień c jest, ale linia nie przechodzi dalej do brzegu powierzchni dłoniowej)



Trójpromień d (pole 6) – linia D – pola 9, 11; redukcja linii rzadka, kierunek radialny

DWIE LINIE GŁÓWNE NIGDY SIĘ ZE SOBĄ NIE POŁACZĄ LISTEWKĄ! Wzory dermatoglificzne na kłębie palca V – thenar Figura szczątkowa typu Q – przebieg poprzeczny na thenarze, który nie występuje w innych miejscach. Jeżeli figura szczątkowa typu Q składa się nie więcej niż z sześciu listewek, oznaczamy ją małą literą q. Najpierw opisujemy figury położone proksymalnie, następnie dystalnie (stąd zapisy typu L/Q/0) Jak odróżnić sytuację tzw. zera od sytuacji, kiedy jest łuk? O tym decyduje kąt nachylenia w przebiegu listewek. Jeśli jest większy niż 30 stopni, to już jest łuk.

13

Wzory dermatoglificzne na kłębiku palca V - hypothenar Jeżeli na hypothenarze występuje więcej niż jedna figura, zaczynamy od tych w położeniach dystalnych (czyli odwrotnie niż na thenarze).

Wzory dermatoglificzne w polach międzypalcowych ręki Występują tam pętle w dwóch układach: typowe pętle, którym nie musi towarzyszyć dodatkowy trójpromień; oznaczamy je literą L (lub l, jeśli jest to mała pętla, tj. poniżej 6 listewek), a także pętle, którym towarzyszy dodatkowy trójpromień  D, d – pętle z dodatkowym trójpromieniem w polu międzypalcowym.

14

Oprócz pętli mogą występować wiry, a także figura, która na powierzchni dłoniowej występuje tylko w polach międzypalcowych ręki – figura typu V, przypominająca choinkę. Jeśli w polu międzypalcowym jest więcej niż jedna figura, w pierwszej kolejności wymieniamy te położone ulnarnie, a w następnej – radialnie. Kąt atd – kąt, który tworzą trójpromień podpalcowy a, trójpromień osiowy oraz trójpromień podpalcowy t. Kreśli się go, aby precyzyjnie określić położenie trójpromienia osiowego.

Morfologia listewek skórnych na powierzchni dłoniowej ręki: 1. Człony opuszkowe palców – wyraźne, cienkie linie 2. Hypothenar – linie wyraźne o dużej szerokości 3. Środek powierzchni dłoniowej – linie o przebiegu czytelnym, ale z fragmentami niewyraźnymi 4. Człony podstawne/środkowe palców – podobne do środka powierzchni dłoniowej

15

Formuła dłoniowa (chejroskopijna)  Pola zakończeń linii głownych (D, C, B, A) każde oddzielamy kropką. Jeśli jest całkowita redukcja linii, wpisujemy 0, jeśli częściowa redukcja linii, wpisujemy X. Kolejny element oddzielamy myślnikiem!  Obecność trójpromienia osiowego t – ewentualne trójpromiennie t’, t’’, kolejny element oddzielamy myślnikiem!  Wzór na hypothenarze(plus myślnik na koniec!)  Wzór na thenarze (+ myślinik!)  Wzory na polach międzypalcowych: II (11), III (9), IV (7)  Najczęściej występująca formuła w populacji polskiej: 11.9.7.4-t-0-0-0.L.0 Bruzdy zgięciowe dłoni – specyficzne zagięcia skóry związane z ruchami chwytno-manipulacyjnymi i ruchem mięśniówki własnej ręki. Zasadniczo są trzy główne: o Bruzda przeciwstawna kciuka odcinająca kłąb kciuka o Bruzda zgięciowa bliższa (zazwyczaj nie sięga powierzchni ulnarnej powierzchni dłoniowej) o Bruzda zgięciowa dalsza (zazwyczaj nie sięga powierzchni radialnej powierzchni dłoniowej) Główne linie zgięciowe powstają w czasie życia płodowego (niezmienne przez całe życie) Pozostałe bruzdy zgięciowe są zależne od wieku, wykonywanego zawodu, stopnia odżywienia; mogą być też wyrazem schorzeń. Bruzdy zgięciowe są pochodną bruzdy małpiej (czteropalcowej) występującej u naczelnych poprzecznie przez powierzchnię dłoniową pod palcami II-V. Aby powstała, musi dojść do fuzji bruzdy zgięciowej bliższej i dalszej. U zdrowych przedstawicieli Homo sapiens może się pojawić jako układ rzadki, natomiast u osobników z trisomią 21. chromosomu bruzda czteropalcowa występuje w 100% przypadków. Gęstość listewek skórnych – stosunek dwóch wielkości: liczny listewek oraz długość odcinka (mm), wzdłuż którego listewki są zliczane. Odwrotnością gęstości będzie średnia szerokość listewek Długość odcinka/liczbę listewek = średnia szerokość listewek Średnia gęstość i średnia szerokość są jedynymi cechami, jakie zmieniają się w ciągu życia. Klasyfikacja i częstotliwość występowania wzorów linii dermatoglificznych na powierzchni podeszwowej stopy Pola morfologiczne stopy  Pole I – podstawa palucha  pole II – między palcem II a III  pole III – między palcem III a IV  pole IV – pod palcem V  pole V – część strzałkowa podeszwy (hypothenar)  pole VI – pięta (calcar)  pole VII – część piszczelowa podeszwy (thenar) Wzory dotykowe na polach morfologicznych stopy (wzory są większe niż na powierzchni dłoniowej ręki)  W – wir  Ld – pętla dystalna (otwarta w stronę palców)  Lp – pętla proksymalna (otwarta w kierunku pięty) 

16

Lt – pętla piszczelowa (tibialna) – otwarta w stronę krawędzi przyśrodkowej



Lf – pętla strzałkowa (fibularna) – otwarta w stronę krawędzi bocznej



Ad – łuk dytalny



Ap – łuk proksymalny



At – łuk piszczelowy



Af – łuk strzałkowy



V – wzór szczątkowy typu V (ten sam, co czasem występuje na polach międzypalcowych powierzchni dłoniowej ręki)



w części podpalcowej stopy najczęściej występują pętle



w polu I najczęściej wir



w polu II – najczęściej pętla proksymalna



w polu V – najczęściej pętla piszczelowa i wzór szczątkowy piszczelowy

Na polu V stopy mogą występować pętle, którym nie towarzyszą trójpromiennie (rzadko, bo rzadko, ale występują). Pięty u człowieka są miejscem, gdzie najrzadziej występują figury dotykowe (dr Szczurowski mówi, że widział figury dotykowe na pięcie z pięć razy w życiu, a ogląda dermatoglify dłużej niż my żyjemy). Trójpromienie powierzchni podeszwowej stopy  pole I – 3 trójpromienie o e – dystalny (podpalcowy) o f – przyśrodkowy (tibialny) o p – boczny (podeszwowy, fibularny)  trójpromiennie podpalcowe o a – palec II o b – palec III



o

c – palec IV

o

d – palec V

trójpromiennie dodatkowe – towarzyszą wzorom zamkniętym (pętle, wiry)

Formuła dermatoglificzna stopy  wzór I pola stopy  występowanie lub brak trójpromienia podeszwowego (p)  wzór II pola stopy 

wzór III pola stopy



wzór IV pola stopy



wzór V pola stopy



wzór VI i VII pola stopy (wyjątkowo rzadkie)

Najczęściej spotykana formuła stopy: - (Ld – 0 – 0.Ld.0.0.0)

17

Jeśli gdzieś występuje więcej niż jedna figura, to zapisujemy je z ukośnikiem i najpierw te proksymalne, a później dystalne!! „Można u nich wywołać gwałtowne reakcje ruchowe w związku z podrażnieniem mechanicznym powierzchni podeszwowej stopy czymkolwiek” = „mają łaskotki”

Morfologia minuncji linii dermatoglificznych i innych cech szczegółowych listewek skórnych. Gęstość listewek skórnych. Asymetria morfologiczna linii papilarnych. Minucje – drobne, indywidualne cechy szczegółowe listewek skórnych (pełna zgodność minucyjna w minimum 11 punktach przy pełnej zgodności pozostałych cech dermatoglificznych) Umowne kierunki przebiegu linii dermatoglificznych (bez tych zasad nie da się określić początku i końca linii)  dla linii o przebiegu owalnym, kolistym, spiralnym, eliptycznym, pętlicowym i łukowym – przyjmuje się, że biegną one zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara  dla linii o przebiegu poprzecznym (np. podstawa wzoru) przyjmuje się, że biegną one od strony lewej do prawej (kierunek taki sam, jak na odbitce) 

dla linii o przebiegu pionowym (np. centrum wzoru eliptycznego, łuk namiotowy) – przyjmuje się, że biegną one od góry ku dołowi

Definicje wyróżnianych typów minucji  początek – miejsce, w którym linia rozpoczyna swój bieg  zakończenie -miejsce, w którym linia kończy swój bieg  rozwidlenie – miejsce, w którym linia rozdwaja się na dwie inne  złączenie – miejsce, w którym zbiegają się dwie linie, przechodząc w linię pojedynczą  odcinek – krótka linia o normalnej szerokości i długości równej od 2 do 5 szerokości linii  haczyk – rozwidlenie lub złączenie linii i odcinka  oczko – rozwidlenie linii przechodzące po krótkim przebiegu (dł. odcinka) w złączenie  mostek – odcinek łączący dwie sąsiadujące listewki skórne  punkt – bardzo krótka linia o normalnej szerokości i długości nie większej niż podwójna szerokość  styk boczny – ułożone obok siebie (niewspółliniowo) początek i zakończenie dwóch linii  linia przechodząca – miejsce w którym jedna linia przebiega skośnie przez przerwę w drugiej linii  skrzyżowanie- miejsce w którym 2 sąsiednie linie krzyżują swój bieg  trójnóg-rozwidlenie lub złączenie, których ramiona są połączone za pomocą odcinka  minucja typu „M”- układ połączonych ze sb linii przypominających literę M  linia szczątkowa- wąska, niedostatecznie wykształcona linia (odcinki, kropki); nie zawiera porów

Występowanie minucji na poszczególnych palcach rąk  najwięcej minucji na palcu I - śr. 32,97 (prawa) i 33,60 (lewa)  najmniej minucji na palcu V - śr....