Historia Chin XXw - Lecture notes 1-11 PDF

Preview

Summary

HISTORIA CHIN XX WIEKU 1894-5 - wojna chińsko-japońska Podział wpływów Propozycje reform 1898 - powstanie Yihequan w Shandongu Sun Yatsen 1905 - powstanie Ligi Związkowej 10.10 - powstanie w Wuchangu 1.01 - proklamowanie utworzenia Republiki Chińskiej Dominujące ugrupowania Powstanie ...

Description

HISTORIACHINXXWIEKU 1894-5 - wojna chińsko-japońska Podział wpływów Propozycje reform 1898 - powstanie Yihequan w Shandongu Sun Yatsen 1905 - powstanie Ligi Związkowej 10.10.11 - powstanie w Wuchangu 1.01.12 - proklamowanie utworzenia Republiki Chińskiej Dominujące ugrupowania Powstanie Kuomintangu 1914 - wybuch II wojny światowej 18.01.15 - 21 żądań Japonii wobec Chin 1916-27 - okres warlordów 10.1917 - rząd narodowy w Kantonie Ruch nowej kultury 03.1917 - wypowiedzenie przez Chiny wojny Niemcom Ruch 4 maja 1919 Narodziny ruchu komunistycznego w Chinach 1.07.21 - utworzenie Komunistycznej Partii Chin Konferencja w Waszyngtonie Rozmowy Sun Yatsena z ZSRR Wspólny front KMT i KPCh 01.1924 - w Kantonie pierwszy zjazd KMT 05.1924 - utworzenie Akademii Wojskowej Huangpu (Whampoa) Wyprawa Chiang Kai-sheka na północ Chiang Kai-shek - zajęcie Nankinu i Szanghaju 07.1927 - Chiang Kai-shek ogłosił powstanie rządu narodowego. Komuniści - wielki zryw zbrojny 08.1927 - powstania jesiennych zbiorów 06-07.1928 - VI zjazd KPCh - w Moskwie Grupa 28 bolszewików Utworzenie Chińskiej Republiki Sowieckiej Przeniesienie siedziby partii do Jiangxi Rząd narodowy w Nankinie - uznanie przez USA 06.1928 - zajęcie Pekinu Sprawa Mandżurii 9.03.32 - powstanie marionetkowego państwa Mandżukuo

● ● ●

Wielki marsz Incydent w Xi'anie 7.07.37 - incydent na moście Marco Polo Masakra nankińska Kryzys gospodarczy Ewakuacja na Tajwan Utworzenie ChRL Wojna koreańska 1950 - zainicjowanie reformy rolnej 1954 - konstytucja 1951-52 - dwie wielkie kampanie 05.1956 - Kampania stu kwiatów 1958 - Wielki Skok Naprzód Zaostrzenie konfliktu z ZSRR Rewolucja kulturalna (1966-76) 03.1969 - konflikt nad rzeką Ussuri Stosunki Chiny-USA 8.01.76 - śmierć Zhou Enlaia 9.09.76 - śmierć Mao Proces bandy czworga 07.1977 - powrót Deng Xiaopinga Stopniowy demontaż systemu Cztery modernizacje Cztery podstawowe zasady Koniec l. 70-tych - zmiany w sferze gospodarczej Specjalne strefy ekonomiczne Spółki joint-venture Boom demograficzny Polityka 2+1 Stosunek do Mao Polityka zagraniczna, przełom lat 70-tych i 80-tych 4.12.82 - 4. konstytucja ChRL Nowelizacje konstytucji 1989 - protesty na placu Tiananmen Trzecia generacja przywódców Stosunki międzynarodowe Kwestia bezpieczeństwa energetycznego. 2002 - XVI Zjazd KPCh 2007 - XVII Zjazd KPCh 2012 - XVIII Zjazd KPCh

Rozdarcie Chin, “wyważenie drzwi” => Chiny półkolonią. Powstania ludowe. Wojny opiumowe .

● ● ● ● ● ●

●

1840 - cesja Hongkongu. 1842 - traktat w Nankinie - pierwszy z nierównoprawnych traktatów. System 5 portów otwartych (potem kolejne). Francja, USA, Rosja - kolejne nierównoprawne traktaty. 1851-64 - powstanie tajpingów . 1851 - Niebiańskie Królestwo Wielkiego Pokoju. Lata 80-te - przegrana wojna z Francją. 1894-5 - wojna chińsko-japońska ○ Pretekstem Korea (tradycyjnie lenno chińskie, w XIX w. wpływy Japonii; 1885 - kondominium chińsko-japońskie; 1893 - powstanie koreańskich chłopów [tonghak], interwencja wojsk chińskich, uznana przez Japonię za pretekst do wojny). ○ Sukces Japonii, armia chińska niezdolna do oporu (przestarzała organizacja i struktury, strategia z wpływem konfucjanizmu przeciwnego działaniom zbrojnym). Zamiast inwestycji we flotę - pieniądze na letni pałac cesarski (symbol - marmurowa łódź; stary pałac zniszczony w wyniku wojen opiumowych). Li Hongzhang zwracał uwagę na zacofanie armii chińskiej, inicjatywa: szczątkowe próby reform. ○ 1895 - traktat w Shimonoseki . Utrata przez Chiny na rzecz Japonii: Tajwanu, Peskadorów (wysp w Cieśninie Tajwańskiej), wpływów w Korei. Podział wpływów ○ Japonia - Tajwan, Peskadory, prowincja Fujian. ○ Wlk. Brytania - dorzecze Jangcy, wpływy w Kantonie. ○ Francja ■ prowincje południowe (graniczące z Indochinami Francuskimi); ■ pod koniec XIX w. koncesja na budowę linii kolejowej Tonkin-Kunming; ■ dzierżawa (na 99 lat) zatoki Guangzhou z prawem budowy przystani węglowej. ○ Niemcy ■ Shandong, zgoda na budowę linii kolejowej i eksploatację zasobów na terytorium Shandongu; ■ 1898 - dzierżawa (99 lat) Zatoki Jiaozhou. ○ Rosja ■ Mandżuria, Mongolia; ■ 1891 - zainicjowanie budowy kolei wschodniochińskiej; 1895 - Bank Rosyjsko-Chiński: nadzorowanie budowy kolei, po 80 latach kolej miała być zwrócona Chińczykom; ■ 1897 - zajęcie Port Arthura i Dalian; ■ dzierżawa południowej części płw. Liaotuńskiego. ■ Brak jednolitego modelu działania względem Chin ● Klika Biezobrazowa (Aleksander Biezobrazow, książe Feliks Jusupow, kontradmirał Aleksy Abaza) - zwolennicy wojny - zdobycie bogactw Mandżurii. ● Sergiusz Witte, Włodzimierz Lamsdorf (ministrowie finansów i spraw zagranicznych) - pokojowa penetracja i uzyskanie dostępu do zasobów. ● Przewaga: klika Biezobrazowa. 1903 - dymisja ministra finansów. ■ 1904-5 - wojna rosyjsko-japońska . Konsekwencja mocniejszego zaangażowania Rosji na Dalekim Wschodzie ● Całkowita klęska Rosji. ● Traktat z Portsmouth (z inicjatywy Theodore Roosevelta, za co dostał rok później Pokojową Nagrodę Nobla). ● Następstwa: Japonia zajęła Port Arthura i Dalian, płd. część Sachalinu, infrastrukturę kolejową w Mandżurii (budowaną też przez Polaków; siedziba Polaków: Harbin); wolna ręka w Korei (1910 - Korea utraciła niepodległość na rzecz Japonii - kolonia japońska).

○

●

●

USA ■ ■

Brak aktywnego działania (sprawy wewnętrzne). 6 IX 1899 - John Hay - propozycja politykiotwartych drzwi . Żaden port traktatowy ani inne formalnie realizowane przedsięwzięcia nie mogą kolidować z podziałem Chin na strefy wpływów, terytoria zależne. Porty traktatowe - otwarte dla wszystkich. Cła, taryfy kolejowe w strefach wpływów - jednakowe dla wszystkich. Amerykanie domagali się równego dostępu do rynku chińskiego dla swoich kupców. Opowiadali się za utrzymaniem integralności terytorialnej Chin. Odpowiedzi mocarstw - w większości pozytywne, poza Rosją. ■ Amerykanie - dominacja w eksporcie do Mandżurii. W czasie wojny japońsko-rosyjskiej ciche wsparcie dla Japonii (w celu wyrównania sił, osłabienia Rosji). Banki amerykańskie, brytyjskie - wsparcie finansowe Japonii. Banki francuskie - wsparcie dla Rosji. Propozycje reform ○ Najbardziej ożywione ruchy reformatorskie - południe, Kanton. ○ Reformatorzy ■ Kang Youwei - wpływ tradycji konfucjańskiej; postulował dostosowanie konfucjanizmu do ówczesnych wymogów. Naczelne hasło: jedność rządzących i rządzonych. Dostrzegał zagrożenie ze strony Japonii. Konieczność uaktywnienia sił w narodzie. Zwolennik monarchii konstytucyjnej. ■ Liang Qichao - współpracownik Kang Youweia. Zwolennik monarchii konstytucyjnej. Modernizacja - przykład: Japonia; brak reform: Indie, Turcja, Afryka, Bliski Wschód, Polska. ■ Zhang Zhidong - przede wszystkim reforma oświaty (hasło: obronić kraj przez edukację; zmiana procedury egzaminów, studiowanie myśli zachodniej), pobudzenie rozwoju gospodarczego (pobudzenie przemysłu). ■ Tan Sitong - postulował konieczność poznawania dorobku Zachodu (potencjał przeciwnika). ○ Listy, petycje do dworu cesarskiego. Pod koniec XIX w. - zainteresowanie młodego cesarza Guangxu ■ Odsunięcie urzędników, będących pod wpływem cesarzowej wdowy Cixi. ■ Sto dni reform (sto dni odnowy, bairi weixin; 11 VI - 21 IX 1898) - seria edyktów cesarskich (sprawy wojskowe, gospodarcze, oświata, administracja...). Miały się opierać na rozwiązaniach zachodnich (przedstawiciele państw zachodnich). ■ Po stu dniach: powrót do władzy kliki Cixi (przy wsparciu mocarstw). Odwołanie wszystkich edyktów. Cesarz uwięziony. Emigracja, uwięzienie, śmierć reformatorów. 1898 - powstanie Yihequan w Shandongu ○ Yihequan - “Pięść w imię sprawiedliwości i pokoju”. Później: Yihetuan - “Drużyna w imię sprawiedliwości i pokoju”. “Powstanie bokserów” - lekceważąca nazwa upowszechniona na Zachodzie ○ Sekta na bazie sekty Białego Lotosu. Ćwiczenia fizyczne, medytacja. ○ Ruch antycudzoziemski, antychrześcijański. Warstwy chłopskie - mgliste wyobrażenie o ówczesnym świecie. Ostry sprzeciw wobec dorobku Zachodu. ○ Reakcja dworu - brak jednoznacznego pomysłu. Opcja wykorzystania powstania przeciw cudzoziemcom lub odwrotnie. ○ 1900 - marsz powstańców na Pekin. VI 1900 - powstańcy w stolicy. Otoczenie dzielnicy dyplomatycznej. 20 VI - zabity poseł niemiecki baron Klemens Ketteler. ○ 21 VI - dwór mandżurski wypowiada wojnę ośmiu mocarstwom, których wojska brały udział w interwencji w Chinach (USA, Rosja, Japonia, Niemcy, Francja, Wlk. Brytania, Włochy, Austria). ○ 14 VIII - wojska sprzymierzone w Pekinie. 15 VIII - ewakuacja Cixi. 16 VIII - stolica w rękach cudzoziemców. ○ Li Hongzhang miał negocjować warunki pokoju.

○

● ● ● ● ● ● ● ● ●

●

●

● ● ● ● ● ● ●

● ●

7 IX 1901 - protokół końcowy, “protokół bokserski”. 11 państw (8 + Hiszpania, Portugalia, Holandia). Żądania pod adresem Chin ■ Odszkodowania (znacznie przewyższały koszty mocarstw) - 450 mln liangów srebra w 39 lat. Z odsetkami: miliard. ■ Zburzenie twierdzy Dagu. ■ Cudzoziemcy mogli okupować wiele strategicznych punktów ułatwiających komunikację stolicy z wybrzeżem. ■ Ufortyfikowana dzielnica dyplomatyczna (“państwo w państwie”). ■ Stawki celne - bardzo niskie: 5% (paradoksalnie - podniesione z 2-3%, żeby Chiny mogły spełnić zobowiązania). Stanowisko Cixi - zachowawcze. Zmiany - jedynie kosmetyczne. Powszechna korupcja, nepotyzm. Np. Li Hongzhang - przekupiony przez Rosjan podczas negocjacji. 1901 - program nowej polityki - reformy zainicjowane przez Cixi. 1906 - propozycje monarchii konstytucyjnej. Przedstawiciele dworu mandżurskiego w stolicach zachodnich i Japonii. 1908 - projekt wdrożenia w 10 lat monarchii konstytucyjnej (Cixi). 15.11.1908 - śmierć Cixi. 14.11.1908 - śmierć cesarza Guangxu. Na tronie dwuletni Puyi (ostatni cesarz Chin). Sun Yatsen ○ Ur. 1866 w Guangdongu; w młodym wieku zaczął podróżować za granicę. Do 1892 - studia w Akademii Medycznej w Hongkongu. Wyjazd na Hawaje. ○ 1894 - utworzenie przez Sun Yatsena Stowarzyszenia Odrodzenia Chin . Postulat walki w Mandżurami, utworzenia państwa narodowego. 1905 - powstanie Ligi Związkowej ○ Stowarzyszenie Odrodzenia Chin i inne środowiska. ○ Manifest Ligi Związkowej: Trzy zasady ludu ■ Zasada nacjonalizmu - walka z Mandżurami i mocarstwami. ■ Zasada demokracji (dosł. władzy ludu) - stworzenie ustroju o profilu republikańsko-demokratycznym. ■ Zasada dobrobytu ludu - kwestie socjalne. ○ 1906-11 - Liga Związkowa na czele dziesięciu powstań zbrojnych przeciw Mandżurom. Wszystkie zakończone klęską. 10.10.11 - powstanie w Wuchangu ○ Zakończone sukcesem. ○ Obalenie cesarstwa. ○ Później święto narodowe - wybuch rewolucji w Chinach. Ogłoszenie niezależności przez przedstawicieli 15 prowincji. Przeniesienie siedziby do Nankinu. 29.12.11 w Nankinie - wybór Sun Yatsena na tymczasowego prezydenta Republiki Chińskiej. 1.01.12 - proklamowanie utworzenia Republiki Chińskiej Przybycie Sun Yatsena z USA do Nankinu. 12.02.12 - abdykacja cesarza (w jego imieniu - cesarzowa Longyu). 13.02.12 - dymisja Sun Yatsena (by zapobiec wojnie domowej). 17.02.12 - tymczasowym prezydentem Yuan Shikai (nie ze środowiska reformatorów, związany z dworem mandżurskim; "podwójny zdrajca - zdradził cesarstwo dla republiki, potem dążył do utworzenia cesarstwa [on sam jako cesarz]). Poparcie burżuazji chińskiej oraz mocarstw (konsorcja bankowe). Aprobata delegatów w Nankinie. Początek kwietnia 1912 - przeniesienie stolicy do Pekinu. Do wyłonienia parlamentu - tymczasowy senat (przedstawiciele wszystkich prowincji).

● ●

● ●

●

● ● ● ● ● ● ●

●

● ●

Tymczasowa konstytucja - trójpodział władz; najwyższa władza - parlament. Dominujące ugrupowania ○ Stronnictwo Zjednoczenia (środowisko wielkiej burżuazji, liberalnych obszarników). ○ Stronnictwo Republikańskie (monarchiści, obszarnicy, urzędnicy, oficerowie, generałowie armii płn.). ○ Liga Związkowa (postulaty politycznej integralności wewnętrznej państwa, rozwoju samorządu terytorialnego, równouprawnienia wszystkich obywateli, asymilacji mniejszości narodowych, powszechnego obowiązku służby zbrojnej, promocji oświaty; opozycja do Yuan Shikaia). Zapowiedź wyborów powszechnych. Powstanie Kuomintangu ○ Reorganizacja Ligi Związkowej - na bazie Ligi Związkowej i czterech innych ugrupowań powstaje Kuomintang (KMT, Partia Narodowa). ○ Twórca programu: w dużej mierze Song Jiaoren. ○ 25.08.12 - statut: nawiązanie do Trzech zasad ludu, polityczna integralność wewnętrzna państwa, rozwój samorządu terytorialnego, asymilacja mniejszości narodowych, promocja oświaty, działania na rzecz pokoju na świecie. 1912-13 - powszechne wybory. Najwięcej mandatów - Kuomintang (ale nie przejmują władzy). W parlamencie równie silna pozycja Partii Republikańskiej, Demokratycznej, Jedności. Koalicja => Partia Postępowa. KMT w opozycji. 1913 - dążenia Yuan Shikaia do restauracji cesarstwa z własną osobą na czele. Na czele parlamentu: Song Jiaoren. Na pocz. 1913 zamordowany (prawdopodobnie z inicjatywy Yuan Shikaia). Druga połowa 1913 - postulat Yuan Shikaia nadania mu stanowiska prezydenta. Dwa głosowania przeciwko, potem Yuan Shikai zbrojnie wymusił zgodę. KMT - przeciwne jednoosobowej, zcentralizowanej władzy. Narastanie konfliktu. Sukces Yuan Shikaia. Koniec 1913 - delegalizacja KMT, przedstawiciele tracą mandaty poselskie. 1911/12 - uaktywnienie tendencji separatystycznych (Mongolia, Xinjiang, Tybet). Grudzień 1911 niepodległość Mongolii. 1914 - wybuch II wojny światowej ○ Sierpień 1914 - Chiny ogłosiły neutralność (ostatecznie biorą udział - 1917; na konferencji w Wersalu - formalnie jako jedno ze zwycięskich państw). ○ 22.08.14 - Japonia podejmuje działania związane z przejęciem terenów niemieckich w Chinach (port Qingdao, zatoka Jiaozhou; początkowo deklaracja zwrotu terenów Chinom, po kilku miesiącach zmiana zdania). 23.08.14 - Japonia wypowiada wojnę Niemcom. 18.01.15 - 21 żądań Japonii wobec Chin ○ Prawa własności do portu Qingdao i zat. Jiaozhou; przywileje w Mongolii i Mandżurii (koncesja na kolej wschodnio-chińską, Port Arthura); doradcy japońscy w otoczeniu rządu chińskiego, kontrola sektora obronnego, import uzbrojenia z Japonii. ○ Zgoda Yuan Shikaia, brak ratyfikacji przez parlament. ○ Dokument tajny, ale później przecieki do opinii publicznej - protesty przeciw Japonii. Spadek importu z Japonii o 1/3 w pół roku - bojkot. 6.06.16 - śmierć Yuan Shikaia. 1916-27 - okres warlordów ○ Rozbicie na wiele ośrodków decyzyjnych. Okres rządów militarystów, gubernatorów wojskowych samodzielna polityka. Zalążki już dużo wcześniej (ośrodki decyzyjne w prowincjach). Zwierzchnictwo centrum jedynie nominalne. Konkurencja między ośrodkami, mocarstwami. ○ Najbardziej wpływowo kliki: ■ Klika anhuejska (Duan Qirui - przejmuje realną władzę na północy). Orientacja projapońska.

● ●

●

● ●

● ● ●

●

■ Klika zhilijska. Orientacja probrytyjska. ■ Klika mukdeńska. ■ Ugrupowanie Anfu. ■ Klika Guangxi. ○ Interesy mocarstw w prowincjach. Rywalizacja pomiędzy mocarstwami. Na południu - środowiska patriotyczne. 10.1917 - rząd narodowy w Kantonie ○ Opozycyjny w stosunku do Pekinu. ○ Na czele: Sun Yatsen (figurant, realna władza w rękach kliki Guangxi). ○ W dowództwie armii rewolucyjnej na południu: Chiang Kai-shek (Jiang Jieshi). Silny ośrodek opozycyjny. Ruch nowej kultury ○ Rozwój ruchu - poł. l. 20-tych. ○ Konflikt między językiem klasycznym (wenyan) a mówionym (baihua). Język klasyczny jako niezrozumiały dla przeciętnego odbiorcy, nieznającego literatury klasycznej. Postulat upowszechnienia w literaturze języka mówionego. ○ Postulaty reformy konfucjanizmu, dostosowania do współczesności; kwestie indywidualizmu, niezależności. ○ Nieco rzadziej - hasła o charakterze polityczym. ○ Kolebką nowego ruchu Uniwersytet Pekiński. ○ W latach 1916-26 (z przerwą w 1919) rektorem Uniwersytetu Pekińskiego Cai Yuanpei wychowany na naukach konfucjańskich; pierwszy minister edukacji w Chinach; krytyka polityki Yuan Shikaia; w 1928 stworzył Academia Sinica (od 1949 na Tajwanie - Chińska Akademia Nauk). ○ Ważna postać: Chen Duxiu - kierował wydziałem humanistyczym Uniwersytetu Pekińskiego; wychowany w tradycji konfucjańskiej, potem stosunek krytyczny; powołanie pisma "Młodzież" (potem "Nowa Młodzież", gdzie publikowano w języku mówionym); 1915 - artykuł "Apel do młodych" - krytyka poglądów starszych, podkreślanie niezależności, prymatu rozwoju nad konserwatyzmem, postawy agresywnej nad wycofaniem, kosmopolityzmu nad izolacjonizmem, użyteczności nad formalizmem (język), nauki nad mitami, wierzeniami. ○ Hu Shi - podobnie jak poprzednicy: gruntowne wykształcenie za granicą; od 1917 kierował wydziałem filologii angielskiej na Uniwersytecie Pekińskim; postulat dostosowania skostniałego konfucjanizmu do nowych wyzwań, odwołania się do dorobku Zachodu; w 1949 wyjechał do USA, w 1958 wrócił na Tajwan, gdzie stanął na czele Academia Sinica. ○ Lu Xun. Pocz. 1917 - decyzja Niemiec o nieograniczonej wojnie podwodnej. Kwiecień 1917 - przystąpienie do wojny USA. 03.1917 - wypowiedzenie przez Chiny wojny Niemcom ○ Argumenty: przyszłość kolonii niemieckich, zniesienie praw o eksterytorialności, odzyskanie niezależności w sprawach polityki celnej. 1917 - rewolucja lutowa w Rosji, abdykacja cara. Rząd tymczasowy, obalony w październiku. Kwestia przyszłości kolei wschodnio-chińskiej - deklaracja scedowania praw na Chiny za odpowiednią opłatą. Li Dazhao - propagator marksizmu w Chinach. Postulat wykorzystania doświadczeń Rosji. Konferencja w Wersalu. 04.1919: jednogłośna decyzja o scedowaniu praw własności do byłych kolonii niemieckich na Japonię. Chiny nie podpisały traktatów wersalskich, później osobny traktat pokojowy z Niemcami. Ruch 4 maja 1919 ○ Masowe protesty, demonstracje w Pekinie i innych wielkich ośrodkach Chin. ○ Przede wszystkim studenci Uniwersytetu Pekińskiego.

○

●

●

● ● ●

Silny nacjonalizm, głosy domagające się reform systemowych w duchu demokratycznym, ukarania zdrajców ojczyzny (jak określano dyplomatów negocjujących w Wersalu), podjęcia rozmów z południem, zaprzestania prześladowań politycznych, wolności zgromadzeń, zrzeszania się, wolności słowa. ○ Dwa zasadnicze nurty ■ Prawe skrzydło - działacze akademiccy, badacze zajmujący się przewartościowaniami w chińskiej literaturze, historii (Cai Yuanpei, Hu Shi). ■ Lewe skrzydło - dało początek Komunistycznej Partii Chin (Chen Duxiu, Li Dazhao). Narodziny ruchu komunistycznego w Chinach ○ Szereg barier. Ruch wspomagany z zewnątrz. ○ W środowiskach przyszłych założycieli początkowo fascynacja anarchizmem (pisma Kropotkina, Bakunina; krytyka idei istnienia państwa jako źródła wyzysku społecznego; tylko w ustroju bezpaństwowym pełne poczucie wolności jednostki; odrzucenie dyktatury proletariatu, walki rewolucyjnej prowadzącej do zdobycia władzy). ○ Idee markistowskie: dopiero w 1919 ukazanie się w Chinach manifestu komunistycznego. Wiedza bardzo wybiórcza. Raczej nacjonalizm niż marksizm. ○ Sytuacja inna niż w Rosji. W Chinach środowiska robotnicze - jedynie 0,5% (1,5-2 mln osób). Przewaga ludności chłopskiej. Środowiska robotnicze - rozproszone. ○ 1920 - pierwsze komórki komunistyczne tworzone z inspiracji Chen Duxiu, z pomocą Grigorija Wojtinskiego (przedstawiciela Kominternu - międzynarodówki komunistycznej). Baza dla powstania partii komunistycznej. ○ 06.1921 w Szanghaju - zebranie grupy działaczy komunistycznych, 13 delegatów chińskich reprezentujących 7 regionów, z którymi Komintern nawiązał wcześniej stosunki. W obradach nie uczestniczyli Chen Duxiu i Li Dazhao. Wśród delegatów m.in. Mao Zedong, Zhang Guotao, Li Da, Wang Jingwei. Reprezentant Kominternu: Hendricus Sneevliet (Maring) oraz niejaki Nikolski. 1.07.21 - utworzenie Komunistycznej Partii Chin ○ Spotkanie w Szanghaju uznane za zjazd założycielski KPCh. ○ Pierwszy sekretarz generalny partii: Chen Duxiu. ○ Trzyosobowe tymczasowe biuro: Chen Duxiu, Zhang Guotao, Li Da. ○ Postulat przejęcia władzy w Chinach (koniec fascynacji anarchizmem). ○ O kształcie nowopowstałej organizacji decydował Komintern. Wsparcie organizacyjne, finansowe bez niego partia nie byłaby w stanie prowadzić działalności. ○ Partia: bardzo ograniczone grono. 1921 - zaledwie kilkudziesięciu członków. 08.1922 - drugi zjaz...