ściąga-3 - geologia złóż wgig PDF

Preview

Summary

CYNK I OŁÓW Złoża Zn i Pb o znaczeniu przemysłowym w Polsce -Region: śląsko-krakowski (N i NE obrzeże Górnośląskiego Zagłębia Węglowego) Typ genetyczny: złoże stratoidalne w skałach węglanowych, typ woliny rzeki Mississipi- Wiek skał: dolomity kruszconośne wieku T2 (wapień muszlowy) - Wiek mineraliz...

Description

CYNK I OŁÓW Złoża Zn i Pb o znaczeniu przemysłowym w Polsce -Region: śląsko-krakowski (N i NE obrzeże Górnośląskiego Zagłębia Węglowego) Typ genetyczny: złoże stratoidalne w skałach węglanowych, typ woliny rzeki Mississipi- Wiek skał: dolomity kruszconośne wieku T2 (wapień muszlowy) - Wiek mineralizacji: młodsza od skał, okruszcowanie epigenetyczne - Procesy: metasomatoza, wczesnodiagenetyczna ( powstanie dolomitu wtórnego- kruszconośnego), procesy krasowe, tworzenie gruzu dolomitowego, okruszcowanie skał roztworami hydrotermalnymi - Występują w postaci pseudopokładów, poziomych soczew lub form gniazdowych Rejony eksploatacji złóż Zn i Pb w Polsce -Niecka Tarnowskich Gór, np. kopalnia Fryderyk - Niecka Bytomska, np. kop. Nowy Dwór, kop. Dąbrówka Wielka - Niecka Chrzanowska, np. kop. Trzebionka - Rejon Olkusza, np. kop. Pomorzany - Rejon Zawiercia – złoża nieeksploatowane Charakterystyka obszarów złożowych Niecka Tarnowskich Gór - Złoża wyeksploatowane, nieregularne ciała rudne: galena srebronośnaOkruszcowanie głównie w postaci galeny, mało Zn w złożu, występują rudy utlenione - Miąższość 1 m Niecka Bytomska - Złoża wyeksploatowane, przerabiano również materiał z hałd - Dolomity kruszconośne obejmowały warstwy gogoliśnkie i gorażdżańskieOkurszcowanie głównie w postaci sfalerytu: Zn>Pb- Miąższość to ok. 2,5 m Niecka Chrzanowska Rejon Olkusza Obszar monoklinalny zawierciański - Nie jest eksploataowany, obecnie prowadzone jest tam rozpoznanie złożowe- Obejmuje warstwy gogolińskie aż po diploporowe- obszar jest kilkupoziomowy- Zawartość Zn jest wyższa niż zawartość Pb, przeważa sfaleyt- Posiada 70% zasobów Zn i Pb występujących w Polsce- Złoze Zawiercie znajduje się pod zabudową miejską co utrudnia podjęcie eksploatacji

MIEDŹ Cechy miedzi: - Tani efektywny przewodnik ciepła i prądu- ciągliwy metal, który można z łatwością formować (np. drut miedziany)- całkowicie poddaje się recyklingowi- tworzy liczne stopy z innymi metalami- jako jeden z trzech metali (Cu, Au, Os) posiada inny kolor niż większość znanych metali (inny niż szary/srebrny)- struktura wykorzystania miedzi: * 60% przewody elektryczne* 20% dekarstwo i rury* 15% maszyny przemysłowe* 5% stopy metaliczne- Właściwie nie istnieje żaden zamiennik dla miedzianych przewodów- Największym producentem na świecie są Chiny- Z jednej tony wydobytej rudy można obecnie wyprodukować 30% mniej czystej rudy niż w 1990 roku- Rynek miedzi jest silnie uzależniony od rozwoju państw ( dostęp do elektryczności, zwiększenie mobilności)

Typy genetyczne złóż rud Cu 1. Porfirowe- okruszcowanie w kwaśnych i obojętnych skałach magmowych- granitydioryty- granodioryty- sjenity- trachity 2. Stratoidalne- okruszcowanie w skałach osadowych - piaskowce- węglany- łupki 3. Sedex VHMS- okruszcowanie w skałach osadowych i/lub wulkanicznych 4. Likwacyjne- okruszcowanie w zasadowych i ultrazasadowych skałach magmowych - noryty-perydotyty- gabra 5. Skarnowe- duży udział węglanów, ciała rudne na kontakcie skał węglanowych z intruzją magmową6. Hydrotermalne- polimetaliczne żyły kruszcowe w różnych skałach7. Karbonatyty- skały magmowe zawierające do 50% węglanów8. IOCG- w skałach zmetamorfizowanych, formacjach żelazistych, łupkach, granitach, brekcjach granitowych

Cechy charakterystyczne złóż porfirowych - Występowanie w strefach subdukcji- Olbrzymie zasoby rudy- Niska zawartość Cu w złożu ( 0,3-0,7%)- Mineralizacja kruszcowa jest przestrzennie i genetycznie związana z intruzjami granitoidów- Są najważniejszym światowym źródłem Cu, Mo, Au, Ag, Sn- Spotykane są w starych i młodych kontynentalnych pasach orogenicznych oraz w obrębie łuków wyspowych- Większość powstała w mezozoiku i kenozoiku podczas orogenezy alpejskiej- Zajmują do kilku kilkometrów kwadratowych powierzchni (0,5 – 4km2)- Towarzyszy im stosunkowo szeroka strefa przemian okołorudnych- Dokumentowane nawet do głębokości 1 km- Ciała rudne mają zazwyczaj charakter rozległych sztokwerków (forma złoża)

Strefowość w złożach porfirowych Strefowość dotyczy: - przeobrażeń hydrotermalnych w obrębie zasięgu działania intruzji i roztworów,- rozmieszczenia mineralizacji rudnej i intensywności okruszcowania skał,- form występowania minerałów kruszcowychStrefowość w pionie:Strefa wietrzeniowa (oksydacji)-tlenki i wodorotlenki Cu, siarczany Cu, węglany Cu, fosforany Cu Strefa cementacji (redukcji)- najbogatsza ruda, chalkozyn, bornit, kowelin Strefa łukowania- kwarc Strefa złoża pierwotnego- z pirytem i chalkopirytem Cztery strefy przeobrażeń hydrotermalnych Potasowa Fylitowa Argilityzacji Propilityzacji Cechy charakterystyczne złóż złóż rud Cu - Wstępują w utworach typu platformowego - Okruszcowanie jest młodsze od skał, w których się znajduje (epigenetyczne) - Mineralizacja związana jest z roztworami hydrotermalnymi- Forma złóż: pseudopokłady, soczewy, gniazda, kieszenie, duży zasięg (tysiące km 2)- Zawartość Cu 1-1,5% i wyższe- Główne minerały kruszcowe: siarczki miedzi, galena, sfaleryt- Inne minerały: siarkosole miedzi, piryt, markasyt, Ci-Co minerały, złoto, minerały Ag, Pt-Pd- Możliwe domieszki: Ag, Co, Au, Ni, Mo, Re, U- Przykładowe złoża: *Afryka-Copper Belt, * PolskaMonoklina Przedsudecka (KGHM), niecka północnosudecka (Stare Zagłębie Miedziowe)

Złoża SEDEX - SEDEX dotyczy siarczków utworzonych w basenach sedymentacyjnych przy udziale kanałowych, hydrotermalnych roztworów dna oceanicznego - Geotechniczne środowiska powstawania są różne (ryft oceaniczny, struktury zrębowe ryftu oceanicznego, ryft kontynentalny, strefy subdukcji)- łączy je rozwój zjawisk magmowych w obrębie zbiornika sedymentacyjnego - Forma złóż: pseudopokłady, rudy masywne, soczewy, gniazd, mineralizacja rozproszona, sztokwerkMetale w złożach: Cu, Zn, Pb, Au, Ag, Ba, Ni, Mo, Re, Pt, Pd- Minerały rudne: siarczki (chalkopiryt, piryt), siarczany (baryt)- Zawartość Cu – 1,5%- Przykłady złóż: Kuroko, Bakar-ta, Wieściszowice Złoża likwidacyjne- Jedne z najważniejszych złóż na świecie, bardzo dochodowe ze względu na zawartość nie tylko Cu, ale także Ni i PGE- Tworzą się poprzez akumulacje niemieszalnych stopów siarczkowych odmieszanych z magmy, związane są z komatytami (skały ultramaficzne, głównie archaiczne)- Tworzą się w obrębie pióropuszy płaszcza oraz na granicach kratonów- Związane są przestrzennie z systemami uskokowymi o dużym zasięgu wgłębnym- Złoża Cu i Ni (średnia zawartość 1-3%)- Bardzo bogate rudy Cu (nawet do 30%)- Współwystępowanie z zasadowymi lub ultrazasadowymi intruzjami- Asocjacja siarczkowa: chalkopiryt, pirotyn, pentalandyt- Domieszki Co, Au, PGE- Przykłady złóż: Sudbury (Kanada), Norylsk Tałnach (Rosja)

Rejony występowania rud miedzi w Polsce Monoklina przedsudecka- kop. Lubin, kop. Polkowice-Sieroszowice, kop. Rudna, złoża: Rudna, Sieroszowice, Polkowice, Lubin-Małomice, Głogów Peryklina Żar Niecka północnosudecka- niecka bolesławska, niecka złotoryjska, stare zagłębie miedziowe, kop. Lena, kop. Konrad, kop. Nowy Kościół Niecka śródsudeckaNowa Ruda, Okrzeszyn NE obrzeże GZW- złoże Myszków Góry Świętokrzyskie – Miedzianka, Stara Góra, Wieściszowice, Czarnów Sudety- Miedzianka, Stara Góra, Wieściszowice, Czarnów Tatry- Dolina Lejowa, Ornak, Dolina Kościeliska...