Absurd theater info PDF

Preview

Summary

alles over het absurd theater...

Description

“Wachten op Godot” Deze week focussen we ons op het absurd theater en analyseren we “Wachten op Godot”. “Wachten op Godot” is een absurd toneelstuk van de Ierse schrijver Samuel Becket, waarin twee personages wachten op een zekere Godot. Becket schreef deze tweeakter oorspronkelijk in het Frans ( En attendant Godot, 1952) en vertaalde het in 1954 in het Engels (Waiting for Godot). We bespreken een tweetal fragmenten. Je vindt de fragmenten in je boek p. 265-271

Voorbereiding op het contactuur Om tijdens het contactuur goed te kunnen volgen, is het belangrijk dat je het toneelstuk en de achtergrond waartegen het ontstaan is goed bestudeerd hebt aan de hand van de vragen. Hoe pak je dat aan? De analyse valt uiteen in vier grote delen: analyse van het eerste (tekst)fragment; analyse van het tweede (video)fragment, focus op personages en structuur in het derde en vierde luik. Tot slot staan we stil bij het absurd theater zelf. Jullie zoeken het antwoord op de vraag wat het absurd theater nu precies is en verzamelen info over de achtergrond waartegen het ontstaan is. Schrijf het antwoord telkens op een apart blad of typ het onder elke vraag. Als je de vragen kan beantwoorden, heb je een goede basis om mee te zijn in de les.

Fragment 1 (boek p. 266-269) Tijdens het lezen van het eerste fragment merk je meteen dat de communicatie absurd is. Beide personages slagen er niet in om echt met elkaar te communiceren. 1

Zoek in het eerste fragment een duidelijk voorbeeld van: - het verwachtingspatroon dat doorbroken wordt (personages reageren totaal anders dan je verwacht): Wat zullen we doen terwijl we wachten? Als we ons eens ophingen. (r. 101-105) - de luchtige toon waarop er over zware onderwerpen wordt gesproken

-

-

Het gesprek over ophangen. Het zou een manier zijn om klaar te komen, waar het zaad valt groeien alruinwortels en als je die uittrekt schreeuwen ze. De vraag over wie zich als eerste zal ophangen … associatieve communicatie (het ene woord roept het andere op waardoor de communicatie zeer chaotisch verloopt) Kalm  De Engelsen zeggen kâââm  Ken je het verhaal van de Engelsman in het bordeel? peutertaal Gogo licht – tak niet breken. Gogo dood. Didi zwaar – tak wel breken. Didi alleen

2

Als je er niet in slaagt echt met elkaar te praten, welk gevolg heeft dit voor de intermenselijke relatie? Als je niet tot echte communicatie komt en er niet in slaagt om met elkaar in gesprek te gaan, is het onmogelijk om echt diepmenselijk contact te hebben met elkaar. De relatie blijf oppervlakkig net zoals de communicatie.

3

Wanneer (jaar/eeuw) speelt het verhaal zich af?

4

Geen info. Hoe lang wachten de mannen al?

5

onduidelijk Wat kun je afleiden over het tijdsbesef van Vladimir en Estragon? a. Ze lijken geen benul van tijd te hebben en weten niet welke dag het is. (r. 9 - 16). b. Het is ook niet duidelijk of de twee mannen de vorige dag al ter plaatse waren of niet. (r. 18 - 23)

Fragment 2 Vladimir en Estragon delen een wortel om de honger te stillen als ze plots worden opgeschrikt door een verschrikkelijke schreeuw. Ze willen zich snel uit de voeten maken, maar om de hoek verschijnen twee vreemde figuren. Het zijn Pozzo en Lucky. Pozzo leidt Lucky aan een touw om diens hals. Bekijk het fragment. Het bestaat uit twee aaneensluitende delen: deel 1 & deel 2. 6

Omschrijf het decor a.d.h.v. 4 adjectieven. minimalistisch, doods, grauw en desolaat

7

Welke sfeer roept het decor op? kille, doodse sfeer, geen aangename plaats om te vertoeven

8

In het toneelstuk staat er ook een boom op de scène. Wij zien enkel de stam. Zal deze boom bladeren hebben of zal het een kale boom zijn, denk je? Waarom? De boom is kaal, past bij de doodse sfeer, wijst ook op de zinloosheid van het bestaan, de eenzaamheid, het isolement en het doodsverlangen van de mens (cf. eerste fragment: gesprek over ophangen)

9

Via het decor laat Becket duidelijk zien dat Vladimir en Estragon zouden kunnen ontsnappen aan hun lot (nl. het wachten op Godot). Hoe wordt dit heel mooi in het decor verwerkt? Er is een weg, ze zitten dus niet opgesloten, maar zijn eigenlijk vrij om te gaan … Waarom maken ze hier geen gebruik van en blijven ze wachten op Godot, denk je? Zonder dat wachten op Godot heef hun leven geen enkele zin.

10 Herlees r. 50 – 59 uit het eerste fragment en leg uit waarom deze passage een voorbeeld is van ironisch taalgebruik. Als je uit elkaar zouden gaan zou Estragon niet ver geraken omdat de weg te mooi is en de reizigers te goed. Aan de weg is niks moois en ook de reizigers zijn niet meteen goed te nemen. Denk aan Pozzo die zijn kippenbout en fles wijn voor hun neus alleen opeet en zich zeer dominant opstelt.

Personages Vladimir en Estragon 11 Beschrijf hun relatie. Het zijn vrienden, die vaak vitten op elkaar, maar elkaar toch niet kunnen missen. 12 Dit duo staat symbool voor de mens (het publiek, de toeschouwer). Duid aan welk beeld we hier krijgen van dé mens. o

Een zelfzeker, sociaal wezen dat zijn lot in eigen handen neemt en goed weet wat hij wil.

o

Een eenzame, angstige wezel, die zijn eigen vrijheid opgeeft door zich afhankelijk op te stellen tegenover zijn meerderen.

Leg het gekozen mensbeeld kenmerk per kenmerk uit aan de hand van het toneelstuk. eenzaam: onvermogen tot diep menselijk contact (ook door onvermogen om te communiceren) angstig: hebben het lef niet om te vertrekken, zijn bang van Godot eigen vrijheid opgeven: ze blijven wachten ook al kunnen ze vertrekken meerdere: Godot

Godot 13 Het enige personage dat we niet te zien krijgen gedurende het toneelstuk is Godot. Mogen we hieruit afleiden dat hij minder belangrijk is? Verklaar je antwoord. Voor Estragon en Vladimir is Godot zeer belangrijk. Het is de persoon waarop ze wachten. Bij uitbreiding is dat wachten net de enige zin van hun bestaan. 14 Vladimir en Estragon hebben Godot al ontmoet. Wat komen we hierover te weten in het eerste fragment?

Ze hebben hem al gesproken, al kunnen ze zich niet veel meer herinneren van dat gesprek. (Waren ze er allebei bij? Was het een smeekbede, een soort gebed?); Ze vermoeden dat Godot hen om bedenktijd gevraagd heef voor hij hen een antwoord geef op hun vraag. 15 Waarvoor zou Godot kunnen staan? Duid aan. o

het leven

o

de zin van het leven

o

God

o

de dood

o

het niets

Leg je keuze(s) uit. Godot staat voor de dood. Eigenlijk wachten we volgens Beckett gewoon tot we sterven. We worden geboren boven het graf. Ons leven is eigenlijk een soort van wachtkamer. Godot kan niet staan voor God, althans niet voor Beckett omdat hij beïnvloed was door het existentialisme van Sartre (zie onder) en dit was een atheïstische filosofie.

Pozzo en Lucky 16 Pozzo en Lucky zijn duidelijk elkaars tegenpolen. Leg uit a.d.h.v. tegengestelde substantieven en/of adjectieven. Pozzo Dictatoriaal leider spraakzaam dominant welgesteld levendig

Lucky Getemde onderdaan zwijgzaam onderdanig arm moe

17 Lucky krijgt op een bepaald moment dé kans om te ontsnappen: Pozzo geeft hem het touw en de zweep. Toch doet hij het niet. Waarom niet? Zonder Pozzo is zijn leven zinloos. 18 Als Pozzo aankomt, denken Vladimir en Estragon dat het Godot is. Waarom? Geef drie verschillende redenen.



naamsverwarring: de namen lijken sterk op elkaar.



Estragon en Vladimir wachten op Godot, iemand die ze zich niet meer herinneren – hoewel ze hem eigenlijk al eens ontmoet zouden hebben. Als er dan iemand langskomt denken ze meteen dat het Godot is.



Hij beantwoordt aan het beeld dat ze van Godot hebben.

19 De relatie tussen Vladimir en Estragon enerzijds en Godot anderzijds vertoont opvallende gelijkenissen met de relatie tussen Godot en Pozzo. Bespreek. Zonder het wachten op Godot heef het leven van Vladimir en Estragon geen zin. Zonder Pozzo heef het leven van Lucky geen enkele zin.

Structuur De structuur van dit toneelstuk is erg eenvoudig. Er zijn maar twee bedrijven. Het tweede bedrijf beschrijft wat er gebeurt tijdens de tweede dag. In feite verloopt die precies zoals de eerste dag: Vladimir en Estragon worden wakker en doen wat ochtendgymnastiek, Pozzo en Lucky verschijnen opnieuw ten tonele maar deze keer is Pozzo blind en Lucky doof. Net als de eerste dag verschijnt er op het einde van de tweede dag een jongetje dat aankondigt dat Godot niet kan komen. 20 Hoe heet zo’n structuur? cyclische structuur 21 Waarom zou Becket voor die structuur gekozen hebben? Hiermee toont hij aan dat vooruitgang onmogelijk is. Het tweede bedrijf is als het ware het spiegelbeeld van het eerste bedrijf. Het voegt niets nieuws toe aan de situatie. Het bewijst alleen maar dat elke dag een herhaling is van de vorige. 22 Waarom is herhaling een basiselement van dit soort theater? Er is geen uitweg, geen ontsnappen mogelijk aan de eeuwige herhaling van de cyclus van het leven (dag en nacht, leven en dood) en de tijd. De mens is gedoemd om daarin te leven tot zijn tijd verstreken is. 23 Voorspel hoe het toneelstuk eindigt. Het stuk heef een open einde. Estragon en Vladimir besluiten om weg te gaan en niet langer te blijven wachten op Godot, maar geen van beiden gaan weg. Je kunt al raden dat de volgende dag een herhaling van deze dag zal zijn.

Het absurd theater OMSCHRIJVING 24 Probeer nu zelf een omschrijving (maximaal 100 woorden) te geven van het absurd theater. Verwerk in je antwoord volgende sleutelbegrippen: a. communicatie b. menselijk contact c. ruimte is symbolisch d. identiteit e. plaats en tijd f.

herhaling

Het absurd theater stelt dat het leven van de mens zinloos is: we zijn op weg van niets naar niets. De mens is zijn identiteit en vrijheid verloren omdat hij gehoorzaamt aan zijn meerdere. Het ontbreken van echte communicatie demonstreert het onvermogen van werkelijk menselijk contact. Tijd en plaats blijven vrij vaag. De vaak grauwe ruimte is symbolisch en geef uitdrukking aan de desolaatheid van de uitgebeelde situatie. De vele herhalingen zowel inhoudelijk als structureel versterken de zinloosheid nog.

TIJDSGEEST 25 Leg het verband uit tussen het ontstaan van het absurd theater, de tijd waarin het ontstaan is (na de Tweede Wereldoorlog) en het existentialisme van Sartre. Nuttige informatie vind je: 

in je boek p. 293 en



op deze site. Bekijk zeker ook de video onder het artikel.

Na de Tweede Wereldoorlog hadden veel mensen het gevoel dat het leven geen houvast meer bood en zinloos was. Verschillende schrijvers en filosofen zoals Sartre waren aanhangers van het existentialisme, een brede stroming in de filosofie en de kunst die zegt dat ieder mens een uniek wezen is dat verantwoordelijk is voor zijn eigen daden. Daaruit ontstond een absurdistische stroming die stelde dat het leven absurd en onverklaarbaar was. Het is in die tijdsgeest dat het absurde theater werd geboren....