Istota ładu jałtańsko-poczdamskiego - zimna wojna PDF

Preview

Summary

Wykład dotyczy istoty ładu jałtańsko-poczdamskiego. Zawiera elementy które weszły w skład ładu. Opisuje zmianę pozycji wielu państw na arenie międzynarodowej....

Description

19.03.2019r. Istota ładu jałtańsko-poczdamskiego Istniejący porządek międzynarodowy po II WŚ określany jest terminami, jako ład jałtański, system jałtański, system poczdamski, poczdamski ład pokojowy, ład jałtańsko-poczdamski. O porządku międzynarodowy mówi się na przełomie 1945-1989/90r. Został on ukształtowany na konferencji w Jałcie (04.12.1945) i na konferencji poczdamskiej (17.07-02.08.1945). Poprzedziła je konferencja teherańska oraz Karta Atlantycka. Porozumienia z Jałty i porozumienia z Poczdamu miały charakter prowizoryczny. Porozumienia te zostały podpisane do czasu podpisania traktatu pokojowego; tylko część postanowień Wielkiej Trójki zostały zrealizowane w praktyce, tzn. zrealizowana postanowienia dotyczące powstania ONZ, bezwarunkowej kapitulacji Niemiec i ich granic, przesiedlenia ludności Niemieckiej z wpół odpowiedzialności za Niemcy, jako całość oraz nabytków terytorialnych Związku Radzieckiego. Decyzje terytorialne miały zasadnicze znaczenie dla ładu jałtańsko-poczdamskiego, wsparte zespołem traktatów pokojowych z satelitami Niemiec (10.02.1947r) . Decyzje te regulowały wszystkie powojenne kwestie terytorialne i procesy te dopełniły się w chwili powstania dwóch państw Niemieckich. Cześć postanowień nie została zrealizowana np. nie przeprowadzono wolnych wyborów w Polsce, przeprowadzenia jednolitej polityki mocarstw w powojennych Niemczech, kształtowanie poczdamskiej jedności gospodarczej. Ład jałtańsko-poczdamski to dwa elementy: rezultat realizacji postanowień konferencji W3 oraz następstwo od odchodzenia postanowień podjętych przez Wielką Trójkę. W jego wyniku powstał układ sił, ujawnił się podczas II fazy II WŚ oraz w wyniku procesów zachodzących po pierwszych latach powojennych; chodzi o proces rywalizacji pomiędzy mocarstwami. W wyniku podpisania traktatów pokojowych zmieniła się pozycja międzynarodowa wielu państwa : status mocarstwa utraciły Włochy, Japonia, Niemcy; załamała się w Europie pozycja Francji w 1947r; pozycję straciła Wielka Brytania przez problemy dekolonizacji; Pozycję mocarstwa uzyskały Stany Zjednoczone oraz Związek Radziecki. Nowa pozycja Stanów Zjednoczonych jest wynikiem niezwykle szybko zachodzących procesów wewnątrz budowy społeczeństwa amerykańskiego. ZIMNA WOJNA to okres, gdy Stany Zjednoczone i Związek Radziecki rosły w siłę, kosztem słabości pozostałych uczestników społeczności międzynarodowej i pragnęły ich słabość utrzymać. W czasie zimnej wojny na kolejnych spotkaniach przedstawiciele Wielkiej Trójki omawiali sprawy związane z pokonaniem Japonii i Niemiec oraz związane z sojuszami międzynarodowymi, z zaprowadzeniem porządku w Europie. Istniały wizje dotyczące międzynarodowego porządku w świecie jednak najważniejsze było zapewnienie metod oraz funduszy przed zabezpieczeniem świata wobec agresywnej polityki Niemiec. Wizja nowego ładu międzynarodowego została zapisana w dokumencie Karty Atlantyckiej (14.08.1941r). Po zakończeniu wojny tylko część zapisów zawartych w Karcie Atlantyckiej znalazła odzwierciedlenie w rzeczywistości. Pomimo różnic i sprzeczności koncepcji ładu światowego wyodrębniały się dwa komplety spraw:  

likwidacja skutków wojny, postępowaniem wobec Niemiec, które zostało zastrzeżone tylko dla mocarstw, sprawy dotyczące pokoju światowego, miały rozwiązane być przez państwa koalicja; dominująca rola ONZ a przede wszystkim członków stali Rady Bezpieczeństwa ONZ.

Ład został oparty na harmonijnej współpracy dwóch mocarstw, pokoju, wolności, dobrobycie. Faktyczny ład został oparty na systemie dwubiegunowym, gdzie podstawowym kryterium tego systemu było kryterium ustrojowe, czyli system komunistyczny i system kapitalistyczny. Główną cechą układu dwubiegunowego i najważniejszym czynnikiem ładu jałtańsko-poczdamskiego była rywalizacja radzieckoamerykańska. Logika układu nie sprzyjała współpracy. Rywalizacja radziecko-amerykańska była konfliktem między dwoma przeciwstawnymi systemami ideologicznymi i społecznym o ambicjach uniwersalnych. Cele strategiczne ideologii i reprezentowanych przez oba mocarstwa zawierały różne perspektywy rozwojowe. Strony były dla siebie wrogami. Dwubiegunowość nie była równa z symetrią. System zachodni opierał się na demokracji i równości, natomiast system wschodni był totalitarnym i autorytarnym organizm, w którym państwa zostały podporządkowane Związkowi Radzieckiemu. Rywalizacja obu systemów w okresie powojennym odbywała się na terenie Europy. Decydujące znaczenie dla ukształtowania systemu dwubiegunowego miała obecność wojskowa i dążenie do poszerzania swoich wpływów. Czynnik wojskowo-polityczny determinował w sposób zasadniczy kształt ładu jałtańsko-poczdamskiego.

Podstawą powojennej polityki radzieckiej według Europy stanowiło założenie, że państwa tego regionu muszą pozostać socjalistyczne, bezpośrednim następstwem tego w polityce wewnętrznej był system monopartyjny w utworzeniu rządu oraz było umocnienie stalinizmu we wszystkich strefach życia. Aksjomatem stalinizmu była potrzeba stałego zaostrzania konfliktu wewnętrznego i zewnętrznego. Najważniejszą formą instytucjonalizacji w sferze ideologicznej należało funkcjonowanie Biura Informacyjnego Partii Komunistycznych i Robotniczych (1974-1956), co zapewniało rządzenie partii komunistycznych!!!!!!! System sporów przechodził przez kilka faz rozwojowych: od niewielkiej autonomii, przez fazę demokracji ludowej, poprzez uniformizm....