Gałęzie prawa PDF

Preview

Summary

Gałęzie prawa...

Description

Gałęzie prawa: ● uporządkowanie norm systemu prawa wg kryteriów treściowych ● w jego rezultacie w ramach systemu dzieli się na poszczególne podzbiory prawo publiczne - reguluje podległość jednostki państwu i chroni interesy państwa (prawo konstytucyjne/karne/administracyjne) prawo prywatne - normy, których rolą jest ochrona interesów jednostki (prawo cywilne) ● jego normy regulują stosunki pomiędzy autonomicznymi podmiotami, którym przysługują własne, prawnie chronione strefy interesów majątkowych a także niemajątkowych (osobistych) ● autonomiczność podmiotów wyraża się przede wszystkim w braku widocznego podporządkowania jednego podmiotu drugiemu podmiotowi ● normy prawa prywatnego wskazują ogólne granice autonomii prywatnej, mając na względzie interes drugiej strony oraz interes powszechny ● normy prawa prywatnego często ze względu na ochronę “słabszej” strony kształtują jej pozycję prawną strony “silniejszej” (np. konsument-przedsiębiorca) ● preferowany sposób regulowania stosunków prawnych między osobami ● art.22 Konstytucji: Ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny Prawo materialne i prawo procesowe ● prawo materialne - normy, które w sposób pierwotny wyznaczają sytuacje prawne podmiotów (wyznaczają im obowiązki lub uprawnienia) np (prawo karne/cywilne/ pracy) ● prawo procesowe (formalne) - służy zabezpieczeniu realizowaniu norm prawa materialnego, ma charakter instrumentalny względem prawa materialnego GAŁĘZIE PRAWA: ● cywilistyczna metoda regulacji - równorzędność podmiotów stosunku prawnego ● administracyjna metoda regulacji - zakłada równorzędność podmiotów stosunku prawnego ● karnistyczna (karna) metoda regulacji - wyznaczanie adresatom norm obowiązków i określanie form w jakich ma być egzekwowane ich naruszenie Prawo konstytucyjne: ● reguluje ustrój polityczny państwa oraz podstawy jego ustroju gospodarczego ● określa formy sprawowania władzy państwowej, strukturę organów państwa, ich działania i kompetencje ● wyznacza status jednostki w państwie Prawo administracyjne: ● reguluje władcze działania organów państwa w stosunku do obywateli i innych podmiotów (w tym innych organów państwa)

● władcze działania organów państwa dotyczące m. in. oświaty, zdrowia, świadczeń socjalnych, kultury i bezpieczeństwa ● najbardziej rozbudowana gałąź prawa, ma wyspecjalizowane działy (prawo budowlane/celne/łowieckie) Prawo cywilne: ● reguluje stosunki majątkowe między podmiotami prawa (osobami fizycznymi, osobami prawnymi i tzw. ułomnymi osobami prawnymi) ● chroni także dobra o charakterze niemajątkowym np. dobra osobiste (cześć,nazwisko) ● skodyfikowane (ustawa z dnia 23 kwietnia 1964r. - Kodeks Cywilny) Kryteria odróżniające prawo cywilne od innych gałęzi prawa: ● art.1. Kodeks niniejszy reguluje stosunki cywilnoprawne między osobami fizycznymi i osobami prawnymi ● brak szczegółowych kryteriów w kodeksie cywilnym Orzecznictwo Sądu Najwyższego: W uchwale z dnia 9 czerwca 1995r. Sąd Najwyższy za ceche charakterystyczna stosunkow cywilnoprawnych uznal równorzędność podmiotów tych stosunków i wzajemność ich świadczeń Zakres prawa cywilnego Obok prawa cywilnego prawa grupujące normy prywatnoprawne. Prawo cywilne służy niejako za część ogólna innym gałęziom prawa prywatnego Prawo pracy: ● wyodrębnione z prawa cywilnego ● reguluje nawiazania i ustanie stosunku pracy miedzy pracownikiem a pracodawca, ich wzajemne obowiązki i uprawnienia, świadczenia na rzecz pracownika (w tym świadczenie na wypadek osiągnięcia wieku emerytalnego lub niezdolności do pracy) ● skodyfikowane w Kodeksie Pracy z 26 czerwca 1974r. KODEKS PRACY: ● art.1. Kodeks pracy określa prawa i obowiązki pracowników i pracodawców ● art.300. W sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu Cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy Prawo rodzinne: ● wyodrębnione z prawa cywilnego ● reguluje zawarcie i ustanie małżeństwa, prawa i obowiązki małżonków, prawa i obowiązki członków rodziny (zwłaszcza między rodzicami a dziećmi) ● skodyfikowane w ustawie z 25 lutego 1964r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ● wyodrębnienie prawa rodzinnego z powodu regulacji stosunków osobistych a nie majątkowych ● normy prawa rodzinnego należą jednak do prawa prywatnego, a KC ma bezpośrednie

zastosowanie do sfery stosunków rodzinnoprawnych (brak części ogólnej w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym) ● prawo rodzinne stanowi zatem integralna czesc prawa cywilnego Prawo handlowe: ● wyodrębnione z prawa cywilnego ● wywodzi się z ustroju feudalnego jako prawo regulujące profesjonalną działalność kupców ● reguluje stosunki prawne osób które prowadzą przedsiębiorstwo o charakterze zarobkowym. Główne akty normatywne to: ustawa z 15 września 2000r - Kodeks spółek handlowych...