Max Havelaar - Biografie Eduard Douwes Dekker Verhouding Eduard Douwes Dekker, Multatuli en PDF

Preview

Summary

Biografie Eduard Douwes Dekker
Verhouding Eduard Douwes Dekker, Multatuli en Max Havelaar
Inhoud en thematiek van de "​Max Havelaar​"
Hoe verhouden Droogstoppel, Sjaalman, Stern en Havelaar zich tegenover elkaar?...

Description

ICT-opdracht rond de “Max Havelaar” 1. Biografie Eduard Douwes Dekker Eduard Douwes Dekker, beter bekend onder zijn pseudoniem Multatuli, was een Nederlandse auteur die vooral bekend is geworden door zijn boek Max Havelaar . In 1820 werd Dekker geboren te Amsterdam in een doopsgezind gezin. Zijn vader was scheepskapitein en zo voer hij op zijn 18e voor de eerste maal mee naar Batavia (Nederlands-Indië). Dit was de start van zijn carrière als bestuurlijk ambtenaar. Naast die baan hield hij ook van schrijven. Maar in zijn jaren als ambtenaar beviel het financiële werk hem maar matig, had hij (speel)schulden gemaakt en begon Batavia hem steeds meer tegen te werken. Hij solliciteerde voor een post in een buitengewest en werd in 1842 dan ook benoemd tot controleur van het district Natal. Onder zijn controleurschap was er sprake van een kastekort en administratieve achterstanden, wat ervoor zorgde dat hij vaak in conflict kwam met zijn gezagvoerders. Hij vulde het tekort aan uit eigen zakken en werd op wachtgeld gezet. Na die lange verlofperiode werd hij overgeplaatst naar een ander district: Lebak op Java, waar hij tot assistent-resident benoemd werd. Douwes Dekker zat na zijn verlofperiode krap bij kas, maar had bij zijn benoeming op Java weer hoop op een gunstige toekomst. Niets was echter minder waar. De man kreeg namelijk al gauw te maken met het machtsmisbruik van de regenten, de plaatselijke Indische hoofden. Hij vermoedde zelfs dat zijn voorganger vergiftigd geweest zou zijn door een van de regenten. Dekker kon het leed en de uitbuiting van de plaatselijke bevolking niet langer aanzien en diende een klacht in tegen de regent van Lebak en zijn handlangers. Zijn aanklacht werd echter afgewezen door het Nederlands-Indische bestuur en ze wilden Dekker zelfs overplaatsen naar een ander district. Hij weigerde die overplaatsing en nam ontslag. Hij wilde niet langer meer werken onder een ambtelijke top die geen oog had voor de problemen van het uitgebuite volk. Na zijn vertrek werden de klachten, zonder zijn medeweten, toch nog verder onderzocht en werden ze niet ongegrond bevonden. Het onderzoek vond plaats in 1856 en leidde tot het ontslag van de aangeklaagde regent. Eduard Douwes Dekker werd echter niet betrokken bij het onderzoek en was dus ook niet op de hoogte van het ontslag van de regent toen hij de Max Havelaar schreef. Na zijn ontslag probeerde Dekker nog een job te vinden op Java zelf. Dit viel hem echter tegen en het jaar daarop keerde hij zonder zijn gezin terug naar Europa. Hij verbleef als werkloze in verschillende landen zoals Nederland, België en Duitsland. In 1859 keerde zijn gezin ook terug naar Europa, waardoor zijn financiële situatie er nog slechter op werd; hij had amper geld en had veel schulden. Hij zag zich dus genoodzaakt van zijn andere passie, nl. het schrijven, te leven. Zo schreef hij niet veel later, terwijl hij in een Brussels hotelletje logeerde, de Max Havelaar, of De koffij-veilingen der Nederlandsche Handel-Maatschappij . In het boek heeft Dekker het, onder zijn pseudoniem Multatuli, over de koloniale wantoestanden in Nederlands-Indië. Het werk kende een enorm succes en Multatuli's literaire naam, wat 'ik heb veel gedragen' betekent in het Latijn, was gemaakt. Het boek werd vooral geprezen om zijn literaire kwaliteiten en jammer genoeg minder om de zaak-Lebak en het miserable lot van de inlandse bevolking, waar het Dekker eigenlijk om te doen was.

2. Verhouding Eduard Douwes Dekker, Multatuli en Max Havelaar Eduard Douwes Dekker was een schrijver die onder het pseudoniem Multatuli schreef. De schrijver kende pas echt succes in de literaire wereld na de uitgave van zijn boek de "Max Havelaar", daarin gaat het onder andere over het personage Max Havelaar alias Multatuli die over zijn tijd als assistent-resident op Java vertelt.

3. Inhoud en thematiek van de "Max Havelaar" Het boek is in feite een grote aanklacht tegen de wantoestanden in Nederlands-Indië ten gevolge van het Nederlandse bewind daar. Het verhaal is één grote raamvertelling met allerlei verschillende verhaallijnen die op een harmonieuze manier met elkaar verweven worden. Het boek begint met het verhaal van Batavus Droogstoppel, een gierige, arrogante koffiehandelaar die symbool staat voor hoe Nederland van de koffie-brengende kolonie Nederlands-Indië profiteerde. Droogstoppel wordt gevraagd een boek te schrijven en komt eigenlijk tegen zijn zin in het bezit van een heel pakket schrijfsels van een oude vriend, Sjaalman genaamd. Zijn interesse in het pakket wordt echter gewekt wanneer hij verneemt dat het over koffie gaat. Hij stelt zijn jonge stagiair Stern aan om de bruikbare schrijfsels uit te zoeken die hij in zijn manuscript zou kunnen gebruiken. Op die manier wordt Stern, naast Droogstoppel, ook één van de vertellers van de roman. Vervolgens gaat het boek over het verhaal in het manuscript met de schrijfsels zelf, een verhaal in een verhaal dus. Die vertelling, die af en toe onderbroken wordt door de commentaar van Droogstoppel, vertelt in grote lijnen de strijd tegen de uitbuiting in Nederlands-Indië door Max Havelaar, de autobiografische figuur van Multatuli. Dit deel is dus voor een groot deel de geschiedenis die de schrijver Eduard Douwes Dekker zelf heeft meegemaakt als ambtenaar in Lebak. Max Havelaar, de assistent-resident, neemt het op voor de onderdrukte Javanen, maar wordt hierbij tegengewerkt door zijn Nederlandse gezagvoerders en de inlandse regenten. De episodes van Stern handelen niet puur over de geschiedenis op Java van Havelaar, er zijn daarnaast namelijk ook verschillende inheemse verhalen in verweven, zoals het beroemde liefdesverhaal van Saïdjah en Adinda. Die vertelling handelt over een Javaans koppel dat het zwaar te verduren heeft onder het Nederlandse kolonialisme. Zij verbouwen land voor de Nederlanders, maar hun buffel, die in hun levensomstandigheden onmisbaar is, wordt hen telkens afgenomen en gestolen. Onder dit aangrijpende liefdesverhaal schuilt dus eigenlijk ook weer een felle aanklacht tegen de uitbuiting en de wreedheden waaronder de Javanen te lijden hebben. Het is dan ook juist deze vertelling die vele lezers aangrijpt omdat vanuit het perspectief van het verliefde paar pas echt duidelijk wordt hoe ernstig de exploitatie is. Aan het einde van het boek neemt Multatuli zelf het woord en richt hij zich met een vlammend betoog tot de Nederlandse overheid en het koloniale gezag. Multatuli draagt zijn boek op aan Willem III, de koning van Nederland. Deze vermelding is absoluut niet bedoeld ter ere van Willem III, maar juist om hem als verantwoordelijke aan te wijzen voor alle corruptie. De schrijver wil niet dat het koloniaal bewind in Nederlands-Indië verdwijnt, hij wil het eerder hervormen. De uitbuiting van de bevolking moet stoppen en in plaats daarvan moet er een eerlijk beleid komen, waar zowel de Nederlanders als de lokale bevolking baat bij hebben.

4. Hoe verhouden Droogstoppel, Sjaalman, Stern en Havelaar zich tegenover elkaar? De Max Havelaar is een ingewikkelde raamvertelling met een heleboel personages en vertellers. Het eerste personage dat we leren kennen in het verhaal is Batavus Droogstoppel. Hij is een gierige, arrogante Nederlandse koffiehandelaar die gevraagd wordt een manuscript uit te geven. Dit verzoek komt van een oud-klasgenoot Sjaalman, een alter-ego van Multatuli. Sjaalman overhandigt Droogstoppel een pakket schrijfsels waarover het manuscript zal gaan, maar het bekrompen koffiehandelaartje ziet hier natuurlijk geen beginnen aan. Vandaar dat hij zijn jonge Duitse stagiair Ernest Stern het werk laat doen. Op die manier wordt Stern, na Droogstoppel, de volgende verteller in het boek. Stern vertelt het verhaal van het manuscript, wat eigenlijk als het belangrijkste deel van de Max Havelaar beschouwd mag worden. De stagiair vertelt namelijk in grote lijnen de belevenissen van Max Havelaar (alias Multatuli) als assistent-resident in Nederlands-Indië....