Basiscursus Kredieten aan particulieren 2017 PDF

Preview

Summary

cursus + aanvullende nota's en artikels bij kredieten aan particulieren
Mevrouw Caelen ...

Description

KREDIETEN EN ZEKERHEDEN SYLLABUS KREDIETEN

DEPARTEMENT HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE FIV LECTOR: Rodrique Tournel

1

KREDIETEN AAN PARTICULIEREN 1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4.

DE CONSUMPTIEVE KREDIETEN De wet op het consumentenkrediet Het consumentenkrediet Het automatisch krediet Het krediet verbonden aan de kredietkaarten

2.

HET WOONKREDIET

2

1.

DE CONSUMPTIEVE KREDIETEN

1.1.

WETGEVING

1.1.1.

Toepassingsgebied (in de bijlagen is de volledige tekst van de wet te raadplegen)

De wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet + Wijzigingswet van 24 maart 2003 + wet van 13 juni 2010 tot wijziging van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet. Deze laatste wet stemt de wet van 1991 af op de ‘Europese richtlijn over de kredietovereenkomsten voor consumenten' en stuurt deze op verschillende punten bij. De wet geeft zelf een opsomming van de overeenkomsten die niet onder wet vallen: - Huurovereenkomsten zonder bepaling betreffende eigendomsoverdracht; - De kredietovereenkomst waarbij de consument gehouden is het krediet terug te betalen binnen een termijn van ten hoogste drie maanden voor zover het geen kredietopening betreft; - De kredietopeningen terugbetaalbaar binnen een termijn van ten hoogste drie maanden en die betrekking hebben op bedragen die lager zijn dan 1250 EUR; - De kredietovereenkomsten die toevallig en zonder winstoogmerk worden verleend; - De hypothecaire kredieten. Enkele uitzonderingen ….

1.1.2.

Kredietpromotie

In elke vorm van reclame moeten de volgende gegevens op een leesbare, goed zichtbare en ondubbelzinnige wijze vermeld worden: - De identiteit, het adres en de hoedanigheid van de adverteerder; - De kredietvorm waarop ze betrekking heeft; - De bijzondere of beperkende voorwaarden waaraan het consumentenkrediet onderworpen kan zijn, bijvoorbeeld: - Terugbetalingstermijn; - Rentevoet, - … - Indien er een intrestvoet of een ander cijfer met betrekking tot de kosten van het krediet worden vermeld, dient eveneens het jaarlijks kostenpercentage vermeld te worden extra een voorbeeld uitgeteld. Er moet altijd een voorbeeld uitgewerkt worden om de consument een visueel beeld te geven. Elke reclame die de melding “gratis krediet” of een gelijkaardige vermelding bevat is enkel toegelaten mits ze een verwijzing bevat naar het effectief jaarlijks kostenpercentage. Het leuren (= deur-aan-deur verkopen) met kredietovereenkomsten aan de woonplaats of de verblijfplaats van de consument is verboden tenzij op uitdrukkelijke vraag van de consument.

1.1.3. Het jaarlijks kostenpercentage Het jaarlijks kostenpercentage bestaat uit de totale kosten van het krediet dat aan de consument wordt verleend, uitgedrukt in een percentage op jaarbasis van het bedrag van het verleende krediet. In principe mag elke kredietgever het kostenpercentage van zijn krediet vrij bepalen. Dit percentage mag echter niet hoger liggen dan de maximumpercentages die in het Belgisch Staatsblad verschijnen (zie verder). Wanneer en hoe veranderen de maximale JKP's?

3

Sinds 1 februari 2007 is er een nieuwe methode om de maximale jaarlijkse kostenpercentages te bepalen: Telkens bij het verstrijken van de maand maart en van de maand september, wordt er onderzocht of er, ingevolge een minimale wijziging van de referentie-indexen van 0,75 punten, een aanpassing van de maximale percentages komt. De referentie-index voor de kredietopening is het maandgemiddelde van de interbancaire rentevoet Euribor op drie maanden. De referentie-index voor de overige kredietvormen is, in functie van het kredietbedrag, de referte-index A, B of C zoals van toepassing op het hypothecair krediet. De nieuwe maximale jaarlijkse kostenpercentages worden van kracht op de eerste dag van de tweede maand die volgt op de maand van de bekendmaking ervan in het Belgisch Staatsblad. Gevolgen wijziging maximale tarieven Een wijziging van de wettelijk maximale JKP's heeft slechts een invloed op nieuwe contracten en op lopende contracten met variabele rentevoet zoals bv. de kredietopeningen met kaart verspreid door banken, grootwarenhuizen en postorderbedrijven. Voor de lopende contracten met variabele rentevoet zullen, bij een daling van deze maxima, hoger liggende tarieven verlaagd moeten worden tot deze maxima. Bij een stijging van deze maxima kunnen de lager liggende tarieven verhoogd worden tot deze maxima indien de consumenten op voorhand schriftelijk verwittigd worden van deze wijziging en het nieuwe JKP wordt meegedeeld. Een wijziging van deze maxima beïnvloedt ook de debetrente op zichtrekeningen, aangerekend wanneer men tijdelijk "in het rood gaat". Deze korte termijnkredieten zijn immers onderworpen aan dezelfde maxima toegepast op de kredietopening van onbepaalde duur, zonder kaart, voor een kredietbedrag tot 1.250 euro.

4

Wat zit er wel en niet in het JKP? Anders dan de naam doet vermoeden, zegt het jaarlijks kostenpercentage niet altijd wat uw krediet in totaal zal kosten. De wet schrijft niet alleen voor welke kosten in het JKP opgenomen moeten worden, maar ook hoe dat moet gebeuren. Daardoor zal in bepaalde situaties het JKP afwijken van wat uw krediet in werkelijkheid kost. Zit erin, maar - De rentevoet van uw krediet Leent u met een vaste rentevoet, dan ligt het voor de hand welk rentetarief in rekening wordt gebracht gezien de rente vastligt voor de hele looptijd van uw krediet. Dat is niet het geval als u leent aan een variabele rente. De wet bepaalt dat in dat geval het JKP berekend moet worden in de veronderstelling dat u de hele looptijd de beginrente blijft betalen. Omdat de werkelijkheid vermoedelijk anders zal zijn, zal het JKP geen werkelijke voorstelling geven van de kostprijs van uw krediet. - Premie schuldsaldoverzekering Als de bank deze verzekering oplegt als voorwaarde om het krediet toe te staan, dan wordt de premie meegerekend, zelfs als u die verzekering bij een andere instelling afsluit. De definitieve premie voor de schuldsaldoverzekering hangt af van het bedrag en de looptijd van de lening en varieert in functie van de leeftijd en de gezondheidstoestand van de kredietnemer. Die premie is daardoor persoonlijk. En pas definitief bekend nadat de kredietnemer alle medische vragenlijsten voor de verzekering heeft ingevuld. Tot die premie vastligt gebruiken de banken simulaties of indicatieve voorbeelden. 'De bank moet dat wel uitdrukkelijk in zijn berekening vermelden zolang dat het geval is', verzekert Van Bulck. Wees u ervan bewust dat niet elke bank hetzelfde indicatieve voorbeeld als referentie neemt. Bij het vergelijken van het JKP van verschillende banken gaat u dus best na in welke mate dit voorbeeld onderling en met uw eigen situatie overeenstemt. - Premie brandverzekering Ook hiervoor geldt de premie op de dag dat het krediet wordt afgesloten. Nochtans kan de prijs van de brandverzekering stijgen gedurende de looptijd van het krediet, aangezien die gekoppeld is aan bepaalde indexen. Die prijsontwikkeling zit niet in het JKP. 'Wij wagen ons niet aan voorspellingen. En aangezien alle banken de beginpremie als basis nemen, is het JKP perfect vergelijkbaar. En dat is daar nu net de doelstelling van', verdedigt Van Bulck. - Kostprijs zichtrekening Hoort uw zichtrekening tot de kredietbundel, dan worden die jaarlijkse kosten ingecalculeerd. Soms kennen banken die zichtrekening het eerste jaar gratis toe. 'Het gaat niet op dat een bank een tijdelijke prijskorting in het JKP gedurende de hele looptijd doorrekent', erkent Van Bulck. 'Na overleg met de minister vorig jaar hebben wij dat aan onze leden verduidelijkt in een richtlijn'. Zit erin

5

- Schattingskosten woning De kostprijs varieert van bank tot bank. Reken op om en bij 200 euro. - Dossierkosten van het krediet Sinds april vorig jaar zijn de dossierkosten geplafonneerd op 500 euro voor een nieuw krediet. - Registratierechten krediet Omdat het gaat over een hypothecair krediet, zal de notaris de leningsakte moeten registreren. Dat brengt aktekosten met zich mee die deel uitmaken van het JKP. Zit er niet in - Notariskosten voor het krediet Het ereloon van de notaris voor het opstellen van de kredietakte maakt geen deel uit van het JKP. - Registratierechten op de aankoop van de woning Deze kosten zitten er niet in aangezien ze geen deel uitmaken van de kredietbundel. - Notariskosten voor de aankoop Het ereloon van de notaris voor het opstellen van de aankoopakte maakt geen deel uit van het JKP. - Kosten bij wanbetaling De kosten die u betaalt als u het krediet op een bepaald moment niet zoals afgesproken aflost, worden niet in het JKP verrekend. Copyright © De Tijd

6

1.1.4. Wet consumentenkrediet regels verstrengd (23/06/2010 – wet) -

-

-

Tal van definities worden aangepast en nieuwe definities worden ingevoegd; Het toepassingsgebied wordt bijgestuurd Bv. kredietovereenkomsten vastgesteld bij authentieke akte > €20.000 en < €75.000 Verplichte info over het effectief te betalen bedrag; Verplichte opname van “Let op, geld lenen kost ook geld”; Uitbreiding reclameverboden; Gebruik informatiefiche “Europese standaardinformatie inzake consumentenkrediet”; Het is belangrijk om de klant op deze fiche te laten tekenen voor latere misverstanden te vermijden. Specifieke regels in verband met de verplichte vermeldingen en ondertekening van de kredietovereenkomst; - Totaal terug te betalen bedrag; - Gelezen en goedgekeurd; - Adres van de kredietnemer(s); - … Verbod geleende sommen cash te betalen; Langere termijn om afgesloten kredietovereenkomst te herroepen; Het gebruik van een “nulstellingstermijn” (= het positief laten komen van een krediet) voor kredietopeningen van onbepaalde tijd of met een looptijd van meer dan vijf jaar; Uitbreiding onrechtmatige bedingen; Modaliteiten beëindiging kredietovereenkomst onbepaalde duur door de consument; Afleveren van rekeningafschriften voor een kredietopening; Modaliteiten waaronder een overschrijding van het kredietbedrag toegelaten is; Aanpassing kredietovereenkomst in het voordeel van de consument in onderling overleg tussen kredietverlener en consument; Strengere sancties door Economische Inspectie.

Examen: Als we een voorbeeld krijgen moeten we kunnen zeggen of het wel of niet van toepassing is.

1.1.5. De Centrale voor Kredieten aan Particulieren van de Nationale Bank van België In België werd een Centrale voor Kredieten aan Particulieren opgericht met de bedoeling de overmatige schuldenlast bij particulieren te bestrijden. Iedere financiële instelling is verplicht deze centrale te raadplegen alvorens een krediet toe te kennen. In deze centrale kan gezien worden hoeveel, en voor welk bedrag, een particulier reeds kredieten heeft lopen en zo dus beslissen of de consument nog ruimte heeft voor een extra krediet. Sedert 1 juni 2003 registreert de Centrale voor Kredieten aan Particulieren (CKP) van de Nationale Bank van België: - Aan de ene kant informatie betreffende alle consumentenkredieten en hypothecaire kredieten die zijn aangegaan door natuurlijke personen voor privédoeleinden (positieve centrale). De geregistreerde gegevens worden aan de CKP meegedeeld door de kredietgevers (banken, verzekeringsmaatschappijen, financieringondernemingen, enz.). Zij moeten de CKP altijd raadplegen alvorens ze een nieuw krediet toestaan, teneinde de solvabiliteit van de kredietnemer beter te kunnen evalueren. Iedereen die een krediet heeft lopen of er eentje heeft afgesloten, staat in deze centrale geregistreerd. - En anderzijds de betalingsachterstallen betreffende die kredieten (negatieve centrale). Vóór 1 juni 2003 beperkte de registratie in de CKP zich enkel tot informatie over betalingsachterstallen. Deze negatieve centrale is te vergelijken met een zwarte lijst.

7

De criteria voor de registratie van wanbetalingen De criteria die aanleiding geven tot de registratie van wanbetalingen die voortvloeien uit kredietovereenkomsten, zijn de volgende:  Voor de verkopen op afbetaling, de leningen op afbetaling en de financieringshuren: Bv.: lening voor een auto - Wanneer drie termijnbedragen op hun vervaldag niet of onvolledig zijn betaald. Dit is het geval wanneer je bijvoorbeeld 1 maand niet betaalt, dan weer een paar maanden wel, dan weer 1 maand niet… en dat tot je 3 termijnbedragen niet op hun vervaldag betaald hebt.; - Wanneer een vervallen termijnbedrag gedurende drie maanden niet of onvolledig is betaald; Dit is het geval wanneer een betaling langer dan 3 maanden openstaat; - Wanneer de nog te vervallen termijnbedragen onmiddellijk opeisbaar geworden zijn;  Voor de kredietopeningen: - Wanneer een ongeoorloofde debetstand niet is aangezuiverd binnen drie maanden vanaf de datum waarop de kredietgever hiertoe schriftelijk heeft verzocht. Voor van een correcte aanzuivering te spreken, is het noodzakelijk dat debetstand langer dan 24u aangezuiverd blijft. -

Voor de hypothecaire kredieten: Wanneer een verschuldigd bedrag niet of onvolledig is betaald binnen drie maanden na de vervaldag; Wanneer een verschuldigd bedrag niet of onvolledig is betaald binnen één maand na de ingebrekestelling via een aangetekend schrijven.

Bewaring van de gegevens - Overeenkomsten met een normaal verloop - Voor overeenkomsten met een normaal verloop worden de geregistreerde gegevens automatisch verwijderd 3 maanden en 8 dagen na het einde van de overeenkomst. -

Voor wanbetalers Die hun kredieten aanzuiveren blijven de gegevens bewaard gedurende 12 maanden vanaf de rechtzetting Die hun kredieten niet aanzuiveren: blijven de gegevens maximaal 10 jaar bewaard.

8

Centrale voor kredieten aan particulieren De Centrale voor kredieten aan particulieren (CKP) is een instrument in de strijd tegen de overmatige schuldenlast. Ze registreert alle kredieten die door natuurlijke personen voor privé-doeleinden worden afgesloten alsook de eventuele wanbetalingen met betrekking tot deze kredieten. Kredietgevers dienen haar verplicht te raadplegen voordat ze een krediet toekennen. Doelstelling Het bestand van de Centrale voor kredieten aan particulieren (CKP) registreert informatie over alle consumenten- en hypothecaire kredieten die door natuurlijke personen voor privédoeleinden werden afgesloten, alsook de eventuele wanbetalingen met betrekking tot deze kredieten. De registratie heeft tot doel de preventiemiddelen in de strijd tegen de overmatige schuldenlast van particulieren te versterken. De gegevens over de kredietovereenkomsten en de identiteit van de kredietnemers worden aan de Nationale Bank meegedeeld door de kredietgevers. Het betreft daarbij niet alleen banken, maatschappijen die gespecialiseerd zijn in consumentenkrediet of hypothecair krediet en kredietkaartmaatschappijen, maar ook verzekeraars die hypothecair krediet toekennen en verkopers die verkopen op afbetaling verrichten. De kredietgevers moeten verplicht het bestand van de Centrale raadplegen alvorens een krediet aan een natuurlijke persoon te verlenen. Op die manier krijgt de kredietgever een volledig beeld van de kredietverbintenissen van de kandidaat-kredietnemer. Hij kan zo beter het kredietrisico evalueren en desgevallend vermijden het krediet "te veel" toe te kennen dat de kredietnemer in een toestand van overmatige schuldenlast zou kunnen doen belanden. Wanneer het krediet afgelopen is of, in voorkomend geval, na het verstrijken van de reglementaire bewaartermijnen, worden de gegevens automatisch uit het bestand van de Centrale verwijderd. Het bestand van de niet-gereglementeerde registraties (ENR) registreert de door natuurlijke personen opgelopen betalingsachterstanden omtrent kredietovereenkomsten en financiële verbintenissen die niet opgenomen zijn in het bestand van de CKP. Deze registratie heeft eveneens als doel de preventiemiddelen tegen de overmatige schuldenlast bij particulieren te versterken. Deelnemers De in het bestand van de Centrale van kredieten aan particulieren geregistreerde inlichtingen worden medegedeeld door onderstaande deelnemers:  Kredietinstellingen  Sociale kredietgevers  Verkopers op afbetaling  Andere financiële instellingen die consumentenkredieten verstrekken  Verzekeringsmaatschappijen en andere ondernemingen die hypothecair krediet verstrekken  Kredietverzekeringsmaatschappijen  Incasso-ondernemingen Kredietgevers moeten erkend zijn door de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten (FSMA). Het bestand van de Centrale voor kredieten aan particulieren (CKP) Voor het CKP-bestand omvatten de gemelde inlichtingen een geheel van gegevens omtrent  De identificatiegegevens van de debiteur alsook de eventuele co-debiteur: het

9





identificatienummer in het Rijksregister van de natuurlijke personen, de naam, de eerste voornaam, de geboortedatum, het geslacht en het adres. De karakteristieken van de kredietovereenkomst: de kredietvorm, het nummer van het contract en o Voor de verkopen op afbetaling, de leningen op afbetaling en de financieringshuren: het totale terug te betalen bedrag, het bedrag van de eerste betalingstermijn, het aantal betalingstermijnen, de initiële periodiciteit van de betalingstermijnen, de datum van de eerste en van de laatste betalingstermijn. o Voor de kredietopeningen: het bedrag van het krediet, de datum van het afsluiten van het contract en desgevallend de einddatum van het contract. o Voor de hypothecaire kredieten: het ontleende bedrag in kapitaal, het bedrag van de eerste vervaldag, het aantal vervaldagen, de initiële periodiciteit van de vervaldagen, de datum van de eerste en van de laatste vervaldag. De wanbetaling: de datum en het bedrag van de achterstand of, in geval van opeisbaarheid, het bedrag en de datum van het verschuldigd blijvend debetsaldo.

Het bestand van de niet-gereglementeerde registraties (ENR) Sinds 2004 beheert de Nationale Bank van België het bestand van de "Nietgereglementeerde registraties" (ENR) op basis van een overeenkomst die afgesloten werd met de deelnemende kredietgevers. Dit bestand moet onderscheiden worden van het bestand van de Centrale voor kredieten aan particulieren (CKP), dat een wettelijke basis heeft. Het heeft eveneens tot doel de overmatige schuldenlast bij consumenten te bestrijden en dit door de kredietgevers informatie te verschaffen over personen die geregistreerd zijn met een achterstallig krediet. Het ENR-bestand registreert enkel de betalingsachterstanden bij kredietovereenkomsten en financiële verbintenissen die niet gereglementeerd worden door Artikel VII. 148 van het Wetboek van economisch recht en die voor privé- of beroepsdoeleinden werden afgesloten door natuurlijke personen. Enkel de deelnemers aan het ENR-bestand, zijnde de kredietgevers die een overeenkomst met de Nationale Bank van België getekend hebben en dit bestand ook bijwerken, hebben toegang tot de gegevens. Voor het ENR-bestand zijn de gemelde inlichtingen bijna identiek (identificatie van de debiteur, karakteristieken van de kredietovereenkomst en wanbetalingen), maar worden zij slechts medegedeeld in geval van wanbetaling.  De identificatiegegevens van de debiteur alsook de eventuele co-debiteur: de naam, de eerste voornaam, de geboortedatum, het geslacht en het adres.  De karakteristieken van de kredietovereenkomst: de kredietvorm, het nummer van het contract en o Voor de verkopen op afbetaling, de leningen op afbetaling en de financieringshuren: het totale terug te betalen bedrag, het bedrag van de eerste betalingstermijn, het aantal betalingstermijnen, de initiële periodiciteit van de betalingstermijnen, de datum van de eerste en van de laatste betalingstermijn. o Voor de kredietopeningen: het bedrag van het krediet, de datum van het afsluiten van het contract en desgevallend de einddatum van het contract. o Voor de hypothecaire kredieten: het ontleende bedrag in kapitaal, het bedrag van de eerste vervaldag, het aantal vervaldagen, de initiële periodiciteit van de vervaldagen, de datum van de eerste en van de laatste vervaldag.  De wanbetaling: de datum en het bedrag van de achterstand of, in geval van

10

opeisbaarheid, het bedr...