Program Nsdap z 1920r PDF

Preview

Summary

Referat na temat postanowień programu nazistowskiego NSDAP z 1920r....

Description

NSDAP z 1920r. 1. POWSTANIE PROGRAMU I JEGO ZNACZENIE Do cech myśli politycznej i społecznej narodowych socjalistów nie należały oryginalność i nowatorstwo. Niemal wszystkie elementy ideologii nazistowskiej można odnaleźć w innych koncepcjach politycznych zwłaszcza w niektórych niemieckich doktrynach 19 i początku 20 stulecia. Na ogół ideologowie nie przyznawali się oficjalnie, a jeśli już, robili to bardzo niechętnie do pokrewieństwa ich doktryny z innymi doktrynami lub do zewnętrznych inspiracji, ponieważ chcieli nadać swym koncepcjom oryginalny charakter. Celem stworzenia programu było stworzenie szerokiego zaplecza społecznego dla Narodowego socjalizmu, z tego względu ideologia nie odgrywała w nazizmie od jego początków głównej roli. nie oznacza to, że narodowi socjaliści w ogóle jej nie posiadali, ale dla szeregowych członków i sympatyków liczyła się przede wszystkim skuteczność politycznej działalności tej partii. Na ogół brak wiarygodnych informacji o tym jakie dzieła stanowiły lekturę Hitlera i innych teoretyków nazizmu. Natomiast można przytoczyć kilku nauczycieli wodza NSDAP którzy mogli mieć wpływ na jego późniejsze poglądy, np. chamberlaina bismarka rasologa Artura dla Gobineau, Fryderyka Nietszschego czy pisarza Karola Maya. Warto zasygnalizować, że dla ideologów NSDAP inspirujące mogły zwłaszcza okazać się koncepcje volkistowskie i idee niemieckiego romantyzmu politycznego. Nieoryginalne założenia ideologii społeczno-politycznej Narodowego socjalizmu zostały zawarte we wspomnianym już programie NSDAP z 1920 roku 24 lutego. Warto zaznaczyć, że NSDAP było przynajmniej w początkowym okresie rozwoju ruchu narodowych socjalistów jednym z podstawowych wykładników światopoglądu nazistowskiego kierownictwo NSDAP wraz z opracowaniem programu wiązało nadzieje na wzrost popularności liczebności partii. początkowym etapie kształtowania się ruchu nazistowskiego program nie był jeszcze programem walki o władzę w Niemczech, lecz stanowił przede wszystkim wyraz dążenia do ideologicznego samookreślenia się NSDAP. Zgodnie z postanowieniami statutu NSDAP program tej partii miał stać się niezmiennym wykładnikiem ideologii partii. Tutaj nawiąże jeszcze do tej nieoryginalności i dodam, że program NSDAP poza kilkoma sformułowaniami na temat funkcjonowania gospodarki oraz zasad prawa o obywatelstwie nie wniósł w porównaniu do wcześniejszych dyrektyw żadnych oryginalnych koncepcji politycznych. Na początkach działalności narodowych socjalistów przyjęty przez nich program nie miał właściwie żadnego innego znaczenia prócz propagandowego. Od początku działalności partii nazistowskiej stosowanie programu polegało na swobodnej interpretacji przez kierownictwo NSDAP jego postulatów. Priorytet poszczególnych żądań programu zależał od warunków działalności NSDAP i aktualnych celów jej propagandy. Warto podkreślić, że sam przywódca NSDAP, czyli Hitler nigdy nie przywiązywał większej wagi do żądań zawartych w programie. Hitler sprzeciwiał się narzucaniu swojej partii wszelkich sztywnych ram ideologicznych które utrudniały prowadzenie polityki przez niego. Pragną wyłącznie sam decydować o kierunku i metodach tej polityki upatrując w programie jedynie instrument służący do osiągnięcia wytyczonych przez siebie celów.

Warto podkreślić , że dla przeciętnego odbiorcy programu NSDAP istotne była nie tyle jego treść , ile polityczny wydźwięk poszczególnych postulatów. znajomość wśród nazistów ograniczyła się do ogólnej orientacji w założeniach programu. wiedzę o celach i zadaniach partii czerpali z oficjalnych deklaracji kierownictwa NSDAP którego przedstawiciele pragnęli przede wszystkim uzyskać wśród mas pożądane efekty propagandowe. siła Narodowego socjalizmu tkwiła nie w samej ideologii NSDAP a w umiejętności narzucania masę wulgarnego światopoglądu. Z myślą o przekształceniu NSDAP w ma sową organizację polityczną twórcy programu z 1920 roku starali się w niej uwzględnić interesy różnych grup społecznych stąd też program zawierał zbiór około 40 w miarę radykalnych doraźnych pozornie konkretnych haseł o charakterze postulatów ogólnonarodowych. autorzy dokumentu pragnęli tworzyć program rewolucyjny nie tylko wobec państwa, lecz także wobec wszystkich istniejących 20 partii. Analiza punktów programu pozwala ustalić krąg osób na których pozyskaniu szczególnie zależało Hitlerowi Drexlerowi i Federerowi w początkowym okresie rozwoju NSDAP. postanowienia były adresowane przede wszystkim do drobnomieszczaństwa i arystokracji robotniczej. zakorzeniona w świadomości warstw średnich pragnienie uwolnienia się od skutków powojennego chaosu i przywrócenia wielko mocarstwowej pozycji Rzeszy wyznaczało treść programu narodowo socjalistycznego. przyjęte w nim założenia mogły zatem odpowiadać mentalności przeciętnego Niemca pamiętającego czasy wilhelminskie w których władze państwowe była silna a sytuacja ekonomiczną cechowała stabilizacja.

Za naczelną kategorię programu można uznać niemiecką wspólnotę narodową. dbałość o rozumiany jako wspólnota germańskiej volk i jego czystość rasową stanowiły sedno nazistowskiego nacjonalizmu. w doktrynie NSDAP koncepcję wspólnoty narodowej ściśle łączyło się z hasłami rasistowskimi i antysemickimi. wokół kwestii żydowskiej koncentrowała się propaganda NSDAP od początku działalności tej partii. stał się w propagandzie nazistowskiej symbolem ucisku politycznego i ekonomicznego hipokryzji i przewrotności. żyd uchodził za wroga, którego należało zniszczyć . założeniach programowych w przewijały się 3 podstawowe tendencje: bank germański nacjonalizm i imperializm dążenie do uzdrowienia wewnątrz niemieckich stosunków na zasadach czystości rasowej, idea zniesienia panowania renty.

2. Założenia polityki zagranicznej. Postulaty dotyczące polityki zagranicznej w dużym stopniu były powtórzeniem haseł nacjonalistycznej propagandy niemieckiej po 1918r. Część z nich zbieżna była także z założeniami polityki zagranicznej rządów Republiki weimarskiej które nie zamierzały pogodzić się z utratą części terytorium Rzeszy w wyniku postanowień traktatu wersalskiego. Na mocy traktatu wersalskiego państwo niemieckie utraciło Alzację i Lotaryngię oraz Zagłębie Saary (na 15 lat) na rzecz Francji, powiaty Eupen i Malmedy kosztem Belgii, część Wielkopolski, Pomorza Gdańskiego i Górnego Śląska na rzecz Polski, Szlezwik na rzecz Danii, Kłajpedę kosztem Litwy, ziemia hulczyńska na rzecz Czechosłowacji oraz wszystkie terytoria kolonialne w Afryce i Azji. Niektóre z tych terenów zostały utracone w wyniku plebiscytów, a terytoria kolonialne zostały podzielone między Ligę Narodów. Gdańsk i ziemię do niego przylegające weszły w skład zarządzanego przez Ligę Narodów Wolnego Miasta Gdańsk. Kontroli międzynarodowej poddane zostały też główne rzeki przepływające przez Niemcy.

Niemcom zakazano też przyłączania Austrii do ich państwa (tzw. anschluss) .

twórcy programu NSDAP domagali się likwidacji traktatu wersalskiego już w 2 punkcie dokumentu. Od czasu powstania partii hasło zniesienia krzywdzących postanowień państw ententy w stosunku do Niemiec stanowiło jeden z głównych elementów propagandy NSDAP. warto dodać, że Hitlera i innych ideologów nazistowskich usatysfakcjonował oby tylko całkowite wymazanie postanowień traktatu a nie jedynie rewizja jego. traktatu wersalskiego łączyło się żądanie zniesienia traktatu St. Germain-en-Laye na którego mocy Włochy otrzymały od Austrii południowy Tyrol. Hitler zrezygnował jednak z tego żądania narażając się na krytykę ze strony części nazistów w zamian za możliwość uzyskania poparcia Mussoliniego.

Zgodnie z 1:00 programu NSDAP naczelną zasadą w stosunkach międzynarodowych powinno być prawo narodów do samostanowienia. Na podstawie tej zasady został przedstawiony postulat umożliwienia wszystkim Niemcom skupienie się w granicach jednej Wielkiej Rzeszy co oznaczałoby inkorporację do Rzeszy części terytorium państw ościennych zamieszkanych przez ludność pochodzenia niemieckiego. w przypadku zamieszkiwanego przez Niemców górnego Śląska Hitler i inni ideologie NSDAP domagali się przyznania tego obszaru w całości Rzeszy mówiąc, że oznaczałoby to możliwość życia dla 15 milionów Niemców , których zachęcał do oporu w wypadku podjęcia przez Polskę działań zmierzających do zagarnięcia tych terenów.

Pierwszym etapem działań na rzecz zjednoczenia niemieckich plemion miało być stworzenie z Rzeszy i Austrii jednego państwa. program nie zawierał żadnej wzmianki na ten temat, lecz naziści nie kryli się z takim zamiarem niemal od początku istnienia partii Hitler opowiedział się już w 1920 roku za zjednoczeniem Niemiec i Austrii. W zawartych w programie zasadach polityki zagranicznej znalazł się też rozpowszechniony przez propagandę nacjonalistyczną mit narodu bez ziemi w celu osiedlenia i wyżywienia nadwyżki ludności ocenianej na około 20 milionów osób. w 3 punkcie programu domagano się powiększenia przestrzeni życiowej dla Niemców. Zawartą w programie postulacie przyznania narodowi niemieckiego terytorium odpowiadającego jego gospodarczą i biologicznym potrzebom można dopatrywać się źródeł nazistowskiej koncepcji “drang nach osten” czyli w tłumaczeniu idea podboju wschodniej Europy. jego celem było zapewnienie odpowiedniego lebensraum - siedlisko dla narodu niemieckiego. przedstawił on 4 warianty rozwiązania tego problemu: ograniczenie narodzin, wewnętrzna kolonizacja, rozbudowa przemysłu na eksport i uzyskanie nowych terenów i ziemi co jak można się domyślić uznał za najkorzystniejszy sposób zdobycia życiowej przestrzeni. według Hitlera nonsensem byłoby jednak łączenie ekspansji terytorialnej jedynie z walką uzyskanie granic sprzed pierwszej wojny światowej i nie satysfakcjonujące byłoby też przełączanie do Niemiec wszystkich dawnych obszarów wilhelmijskiej Rzeszy. Przejście od haseł rewizjonistycznych do postulatów imperialistycznych stanowiło jedną z najważniejszych modyfikację w koncepcjach Hitlera z początkowego okresu jego działalności NSDAP. Określeniu celów polityki zagranicznej Niemiec istotne znaczenie miało wypracowanie przez ideologów NSDAP stanowiska wobec Anglii Francji Włoch i ZSRR. Warto zaznaczyć, że w samym Programie NSDAP nie zawarto wskazówek dotyczących problematyki stosunku Niemiec z wymienionymi krajami dlatego że program miał stanowić niezmienny wykładnik ideologii nazistowskiej a trudno byłoby przyjąć zasadę niezmienności polityki wobec tych państw.

Według historyka Trevor Roper zasadniczą przesłanką wyznaczającą poglądy Hitlera w tej dziedzinie był zamiar stworzenia przez podboje terytorialne wielkiego państwa niemieckiego. Dla urzeczywistnienia idei Wielkiej Rzeszy przywódca NSDAP opowiadał się za stosowaniem taktyki przymierzy Niemiec z różnymi państwami, które to chciał wykorzystać przeciwko krajom niedający się w jego przekonaniu na sojuszników Rzeszy. Hitler już w początkowym okresie kształtowanie się z tych koncepcji polityki zagranicznej wskazywał na konieczność wojny z Francją. Hitler wykluczał możliwość porozumienia lub sojuszu z Francją podobnie jak z jej sprzymierzeńcami, czyli Polską i Czechosłowacją. w propagandzie NSDAP i innych organizacjach nacjonalistycznych Francja uchodziła za główną inicjatorką traktatu wersalskiego i zwolenniczkę zupełnego pognębienia Niemiec po pierwszej wojnie światowej. Ograniczone możliwości militarne po 1918 roku spowodowały chęć nawiązania przez Niemcy przymierza z Włochami przeciwko Francji . Hitler brał również pod uwagę sojusz z Anglią., ale Zamian za aprobatę Anglii dla dążeń Niemiec do powiększenia swojego lebensraum Hitler skłonny był poczynić daleko idące ustępstwa na rzecz tego państwa na przykład uznać za nienaruszalności jego imperium kolonialnego i potęga morzach.

Wystarczyłoby mu wówczas nawet neutralne stanowisko tego kraju w kwestii uzyskania przez Niemcy odpowiedniej przestrzeni życiowej , ale największym sukcesem byłoby zawarcie wspólnego sojuszu z Anglią i Włochami które pozwoliłoby mu przygotować się do rozprawy z Francją według Hitlera wojnę z tym krajem była nieunikniona założeniach polityki zagranicznej Hitlera ważną rolę odgrywał stosunek do związku radzieckiego. Hitler nie wykluczał zawarcia przymierza z Rosją pod warunkiem odsunięcia od władzy Żydów. sojusz ten był zatem prawie nierealny, tak więc Hitler skoncentrował się na przymierzu z Włochami i Anglią. Jeśli chodzi o Polskę Hitler wspominał o braku podstaw do zawarcia przez Niemcy przymierza z Polską jako sojuszniczką Francji. Idea “drang nach osten” nie zakładała germanizacji podbitych obszarów, lecz ich kolonizację. W Opinii Hitlera germanizowana może być tylko ziemia nie zaś ludzie. zdobycie obszarów dla osadnictwa niemieckiego na wschodzie stanowiło w ideologii NSDAP jeden z warunków urzeczywistnienia dziejowej misji Rzeszy.

3. KONCEPCJA OBYWATELSKTWA I WŁADZY PAŃSTWOWEJ. rasizm i nacjonalizm wywarły wpływ także na postanowieniach programu NSDAP w kwestii praw i obowiązków obywateli rzeszy niemieckiej. Program wprowadzał szczególne pojęcie obywatelstwa nieznane ani konstytucji weimarskiej ani innym obowiązującym ustawach - pełnoprawnym obywatelem państwa niemieckiego mógł zostać tylko ten kto był członkiem wspólnoty narodowej. do tej kategorii zaliczono osoby niemieckiej krwi bez względu na wyznawaną religię. Propagowana w programie NSDAP idea obywatelstwa opierała się na rozróżnieniu pomiędzy Niemcem. a nie Niemcem twórcy programu odrzucali konstrukcji obywatela wyznania żydowskiego. nawet wystąpienie z religijnej społeczności mojżeszowej nie stanowiło w opinii ideologów nazistowskich podstawy do uznania, że za obywatela niemieckiego.

4:00 programu zawierał postanowienie że żaden żyd nie może być niemieckiej lub pokrewnej krwi. Żydzi mogli przebywać w Rzeszy na prawach gości i podlegać przepisom o cudzoziemcach. Program NSDAP rozciągał zasady dyskryminacji rasowej również na pozostałych mieszkańców Rzeszy niebędących pochodzenia niemieckiego, czyli na członków mniejszości narodowych. Dyskryminacja ta objawiała się na przykład tym, że jak głosi 7. punkt, jeżeli wyżywienie całej ludności państwa jest niemożliwe to należy usunąć z Rzeszy członków obcych narodowości. punkt kolejny programu mówił o natychmiastowym opuszczeniu Rzeszy przez wszystkich nie Niemców przybyłych po wybuchu pierwszej wojny światowej. W myśl ogłoszonego przez twórców programu NSDAP pełnia praw politycznych przysługiwała by wyłącznie obywatelom państwa. W związku z tym zgodnie z 6. punkt programu piastowania jakichkolwiek Urzędów publicznych powinno być zastrzeżone tylko dla obywateli państwa tak samo jak zgodnie z 23. punktem redaktorzy gazet ukazujących się w języku niemieckim również musieli być obywatelami. tak że tylko obywatele rzeczy posiadali by prawo decydowania o kierowaniu państwem i stanowieniu ustaw. Co więcej Rosenberg domagał się oprócz ujętych w programie NSDAP ograniczeń również zakazu służby Żydów niemieckiej armii podejmowanie przez nich posad nauczycieli profesorów kierowników państwowych członków zarządów banków instytucji kontroli. Feder wysunął żądanie przeprowadzenia zmian w systemie prawa wyborczego poprzez zniesienie demoralizujących form walki wyborczej. O władzy nie powinno bowiem zdaniem Rosenberga Hitlera i innych ideologów NSDAP decydować przypadkowe wyniki wyborów i wola większości stanowiącej jedynie rezultat walki politycznej prowadzonej w celu zdobycia władzy. krytycznej oceny funkcjonowania systemu wyborczego wynika zawarty w 20 punkcie programu NSDAP postulat zastąpienia nieudolnego Reichstagu przez centralne parlament polityczny. Na podstawie różnych deklaracji nazistowskich można jednak wysnuć wniosek , że Narodowym socjalistą odpowiadała jedynie forma rządów autorytarnych. postulat stworzenia centralnego parlamentu politycznego miał zatem głównie znaczenie propagandowe w nagonce przeciwko organom władzy Republiki weimarskiej. Według Hitlera tylko władza oparta na bezwzględnym posłuszeństwie członków podległej zbiorowości stanowiła gwarancję realizacji interesów ogólnonarodowych ponoć grupowych. Program nstp nie zawierał żadnych konkretnych propozycji rozwiązania problemu otwartej kwestii formy państwa która zapewniłaby należytą ochronę materialnych i duchowych wartości volku. Wiemy, że Hitler nie był zwolennikiem monarchii w klasycznej formie , ale uważał ten ustrój za bardziej stabilny od rządów parlamentarnej większości. tylko silna władza posługująca się w razie potrzeby nawet przemocą i terrorem wobec swoich prawdziwych czy tylko domniemanych przeciwników budziła w przywódcę NSDAP respekt i zasługiwała według niego na uznanie

w odniesieniu do ustroju monarchicznego ideologowie nazistowscy formułowali zarzut nadmiernej troski władzy o interesy dynastyczne które miały panującym przesłaniać dobro narodu. brak wyraźnie sprecyzowanego stanowiska NSDAP wobec formy ustroju politycznego Rzeszy świadczyło o umyślnej taktyce twórców programu. jego autorzy nie zamierzali zrazić do Narodowego socjalizmu ani sympatyków monarchii ani też zwolenników rządów republikańskich którzy wywodzili się z prawicowo nacjonalistycznych odłamów społeczeństwa.

ważniejsze od formy państwa dla ideologów NSDAP było sformułowanie jego zadań zgodnie z koncepcją Hitlera i Rosenberga państwo powinno stanowić jedynie środek do celu, który wyrażał się w zachowaniu wartości rasowych i odrodzeniu wielkości Rzeszy. Bez istnienia silnego państwa nie byłoby możliwe urzeczywistnienie dążeń do aspiracji volku. Służące interesom wspólnoty narodowe państwo powinno przybrać formę państwa totalnego.

4. ZASADA PRYMATU DOBRA OGÓŁU Największe liczba postulatów programu dotyczyła spraw socjalnych i ekonomicznych Jeden z punktów mówił o równości praw i obowiązków wobec wszystkich obywateli państwa. kolejne stanowił, że działalność jednostek nie może wykraczać przeciwko interesom ogółu , lecz musi mieścić się w jego ramach i wszystkim przynosić pożytek– zasada dobra ogółu przed dobrem osobistym, kolejne ingerowały wolność tworzenia, Inny, że osoby działające na szkodę interesów ogólnonarodowych przestępcy i lichwiarze powinni być bez względu na wyznanie i rasę karani śmiercią. Punkt 9 mówił o równości praw i obowiązków wobec wszystkich obywateli państwa. był to odpowiednik artykułu 109 konstytucji weimarskiej jednak jej postanowienia sięgały wzorców liberalno-demokratycznych fil postulaty partii wynikały ze światopoglądu nacjonalistycznego. Społeczne hasło programu NSDAP opierały się na zasadzie dobro ogółu przed dobrem osobistym. Tak więc w pkt 10 mówił o tym, że działalność jednostek nie może wykraczać przeciwko interesom ogółu , lecz musi mieścić się w jego ramach i wszystkim przynosić pożytek. 23:00 mówił o tym, że nie toleruje się czasopism literatury i sztuki wywierających zgubny wpływ na nasze życie narodowe. o 24 stwierdził. że partia narodowo socjalistyczna stoi na stanowisku pozytywnego chrześcijaństwa, czyli Akceptuję te elementy wiary, które nie pozostają w sprzeczności z nazistowską filozofią siły i walki o byt, Czyli że NSDAP powinno zwalczać ducha żydowsko materialistycznego. 18:00 mówił o tym, że osoby działające na szkodę interesów ogólnonarodowych przestępcy lichwiarze powinny być bez względu na wyznanie i rasa karane śmiercią. hasło prymatu dobra ogółu nad dobrem jednostek mogły zostać odczytane przez członków NSDAP jako zapowiedź przywrócenia w Niemczech naruszonego po pierwszej wojnie światowej ładu społecznego i praworządności.

jeśli chodzi o relacje nazistów z prawem, nie została stworzona narodowo socjalistyczna teoria prawa, ale nie sposób się nie doszukiwać koncepcji prawa we wskazówkach zawartych w NSDAP na przykład dotyczących uregulowania kwestii obywatelstwa. kierownictwo NSDAP nie doceniało jednak znaczenia prawa w procesie przebudowy stosunków społecznych a kładło nacisk na przeobrażenia polityczno-ustrojowa prawo bowiem kojarzyło się ideologom nazistowskim z skostniałym i formami działania legalnymi metodami walki o władze, które były sprzeczne z rewolucyjnymi założeniami doktryny NSDAP. Celem prawa powinno być natomiast oprócz ochrony czystości rasy ugruntowania germańskiej świadomości i poczucia niemieckiej wspólnoty narodowej. Autorzy programu NSDAP domagali się w jednym z punktów zastąpienia prawa rzymskiego przez powszechne prawo niemieckie.

w odróżnieniu od prawa rzymskiego źródła prawa germańskiego miały tkwić w poczuciu honoru i godności, które rów...