Es P 10 LAS Q4 - this is useful PDF

Preview

Summary

10Edukasyon saPagpapakataoIkaapat na MarkahanGawaing PagkatutoNote: Practice Personal Hygiene Protocols at all times iiConsultants: Regional Director BENJAMIN D. PARAGAS, PhD, CESO V Assistant Regional Director JESSIE L. AMIN, EdD, CESO V Schools Division Superintendent RACHEL R. LLANA, PhD, CESO VI...

Description

10 Edukasyon sa Pagpapakatao Ikaapat na Markahan

Gawaing Pagkatuto

Republic of the Philippines

Department of Education _________________

Region II – Cagayan Valley_____________________________

COPYRIGHT PAGE Gawaing Pagkatuto sa EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO 10

Copyright @2020 DEPARTMENT OF EDUCATION

Regional Office No. 02 (Cagayan Valley) Regional Government Center, Carig Sur, Tuguegarao City, 3500 “No copy of this material shall subsist in any work of the government of the Philippines. However, prior approval of the government agency or office wherein the work is created shall be necessary for exploitation of such work for profit” This material has been developed for the implementation of K to 12 Curriculum through the Curriculum and Learning Management Division (CLMD). It can be reproduced for educational purposes and the source must be acknowledged. Derivatives of the work including creating an edited version, an enhancement of supplementary work are permitted provided all original works are acknowledged and the copyright is attributed. No work may be derived from this material for commercial purposes and profit.

Consultants: Regional Director BENJAMIN D. PARAGAS, PhD, CESO V Assistant Regional Director JESSIE L. AMIN, EdD, CESO V Schools Division Superintendent RACHEL R. LLANA, PhD, CESO VI MARY JULIE A. TRUS, PhD, CESE Asst. Schools Division Superintendent Chief Education Supervisor, CLMD OCTAVIO V. CABASAG, PhD Chief Education Supervisor, CID EVELYN V. RAMOS Development Team: Writers: EULALIE S. GALVIZO, OLIVIA D. EMBONG, KEVIN ALDRINX I. SORIANO, ROWENA P. MONTOYA, LYDIA L. BARBOSA, JUN-VELT B. PARITANG, EDDIE C. VILLENA Content Editors: ROBERT CUTILLON, FELIZA A. BALADAD, ROMANA P. PUYAO, FLORENCE F. ESPARRAGO, KARLA SHERYL C. CABANIZAS RAYDA JOY C. CALANSI MARICON M. SEVILLA, RLRQAT Member Illustrators: EULALIE S. GALVIZO, OLIVIA D. EMBONG, KEVIN ALDRINX I. SORIANO, ROWENA P. MONTOYA, LYDIA L. BARBOSA, JUN-VELT B. PARITANG, EDDIE C. VILLENA Layout Artist: Focal Persons

CHESTER CORTEZ RIZALINO G. CARONAN RICHARD PONHAGBAN BERMELITA E. GUILLERMO, PhD RAYDA JOY C. CALANSI

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times ii

TALAAN NG NILALAMAN K to 12 CG Code EsP10PB-IIIg-12.1

EsP10PBIIIg-12.2

EsP10PB-IIh-12.3

Kompetensi 12.1 Natutukoy ang mga isyu tungkol sa paggamit ng kapangyarihan at pangangalaga sa kalikasan 12.2 Nasusuri ang mga isyu tungkol sa paggamit ng kapangyarihan at pangangalaga sa kalikasan 12.3 Napangangatwiran na: a. Maisusulong ang kaunlaran at kabutihang panlahat kung ang lahat ng tao ay may paninindigan sa tamang paggamit ng kapangyarihan at pangangalaga sa kalikasan.

Pa Pahina hina

1-11

12-18

19-22

b. Lahat tayo ay mamayan ng iisang mundo, dahil nabubuhay tayo sa iisang kalikasan (Mother Nature) Inutusan tayo ng Diyos na alagaan ang kalikasan (Stewards) at hind maging tagapagdomina para sa susunod na henerasyon.

EsP10pb-IIIh-12.4

EsP10PI-Iva-13.1

EsP10PI-Iva-13.2

EsP10PI-IVb-13.3

EsP10PI-IVb-13.4

c. Binubuhay tayo ng kalikasan 12.4 Nakabubuo ng mapaninindigang posisyon sa isang isyu tungkol sa paggamit ng kapangyarihan at pangangalaga sa kalikasan ayon sa moral na batayan. 13.1 Natutukoy ang mga isyung kaugnay sa kawalan ng paggalang sa dignidad at sekswalidad. 13.2 Nasusuri ang mga isyung kaugnay sa kawalan ng paggalang sa dignidad at sekswalidad. 13.3 Napangangatwiran na: Makatutulong sa pagkakaroon ng posisyon tungkol sa kahalagahan ng paggalang sa pagkatao ng tao at sa tunay na layunin nito ang kaalaman sa kawalan ng paggalang sa dignidad at sekswalidad ng tao. 13.4 Nakagagawa ng malinaw na posisyon tungkol sa sa isyu sa kawalan ng paggalang sa sekswalidad.

23-29

30-35

36-44

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times iii

EsP10PI-IVc-14.1

EsP10PI-IVc-14.2

EsP10P1d-14.3

EsP10PI-IVd-14.4

14.1 Natutukoy ang mga isyung may kinalaman sa kawalan ng paggalang sa katotohanan. 14.2 Nasusuri ang mga isyung may kinalaman sa kawalan ng paggalang sa katotohanan. 14.3 Napatutunayang ang pagiging mulat sa mga isyu tungkol sa kawalan ng paggalang sa katotohanan ay daan upang isulong at isabuhay ang pagiging mapanagutan at tapat na nilalang 14.4 Nakabubuo ng mga hakbang upang maisabuhay ang paggalang sa katotohanan

45-50

51-56

57-62

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times iv

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times v

EDUKASYON SA PAGPAPAKATAO 10 Pangalan: _______________________ Taon/Pangakat: ____________________

Petsa: ________ Iskor: ________

Gawaing Pagkatuto Isyu Tungkol sa Paggamit ng Kapangyarihan at Pangangalaga sa Kalikasan Panimula (Susing Konsepto) Ikaw ay mahalagang bahagi ng lipunan at may tungkulin na maging instrumento ng pagbabago na magsimula sa sarili patungo sa kagapanan ng iyong pagkatao. Hindi man madali ang mga ito, ikaw naman ay biniyayaan ng sapat na kakayahan upang mapatunayan ang iyong kabutihan bilang nilalang na katangi-tangi sa ibang nilikha ng Diyos. Tatalakayin sa modyul na ito ang mga isyu tungkol sa paggawa at paggamit ng kapangyarihan at pangangalaga sa kalikasan. Ang pag-aaral ng mga isyung ito ay magbibigay sa iyo ng kahusayan sa pagsusuri ng mga moral na pagpapahalaga na nilabag sa bawat panig ng isyu at maging mapanindigan sa piniling pasiya tungo sa pagiging mapanagutang nilalang. Magiging sandata mo ang mga ito sa pagharap sa mga sitwasyong hahamon sa iyong pagsisikap tungo sa pagpapakatao. Bilang mag-aaral sa Baitang 10, handa ka na bang maging kabilang sa mga manggagawang Pilipino ilang taon mula ngayon? Ano-anong katangian ang nais mong taglayin sa pagpapamalas mo ng iyong mga kakayahan at galing? Marangal at maipagmamalaki ang anumang gawain kung ito ay ginagawa nang may katapatan. Sa pamamagitan ng mga gawain sa modyul na ito, inaasahang matututuhan mong bigyang-pagpapahalaga ang paggawa at ang paggamit ng kapangyarihan.

Kasanayang Pampagkatuto at Koda: Natutukoy ang mga isyu tungkol sa paggamit ng kapangyarihan at pangangalaga sa kalikasan. (EsP10PB-IIIG-12.1)

Gawain 1: Hanap-Kita Panuto: Hanapin ang sumusunod na salita sa word box. Ang mga ito ay maaring nasa anyong pababa, pahalang, pataas, o pabaliktad. Maaring gumamit ng pangkulay (light colors) upang mabigyang-diin ang iyong kasagutan. Pagkatapos ay sagutan ang nakahandang pamprosesong katanungan.

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times 1

KAPANGYARIHAN PAGGAMIT NG KAGAMITAN PAGGAMIT NG ORAS SA TRABAHO PAGSUSUGAL CONFLICT WITH INTEREST

P A G P A K A B A S Y I P O N I O

A A A L L O R P Y R T A A E A D H

G C A U U L T G B N S X P A C S A

G O O D B U N M A U A O A O B W B

A N S E O S A O S B T P H R N H A

M F R E A Y W U T I C A A H M I R

I L A D B O G T S H V K L F Y K T

T I N O P N C M M U M I G L I V A

N C N O L M O P A Y N K A Q O N S

G T K N T B P A K U A I S R N M S

K W O P N A A G A Y Y P A K D S A

KORAPSIYON PAKIKIPAGSABWATAN PANUNUHOL KICKBACK NEPOTISMO

A I R A A S N T L S T A B C R H R

G T A G H U U A A I W G U A E K O

A H P N I R N T T W D S H B A L G

M I S A R A U A L A J A A K M T N

I N I N A H H P U L N B Y C I A T

T T Y A Y A O O M A K W N I P O I

A E O K G N L N A I N A G K L G M

N R N A N G K O C P A T T S A N A

A E A W A W N K T D I A A Z B N G

H S K A P A B L O O B N A T I N G

A T A V A A K A P A Y P A A A N A

Y A M A K I N L A G U S U S G A P

Mga Tanong: 1. Saan mo madalas naririnig ang mga salitang ito? Ano-ano ang mga salita na pamilyar ka? _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _______________________________________________. 2. Ano-ano nga ba ang mga isyung napapaloob sa paggamit ng kapangyarihan? Bakit nagkaroon ng mga ito? ______________________________________________________________ _____________________________________________________________________ ______________________________________________________. 3. Sa iyong palagay, paano nakaaapekto ang mga isyung ito sa pagkatao ng isang tao? _____________________________________________________________________ _____________________________________________________________________ _______________________________________________.

Gawain 2: Matching Type

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times 2

Panuto: Piliin sa HANAY B ang hinihingi sa HANAY A. Isulat ang letra ng tamang sagot sa patlang bago ang numero.

HANAY A ___ 1. Ito ay isyu ng paggawa na kung saan katuwang ng tao sa paggawa ang mga kagamitan upang mapadali at mapagaan ang anumang trabaho. ____2. Karaniwang kilala bilang pustahan gamit ang pera bilang produkto ng isang tiyak na laro. ____3. Nangyayari ito kapag nangibabaw ang personal na interes ng isang tao lalo na kung ito ay magbibigay sa kaniya ng kasiyahan at pakinabang. ____4. Kakayahan upang ipatupad ang isang pasiya, kapasidad upang maimpluwensiyahanang sa saloobin at pag-uugali ng iba, at lumikha ng panukala na makabubuti sa lahat. ____5. Ito ay isang sistema ng pagnanakaw o pagbubulsa ng pera. Tumutukoy ito sa espiritwal o moral na kawalan ng kalinisan at paglihis sa anumang kanais-nais na asal. ____6. Ito ay iligal na pandadaya o panloloko. ____7. isang gawain ng pagbibigay ng kaloob o handog sa anyo ng salapi o regalo pamalit sa pabor na ibinigay ng tumanggap. ____8. Ito ay bahaging napupunta sa isang opisyal mula sa mga pondong itinalaga sa kaniya. ____9. Paghirang o pagkiling ng kawani sa pamahalaan, maging pambansa at sa alin mang sangay o ahensiya nito, kabilang ang mga korporasyon na ari o kontrolado ng pamahalaan, na igagawad sa kamag-anak na hindi dumaraan sa tamang proseso. ___10. Isang mahalagang katanungan na kinapapalooban ng dalawa o higit pang mga panig o posisyon na magkakasalungat at nangangailangan ng mapanuring pag-aaral upang malutas.

HANAY B

A. Sugal B. Kapangyarihan C. Pakikipagsabwatan (Kolusyon) D. Conflict with Interest E. Kickback F. Isyu G. Paggamit ng Kagamitan H. Balita I. Korapsiyon J. Panunuhol (Bribery) K. Paggamit ng Oras sa trabaho L. Integridad

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times 3

Gawain 3: Take- A- Look Panuto: Isulat ang TAMA kung ang larawan ay nagpapakita ng pagsasaalang-alang sa Kalikasan at MALI naman kung hindi ito nagpapakita.

1. _____________________

3.________________________

2. __________________________

4. __________________________

5. _________________________________ Mga Tanong: 1. Ano ang masasabi mo sa mga larawan? Ipaliwanag. ________________________________________________________________________ __________________________________________________ 2. Bakit kaya may mga ganitong gawain na nangyayari sa ating lipunan? Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times 4

________________________________________________________________________ ________________________________________________.

Gawain 4: Pagsusuri Panuto: Tukuyin ang mga maling gawi o kasanayan na ipinakikita ng mga manggagawa sa bawat sitwasyon. Isulat ang mga ito sa kahon. Pagkatapos ay sagutan ang nakahandang pamprosesong katanungan. Si Leo ay isang program organizer ng kanilang organisasyon. Naghain siya ng project proposal kasama ang badget na kinakailangan at ito ay inaprubahan. Siya na rin ang naatasang bumili ng mga kagamitan para sa programa. May lugar pamilihan na kung saan may mga mabibiling murang gamit na kailangan niya para sa kaniyang programa. Laking gulat niya dahil halos kalahati ang kaniyang natipid. Dahil dito, ang kaniyang natipid na pera ay pinambili niya ng kaniyang pansariling kagamitan. Ano ang maling kasanayan ang ipinakita ni Leo?

____________________________ ____________________________ ____________________________ ____________________________ ____________________________ ____________________________ ____________________________ ____________________________ ____________________________ ____________________________ ____________________________ ____________________________

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times 5

____________________________ ____________________________ ____________________________ ____________________________ ____________________________ _________________________ ___________________________ ____________________________ ____________________________ ____________________________ ____________________________ ____________________________ ____________________________

Ang isang sekretarya na madalas na nag-uuwi ng mga supplies gaya ng ballpen, mga bondpapers, at minsan ay folders. Ang katuwiran niya ay mga sobra naman iyon sa kanilang mga kagamitan at bilang nasa admin, ito ay pribilehiyo. Gayundin ang paggamit ng telepono at kompyuter sa opisina ay malaya niyang nagagamit sa kaniyang mga personal na pangangailangan. At may pagkakataon na tumatanggap siya ng mga regalo kapalit ng binigay niyang pabor sa ibang humihingi ng tulong sa kaniya. Paano naabuso ng sekretarya ang kaniyang posisyon?

Mga Tanong: 1. Ano-ano ang nailahad na mga maling kasanayan sa paggawa? ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ _____________________.

2. Sa iyong palagay, ano ang posibleng pinag-ugatan ng mga maling kasanayan na ito? Ipaliwanag. ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ _____________________. 3. Paano nakasasagabal ang mga kasanayang ito sa tunay na kahulugan ng hanapbuhay? Sa tunay na kahulugan ng paglilingkod at pagiging mapanagutan? ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times 6

________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ _. 4. Bilang manggagawa sa hinaharap, ano-anong katangian ang inaasahan sa iyo na dapat mong ipamalas? ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________

Gawain 5 Speech Balloon Panuto: Basahin ang bawat speech balloon. Buuin ang usapan sa pamamagitan ng pagsagot sa mga pahayag kung ikaw ay mahaharap sa ganitong usapan. Pagkatapos ay sagutan ang nakahandang pamprosesong katanungan.

A. Dahil sa nakaraang bagyo kaya nasira ang tulay sa amin. Sa ginagawang bagong tulay nakasulat PROYEKTO ni .......

B. Sir. lisensya po ... Bawal po pumarada rito.

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times 7

Mga Tanong: 1. Naging madali ba sa iyo ang pagsagot sa mga pahayag? Ano ang naging reaksyon mo sa sitwasyon? ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ _____________________. 2. Sang-ayon ka ba sa iyong sagot mula sa mga pahayag? Bakit? Bakit hindi? ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ _____________________. 3. Kung ikaw ang nasa sitwasyon, ano ang nararapat na maging tugon at kilos mo rito? ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ _____________________.

Rubrik Para sa Pagbibigay ng Marka sa mga Tanong 5 points – Kung wasto at napunan ang katanungan ng mga mahahalagang impormasyon na kinakailangan o hinihingi. Maayos na pagkalahad ng mga ideya. 4 points – Kung wasto ngunit may mga ideyang hindi nakaakma sa katanungan. Maayos na paglalahad ng bawat ideya. 3 points – May koneksiyon ang ideya ngunit hindi sapat upang mapunanang hinihinging kasagutan sa katanungan. 2 points – Ang mga ideya ay may punto ngunit malayo sa dapat na tema ng katanungan. 1 point – Kung ang mga ideya ay sadyang magulo at wala sa punto ang mga ideyang isinagot sa katanungan. 0 point – Kung walang isinagot

Repleksiyon: Isulat ang iyong napag-aralan o natutunan mula sa gawaing ito. Maari rin itong ibahagi sa iyong magulang, kapatid, kaibigan at guro.

Note: Practice Personal Hygiene Protocols at all times 8

______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ______________________________________________________________________________ ____.

Mga Sanggunian Modyul ng mga mag-aaral sa Edukasyon sa pagpapakatao 10

Mula sa Internet: https://www.google.com/search?q=pagputol+ng+puno&client=ms-android-samsung-gnrev1&prmd=inv&sxsrf=ALeKk03NJXPpYZ1J060pec83_ItpYV2xhw:1599290150360&source= lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwjX5beKvNHrAhUVyYsBHawDDTwQ_AUoAXoECA 4QAQ&biw=360&bih=676#imgrc=WcCYfsBO8lbypM https://www.google.com/search?q=pagtatanim+ng+puno&client=ms-android-samsung-gnrev1&hl=en-GB&prmd=ivn&sxsrf=ALeKk023lrBP-tRXzSIVgj6ki1LIhqe2A:1599290304640&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwjYo4DUvNHrAh WAyosBHZFaAWIQ_AUoAXoECBIQAQ&cshid=1599290427132&biw=360&bih=676#imgrc =E4UkpFLNHRl59M&imgdii=LaVFEuAHe6fyFM https://www.google.com/search?q=pagsunog+pagsusunog+ng+ basura&tbm=isch&hl=en-GB&client=ms-android-samsung-gn-rev1&prmd=inv&hl=enGB&sa=X&ved=2ahUKEwje9Jn0vdHrAhUIc5QKHdKiDMYQrNwCKAF6BQgBEM0B&biw= 360&bih=676#imgrc=8dECShRavvBYMM&imgdii=zBN0fUIU97EMy https://www.google.com/search?q=pangangalaga+sa+kalikasan&tbm=isch&ved=2ahUKEwi426 -hvtHrAhXVzYsBHS1lC20Q2cCegQIABAC&oq=pangangalaga+sa+kalikasan&gs_lcp=ChJtb2JpbGUtZ3dzLXdpei1pbWcQA zICCAAyAggAMgIIADICCAAyAggAOgcIIxDqAhAnOgQIIxAnOgQIABBDOgQIABADOgc IABCxAxBDOgUIABCxA1DdkgFY_LoBYOq8AWgD...