01 kosmetologia-kwasy i ich sole w kosmetyce PDF

Preview

Summary

Monika Andrzejewska...

Description

Kwasy i ich sole w kosmetyce

GRUPY KWASÓW STOSOWANYCH W KOSMETYCE KWASY NIEORGANICZNE Kwasy beztlenowe:  kwas siarkowodorowy. Kwasy tlenowe:  kwas siarkowy VI,  kwas azotowy V,  kwas węglowy,  kwas fosforowy V,  kwas borowy.

KWASY ORGANICZNE Alfa-hydroksykwasy (AHA):  kwas glikolowy,  kwas mlekowy,  kwas winowy,  kwas cytrynowy,  kwas jabłkowy,  kwas migdałowy. Beta-hydroksykwasy (BHA):  kwas salicylowy,  kwas kapriolowo-salicylowy. Poli-hydrohsykwasy (PHA):  glukonolakton,  glukonoheptanolakton,  kwas laktobionowy,  kwas maltobionowy. Kwasy tłuszczowe:  kwas stearynowy,  kwas palmitynowy,  kwas oleinowy,  kwas liponowy. 1

Kwas hialuronowy

WŁAŚCIWOŚCI I DZIAŁANIE POSZCZEGÓLNYCH KWASÓW I ICH SOLI ORAZ ICH ZASTOSOWANIE W KOSMETCE KWASY NIEORGANICZNE kwas siarkowodorowy H2S Stosowany jest do produkcji kwasu siarkowego. Sole tego kwasu stosowane w kosmetyce:  siarczek wapnia CaS, Ca(SH)2 - są rozpuszczalne w wodzie rozkładają się z wydzieleniem siarkowodoru; rozpuszcza keratynę włosa; stosowane w postaci zawiesiny do produkcji depilatorów. kwas siarkowy VI H2SO4 Jest bezbarwną, oleistą cieczą o maksymalnym stężeniu 98%. Bardzo dobrze miesza się z wodą wytwarzając ogromną ilość ciepła. Stosowany w akumulatorach. Ma właściwości parzące, zwęglające, powoduje martwice tkanek. Niszczy skórę, papier i drewno. Służy do produkcji surowców i półproduktów dla przemysłu kosmetycznego, do produkcji wody utlenionej substancji zapachowych oraz barwników organicznych. Sole tego kwasu stosowane w kosmetyce:  siarczan wapnia CaSO4 –biały, krystaliczny, obojętny chemicznie; pH = 7, nierozpuszczalny w wodzie; stosowany do wyrobu pudrów, wypełniacz szminek, pudrów w kamieniu, sztucznych opatrunków. kwas azotowy V HNO3 Jest to bezbarwna ciecz o maksymalnym stężeniu 63%. Dobrze miesza się z wodą. Jest niebezpieczny w zetknięciu z materiałami łatwopalnymi. Stosuje się go do produkcji surowców i półproduktów dla przemysłu kosmetycznego (lapis, azotan srebra, ekstrakty zapachowe). Sole tego kwasu stosowane w kosmetyce:  azotan srebra AgNO3 (lapis, kamień piekielny) – łatwo się rozkłada z wydzielaniem srebra metalicznego, NO2 i tlenu; Działa odkażająco i dezynfekcyjnie, stosowany do usuwania brodawek, kurzajek oraz do produkcji farb do włosów;  dwuhydroksyazotan bizmutu Bi(OH)2NO3 – biały, perłowy proszek o właściwościach kryjących; wchodzi w skład zasypek, stosowany w stanach ropnych i chorobach skóry; w kontakcie z wodą wydziela kwas azotowy; działa odkażająco, neutralizuje białko bakteryjne;  azotan bizmutu Bi(NO3)•5H2O – stosowany przy produkcji farb do włosów, działa ściągająco i dezynfekująco, gdyż kationy BiH + blokują gr. tiolowe - SH obecne w enzymach i białkach bakterii. kwas węglowy H2CO3 Stosowany w kąpielach leczniczych. Sole tego kwasu stosowane w kosmetyce:

2

 węglan magnezu MgCO3 – nierozpuszczalny w wodzie, ma właściwości chłonne i polerujące; odczyn roztworów alkaliczny; stosowany do zobojętniania kwasów, w pudrach, zasypkach, pastach, preparatach do zębów, mleczkach i kremach; ma tzw. wysoką biel;  węglan potasu K2CO3 (tzw. potaż) – pH zasadowe, dobrze rozpuszczalny w wodzie, hydroskopijny biały proszek; stosowany jako zmiękczacz wody oraz do wyrobu emulsji;  węglan sodu Na2CO3 – zastosowanie podobne jak węglan potasu, trudno rozpuszczalny w wodzie, higroskopijny;  uwodniony węglan sodu Na2CO3·10H2O (soda krystaliczna) – dobrze rozpuszczalna w wodzie, zmiękcza wodę; stosowana do produkcji proszków do prania, mydła, kremów i mleczek;  wodorowęglan sodu NaHCO3 – biała drobno krystaliczna substancja, trudno rozpuszczalna w wodzie, po hydrolizie wydziela się CO2 ; mniej zasadowy niż węglan sodu; stosowany do produkcji soli kąpielowych w kapielachmineralnych i kwasowęglowych, jako zmywacz, bezpośrednio w okładach i kompresach;  węglan wapnia CaCO3 – lekki biały proszek, nierozpuszczalny w wodzie, chłonny, ma duże właściwości polerujące; stosowany do produkcji past, past do zębów i produktów do jamy ustnej, pudrów i zasypek. kwas fosforowy V H3PO4 Stosowany do wytwarzania wielu środków farmaceutycznych. Kwas fosforowy jest również używany w lecznictwie i laboratoriach analitycznych. Znajduje zastosowanie przy wyrobie środków piorących, do odrdzewiania, usuwanie kamienia kotłowego. Sole tego kwasu stosowane w kosmetyce:  6meta-fosforan sodowy (calgon) – rozpuszcza się w wodzie, zapobiega wytrącaniu się mydeł; stosowany do zmiękczania wody, w płukankach do włosów, solach kąpielowych. kwas borowy H3BO3 Substancja stała, krystaliczna, rozpuszcza się w ciepłej wodzie. Ma lekko kwaśny odczyn, działa bakteriobójczo. 1% kwas służy do przemywania oczu a 3% stosowany jest do opatrunków. W kosmetyce używany jako substancja dezynfekująca i zakwaszająca. Działa trująco i nie może być stosowany wewnętrznie. Niweluje zapach potu stóp. Sole tego kwasu stosowane w kosmetyce:  czteroboran sodu Na2B4O7·10H2O (boraks) – krystaliczny, biały, trudno rozpuszczalny w wodzie; służy do zmiękczania, wybielania, ma działanie odkażające; w mniejszych stężeniach udelikatnia naskórek, w większym stężeniu stosowany w preparatach do usuwania piegów i złuszczenia naskórka; stosowany jako konserwant preparatów kosmetycznych;  nadboran sodu NaBO3·4H2O – jest słabo rozpuszczalny w wodzie, rozkłada się z wydzieleniem nadtlenku wodoru, działa wybielająco i zobojętniająco; stosowany do kąpieli tlenowych, pielęgnacji stóp i rąk; w większych stężeniach do usuwania piegów i rozjaśniania włosów.

KWASY ORGANICZNE Ogólna charakterystyka Alfa-hydroksykwasów (AHA) 3

Są to kwasy owocowe o wzorze ogólnym: R-HCOHCOOH i mogą w swej strukturze zawierać do 14 atomów węgla. Są one rozpuszczalne w wodzie i w odróżnieniu od BHA nie posiadają zdolności przenikania przez warstwę sebum i wnikania w głąb skóry. Z tego względu są polecane do skór suchych, zgrubiałych, zniszczonych opalaniem. Ich działanie jest specyficzne: mają właściwości rozluźniania warstwy korneocytowej naskórka i ułatwiają jego złuszczanie się. Zjawisko to polega na rozpuszczaniu substancji sklejającej poszczególne komórki, w wyniku czego zmniejsza się ich spoistość. W konsekwencji tego następuje przyspieszenie naturalnego procesu usuwania gromadzących się na powierzchni skóry warstw martwych komórek naskórka. W ten sposób zapobiegają one starzeniu się skóry oraz wyraźnie poprawiają jej koloryt. Dzięki swemu działaniu złuszczającemu AHA są przydatne także w leczeniu trądziku, zapobiegając powstawaniu czopów łojowych. Alfa-hydroksykwasy występują powszechnie w przyrodzie, można je więc otrzymywać z produktów naturalnych jak: trzcina cukrowa, mleko, owoce lub mogą być one także syntetyzowane metodami chemicznymi. Do najbardziej popularnych i najczęściej stosowanych w kosmetyce kwasów owocowych należą: kwas glikolowy, winowy, mlekowy, jabłkowy i cytrynowy. Zestawienie najczęściej stosowanych alfa-hydroksykwasów Nazwa kwasu Wzór Kwas glikolowy (hydroksyoctowy) HO-CHOH-COOH C2H4OHCOOH Kwas mlekowy (alfahydroksypropionowy)

Kwas jabłkowy (hydroksyetanodikarboksylowy) Kwas cytrynowy (2hydroksypropano-1,2,3trikarboksylowy) Kwas winowy (dihydroksybursztynowy)

HOOC-CH2CH(OH)-COOH HOOC-CH2-C(OH) (COOH)-CH2COOH HOOC-CH(OH)CH(OH)-COOH

Kwas migdałowy (2-fenylo-2hydroksyoctowy)

C6H5CH(OH)COOH

Występowanie Sok z trzciny cukrowej Sfermentowany cukier mlekowy i inne cukry, kwaśne mleko, żur, kiszone warzywa i owoce Niedojrzałe jabłka, winogrona, jeżyny, żurawina Cytryny, ananasy

Winogrona i inne owoce, wino, liście winorośli, mniszek, burak cukrowy Gorzkie migdały

Skuteczność AHA zależy od stężenia preparatu w produkcie i pH preparatu. Wyższe stężenie wolnego kwasu obniża pH i działa eksfoliacyjnie, zwiększa też drażliwość preparatu. Niższe stężenie wolnego kwasu podnosi pH. Taki preparat ma działanie silnie nawilżające, ponieważ zawiera więcej higroskopijnych soli AHA. Kierunki działania AHA: 1. Naskórek:  złuszczanie,  przyspieszanie odnowy,  poprawa właściwości barierowych warstwy rogowej,  nawilżenie; 2. Skóra właściwa:

4

 stymulacja syntezy kolagenu,  stymulacja syntezy glikozaminoglikanów. Zastosowanie AHA w kosmetyce Kwasy owocowe znajdują bardzo szerokie zastosowanie w kosmetyce. Przy ich użyciu należy jednak brać pod uwagę, że skuteczność działania alfa-hydroksykwasów jest ściśle zależna od ich stężenia, a tym samym od pH stosowanego preparatu (kosmetyku). Przy samodzielnym korzystaniu z kremów z kwasami owocowymi należy używać tylko tych, które mają słabą ich koncentrację. Zawartości AHA rzędu 1–4 % polecane są w kosmetykach powodujących odświeżanie i wygładzanie skóry. Niskie stężenia AHA w formach kosmetycznych pozwalają ich użyć jako efektywnych promotorów przejścia przez skórnego. W kosmetykach do codziennej pielęgnacji skóry wykorzystuje się z reguły mieszaninę kilku różnych kwasów owocowych, co zapewnia ich kompleksowe działanie. Po kilku tygodniach stosowania kosmetyków z ich zawartością, stan skóry wyraźnie się poprawia. Należy jednak zwrócić uwagę na to, że kremy z kwasami owocowymi z reguły nie zastępują systematycznej pielęgnacji skóry. W wielu przypadkach konieczne jest więc równoległe stosowanie razem z nimi odpowiednio dobranych kremów odżywczych. Prawidłowo zastosowany krem z kwasami owocowymi nie wywołuje na ogół uczuleń oraz podrażnień. Należy jednak pamiętać o ograniczeniu stosowania preparatów z AHA w lecie, szczególnie w okresie dużej ekspozycji skóry na słońce. Kremy zawierające te związki w swoim składzie zmniejszają bowiem jej naturalną odporność na promieniowanie UV, przez co staje się ona bardziej wrażliwa na ich działanie. Wskazane jest natomiast stosowanie kosmetyków z zawartością kwasów owocowych po lecie, kiedy skóra jest wyraźnie zmęczona działaniem słońca. Pomagają one wtedy zmniejszyć drobne zmarszczki oraz przebarwienia wywołane opalaniem. Zabiegi z zastosowaniem AHA W kosmetyce stosowane są również preparaty zawierające wyższe zawartości kwasów owocowych. Wyższe stężenia AHA są stosowane w gabinetach kosmetycznych do głębokiego złuszczania naskórka, czyli tzw. eksfoliacji. Głębokie złuszczanie skóry zalecane jest przy przebarwieniach skórnych różnego pochodzenia, przy cerze tłustej łojotokowej, przy skórze zmęczonej, suchej, mało elastycznej, w przypadku trądziku pospolitego oraz zmian skórnych mu towarzyszących. Zabieg eksfoliacji w gabinetach kosmetycznych przeprowadza się najczęściej za pomocą 30procentowego kwasu glikolowego. Eksfoliację kwasami owocowymi można wykonać zarówno na twarzy, na szyi, rękach, jak i w innych miejscach ciała, które tego wymagają ale należy pamiętać aby nie nakładać stężonego kwasu glikolowego na zbyt duże powierzchnie ciała. Skóra do zabiegu przeprowadzanego w gabinecie powinna być przygotowana odpowiednią kuracją domową z zastosowaniem preparatów kosmetycznych, zawierających niższe stężenia alfa-hydroksykwasu. Eksfoliacji nie wykonuje się zazwyczaj jednorazowo, lecz powinna być ona przeprowadzona w kilku etapach. Ze względu na to, że po zabiegu skóra jest wyjątkowo wrażliwa na działanie promieni słonecznych oraz mrozu, zaleca się wykonywanie złuszczania wiosną lub jesienią. Bez względu jednak na porę w której wykonujemy zabieg, skóra po nim powinna być odpowiednio zabezpieczona przed działaniem czynników zewnętrznych za pomocą prawidłowo dobranych preparatów kosmetycznych (kremy, pudry). Wskazania do stosowania:  zmarszczki,

5

       

utrata napięcia i elastyczności skóry, odwodnienie skóry, skóra tłusta, skóra zniszczona słońcem, skóra z przebarwieniami, trądzik pospolity, rozstępy, blizny potrądzikowe.

Przeciwwskazania do kuracji kwasami owocowymi:  skóra bardzo wrażliwa, skłonna do uczuleń,  skóra podrażniona lub uszkodzona (otarcia, skaleczenia),  choroby metaboliczne,  ciąża,  laseroterapia,  uprzednie zabiegi dermabrazji,  stosowanie niektórych leków,  stwierdzona nadwrażliwość na kwasy,  przebyte naświetlania,  nadużywanie kąpieli słonecznych,  mechaniczne przebarwienia skóry,  skłonność do przebarwień,  wcześniejsze długotrwałe peelingi  egzema,  łuszczyca,  trądzik różowaty,  opryszczka,  grzybice. Występowanie zmian naczyniowych nie jest przeciwwskazaniem do stosowania kuracji kwasami owocowymi, chyba, że skóra źle reaguje na kwas glikolowy, wtedy należy spróbować kwasów BHA lub PHA o łagodniejszym działaniu. kwas glikolowy Posiada najmniejszą cząsteczkę. Ma działanie złuszczające, w kosmetyce stosowany jest jako środek nawilżający, ze względu na zdolność wiązania wody. Wykorzystywany jest również jako aktywator procesów metabolicznych oraz jako nośnik, ułatwiający wnikanie innych substancji aktywnych. Może on być stosowany w różnych stężeniach. Od zastosowanego stężenia zależy sposób i intensywność jego działania na skórę. Daje to możliwość dobrania stężenia w zależności od rodzaju skóry, charakteru zaburzenia i oczekiwanego efektu. W stężeniach do 15% kwas glikolowy ma bardzo efektywne działanie nawilżające, niewidoczne dla oka działanie złuszczające na powierzchowną warstwę rogową naskórka, oraz wspomaga odnowę i regenerację skóry właściwej poprzez pobudzanie aktywności fibroblastów. Wyższe stężenia (20%-35%) oprócz działania nawilżającego i oczyszczającego skórę (np. trądzikową) daje efekt powierzchniowego peelingu. Wysokie stężenia (50%-70%) złuszczają naskórek i silnie pobudzają procesy regeneracyjne w skórze właściwej.

6

Wskazania do stosowania:  łojotok,  rozszerzone pory,  trądzik zaskórnikowy i grudkowy,  zmarszczki,  skóra starcza, sucha i wiotka,  przebarwienia pigmentacyjne,  wrastanie włosów,  rozstępy,  blizny potrądzikowe,  fotostarzenie skóry. Efekty działania kwasu glikolowego na skórę:  nawilżenie i zmniejszenie warstwy rogowej,  wzrost spoistości, napięcia i zwartości skóry,  wygładzenie nawet głębszych zmarszczek,  zwiększenie uwodnienia i jędrności skóry,  wspomaganie usuwania toksyn poprzez stymulowanie mikrocyrkulacji w naczynkach krwionośnych,  rozjaśnienie przebarwień,  ułatwienie wnikania innych składników preparatu. Objawami uszkodzenia skóry przez kwas glikolowy są:  nadmierne zrogowacenie skóry,  nadmierna pigmentacja,  zablokowanie ujść gruczołów łojowych,  nadwrażliwość na światło,  bardzo silne napięcie skóry. kwas mlekowy Otrzymywany jest dzięki fermentacji cukru przez bakterie kwasu mlekowego. Działa nawilżająco i normalizuje procesy złuszczania naskórka, przy czym jego działanie jest raczej delikatne. Jako peeling stosowany w stężeniach 5 – 20%. W kosmetyce stosuje się go także w bioliftingu, ponieważ uelastycznia skórę i spłyca zmarszczki, a ponadto zwęża pory i rozjaśnia przebarwienia, nadając skórze ładny koloryt. Stosowany również w odżywkach i szamponach do włosów jako aktywator dla cebulek włosowych oraz jako konserwant, regulując pH. W kosmetyce mają zastosowanie także sole tego kwasu jako nośniki niektórych jonów. Sole kwasu mlekowego stosowane w kosmetyce:  mleczan sodowy – uelastycznia keratynę naskórka, wchodzi w skład mieszanin o działaniu nawilżającym;  mleczan wapnia – działa przeciwalergicznie i przeciwzapalne, może być stosowany w niektórych przypadkach egzemy;  mleczan magnezu – reguluje przemiany energetyczne w komórce, składnik naturalnych nośników składników mineralnych stosowanych w kosmetyce;  mleczan żelaza – działanie regenerujące na komórki skóry;  mleczan cynku – ułatwia gojenie (trądzik młodzieńczy, opryszczka, lekkie oparzenia i uszkodzenia skóry), działa przeciwtrądzikowo, sciągająco, przeciwzapalnie i osuszająco;

7

 mleczan miedzi – wspomaga rozwój elastyny i kolagenu w skórze. kwas jabłkowy Kwas jabłkowy występuje w dwóch postaciach: prawoskrętnej(D) - syntetycznej i lewoskrętnej (L) - naturalnej. W naturze można go spotkać w niedojrzałych jabłkach, winogronach i jeżynach. Przemysłowo uzyskuje się kwas jabłkowy poprzez fermentację kwasu fumarowego przy udziale bakterii i grzybów. Działa odżywczo i nawilżająco, ma też właściwości obkurczające. Wspomaga inne kwasy. Głównie stosowany w preparatach do pielęgnacji stóp. Sole kwasu jabłkowego stosowane w kosmetyce:  jabłczan tyrozyny – stosowany w kosmetykach przyspieszających opalanie jako nośnik tyrozyny, aktywującej melanogenezę kwas cytrynowy Jest to substancja stała, krystaliczna, bardzo dobrze rozpuszczalna w wodzie. Ma właściwości odkażające i ściągające oraz przywracające pH, działa tez delikatnie wybielająco. Używana jest w płukankach do włosów, kremach wybielających, tonikach, szamponach, odżywkach do włosów, płynach przeciwpotowych, płukankach do ust. kwas winowy Jest substancją stałą, krystaliczną, rozpuszczalną w wodzie. Ma właściwości przeciwutleniające. Używany jest do zakwaszania płynów przeciwpotowych, płukanek do włosów, soli do moczenia nóg, proszków pieniących do kąpieli. kwas migdałowy Otrzymywany przez hydrolizę wyciągu z gorzkich migdałów. Jego cząsteczka jest mniejsza od cząsteczki kwasu glikolowego. Kwas migdałowy jest częściowo rozpuszczalny w wodzie, natomiast całkowicie rozpuszcza się w alkoholu etylowym i izopropylowym. Ma działanie złuszczające, dlatego stosowany jest przede wszystkim jako peeling. Do zabiegów stosuje się kwas o stężeniu 50%. Kwas migdałowy nie uwrażliwia skóry na słońce i dlatego może być stosowany przez cały rok, a także - ze względu na brak ryzyka wystąpienia przebarwień - u osób z wysokim fototypem. Stosowany także w preparatach przeciwpotowych, płynach i płukankach do włosów oraz jamy ustnej. Dzięki delikatnym właściwościom wybielającym wchodzi w skład płynów do usuwania makijażu i wybielania zębów. Działa też ściągająco i odkażająco. Wskazania do stosowania:  nieregularne przebarwienia,  melasma,  hiperpigmentacje pozapalne,  piegi,  trądzik pospolity i krostkowy,  zapalenie mieszków włosowych,  w terapii fotostarzenia.

Beta-hydroksykwasy (BHA)

8

W odróżnieniu od AHA w kosmetyce stosuje się najczęściej tylko jeden rodzaj kwasu BHA- kwas salicylowy o wzorze: C6H4(OH)COOH. Ostatnio opracowano nową formę kwasu salicylowego tzw. lipohydroksykwas jest to kwas kapriolowo-salicylowy. Zastosowanie BHA w kosmetyce Kwas salicylowy to kwas rozpuszczalny w tłuszczach, dzięki temu oprócz tego, że złuszcza martwe komórki z powierzchni naskórka, ma także zdolność przenikania przez warstwę łojową - sebum i wnikania w głąb oraz oczyszczania porów skóry, a także wnikania w głąb mieszków włosowych, co ma duże znaczenie w leczeniu trądziku. Dzięki temu przyczynia się do odblokowania porów, a co za tym idzie zapobiega tworzeniu wszelkich wyprysków oraz pomaga oczyszczać tzw. "zaskórniki", które stają się dzięki temu mniej widoczne. Z tego też względu preparaty z kwasem BHA polecane są dla cer skłonnych do zanieczyszczonych porów i trądziku, ale to nie znaczy, że są odpowiednie tylko dla cer tłustych. Dla osób, które mają problemy z wypryskami kwasy BHA będą na pewno bardziej efektywne niż AHA, jednak kwasy te są także odpowiednie dla cer suchych, nie mają one bowiem właściwości wysuszających, poza tym nawet osoby z suchą cerą mają często problem z zanieczyszczonymi porami skóry, zwłaszcza w tzw. linii T, czyli nos, broda i środkowa partia czoła. Wyjątkiem są preparaty z kwasem BHA, które dodatkowo zawierają typowe składniki dla cer trądzikowych o działaniu antybakteryjnym, regulującym nadmiar łoju, takie kremy mogą wysuszać suchą cerę. Jeśli chodzi o stężenie, to w przypadku kwasów BHA efektywne stężenie jest dużo niższe i wynosi 1-2 %. Stężenie kwasu salicylowego wynoszące minimalnie 1 % jest wystarczające, by mógł on skutecznie spełniać swe zadanie. Wskazania i przeciwwskazania podobne jak przy stosowaniu AHA. kwas salicylowy Kwas salicylowy występuje w postaci białego krystalicznego proszku lub igiełek. Słabo rozpuszcza się w wodzie, lepiej w etanolu. Do celów kosmetycznych pozyskiwany jest z kory wierzby. Syntetycznie otrzymywany z fenolu. W dużych ilościach działa toksycznie. Stosowany jako środek bakteriobójczy, konserwujący, dezynfekujący, przeciwłojotokowy, keratolityczny, jako nośnik ułatwiający przenikanie innych substancji czynnych. Kwas salicylowy działa łagodniej na skórę niż kwasy z grupy AHA, podczas stosowania daje mniej uczuleń. Polecany i stosowany szczególnie do cery tłustej, trądzikowej, mieszan...