Stawonogi PDF

Preview

Summary

Bezkręgowce - stawonogi notatki...

Description

Stawonogi zwierzęta o stawowo połączonych odnóżach: skorupiaki,owady i wije tchawkowce,pajęczaki - szczękoczułkowce - szkielet zewnętrzny - chityna - segmentacja ciała - tagmy,heteronomiczne - symetria dwuboczna - odnóża członowane połączone stawami a) głowowe - narządy zmysłu (czułki,szczęki) b) tułowiowe - narządy ruchu c) odwłokowe - rozmnażanie Wzrost stawonogów ma miejsce tylko w okresie linienia - OKRESOWY WZROST

1) Czynności życiowe ●

pokrycie ciała - oskórek twardy z chityny i węglanu wapnia (nieprzepuszczalny dla wody i gazów,sztywny) - zrzucany okresowo (linienie = wzrost ) ● jednowarstwowy nabłonek,brak wora powłokowo-mięśniowego,mięśnie ● wytwory oskórka:skrzydła (1/2 pary lub brak) - przemieszczanie się ● brak skrzydeł - pierwotnie (rybik),wtórnie (pchły i wszy) Modyfikacje skrzydeł: 2 pary błoniaste 1 para błoniasta ,druga przekształcona w przezmianki chrząszcze - 1 para pokrywy,druga błoniasta ● odżywianie jelito przednie (przełyk,wole,żołądek) → jelito środkowe (gruczoł wątrobowo-trzustkowy uwalnia enzymy trawienne) → jelito tylne (zakończone otworem odbytowym) ● wymiana gazowa skorupiaki - skrzela (zewnętrzne - rozwielitka / wewnętrzne - rak ) owady - tchawki w postaci rurek - przetchlinki pajęczaki - płucotchawki (płuca krążkowe) ,otwory - przetchlinki larwy owadów - skrzelotchawki ● układ krwionośny - otwarty ,krąży hemolimfa bezbarwna,skurcze serca w worku osierdziowym ● wydalanie i osmoregulacja/układ wydalniczy- układ metanefrydialny skorupiaki - gruczoły szczękowe i czułkowe pajęczaki - gruczoły biodrowe owady,wije,niektóre pajęczaki - cewki Malpighiego ● układ nerwowy - typ drabinkowy,parzyste zwoje,obrączka okołoprzełykowa,zwój podprzełykowy + 2 pnie nerwowe - formy rozwinięte ● narządy zmysłu- dobrze rozwinięte:fotoreceptory - oczy proste (natężenie światła),złożone (obraz),chemoreceptory - zmysły węchu,narządy tympanalne odbieranie dźwięku ,statocysty - narząd równowagi ● rozmnażanie - płciowe,rozdzielnopłciowe,dymorfizm płciowy;wodne - zapłodnienie zewnętrzne /lądowe - wewnętrzne pokładełko - u samic (otwór płciowy,składanie jaj) mszyce - partenogeneza rozwój z niezapłodnionych jaj

2) Porównanie przedstawicieli stawonogów Cechy

Pajęczaki

Owady

Skorupiaki

środowisko życia

ląd

ląd

woda

liczba par odnóży krocznych

4 pary

3 pary

5 par

segmentacja ciała

głowotułów, odwłok

głowa, tułów, odwłok

głowotułów, odwłok

układ oddechowy

płucotchawki

tchawki

skrzela

3) Znaczenie stawonogów - pożywienie dla zwierząt - źródło surowca dla przemysłu, np.: jedwabnik morwowy, pszczoły; - zapylanie kwiatów, np.: pszczoły, trzmiele; - niszczenie szkodników,roślin,odzieży - przenoszenie chorób, np.: wszy, pchły, kleszcze;...