Modul sejarah p3 PDF

Preview

Summary

Jawatankuasa Pemikir Sejarah STPM Pulau Pinang 2017 JAWATAN KUASA PEMIKIR SEJARAH STPM PULAU PINANG TAHUN 2017 MODUL SUKSES SEJARAH P3 Sejarah Malaysia dan Asia Tenggara [1800 – 2000] 2017 JPNPP PULAU PINANG BAHAGIAN A SEJARAH MALAYSIA Senarai Guru Penyedia Modul Bahagian A [ Sejarah Malaysia ] PN S...

Description

Jawatankuasa Pemikir Sejarah STPM Pulau Pinang 2017

JAWATAN KUASA PEMIKIR SEJARAH STPM PULAU PINANG TAHUN 2017

MODUL SUKSES SEJARAH P3 Sejarah Malaysia dan Asia Tenggara [1800 – 2000]

2017 JPNPP PULAU PINANG

BAHAGIAN A SEJARAH MALAYSIA

Senarai Guru Penyedia Modul Bahagian A [ Sejarah Malaysia ] PN SAADIAH BINTI JAAFAR SMK PENANG FREE PN. NORIZAN BINTI YUSOFF SMK SIMPANG EMPAT TN HJ MOHD SOKRI BIN SA’ AD SMK PENANTI EN. AZMAN BIN AHMAD SMK DATUK HJ AHMAD BADAWI PN. FAUZIAH BINTI ISHAK SMKA AL-IRSHAD

PN. ANNIE WONG YUN FUI SMK TINGGI BUKIT MERTAJAM EN. SHANMUGANATHAN A/L KALLIDASON SMK TELOK AIR TAWAR PN NOR AINI BINTI HARON KOLEJ T6 HAJI ZAINUL ABIDIN PN. VIMALA A/P KRISNASAMY SMK DATUK HAJI ABDUL KADIR PN. RAFIDAH BINTI RAMLI SMKA (P) AL MASHOR

1

TEMA 1: MASYARAKAT Soalan 1: Tema 1 [ Institusi Pemerintahan]

TAJUK

Bincangkan konsep dan peranan raja sebelum tahun 1874

PENDAHULUAN

Sebelum campur tangan British di Negeri-negeri Melayu pada tahun 1874, Negeri-negeri Melayu diperintah oleh Raja-raja Melayu. Sultan dan raja menduduki heirarki tertinggi dalam sistem pemerintahan dan pentadbiran negeri masing-masing. Mengikut sistem pemerintahan dan pentadbiran tradisional seseorang raja berkongsi kuasa dan peranan dengan golongan pembesar dalam menjalan dan melicinkan jentera pentadbiran Namun demikian, semua Raja-raja Melayu ini sebenarnya mempunyai peranan luas dalam politik, ekonomi dan sosial sehingga campur tangan Inggeris pada tahun 1874.

FAKTA

Konsep Raja

HURAIAN/ CONTOH

Perkataan raja merupakan istilah yang berasal daripada bahasa sanskrit. Institusi beraja bermula seiring dengan kemasukan pengaruh Hindu-Buddha ke alam Melayu.Konsep raja dalam masyarakat Melayu tradisional digubal berasaskan sistem feudal, iaitu raja menjadi ketua negara yang menduduki peringkat tertinggi dalam hierarki sosial sesebuah kerajaan atau negara. Sistem pemerintahan beraja,merupakan satu sistem pemerintahan yang meletakkan raja sebagai ketua pemerintah di sesebuah negeri, berkuasa mutlak. Konsep raja diperkuatkan dengan konsep “ Daulat dan Derhaka.” Selepas kedatangan Islam gelaran raja diganti dengan gelaran sultan, Baginda mula

2

dianggap sebagai pemimpin dan ketua agama Islam melalui konsep Amirul Mukminin. Bagi mengukuhkan kedudukan raja yang luhur dan suci ini, beberapa aspek khas diamalkan bagi membezakan raja dengan golongan pemerintah yang lain.Raja mempunyai beberapa keistimewaan seperti bahasa, warna, alat kebesaran dan lambang kebesaran.Antara pemilikan peralatan khas ialah seperti cop mohor, keris, lembing, kendi, ketur dan sebagainya. Alat muzik Diraja seperti nobat, warna istimewa seperti payung kuning untuk raja dan payung putih untuk anak raja dan keluarga Diraja. Rakyat dikehndaki mencurahkan taat setia terhadap aja mereka yang dianggap sebagai Khalifah Allah dimuka bumi. Sesiapa yang melangar perintah raja diangap mengingkari perintah Allah SWT. PENEGASAN ISI

Semua yang terkandung dalam konsep ini menjadikan raja seorang yang sangat dihormati.

FAKTA

Politik - Ketua pemerintah tertinggi negeri

HURAIAN/

Raja bereperanan sebagai pemerintah teringgi sesebuah negara atau kerajaan.

CONTOH

Baginda bertanggungjawab dalam semua urusan pemerintahan dan pentadbian negara.Raja hanya berkuasa di kawasan Dirajanya. Selain itu, baginda juga merupakan ketua negeri yang berkuasa mutlak.

PENEGASAN ISI

Oleh yang demikian, raja adalah merupakan lambang keagungan sesebuah kerajaan pada masa dahulu.

FAKTA

Ketua undang-undang dan kehakiman

HURAIAN/

Raja berperanan sebagai penggubal undang-undang untuk memelihara dan

CONTOH

mengekalkan keamanan dalam negeri serta menjamin ksejahteraan hidup rakyat jelata. Semua rakyat wajib mematuhi mematuhi segala undang-undang yang ditetapkan tanpa sebarang persoalan. Raja bertanggungjawab memastikan segala undang-undang yang digubal ini dikuatkuasakan. Baginda menjadi Ketua Hakim dalam membicarakan pesalah dan menjatuhkan hukuman termasuk 3

hukuman bunuh. Baginda juga berhak untuk memberi pengampunan kepada sesiapa sahaja yang diiginkan. Raja juga berkuasa melantik para pembesar negeri untuk membantu baginda dalam menjalankan pemerintahan dan melicinkan semua urusan pentadbiran negara. PENEGASAN ISI

Fakta ini menjelaskan bahawa kuasa raja dalam perundangan tidak terbatas dan seseorang raja akan menentukan keamanan negeri di bawah jajahannya.

FAKTA

Ketua tentera

HURAIAN/

Sultan menjadi ketua tentera bagi negeri masing-masing. Sekiranya berlaku

CONTOH

peperangan, sultan akan mengetuai angkatan tentera dan membuat keputusan bagi mempertahankan negara daripada serangan musuh atau menakluk negara lain. Baginda bertanggungjawab menjaga keamanan negara daripada ancaman luar. Pada tahun 1830 an-1870an di Negeri-negeri Melayu tidak terdapat peperangan luar yang serius atau ancaman perang. Kedatangan British juga tidak menggunakan tentera yang besar, hanya menggunakan tentera Negeri-Negeri Selat sahaja. Oleh yang demikian, peranan sultan sebagai ketua tentera tidak menonjol pada masa ini. Malah perang saudara yang berlaku antara tahun 1865-1875 banyak melibatkan perang saudara antara pembesar-pembesar. Hanya di Pahang berlaku pemberontakan seorang pembesar tetapi sultan telah mengarahkan pembesar lain untuk menamatkan pemberontakan tersebut.

PENEGASAN ISI

Kesimpulannya kuasa raja tidak tertakluk dalam hal ehwal pentadbiran dalaman sahaja malah mempunyai kuasa yang luas termasuk dalam hal ketenteraan.

FAKTA

Peranan dalam Ekonomi

HURAIAN/

Raja mempunyai kuasa penuh dalam bidang ekonomi dengan menguasai semua

CONTOH

sumber ekonomi negeri termasuk pertanian dan perlombongan. Raja

4

bertanggungjawab menentukan sistem pungutan cukai. Baginda juga bertanggungjawab melantik wakil kerajaan untuk mengurus khazanah negara dan hasil mahsul kerajaan serta mengendalikan urusan perdagangan di pelabuhan. Melalui sistem ini rakyat dikerah melaksanakan sesuatu pekerjaan untuk sultan tanpa dibayar upah dalam tempoh masa yang tertentu. Antara pekerjaan yang terlibat ialah membina istana, menjadi tentera,membina jalan, membina jambatan, membina benteng pertahanan, membersih sungai dan sebagainya. Golongan bangsawan dikecualikan daripada sistem ini. Orang biasa yang berstatus tinggi juga dikecualikan dari sistem ini. Contohnya di Kedah mereka yang dikecualikan dari sistem ini ialah golongan syed (keturunan nabi), golongan baik-baik seperti haji, lebai, penghulu, kakitangan masjid dan orang suruhan istana. Sistem ini menunjukkan perbezaan status sosial dalam kalangan rakyat PENEGASAN ISI

Hal ini jelas menunjukkan bahawa kemakmuran sesebuah negeri juga banyak bergantung kepada kebolehan raja yang memerintah.

FAKTA

Peranan Sosial

HURAIAN/

Raja menduduki hierarki tertinggi dalam susun lapis masyarakat. Ketua agama

CONTOH

Islam dan adat istiadat Melayu. Selepas kemasukan pengaruh Islam di alam Melayu, raja beperanan sebagai Ketua Agama Islam. Seiring dengan kedudukan ini baginda sentiasa dihormati dan disanjung oleh rakyat. Titah perintah raja tidak boleh dibantah oleh rakyat kerana raja dianggap sebagai Khalifah Allah di dunia. Baginda juga melantik para pemimpin agama untuk membimbing akyat dalam urusan keagamaan serta memastikan rakyat taat setia kepada raja yang memerintah. Khalifah Allah di muka bumi. Baginda juga menjaga keselamatan dan kebajikan rakyat.

5

Secara keseluruhannya konsep taat kepada raja dan tidak derhaka menjadikan

PENEGASAN ISI

kedudukan raja dari segi sosial mantap dan sentiasa disanjung oleh rakyat. KESIMPULAN

ul Sultan memainkan peranan yang cukup besar sama ada dalam bidang politik, ekonomi mahupun sosial. Kedaulatan dan kedudukan seseorang raja menjadikan seseorang raja/sultan mempunyai hak yang mutlak untuk membuat semua keputusan. Pengenalan sistem Residen pada tahun 1874 di Perak, seterusnya Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang telah menjejaskan kedudukan kuasa sultan dari sudut politik, ekonomi dan sosial. Sultan kini hanya berkuasa dalam bidang agama Islam dan adat istiadat Melayu sahaja, semua kuasanya yang lain dikuasai oleh Residen Inggeris

Soalan 2: Tema 1 [ Institusi Pemerintahan]

Huraikan bagaimana kuasa raja-raja Melayu sebagai pemerintah TAJUK

tertinggi dalam sistem politik masyarakat Melayu tradisional dapat diperkukuhkan sebelum campur tangan British. Sistem pemerintahan beraja merupakan sistem pemerintahan tertua di Malaysia terutamanya di Tanah Melayu. Dalam struktur sosial masyarakat Melayu tradisional yang berbentuk piramid, Raja merupakan golongan ynag

PENDAHULUAN

menduduki hierarki yang paling atas sekali. Kedudukan ini memnyebabkan institusi beraja memainkan peranan penting mendasari sistem pemerintahan di negeri-negeri Melayu sejak dahulu lagi. Kuasa raja Melayu sebagai pemerintah tertinggi yang mendasari sistem politik masyarakat Melayu tradisional telah diperkukuhkan melalui bidang politik, sosial dan ekonomi.

FAKTA

Raja dianggap sebagai perantaraan antara manusia dengan Tuhan. Di bawah pengaruh agama Hindu, raja dikenali sebagai Dewa Raja atau

HURAIAN/ CONTOH

bayangan tuhan di muka bumi iaitu satu kepercayaan yang menganggap raja sebagai pemerintah yang luhur dan suci. Selepas kedatangan Islam, raja dikenali sebagai sultan ataupun khalifah Allah di muka bumi. Ini menyebabkan raja dianggap sebagai pemimpin dan ketua agama Islam bagi 6

melaksanakan hukum hukum Allah. Justeru itu, rakyat perlu mematuhi segala peraturan atau undang undang yang digubal oleh raja yang bertujuan untuk memakmurkan negeri dan melaksanakan hukum Islam. Rakyat tidak boleh mempertikai atau membantah perintah raja kerana segala urusan pentadbiran yang dilaksanakan oleh raja adalah merupakan perintah Allah. Jika rakyat menentang perintah raja bermakna rakyat menentang perintah Allah. PENEGASAN

Faktor inilah yang menyebabkan rakyat tidak berani untuk menentang atau

ISI

melanggar perintah raja atau sultan yang menyebabkan raja atau sultan terus kukuh pada kedudukannya.

FAKTA

Pengukuhan melalui kuasa mutlak yang dimiliki oleh raja atau sultan. Kuasa mutlak ini telah membezakan antara raja dengan rakyat biasa.

HURAIAN

Konsep kuasa mutlak ini menerangkan raja/sultan mempunyai kuasa penuh atau tidak terhad ke atas semua perkara yang berkaitan dengan pentadbiran sesebuah negeri samada dalam bidang politik, ekonomi ataupun sosial. Dengan menggunakan kuasa mutlak, raja atau sultan mempunyai kuasa untuk membatalkan ataupun kuasa pemutus terhadap semua perkara yang

CONTOH

berkaitan dengan pentadbiran negeri. Tindakan raja/sultan ini tidak boleh dipertikai atau dibantah oleh rakyat, sebaliknya rakyat terpaksa mematuhi atau menerima semua keputusan yang dibuat oleh raja/sultan. Sekiranya rakyat mempertikaikan tindakan raja/sultan, mereka dianggap

PENEGASAN

menderhaka dan dikenakan hukuman bunuh.. Faktor inilah yang

ISI

menyebabkan tidak ada sesiapa yang berani menyanggah raja sekaligus mengukuhkan kedudukan raja atau sultan.

FAKTA

Konsep daulat dan derhaka Keagungan dan kekuasaan seorang raja/sultan bergantung kepada daulat yang dimiliknya. Melalui konsep daulat, raja atau sultan digambarkan sebagai

HURAIAN

seorang manusia yang suci dan mempunyai kuasa sakti yang menjadi batas pemisah antara raja dengan rakyat biasa. Daulat memberi hak dan kekuasaan serta meletakkan raja di tempat yang istimewa. Ini menjadikan raja tidak boleh ditegur atau dicela dan rakyat perlu memberi kesetiaan secara mutlak. 7

Berkaitan dengan konsep daulat ialah konsep derhaka. Beradasarkan konsep ini, sesiapa yang melanggar daulat dianggap menderhaka kepada raja/sultan dan akan ditimpa tulah atau malapetaka. Konsep daulat ini diperkukuhkan melalui cerita cerita mitos dan lagenda CONTOH

seperti peristiwa Sultan Mahmud Mangkat Dijulang, Singapura dilanggar Todak dan kekalahan kerajaan Temasik kepada kerajaan Majapahit.

PENEGASAN ISI FAKTA

Kedua-dua konsep ini diwujudkan sebegitu rupa semata-mata untuk meninggikan dan mengukuhkan kedudukan raja-raja Melayu tanpa dicabar oleh mana-mana pihak. Pemberian pelbagai hak keistimewaan kepada raja atau sultan. Kedudukan raja atau sultan sebagai pemerintah yang dihormati dan

HURAIAN

ditakuti

diperkukuhkan

lagi

dengan

pelbagai

keistimewaan

yang

membezakan antara raja atau sultan dengan rakyat biasa. Antara keistimewaan yang diberikan kepada raja/sultan adalah dari segi penggunaan warna. Warna kuning adalah warna diraja dan warna putih pula untuk putera dan kerabat diraja. Hanya raja/sultan sahaja dibenarkan CONTOH

menggunakan bahasa dalam istana seperti beta, santap, beradu, bersiram, mangkat dan sebagainya. Kedudukan dan kuasa raja /sultan turut diperkukuhkan dengan pemberian peralatan kebesaran seperti keris, lembing, tombak, cap mohor, payung, ceper,dan sebagainya. Sementara peralatan muzik raja atau sultan dikenali sebagai nobat.

PENEGASAN ISI

Pemberian pelbagai keistimewaan ini telah membezakan antara raja dan rakyat biasa dan secara tidak langsung telah mengukuhkan lagi kedudukan raja atau sultan. Selepas campur tangan British pada tahun 1874, kuasa raja atau sultan

KESIMPULAN

dalam sistem politik Melayu telah berkurangan. Melalui sistem residen, kuasa raja atau Sultan telah diambil alih oleh residen British melalui penubuhan Majlis Mesyuarat Negeri.

8

Soalan 3: Tema 1 [ Institusi Pemerintahan ] TAJUK

Golongan pembesar mempunyai kedudukan yang istimewa dalam sistem pemerintahan masyarakat Melayu sebelum tahun 1874. Bincangkan pernyataan ini

PENDAHULUAN

Golongan pembesar merujuk kepada sekumpulan pentadbir kerajaan yang membantu raja dalam pentadbiran dan menjadi tulang belakang yang menggerakkan pentadbiran di negeri-negeri Melayu. Golongan pembesar terdiri daripada golongan bangsawan dan golongan yang dilantik oleh sultan dan memperoleh hak memerintah di sesebuah wilayah atau daerah melalui surat tauliah daripada sultan. Mereka mendapat beberapa keistimewaan antaranya mempunyai cop mohor, bahasa, warna juga gelaran masing-masing dan memegang jawatan itu seumur hidup. Jawatan itu akan diwarisi oleh anak lelakinya apabila mereka meninggal dunia. Umumnya golongan pembesar dibahagikan kepada 2 kumpulan iaitu pembesar berperanan di istana dan di luar istana. Mereka terdiri daripada 3 golongan iaitu pembesar peringkat negeri, daerah dan kampung. Golongan pembesar ini mempunyai peranan dan status/ kedudukan yang istimewa dalam sistem politik, ekonomi dan sosial di Tanah Melayu sebelum campurtangan Inggeris pada tahun 1874.

FAKTA

Dalam aspek politik, golongan pembesar peringkat negeri merupakan orang kanan sultan yang amat berpengaruh dan menduduki hieraki kedua dalam struktur pentadbiran bagi setiap negeri Melayu.

HURAIAN/

Sultan akan melantik pembesar untuk menjalankan tugas-tugas pentadbiran.

CONTOH

Para pembesar menjadi penasihat atau ahli Jemaah Penasihat Sultan. Misalnya, di Kelantan, pembesar negeri telah dilantik oleh Sultan Muhammad 1[18011836] untuk membantu baginda dalam urusan pentadbiran negeri. Di Johor, pembesar menganggotai Jemaah Menteri yang bertanggungjawab menasihati sultan dalam pentadbiran negeri.

9

PENEGASAN ISI

Tidak dapat dinafikan bahawa golongan pembesar mempunyai kedudukan yang istimewa dan menjadi penasihat kepada sultan dalam hal pemerintahan negeri sebelum tahun 1874. Golongan pembesar juga memainkan peranan yang sangat penting dalam

FAKTA

urusan kehakiman dan undang-undang negeri. HURAIAN/ CONTOH

Pembesar mempunyai tugas untuk menasihati sultan berkaitan dengan penghakiman terhadap kesalahan jenayah-jenayah sivil. Di Pahang, Bendahara turut terlibat dalam mengadili kes-kes perbicaraan dan sangat bergantung kepada peranan Orang Besar Berempat seperti Orang Kaya Indera Syahbandar. Sebagai ahli dalam Majlis Penasihat Istana, Bendahara dan Orang Besar Berempat turut mengadili kes-kes jenayah dan awam. Di Kelantan, pembesar yang

menganggotai

Jemaah

Menteri

Keadilan

dan

Kehakiman

bertanggungjawab mengendalikan urusan berkaiatan keadilan dan kehakiman. Di peringkat daerah pula, pembesar bertanggungjawab menjadi hakim dan terlibat secara langsung dalam penggubalan undang-undang negeri. Mereka mempunyai tanggungjawab yang sangat besar terhadap daerah jajahan yang dikurniakan oleh sultan. Mereka bukan sahaja memberikan laporan kepada sultan tentang daerah masing-masing tetapi juga akan menjaga keamanan, kesejahteraan dan kebajikan semua penduduk dalam daerah jajahannya PENEGASAN ISI

Jelaslah bahawa golongan pembesar mempunyai kedudukan yang istimewa dalam sistem pemerintahan masyarakat Melayu sebelum campurtangan Inggeris di Tanah Mealyu pada tahun 1874.

FAKTA

Dalam aspek ekonomi, golongan pembesar juga peranan dan status yang istimewa iaitu sebagai pemungut cukai bagi pihak sultan.

HURAIAN/

Pembesar daerah akan memastikan bahawa semua rakyat dalam daerah

CONTOH

kekuasaanya akan membayar cukai kepada sultan. Pembesar memungut cukai kerajaan atas kuasa yang diberikan oleh sultan kepadanya. Di Johor, Dato’ Bentara

Luar

bertanggungjawab

merancang

dan

mengawal

pembangunan negeri serta merancang pengurusan kewangan negeri Johor. 10

Di peringkat daerah pula, seseorang pembesar menggunakan kebijaksananya untuk memungut dan menentukan kadar cukai. Contohnya di negeri Perak, pembesar daerah Kinta telah mengenakan cukai terhadap barangan yang dibawa melalui Kuala Kinta sebanyak $1.00 bagi setiap pikul, $ 12.50 sen bagi setiap pikul kulit haiwan dan $4.00 bagi setiap bahara bijih timah. Setiap tahun pembesar akan menghantar “ Orang Kalur” untuk melawat kampung bagi mengutip cukai sebanyak $0.50 sen per sekeluarga sebagai tanda kekuasaan bendahara. PENEGASAN ISI

Jelaslah, golongan pembesar mempunyai kedudukan yang istimewa dari segi ekonomi sebelum tahun 1874.

FAKTA

Selain itu, golongan pembesar juga terlibat dalam menjalankan aktiviti perdagangan terutama yang melibatkan urusan-urusan kerajaan.

HURAIAN/

Penglibatan pembesar dalam kegiatan perdagangan mestilah dengan izin

CONTOH

sultan. Pembesar mengeluarkan modal dan urusan perdagangan dijalankan oleh wakil-wakil yang dilantik. Di Johor, urusan perdagangan lebih bersifat rasmi apabila Dato’ Seri Amar Diraja bertanggungjawab memastikan hubungan erat Johor dengan pedagang asing.

PENEGASAN ISI

Jelaslah bahawa golongan pembesar amat penting dan mempunyai keistimewaan dalam memastikan kegiatan ekonomi dan perdagangan di negeri-negeri Melayu berterusan sebelum 1874.

FAKTA

Pembesar juga bertanggungjawab dalam perancangan ekonomi negeri.

HURAIAN/

Memandangkan pada masa tersebut kegiatan ekonomi bergantung sepenuhnya

CONTOH

kepada bidang pertanian, maka pembesar akan memastikan ke...