Paper PDF

Preview

Summary

Download Paper PDF

Description

PAPER NIEUWE AUTORITEIT Kan je nieuwe autoriteit inzetten bij verontrustend of gevaarlijk computergebruik van je kind?

Axelle Naets 2018-2019 Marnic Clarys

Inhoudsopgav

Inleiding........................................................................................................................1 1

Wat is nieuwe autoriteit?............................................................................................2 1.1

Aanwezigheid.....................................................................................................2

1.2

Zelfcontrole.......................................................................................................2

1.3

Steunnetwerken.................................................................................................2

1.4

Transparantie.....................................................................................................2

1.5

Relatie- en herstelgebaren...................................................................................2

2

Wat verstaan we onder verontrustend/gevaarlijk computergebruik?................................3

3

Waakzame zorg........................................................................................................3 3.1

Open dialoog......................................................................................................3

3.2

Gerichte vragen..................................................................................................3

3.3

Eenzijdig ingrijpen..............................................................................................4

4

Jongeren en computergebruik.....................................................................................4

5

Media-opvoeding.......................................................................................................4

6

Nieuwe autoriteit en computergebruik..........................................................................5

7

Besluit.....................................................................................................................8

8

Bibliografie...............................................................................................................9

INLEIDING Spendeert mijn kind niet te veel tijd achter de computer? Leert mijn kind nieuwe mensen kennen op internet? Wordt mijn kind online gepest of pest hij anderen? Dit zijn vragen die ouders zich regelmatig stellen. Het niet op de hoogte zijn van wat hun kind allemaal doet op internet is een grote zorg voor ouders. Media-opvoeding is geen gemakkelijk gegeven en stoot vaak op veel verzet van de jongere. Ouders willen maar al te graag nabij zijn, maar grijpen vooral naar technische hulpmiddelen als het op toezicht aankomt. Misschien kan het anders en ook efficiënter. Daarom onderzoek ik in deze paper of je Nieuwe Autoriteit kan toepassen bij gevaarlijk of verontrustend computergebruik van je kind. In deze paper kan je lezen wat Nieuwe Autoriteit inhoudt en hoe je het kan gebruiken. Vervolgens wordt Waakzame zorg uitgelegd, alsook verontrustend en gevaarlijk computergebruik. Wat daarna volgt is een analyse van hoe jongeren hun tijd spenderen op internet en hoe ze met alle informatie omgaan. De basispijlers van media-opvoeding komen ook aan bod en ten slotte zal je de uiteenzetting lezen van Nieuwe Autoriteit toegepast bij verontrustend of gevaarlijk computergebruik.

1

1

1 WAT IS NIEUWE AUTORITEIT? “Autoriteit gebaseerd op intimidatie en blinde gehoorzaamheid is niet meer van deze tijd.” [CITATION Ome11 \p flaptekst \l 2067 ] Nieuwe Autoriteit wordt niet gezien als een methodiek, maar als een basishouding. [CITATION Nie18 \l 2067 ] De grondlegger van Nieuwe Autoriteit is Haim Omer. Hij bracht een nieuwe kijk op de vorm van autoriteit. Het belangrijkste aspect bij Nieuwe Autoriteit is de onderlinge relatie tussen opvoeder en kind. Vroeger was er in deze relatie sprake van macht en controle hebben. Nieuwe Autoriteit verwerpt dit idee en maakt plaats voor verbondenheid en nabijheid. [CITATION Nie18 \l 2067 ] “Opvoeding wordt binnen de Nieuwe Autoriteit eerder opgevat als een 'samenwerking' tussen de opvoeder en het kind, waarbij aanvaarde normen, regels en waarden zorgen voor een evenwichtige interactie en dialoog.” [CITATION Nie18 \l 2067 ] Het concept van Nieuwe Autoriteit hanteert 5 pijlers die de basis vormen. Door deze pijlers te gebruiken in de relatie tussen opvoeder en kind kom je tot een gezagsrelatie waarin aanwezigheid en waakzame zorg centraal staan. [CITATION Nie18 \l 2067 ]

1.1 Aanwezigheid Aanwezigheid staat simpelweg voor het concept “er zijn” voor het kind. Je kind laten voelen dat je er altijd zal zijn, heeft een grote impact op de relatie. Ook al wil het kind jouw aanwezigheid niet, het feit dat hij/zij weet dat je er bent, geeft een gevoel van rust.

1.2 Zelfcontrole Bij Nieuwe Autoriteit is het belangrijk om zorg te dragen voor jezelf. Het draait niet meer om controle te hebben over het gedrag van het kind, maar om controle te hebben over jezelf. Je kijkt naar je eigen handelen. Dit handelen gebeurt vanuit rust en vanuit de connectie met het kind. [CITATION Nie18 \l 2067 ]

1.3 Steunnetwerken Soms kan de relatie met een kind zo verstoord zijn, dat je hulp nodig hebt. Dit gegeven is ook geïntegreerd in Nieuwe Autoriteit. Steunnetwerken gaat uit van hulp zoeken en krijgen. Je licht andere mensen in over de problemen die zich afspelen bij jou thuis. Deze mensen kunnen vervolgens steun bieden bij de situatie en de relatie helpen herstellen.

1.4 Transparantie Eerlijk en open zijn over je gevoelens en gedachten is ook een belangrijk concept van Nieuwe Autoriteit. Door transparant te zijn naar het kind toe, ervaart het kind wat jij voelt en denkt bij een bepaalde situatie. Dit kan helpen om het kind meer inzicht te geven en op zijn beurt ook transparant te zijn.

1.5 Relatie- en herstelgebaren In sommige situaties kan het al eens fout lopen en dan is het belangrijk om de relatie terug te herstellen. Dit kan met relatie- en herstelgebaren. Een voorbeeld van een herstelgebaar is een kind in een residentiële instelling dat met opzet een omheining kapot maakt. Als herstelgebaar kan het kind koekjes bakken voor de klusjesman van de instelling. De opvoeder kan een relatiegebaar stellen als hij wil laten zien wat de relatie voor hem betekent, zonder iets terug te willen van het kind.

2

2 WAT VERSTAAN WE ONDER VERONTRUSTEND/GEVAARLIJK COMPUTERGEBRUIK? Gebruik van internet en computer is in deze tijd niet meer weg te denken. Kinderen gebruiken het thuis en op school. Echter bestaat de kans dat je kind zoveel tijd achter de computer spendeert dat je als opvoeder je zorgen maakt. Op welke sites surft mijn kind? Met wie praat mijn kind online? Dit zijn vragen die elke ouder zich kan stellen omtrent het computergebruik van zijn kind. Het computergebruik wordt verontrustend als je kind zoveel tijd spendeert achter de computer dat dit ten koste gaat van het direct contact met mensen. Door het vele gebruik van de computer kunnen er ook problemen ontstaan met school en relaties. [CITATION Det00 \l 2067 ] Met gevaarlijk computergebruik doel ik op misbruik en blootstelling aan schadelijke websites en personen. [ CITATION Ome11 \l 2067 ] Dit is vaak voor ouders de reden dat ze het computergebruik van hun kind willen controleren.

3 WAAKZAME ZORG We zagen al dat aanwezigheid een belangrijke pijler is van Nieuwe Autoriteit. In dit deel gaan we hier dieper op in. Waakzame zorg is een ander woord voor zorgzame aanwezigheid. Toezicht is een van de belangrijkste middelen om te voorkomen dat een kind negatief gedrag ontwikkelt. [ CITATION Ome11 \l 2067 ] De belangrijkste elementen van waakzame zorg zijn oplettendheid, aanwezigheid en bescherming. [ CITATION Ome11 \l 2067 ] Dit zijn elementen die al van bij de geboorte van een kind zichtbaar zijn. Echter naargelang het kind opgroeit, voelen ouders zich vaak onzeker om waakzame zorg uit te voeren. [ CITATION Ome11 \l 2067 ] Vrijheid, privacy en vertrouwen zijn belangrijke waarden. Dit maakt dat het voor ouders moeilijk is om waakzame zorg uit te voeren. Echter is de veiligheid van het kind van essentieel belang. Bij waakzame zorg draait het rond een evenwicht vinden tussen deze waarden en de veiligheid van het kind. In zijn boek van Nieuwe Autoriteit [CITATION Ome11 \p 54 \l 2067 ] zegt Haim Omer dat: “het niveau van waakzaamheid evenredig moet zijn aan het gevaar waaraan het kind is blootgesteld.” Dit evenwicht tussen autonomie en veiligheid maakt dat de waakzaamheid voortdurend moet worden aangepast. [ CITATION Ome11 \l 2067 ] Naarmate het kind ouder wordt, zal er in sommige situaties meer waakzame zorg nodig zijn. Hiervoor bestaan er drie niveaus van waakzame zorg. Deze drie niveaus zal ik kort toelichten in de volgende alinea’s.

3.1 Open dialoog Bij een open dialoog draait het vooral om de spontaniteit van een gesprek. “Een spontaan gesprek is gebaseerd op vertrouwen en bevordert het vertrouwen” [CITATION Ome11 \p 57 \l 2067 ] Wanneer ouders een spontaan en open gesprek voeren met het kind verwerven ze kennis die hen dichter bij elkaar kan brengen, maar die hen ook helpt bij risicopreventie. [ CITATION Ome11 \l 2067 ]

3.2 Gerichte vragen Gerichte vragen zijn bedoeld om precies uit te vinden wat er zich allemaal afspeelt in de leefwereld van het kind. Als ouders gerichte vragen willen stellen, is het belangrijk dat ze dit ook duidelijk maken aan het kind. Bij dit niveau is het belangrijk dat er naar specifieke details wordt gevraagd. Als het kind zich verzet, moeten de ouders hun boodschap blijven herhalen en 3

zeggen dat ze bij hun beslissing blijven. Weigert het kind nog steeds om de informatie te geven dan moeten de ouders zich verzetten tegen de activiteit van het kind. [ CITATION Ome11 \l 2067 ]

3.3 Eenzijdig ingrijpen Dit niveau van waakzame zorg vraagt veel moed van de ouders. Het is de bedoeling dat ouders bij eenzijdig ingrijpen openlijk toezicht houden en niet gaan spionneren. Het kind op de hoogte brengen dat de ouders af en toe in het kind zijn intieme ruimte zullen komen, maakt dat het om waakzame zorg gaat en niet om spionneren. Het kind hiervan op de hoogte brengen kan eventueel ook met een aankondiging waarbij een brief wordt voorgelezen aan het kind en deze brief ook wordt afgegeven. [ CITATION Ome11 \l 2067 ]

4 JONGEREN EN COMPUTERGEBRUIK Vandaag de dag heeft bijna elke jongere toegang tot een computer. Waar deze computer staat, heeft natuurlijk invloed op de tijd die jongeren spenderen achter de computer en welke sites ze bezoeken. Als er een gezamenlijke computer in de huiskamer staat dan zal de jongere zich niet volledig uitleven zoals wanneer hij een eigen computer of smartphone heeft. Volgens een onderzoek [CITATION Sym17 \l 2067 ] spenderen jongeren niet al te veel tijd online. Echter bestaat er wel een kleine groep waarbij het internetgebruik wel problematisch is of kan worden. Net Children Go Mobile [CITATION Van18 \l 2067 ] heeft hier onderzoek naar gedaan. Uit dat onderzoek is gebleken dat jongens een grotere kans hebben op misbruik dan meisjes. Dit verschil is echter zeer klein: 18% van de jongens en 14% van de meisjes. Rond de leeftijd van 12 tot 13 jaar neemt het internetgebruik en nemen de onlineactiviteiten toe. Hierdoor verdubbelt op deze leeftijd ook de kans op overmatig gebruik. Het overmatig gebruiken van een smartphone komt dubbel zo vaak voor als het overmatig gebruik van het internet in het algemeen namelijk, 34%. Ook negatieve ervaringen online spelen een grote rol in hoe jongeren het internet gebruiken. Uit een onderzoek van Net Children Go Mobile [CITATION Van18 \l 2067 ] is gebleken dat 14% van de meisjes al eens negatieve ervaringen heeft gehad. Bij de jongens is dit 6%. Het aantal negatieve ervaringen lijkt ook sterk toe te nemen vanaf de leeftijd van 13 jaar. Jongeren die dagelijks hun computer of smartphone gebruiken, hebben meer kans om blootgesteld te worden aan online risico’s. Van deze jongeren is er 12% die in 2017 seksueel getinte berichten kreeg. Zelfs 10% van deze jongeren heeft met iemand afgesproken die hij of zij op het internet heeft leren kennen. Ook werd 13% van deze jongeren gepest, al dan niet online. [CITATION Van18 \l 2067 ] Omgaan met negatieve ervaringen op het internet kan lastig zijn. Toch is uit het onderzoek van Net Children Go Mobile [CITATION Van18 \l 2067 ] gebleken dat jongeren vooral geneigd zijn om met hun ouders te praten in geval van negatieve ervaringen online. Naarmate jongeren ouder worden, zullen ze eerder naar hun broers of zussen of hun vrienden stappen.

5 MEDIA-OPVOEDING Ouderlijke kennis is zeer belangrijk bij het gebruik van internet door jongeren. Elke ouder wil namelijk dat hun kinderen veilig op het internet surfen. Echter in de praktijk blijkt dat ouders niet goed weten wat hun kind online doet. Voor ouders is het sowieso al een uitdaging om bij het computergebruik van hun kinderen betrokken te raken omdat dit aan de privacy van de kinderen raakt. Door deze uitdaging lopen jongeren vaak advies of steun mis van hun ouders bij bijvoorbeeld cyberpesten of sexting. [CITATION Sym17 \l 2067 ] Omdat het voor ouders zo’n grote uitdaging is om kennis te hebben van de onlineactiviteiten van hun kind proberen ouders op verschillende manieren deze kennis te verwerven. Mediatie, 4

ofwel tussenkomst en begeleiding van het internetgebruik komt in verschillende vormen voor. Het onderzoek van Net Children Go Mobile [CITATION Van18 \l 2067 ] somt vijf vormen van mediatie door ouders op: actieve mediatie van het internetgebruik, actieve mediatie rond veiligheid, restrictieve mediatie, technische mediatie en monitoring. In de volgende alinea worden deze vormen verduidelijkt. Als eerste is er actieve mediatie van het internetgebruik. Dit houdt in dat ouders met hun kind praten over hun internetgebruik en dat ze naast hun kind zitten als het online is. Vervolgens is er actieve mediatie rond veiligheid wat wil zeggen dat ouders aan het kind uitleggen waarom een website goed of slecht is en dat ze het kind tonen hoe ze het internet op een veilige manier kunnen gebruiken. Bij restrictieve mediatie stellen ouders grenzen aan het internetgebruik. Als ouders bepaalde software gebruiken om bepaalde websites te blokkeren, doen ze aan technische mediatie. Ten slotte doen ouders aan monitoring als ze software gebruiken om het internetgebruik in het oog te houden. [CITATION Van18 \l 2067 ] Actieve mediatie of praten over media-inhouden kan de negatieve gevolgen van schadelijke beelden beperken. Wanneer kinderen de interpretaties van hun ouders horen, hebben zij meer kans om een kritische houding te ontwikkelen tegenover de media. Restrictieve mediatie zorgt op zijn beurt dan weer voor vermindering van de schermtijd en online risico’s. De keerzijde hiervan is echter dat kinderen kansen mislopen bijvoorbeeld, leren, sociale interactie en participatie. [ CITATION Mos15 \l 2067 ] Goede afspraken en regels zijn van groot belang bij computergebruik. Als ouders en kinderen tot gezamenlijke afspraken en regels kunnen komen, leidt dit meestal tot een veilig gebruik van het internet. Echter hebben jongeren over het algemeen het gevoel dat ze vrijer worden gelaten op internet dan hun ouders aangeven. Dit is hetzelfde resultaat bij de ondersteunende factor. Ouders vinden van zichzelf dat ze vaak ondersteunend optreden als er zich een probleem voordoet, terwijl jongeren dit veel minder ervaren. [CITATION Sym17 \l 2067 ] Wanneer er verschillen bestaan tussen ouders en kinderen in de afspraken omtrent internetgebruik kan de sociale dynamiek binnen het gezin verstoord worden. Hierbij komt ook kijken dat ouders vaak vaardigheden rond internetgebruik missen. Technologische vaardigheden horen hier ook bij, maar het gaat vooral om het subtiel begrip van de context. Neem als voorbeeld socialenetwerksites. Bij veel gezinnen is het gebruik van sociaal netwerk beperkt toegestaan, maar tegenwoordig helpen studenten elkaar online met studeren en vragen beantwoorden. Door deze beperkte toegang tot socialenetwerksites kan er frustratie optreden bij kinderen. [ CITATION Mos15 \l 2067 ] We kunnen dus besluiten dat media-opvoeding niet gemakkelijk is. Ouders willen hun kinderen maar al te graag beschermen tegen de risico’s van het internet terwijl kinderen net het internet willen ontdekken. Kinderen willen ook dat hun privacy gerespecteerd wordt waardoor het voor ouders al veel moeilijker is om in te grijpen. Het kan misschien anders wanneer ouders Nieuwe Autoriteit toepassen bij het computergebruik van hun kinderen. In het volgende deel wordt uitgelegd hoe dit gebruikt kan worden.

6 NIEUWE AUTORITEIT EN COMPUTERGEBRUIK Nieuwe Autoriteit kan bij veel situaties gebruikt worden, zo ook bij verontrustend of gevaarlijk computergebruik. Het deel van Nieuwe Autoriteit dat hierbij gebruikt wordt is waakzame zorg. Dit werd eerder in deze paper al uitgelegd in hoofdstuk 3. Wat hieronder volgt, is hoe je deze waakzame zorg specifiek kan inzetten bij verontrustend of gevaarlijk computergebruik. Ouders willen vaak de risico’s van het internet minimaliseren aan de hand van technische mediatie. Dit draait meestal op niets uit en vergroot de hulpeloosheid van de ouders. Technische mediatie heeft niets te maken met waakzame zorg. Waakzame zorg wil namelijk duidelijk maken aan het kind dat zijn ouders aanwezig zijn. [ CITATION Ome11 \l 2067 ]

5

In hoofdstuk 3 zagen we al dat waakzame zorg op 3 niveaus kan worden uitgevoerd. Het eerste niveau dat in deze situatie wordt toegepast is open dialoog of een open gesprek. Dit open gesprek bestaat uit vragen van de ouders naar het kind toe. Welke voorzorgsmaatregelen kinderen nemen als ze op internet gaan of hoe ze schadelijke contacten vermijden, zijn vragen die aan bod komen. Een open gesprek aangaan verloopt niet altijd positief. Echter om dit positief te laten verlopen, kunnen ouders aan hun kind vragen om hen te tonen wat ze allemaal op het internet doen. Dit vergroot het inzicht van de ouders en op deze manier laten ze ook aan hun kind zien dat ze transparant zijn en niet achter de rug van het kind willen gaan. Als het open gesprek goed verloopt en het kind heeft niets te verbergen dan hoeft gericht toezicht niet. Een overeenkomst opstellen over het computergebruik is dan voldoende. Zo’n overeenkomst is duidelijk voor beide partijen en in het geval dat ouders stappen moeten ondernemen, zijn deze stappen ook gerechtvaardigd. Hierdoor wordt de positie van de ouders versterkt. [ CITATION Ome11 \l 2067 ] Het volgende niveau van waakzame zorg is gericht vragen stellen. In dit geval wil dit zeggen dat de ouders een gedetailleerd verslag van de activiteiten op internet vragen. Van een open gesprek overgaan op gerichte vragen kan niet zonder dat het kind daarvan op de hoogte gesteld wordt. Voor het kind moet het duidelijk zijn waarom de ouders een volgende stap nemen in het gericht toezicht houden. Je kan bijvoorbeeld zeggen dat jullie je als ouders zorgen maken en dat je de privacy zal respecteren zolang het kind zich aan de afspraken houdt. Het is dan ook belangrijk om duidelijk toe te lichten wat die afspraken zijn, wat je verlangt van het kind. Dit maakt duidelijk waar de ouders de grens leggen. Door vragen stellen zoals op welke sites je kind surft en vragen om deze ook te laten zien, voelt het kind de aanwezigheid van zijn ouders. Als het kind de gevraagde informatie niet wil geven, moeten ouders hun grenzen afbakenen en duidelijk maken dat ze niet langer zullen tolereren dat het kind de computer gebruikt. Als de ouders hun standpunt hebben duidelijk gemaakt, is het belangrijk om het gesprek te beëindigen. [ CITATION Ome11 \l 2067 ] Het gebruik van de computer beperken of volledig verbieden, is vaak heel moeilijk voor ouders. De meeste ouders z...