Sociolinguistique PDF

Title Sociolinguistique
Course Sociolinguistique
Institution Université Toulouse-Jean-Jaurès
Pages 5
File Size 102.8 KB
File Type PDF
Total Downloads 16
Total Views 112

Summary

Sociolinguistique...


Description

SOCIOLINGUISTIQUE, , Meillet,envisage,la,langue,en,tant,que,fait,social., , Père,de,la,sociolinguistique,:,Labov,,qui,introduit,l'étude,de,la,variation.,«,L'objet,de,la, sociolinguistique,est,la,structure,et,l'évolution,du,langage,au,sein,du,contexte,social,formé,par, la,communauté,linguistique,»,,1966., , 10,ans,plus,tard,«,Pendant,des,années,,je,me,suis,refusé,à,parler,de,sociolinguistique,,car,ce, terme,implique,qu'il,pourrait,exister,une,théorie,ou,une,pratique,linguistique,fructueuse,qui, ne,serait,pas,sociale,», , L'un,de,ses,principes,de,bases,c'est,de,mettre,en,rapport,la,variation,linguistique,avec,la, variation,sociale.,Il,va,prendre,en,considération,toutes,les,nuances,dans,l'étude,d'une,langue, utilisée,par,une,même,communauté,linguistique,et,il,va,relever,et,comparer,les,variations, sociales,et,linguistiques,externes,à,la,langue., , La,langue,française,n'est,pas,considérée,comme,unifiée,et,homogène., , Niveau,social,:, , Profession,:,apporte,souvent,des,caractéristiques,linguistiques, Revenu, Le,niveau,d'instruction,:,joue,un,rôle,important,sur,la,variation,linguistique,des,locuteurs., Ouvriers,avec,une,instruction,énorme,et,des,gens,avec,beaucoup,d'instruction,qui,valent,rien, en,dehors,de,leur,domaine., , Règles,catégoriques,:, , – propre,à,la,syntaxe,:,ordre,des,mots,qui,donnent,un,sens,à,la,phrase, , Règles,semi-catégoriques,:, , – L'application,d'une,règle,de,grammaire,:,ex,,l'utilisation,de,la,négation,(Je,n'ai,pas, faim/J'ai,pas,faim), , Règles,variables,:, , – S'opèrent,selon,des,circonstances,selon,une,situation,formelle,ou,informelle, , Ethnographie,de,la,communication,par,Dell,Hymes,:,il,étudie,la,langue,dans,son,milieu, naturel,,c'est-à-dire,aller,sur,le,terrain.,«,Il,ne,suffit,pas,d'acquérir,la,maîtrise,grammaticale, d'une,phrase,pour,être,un,locuteur,compétent.,Il,faut,aussi,qu'elle,soit,appropriée,au, contexte,»., , Sociolinguistique,conversationnelle,:,étude,de,la,conversation.,Porte,sur,le,comportement, verbal,des,acteurs,et,sur,leur,interaction., , Organisation,séquentielle,,chaque,tour,de,parole,sera,une,séquence., , Gumperz,a,conclut,que,la,communication,est,possible,lorsque,les,locuteurs,ont,un,savoir,en,

commun., , Définition,de,la,variation,selon,Gadet,:,«,La,variation,peut,se,définir,comme,un,élément,de,la, variabilité,des,langues,,mis,à,profit,par,des,locuteurs,dans,l'expression,d'une,identité,locale, ou,sociale,,ou,pour,s'adapter,à,l'activité,en,cours,», , La,notion,de,variation,est,indissociable,de,la,langue., , Niveaux,de,variations,:, , .,Variation,phonétique,:,variation,de,liaison,(phénomène,phonétique,puisque,s'il,s'agit,de,la, réalisation,d'un,son,déterminé,dans,un,contexte,déterminé.,On,parle,d'une,liaison,lorsqu'une, consonne,est,prononcée,entre,deux,mots,dans,le,cas,ou,le,deuxième,mot,commence,par,une, voyelle),http://www.projet-pfc.net/le-français-explique/la-liaison.html, Liaison,latente,:,qui,peut,changer, , 3,cas,de,liaisons,:, , – la,liaison,catégorique, – la,liaison,variable, – la,liaison,erratique,:,un,chat,et,//,un,chien,(liaison,interdite,car,elle,modifie,le,sens), la,maison,//,est,belle, , .,Variation,lexicale,ou,morphologique,:,Sopalin/Essuie,tout,,Frigo/Réfrigérateur,, Travail/Boulot,,Femme/Meuf, .,Variation,au,niveau,de,la,structure,grammaticale, , , Étude,de,la,variation,en,synchronie, , – Variation,diatopique,,étude,de,la,variation,en,fonction,du,lieu,géographique,(Brun,et, Brin,prononcés,pareils),,(indiquerait,avec,prononciation,ou,pas,du,e),,variation, lexicale,,syntaxique,etc., – Variation,diastratique,,caractéristiques,des,locuteurs,(âge,,sexe,,genre,,critères, sociaux,).,Variation,complexe.,L'origine,sociale,du,locuteur,est,très,prégnante.,Chaque, locuteur,a,des,caractéristiques,propres,à,son,milieu,social.,Ce,dernier,joue,un,rôle, important,dans,cette,variation., Notion,de,classe,sociale,qui,recouvre,beaucoup,de,paramètre,,ne,pas,classer, systématiquement,les,classes,ouvrières,,bourgeoises,etc,dans,cette,catégorie., Le,revenu,,la,profession,et,la,relation,sociale,que,les,locuteurs,peuvent,avoir,à,travers, différent,réseaux,sont,des,paramètres,importants.,Faire,attention,aux,facteurs,temps,et, environnement.,Le,social,fait,influence,sur,la,langue., Variation,en,rapport,avec,le,genre,:,différence,morphologique,au,niveau,vocal,mais, inintéressant,pour,nous.,Dans,certaines,communautés,les,femmes,sont,les,seules,à,pouvoir, parler,de,quelque,chose,mais,elles,sont,aussi,non,permises,de,parler,de,certaines,autres, choses.,Edward,Sapir,,dans,un,peuple,amérindien,des,Yanas,,appelle,ça,une,variation,sexuelle,, elle,concerne,une,variation,grammaticale,et,lexicale,,il,ne,s'agit,pas,de,voir,si,une,femme,a,un, meilleur,lexique,qu'un,homme,,cette,variation,est,significative,quand,elle,permet,une, approche,du,fonctionnement,des,individus,dans,leur,groupe., L'âge,nous,renseigne,sur,l'écart,entre,les,générations.,Le,lexique,en,est,affecté,,c'est,une,des, plus,fortes,variations.,Le,morphologique,affecte,le,parler,des,jeunes,générations,par,ex,,la,

troncation,,une,«,apocope,»,en,fin,de,mot,(dégueulasse,=,dégueu),,troncation,d'une,syllabe,en, début,de,mot,«,une,aphérèse,»,,par,exemple,la,zique,(musique),,problème,(blème).,La,langue, est,révélatrice,d'actes,sociaux., La,verlanisation,,lourd,(relou),,femme,(meuf,mais,avant,meufa,,le,a,final,a,chuté,car,il, n'arrivait,pas,à,subsister,,il,s'est,affaibli).,Autre,phénomène,qui,touche,la,variation,lexicale,,la, création,lexicale.,«,kiffer,»,qui,est,utilisé,par,les,jeunes,générations,et,qui,a,trouvé,sa,place, dans,le,dictionnaire, Variation,par,rapport,à,l'individu,(idiolecte,,caractéristique,du,locuteur),,ne,permet,pas,de, détecter,une,variation,sociale.,Chacun,d'entre,nous,à,sa,propre,façon,de,s'exprimer,et,peut, posséder,des,tics,de,langage,,cette,variation,individuelle,n'est,pas,une,conséquence,d'une, variation,sociale.,En,conséquence,,on,écartera,l'idiolecte,de,l'étude,variationniste., William&Labov&:&consulter&son&ouvrage&de&sociolinguiste.& – Variation,diaphasique,qui,s'intéresse,à,la,situation,de,communication, – Variation,diamésique,qui,s'intéresse,au,canal,de,la,communication,(l'écrit,ou,l'oral), , [email protected], , Le,sociolinguiste,procède,à,une,classification,des,données, , La&norme& , On,instaure,des,règles,pour,l'écriture,et,l'oral,,pour,que,la,langue,subsiste.,En,fait,la,réalité,est, toute,autre.,Ces,normes,ont-elles,une,influence,sur,la,variation,?, , Qu'est-ce,que,la,norme,?, , – conformisme, – suivre,les,règles,d'une,société,donnée, – usages,et,coutumes, – majorité,de,locuteurs, – un,ensemble,de,contraintes,théoriques, – implicite/explicite, , La,norme,est-elle,quelque,chose,de,naturel,ou,une,invention,quelconque,?, , Elle,est,considérée,comme,subjective,et,objective,du,point,de,vue,d'un,sociolinguiste., Selon,Gadet,:,Soit,un,ensemble,de,règles,et,de,concepts,établis,,soit,les,usages,les,plus, fréquents,au,sein,d'un,groupe., , Norme,subjective,:,ensemble,d'interdits,et,de,préceptes,sur,des,façons,de,dire,,celle,que,l'on, apprend,à,l'école,,définit,l'ensemble,des,variantes,utilisées,en,français,,constitue,le,bon, français,ou,le,bon,usage.,Cette,notion,fait,appel,à,un,jugement,de,valeur.,Notion, d'hypercorrection,en,situation,formelle,,par,souci,de,la,faute,et,de,respecter,cette,norme,et, d'obtenir,un,jugement,de,valeur,favorable., , Labov,,définition,de,la,notion,de,communauté,linguistique,:,«,Il,serait,faux,de,concevoir,la, communauté,linguistique,comme,un,ensemble,de,locuteurs,employant,les,mêmes,formes.,On, la,décrit,mieux,comme,étant,un,groupe,qui,partage,les,mêmes,normes,quant,à,la,langue.,», , Interprétation,de,cette,citation,:,les,locuteurs,ont,une,norme,,mais,dans,leurs,usages,il,y,a,des, variations,propres,à,chaque,communauté,de,locuteurs.,

, Norme,objective,:,ensemble,des,formes,qui,sont,les,plus,fréquentes,dans,l'usage,des, locuteurs., , Le,Français,standard,(norme,subjective),est,celui,qui,est,considéré,comme,uniforme,, homogène,et,stable.,Elle,permet,une,uniformisation,homogène,qui,permet,aux,locuteurs, d'avoir,des,règles,et,de,se,faire,comprendre,par,les,autres,locuteurs.,Est,basée,sur,un, paramètre,géographique,et,un,paramètre,social.,Elle,est,composée,de,règles,associées,à,la, norme,subjective.,Elle,est,aussi,source,d'irrégularité,linguistique,,Gadet,«,L'attitude,de, locuteurs,peu,sûrs,de,leur,façon,de,parler,pour,des,raisons,diastratique,ou,diatopique, entraînant,une,hypercorrection,,l'autoévaluation,,le,silence,».,On,parle,dans,un,tel,cas, d'insécurité,linguistique,,dès,lors,que,le,locuteur,fait,l'effort,de,bien,parler,,c'est,en,référence,à, la,norme,subjective,(conscience,de,sa,propre,distance,entre,sa,production,langagière,et,la, norme,apprise,à,l'école),,qui,entraîne,une,hypercorrection,,source,d'erreur.,Cela,entraîne,le, doute,,l'hésitation,et,la,peur,de,parler., La,liaison,erratique,est,un,cas,d'hypercorrection., , , L'insécurité,domine,dans,les,groupes,sociaux,dominés,(gens,qui,aspirent,à,progresser,dans,la, hiérarchie,sociale).,La,langue,est,un,marqueur,fort,de,la,position,sociale,car,il,y,a,notion,de, référence,à,la,norme,subjective.,C'est,un,moyen,de,revendiquer,sa,position,sociale,et,la, marque,d'une,identité,culturelle., , , Il,est,défini,à,partir,de,2,paramètres,:,ordre,géographique,(le,français,standard,correspond,à, la,langue,parlée,en,Île,de,France),et,ordre,social,(langue,parlée,par,la,bourgeoise,et,les,gens, cultivés), , Le,Français,standard,n'est,pas,une,variété,de,français,parce,que,c'est,un,artefact, contrairement,,à,la,langue,des,jeunes,,c'est,bien,une,variété,de,français.,.,Il,est,issu,d'un, processus,de,standardisation,imposé,par,la,Révolution,Française.,On,va,plutôt,le,considérer, comme,une,Institution,sociale,qui,permettait,une,certaine,démocratisation,pendant,la, Révolution., , , L'influence,de,la,langue,s'exerce,à,plusieurs,niveaux,:, , – influence,phonétique,(à,l'école,et,dans,les,médias), – influence,lexicale,(limitation,du,nombre,de,mots,nouveaux), – influence,syntaxique,(forme,interrogative,et,propositions,subordonnées,relatives), , La,norme,objective,évolue,,cela,impose,une,certaine,relativité., , Cela,nous,amène,à,parler,de,plusieurs,normes,(,celles,de,l'écrit,et,celles,de,l'écrit).,Elles, reposent,sur,une,différence,de,support.,Ces,supports,sont,appelés,canaux,(canal,oral,et,canal, écrit)., , À,l'oral,il,y,a,plusieurs,possibilités,:,«,Tu,veux,un,café,?,»,Ou,«,Veux-tu,un,café,?,»,;,tandis,qu'à, l'écrit,il,y,a,la,ponctuation,qui,régule,la,phrase., L'oral,est,instantané,et,l'écrit,est,différé,,cela,engendre,des,conséquences,telles,que,la,notion, de,l'effacement.,On,dit,qu'à,l'oral,il,n'y,a,pas,de,retour,en,arrière,,il,y,a,impossibilité,d'effacer,,

le,seul,moyen,de,le,faire,est,par,le,biais,d'un,processus,d'accumulation., , Exemple,:,Un,étudiant,amoureux,qui,écrit,une,lettre,:,«,J'aime,tes,formes,enveloppées,»,,il, écrit,finalement,«,Je,t'aime,»,,tandis,qu'à,l'oral,il,se,reprendra,confusément., , Conclusion,:,Pour,l'oral,on,parle,de,communication,directe,entre,locuteurs,(il,nécessite,une, immédiateté),et,pour,l'écrit,de,communication,différée,(est,beaucoup,plus,proche,de,la,norme, subjective)., , Les,représentations,de,la,langue,sont,influencées,par,la,norme,subjective,,et,vont,légitimer,les, formes,de,l'écrit,au,détriment,des,formes,spécifiques,de,l'oral.,Pour,conséquence,,il,y,a, dévalorisation,et,stigmatisation,des,formes,de,l'oral,qui,est,alors,irrégulier,,déformé,, hétérogène., On,considère,que,l'oral,est,moins,noble,que,l'écrit,,il,y,a,une,prégnance,de,la,représentation, graphique., , Notion,de,langue,,de,dialecte,et,de,patois, , Diglossie,:,deux,langues,sur,un,territoire,donné.,On,dit,qu'il,y,a,une,variété,haute,,est,acquise, à,l'école,en,tant,que,seconde,langue,(arabe,classique),et,une,variété,basse,,plutôt,utilisée,dans, la,famille,et,plutôt,orale,,elle,n'est,pas,stable,et,n'a,pas,de,grammaire,(darija)., , Pour,fishmann,,extension,de,la,définition,de,la,diglossie., , Variété,basse,dans,le,cas,du,suisse-allemand,,il,revendique,un,symbole,de,fierté,de,la, nationalité,suisse., , Théorie,canonique, , la,diglossie,met,en,évidence,une,situation,ou,est,parlé,sur,un,territoire,soit,2,langues,avec,une, répartition,langagière,soit,deux,variétés,appartenant,à,une,même,langue.,Il,y,a,une,origine,à, cette,situation,diglossique,,c'est,une,cause,historique.,On,retiendra,l'évolution,de,la,langue,à, travers,l'évolution,socio-politique., , Langue,véhiculaire,(fonction,extra-communautaire),utilisée,entre,des,groupes,qui,n'ont,pas,la, même,langue,première,(Calvet).,Cette,langue,leur,permet,de,communiquer,et,de,se, comprendre,entre,eux.,Le,swahili,par,exemple., , Langue,vermaculaire,(fonction,intra-communautaire),,langue,première,parlée,à,la,maison,par, une,communauté,plus,ou,moins,importante,par,opposition,à,la,langue,standard,ou,à,une, langue,véhiculaire.,Relative,à,l'identité,linguistique,,langue,maternelle,utilisée,au,quotidien., , Vernacularisation,du,français,...


Similar Free PDFs