Historia administracji-notatka PDF

Preview

Summary

Download Historia administracji-notatka PDF

Description

Historia administracji wykład 24.11.2020 Temat: Państwo Piastów. Monarchia stanowa na ziemiach polskich. Monarchia patrymonialna (państwo patrymonialne) – pater – ojciec; monarchia przynależna władcy. Kraj w którym władzę sprawuje monarcha, który uznawany jest za żródło prawa, który zapewnia bezpieczeństwo obywatelom, który tworzy strukturę niepodzielną. Podzielenie państwa na dzielnice, dzielnice na okręg grodowy  cele obronne, na czele komes Od XII wieku okręgi grodowe przekształcono na kasztelanice  coraz większe w mniejszych odległościach. Struktura administracyjna  opole  wspólnota sąsiedzka. Ludzie tworzą je by spełnić potrzeby wspólnoty bezpieczeństwa Dzielnica w czasach Piastów XIV wieku  tworzą się województwa na czele z wojewodą: Poznańskie, Kaliskie i Gnieźnieńskie Po rozbiciu dzielnicowym monarcha powołuje urzędników  starostów – pilnował dzielnic Starosta: Przedstawiciel monarchy w terenie. Za zadanie nadzorować stan bezpieczeństwa, informować o decyzjach monarchy, dbać o utrzymanie sprawności bojowej i dbać o zaopatrzenie monarchy i rozstrzygać sprawy fiskalne. Starosta odpowiada przed monarchą. Monarcha powołuje starostę osobiście, przestaje działać z wojewodą i kasztelanem  tylko do administracji lokalnej (ziemskiej). Kasztelan opiekuje się kasztelanią, urzędy ziemskie przybierają charakter urzędów honorowych. Realną administrację wykonują urzędy królewskie (administracja królewska). Wojewoda kieruje województwem. Urzędy ziemskie  urzędy honorowe, podnoszące prestiż XV wiek – urzędy ziemskie  zarządzają mieszkańcami Urzędy realne  w rękach królewskich lub administracja królewska Struktura okręgu sądu ziemskiego to powiat. Słowo powiat wywodzi się od słowa wiatać, wietować. Każdy sąd ziemski to wiec, a więc zwoływano by mieszkańcy wiedzieli jak działa prawo – uczenie ludzi prawa. Równolegle w Polsce tworzy się monarchia stanowa  tak samo jak w państwach zachodnich Kazimierz Wielki lokuje miasta, wspiera rzemiosła, handel i naukę Społeczeństwo stanowe kształtuje się w miastach na prawie magdeburskim i chełmińskim. Samorząd stanowy obejmuje administrowanie miastem, osobny nadzór nad rzemieślnictwem i kościołem. Rzemiosło tworzy cechy rzemieślnicze i cechy czeladnicze. Na pomorzu Gdańskim  dwory Artusa (budynki, gdzie dyskutują rzemieślnicy) Rzemiosło  organizowanie egzaminów rzemieślniczych, sposób szkolenia rzemiosła, zajmuje się pomocą społeczną (pomoc wdowom, dzieciom po śmierci rzemieślnika), uświetniali święta religijne, dawali pieniądze na kościół.

Dzieci w rodzinach rolniczych czuły się odpowiedzialni za rodziców. Bismarck wprowadza emerytury dla starców. Emerytury państwowe  zwolniły dzieci z utrzymywania starych rodziców. Na czele rady stał burmistrz. Rada w raz z burmistrzem była uznawana za reprezentantów miasta. Wypowiadają się na temat ważnych spraw jako przedstawiciele mieszkańców. Ilość członków w radzie  w zależności od mieszkańców, wielkości miasta. Rada wystawia wielkierze  prawo miejscowe, regulujące sprawy targów, bezpieczeństwa w mieście. Obok rady  ława miejska (drugi ordynek miejski) – to sąd miejski. Ława zajmowała się rozwiązywaniem sporów, prowadziła księgi miejskie W XVI wieku  trzeci ordynek miejski powoływano aby reprezentował ogół rzemieślników, kupców. Regulował prawo do wypowiadania się w sprawach miejskich, przeglądanie kasy miasta. Miasta prywatne  charakterystyczny urząd wójtowski od XV wieku można było wykupić, często czynił to monarcha, państwo stawało się królewski. Ustrój wiejski  zasiedlanie pustek. Tworzenie pustek na prawie polskim lub niemieckim. Zasadżca, który budował wieś i zwołał mieszkańców stawał się sołtysem. Miał on więcej ziemi, ma prawo do prowadzenia karczmy. Sprawuje władzę razem z ławą wiejską (sąd wiejski). D0 1423 roku szlachta przystąpiła do wykupienia sołectwa we wsi usuwała sołtysów krnąbrnych i gnuśnych. Wieś pozbawiona była reprezentanta samorządu. Rozpoczyna się powolny proces niszczenia samorządu miejskiego i rozpoczyna się proces poddaństwa chłopów. Powolny proces rozpadu wsi  niewolnictwo chłopów. Szlachcic jest sędzią, sołtysem, chłopi pracują u niego za darmo, chłopi nie mogą migrować do miast. Proces agraryzacji  zubożenia Miasta tracą handel solą, szlachta zakazała prawa do nabywania ziemi przez mieszczan Obszary polskie  wybory surowcowe, zwierzęta, uprawy. Szlachta zakazała prawa do nabywania ziemi przez mieszczan. Szlachta sprzedaje na zachód uprawy, zwierzęta, a w zamian mają produkty luksusowe. Zahamowanie monarchii stanowej  szlachta ma za dużo praw. Szlachta tworzy demokrację szlachecką. Podczas ewolucji tworzy do oligarchii magnackiej (korupcja) Demokracja szlachecka, administrowanie  sejmik szlachecki  fundament prawodawstwa Sejmik to instytucja samorządu szlacheckiego, oraz główna instytucja życia politycznego w państwie. Typy sejmików szlacheckich: a) Sejmiki przedsejmowe – wybierały posła na sejm, wydawał instrukcje dla posła; określał jak ma wyglądać poseł w czasie sejmu walnego b) Sejmik relacyjny – zwoływano po zakończeniu obrad sejmu walnego, w trakcie poseł zdawał relację, sejmik ten decydował jak wykonać konstytucje sejmowe c) Sejmik elekcyjny – wysuwał kandydatów na sędziego ziemskiego d) Sejmik kapturowy – był zwoływany po to aby zapewnić porządek i bezpieczeństwo w czasie bezkrólewia

e) Sejmik gospodarczy – zwoływany w celu zarządzani ziemią, podejmował tzw. lauda były to uchwały dotyczące zarządzania ziemią m. in. mogły dotyczyć podatków wojewódzkich, zabezpieczenia szlaków, zaciągu żołnierza f) Sejm walny – posłowie wybrani na sejmikach ziemskich, podejmował konstytucje czyli uchwały i zmagał się z zasada jednomyślności. Szczególnie w dobie oligarchii magnackiej. W dobie oligarchii magnackiej degradacji ulega łapownictwa, malwersacji, utrwalała się zależność szlachty od magnaterii. Szlachta mówi, że broni rządów króla, a w zamian niszczyła państwo. Na ziemiach Polski nie zbudowano biurokracji, która by reprezentowała państwa. Służby były reprezentatywne, czasowe....