Projektowanie urbanistyczne PDF

Preview

Summary

Download Projektowanie urbanistyczne PDF

Description

Urbanistyka jest dziedziną wiedzy o mieście i jego budowie, przekształceniach oraz oddziaływaniu na region. Planowanie przestrzenne rozumiane jest jako bardziej ogólne pojęcie, obejmujące nie tylko miasto. System planowania przestrzennego to przyjęty porządek działania i prawa dla osiągnięcia szeroko pojętego rozwoju społeczno-gospodarczego w celu poprawy jakości życia społeczności. Kryteriami osiągnięcia celu są założenia zrównoważonego rozwoju. Projektowanie urbanistyczne część procesu planistycznego kształtująca trzeci wymiar miasta, biorąca pod uwagę wizualne i nie wizualne cechy każdego obszaru, dotycząca także problemów nowej zabudowy. Ildefonso Creda Suner – jako pierwszy użył słowa urbanistyka (Barcelona) Inwestycje typu BROWNFIELD – tereny zdegradowane, wymagające dużych nakładów inwestycyjnych ale mające bardzo dobrą lokalizację w miastach. Inwestycje typu GREENFIELD – tereny zielone położone poza miastem, niskie ceny i tania realizacja inwestycji. Dwie różne tradycje podejścia do projektowania urbanistycznego: -wzrokowo-artystyczne (poczucie estetyki i harmonii); -użytkowania społecznego (jak się w przestrzeni odnajduje człowiek); Kevin Lynch „Obraz miasta” Jane Jacobs „Śmierć miast amerykańskich” Miasto od „Zewnątrz”: -zdefiniowany geograficznie region jako podstawowa jednostka ekonomiczna; -policentryczny rozwój regionu, z publicznym transportem podtrzymującym go; -zwarte zespoły nowej zabudowy o zdefiniowanych centrach i granicach; -rozwój w granicach obszarów zurbanizowanych; -podtrzymywanie relacji miasta z naturalnym krajobrazem i obszarami rolniczymi; Miasto od „wewnątrz”: -fizyczne zdefiniowanie ulic, placów i innych przestrzeni publicznych; -powraca sowo „piękno”, w planach lokalnych i w kompozycji elementów urbanistycznych; -architektura wynika z miejskiego kontekstu; -rewitalizacja, renowacja, powtórne użycie etc.: -koegzystencja pieszy / samochód; -demokracja i bezpieczeństwo widoczne w przestrzeni publicznej; Poszczególne etapy pracy w planowaniu: -inwentaryzacja i analiza stanu istniejącego; -ograniczenia; -kwestie sporne i błędne inwestycje; -cele planowania i projekty; -wyniki planowania; -plany; -koncepcje, projekty, strategie; Jak projektować miasto? -idea polityczna; -wizja projektowa; -model urbanistyczny; -stan istniejący; -konieczność i trendy projektowe; W systematyce przyjętej w UE urbaniści zajmują się głównie następującymi rodzajami planów: -planem obejmującym całą powierzchnię gminy, miasta (skala 1:10 000); -planem szczegółowym (skala 1:1000 – 1:5000); -planem nieformalnym (skala 1:5000 – 1:500); Do zadań urbanistów należy również pomoc we wdrożeniu planów. Wykonywanie zawodu urbanisty polega na projektowaniu zagospodarowania przestrzeni w skali regionalnej i lokalnej, zgodnie z wymaganiami ładu przestrzennego, ochrony własności architektonicznych i krajobrazowych, z wymaganiami ochrony środowiska, racjonalności struktur

osadniczych i sieci infrastruktury oraz na edukacji w tym zakresie. Eksurbanizacja – niekontrolowane „rozlewanie” się miast Elementy kompozycji urbanistycznej Zespół urbanistyczny – zespół budynków tworzących jedną całość kompozycyjną z otaczającą je przestrzenią wolną. Przestrzenne założenie miejskie lub wiejskie, zawierające zespoły budowlane, pojedyncze budynki i formy zaprojektowanej zieleni, rozmieszczone w układzie historycznych podziałów własnościowych i funkcjonalnych. Kompozycja urbanistyczna jako czynnik podejmowania decyzji przestrzennych. Świadomy proces organizowania przestrzeni zespołu urbanistycznego, poszukujący rozwiązania najlepszego pod względem użytkowym, społeczno-gospogarczym i planistycznym. Elementy kompozycji urbanistycznej to budynki, ulice, przestrzenie publiczne, tereny zielone. Kompozycja urbanistyczna może być: -osiowa; -swobodna; -wieloplanowa; Rodzaje wnętrz: -architektoniczne; -krajobrazowe; -urbanistyczne; Wnętrza możemy porównać do pokoju ponieważ składa się z następujących elementów: -sufit (niebo); -ściana (budynki); -podłoga (droga/trawa); -meble (drzewa); Rodzaje wnętrz urbanistycznych wg Kazimierza Wejchera: -proste – podstawowa komórka przestrzenna, występuje w formie zwartej np. wnętrza architektoniczne, krajobrazowe; -sprzężone – im szersze stają się otwarcia występujące we wnętrzu prostym, tym bardziej zaczyna się ono łączyć z wnętrzami sąsiadującymi – powstają wnętrza sprzężone ściśle wiążące się w pewien zespół; Kąt środkowy wnętrza urbanistycznego: -wnętrza rozległe (ok.10 stopni); -wnętrza proporcjonalne (ok. 25-45 stopni); -wnętrza przytłaczające (ok. 60 stopni); Elementy struktury przestrzennej wg Kevina Lyncha: -drogi (szeroka i tłoczna ulica – dobra ulica); -węzły (place, węzły komunikacyjne); -punkty orientacyjne; -krawędzie (funkcje odseparowywania np. droga i rzeka); -rejony (różniące się zabudową, funkcją, mieszkańcami – grupa etniczna); Elementy struktury urbanistycznej wg Kazimierza Wejchera: -elementy krystalizujące plan miasta – komponenty stanowiące główne znamiona miasta, czytelne i łatwe do zapamiętania; -drogi i ulice – zapamiętywane tym łatwiej im więcej mają cech indywidualnych, im większe znaczenie dla kształtowania się życia społecznego; -rejony – odróżniają dany element od innych; -linie i pasma graniczne – struktury linearne, wyraźne ograniczenie przestrzeni lub przerwy między poszczególnymi rejonami, dzielnicami, zespołami zabudowy; -dominanty – wyróżniają się pewnymi cechami z otoczenia i dzięki temu stanowią punkt orientacyjny w przestrzeni; -wybitne elementy krajobrazu – zarysowują się w pamięci obserwatora jako wizytówka otoczenia miasta, jako nieodłączna część wielu obrazów ulic czy rejonów miasta; -punkty węzłowe – powstają w miejscach zetknięcia się elementów przestrzennych o różnorodnych funkcjach;

-znaki szczególne – pomniki, elementy rzeźbiarskie nie zasługujące na zaliczenie do dominant; różnorodne unikalne detale, niewielkie formy architektoniczne; Kolor w przestrzeni miejskiej Pasteloza – zjawisko nieodpowiedniego doboru kolorów Funkcje koloru w przestrzeni: -Kamuflaż; -funkcja informacyjna (kolory w szpitalu na Borowskiej, Harbour Esplanade - Melbourne); -funkcja symboliczna; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest to przestrzenne prawo. Wpływa on na kształtowanie przestrzeni i środowiska życia. Składa się z części opisowej i graficznej. Każdy ma prawo dostępu do MPZP. Każdy może składać wnioski do zmian w MZPZ. Plan miejscowy jest aktem prawa miejscowego. Plan miejscowy tworzy się by chronić i odpowiednio kształtować nasze otoczenie. Daje możliwość wglądu w to co będzie działo się w przestrzeni. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego -opracowanie obowiązkowe; -nie stanowi podstawy decyzji administracyjnych; -obejmuje całą gminę w granicach administracyjnych; Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego -opracowanie nieobowiązkowe; -stanowi podstawę decyzji jako prawo lokalne; -obejmuje obszar według uznania; Jak powstaje MPZP: -podjęcie uchwały o przystąpieniu do sporządzenia planu; -ogłoszenie informacji o podjęciu uchwały; -przygotowanie projektu planu w oparciu o wiążące go ustalenia Studium oraz ustawowe uzgodnienia oraz wnioski oraz ominie; -wyłożenie projektu planu do publicznego wglądu; -dyskusja publiczna; -rozpatrzenie uwag i wprowadzenie zmian; -zatwierdzenie planu przez Radę; -przekazanie planu Wojewodzie i publikacja w Dzienniku Urzędowym Województwa; -wejście planu w życie; Typy treści jakie mogą znaleźć się w planie: -zakazy; -nakazy; -dopuszczenia; Jak ocenić miejscowy plan? -zdolność do koordynacji; -czytelność; -operacyjność; Plan miejscowy – Szablon dokumentu Uchwała składa się z pięciu podstawowych części: -Metryka działań i preambuła; -Przepisy ogólne (Rozdział 1); -Ustalenia dla całego obszaru objętego planem (Rozdział 2); -Ustalenie dla terenów (Rozdział 3); -Ustalenia końcowe (Rozdział 4); Podstawą redakcyjną są paragrafy, które dzieli się na ustępy, ustępy na punkty, punkty na litery, litery na tiret. Wysokość zabudowy powinna nawiązywać do zabudowy sąsiedniej. XXX Dopuszcza się wysokość budynków od 6 do 10 metrów. Linie zabudowy w planach: -Nieprzekraczalna (max nieprzekraczalna puste trójkąty);

- Obowiązująca (nakazana lub obligatoryjna pełne trójkąty) Jakie części budynków mogą przekraczać nieprzekraczalna linie zabudowy? Liczba elementów według opinii urbanistów Większość za: -El poniżej poziomu terenu; -Balkony -Loggie -Wykuszew -Gzymsy -Okapy -Opaski okien Max intensywność zabudowy Kształtowanie przestrzeni publicznej Przestrzeń publiczna - każde miejsce, które jest powszechnie dostępne, każdy może się w niej znaleźć, zaspokaja potrzeby mieszkańców dotyczące poprawy życia, tworzenie więzi społecznych może być też w rękach prywatnych. Obowiązek wyznaczenia w planie. Project for public spaces Miejsca wspierają gospodarkę miasta, pomagają środowisku, Dostępność i połączenia Komfort i wizerunek Funkcje i działalność Wartość społeczne Dlaczego wieje przestrzeni publicznych się nie udaje? -Brak dobrych miejsc do siedzenia ławkologia (the clue of sitting) -Obsiadanie Citying -Kiepskie wejścia i przestrzenie wizualnie niedostępne -Niefunkcjonalne urządzenia -Ścieżki, które nie prowadzą tam gdzie ludzie chcą chodzić -Puste ściany lub martwe strefy na obrzeżach miejsca -Opanowanie miejsca przez pojazdy -Nic się nie dzieje -Kryzys przestrzeni publicznej -Nowoczesna architektura -Przestrzenie przekształcające człowieka w konsumenta -Osiedla zamknięte -Degradacja przestrzeni publicznej jako wynik panującej kultury strachu Bezpieczeństwo -Obronność jako pierwotna cecha miasta. Musi istnieć wyraźna granica między tym co prywatne a publiczne. Mieszkańcy muszą mieć kontrolę na przestrzenią , w której obcują i wszystko zwrócone do ulicy. Chodnik musi być ciągłym ruchu, musi się coś dziać. Osiedla grodzone: -dla komfortu; -dla zysku; -brak przestrzeni publicznych; -brak więzi sąsiedzkich; -nie powinniśmy grodzić osiedli; Co zamisat grodzenia? -unikanie dróg przelotowych przez osiedla; -drogi zawiłe (bez możliwości rozpędzenia), ślepe; - brak ganków zabudowanych; -ograniczenie przestrzeni zieleniom; -robić imprezki integracyjne; CPTED – ma kreować przestrzeń jaką tą bezpieczną, i ograniczać przestępczość przez

kształtowanie przestrzeni. Podstawowe obszary koncepcji CPTED: -wyodrębnienie terenu (wzmocnienie poczucia własności, przynależności do zamieszkiwanego terenu); -naturalna obserwacja (zmniejszenie poczucia anonimowości, wzmocnienie poczucia własności, przynależność do zamieszkiwanego terenu); -kontrola dostępu (wzmocnienie poczucia troski o swoją przestrzeń, likwidacja dodatkowych dróg ucieczki, wzbudzenie poczucia bycia obserwatorem); -zarządzania i konserwacja/wygląd (likwidacja poczucia anonimowości, zwiększenie poczucia bezpieczeństwa uprawnionych użytkowników, tworzenie więzi społecznych); Jednostka sąsiedzka – model jednostki mieszkaniowej integrujący wyodrębnioną grupę społeczną przez zespół podstawowych usług (oświaty, kultury, handlu i wypoczynku). Clarence Arthur Perry (1872 – 1944) Osiedla tworzone w ten sposób sprzyjały rozlewaniu się miast. Sprzyjanie segregacji. Koncepcje osiedlowe: -model modernistyczny (widoczny podział funkcji, bardzo wysokie budynki w otoczeniu zieleni, rozbudowana komunikacja drogowa): - - Grands Ensembles, Paryż; -model postmodernistyczny (nawiązuje do tradycyjnego europejskiego miasta, miejsca publiczne, bardziej zwarta zabudowa, wnętrza urbanistyczne); -miasto socjalistyczne, koncepcja społecznej organizacji bytu (osiedla dla konkretnej liczby osób, projektowanie z rozmachem, plac centralny, reprezentacyjna szeroka droga, odseparowanie od miejsc pracy, brak kościołów, monotonna architektura, na mieszkania stać każdego, niskie czynsze, nie przejmowano się stanem zabudowy); -model współczesny (krytyka modelu modernistycznego, przede wszystkim spójność, ograniczenie ruchu samochodowego na rzecz innego rodzaju transportu); Współczesne nurty w teorii urbanistyki: -zwarte miasto (ma zapobiec rozlewaniu się miast,); -nowy urbanizm (koncepcja popularna w USA, osiedla zazwyczaj wzdłuż wybrzeża); Nie taki nowy Nowy Urbanizm kieruje się kilkoma podstawowymi zasadami: -dostępność w zasięgu ruchu pieszego; -ciągi komunikacyjne; -mieszana funkcjonalność z różnorodnością budynków; -szeroka gama budynków mieszkalnych; -wysokiej jakości architektura i design miejski; -tradycyjna struktura dzielnicy; -dogęszczenie; -małe formy transportu; -zrównoważony rozwój; -samozarządzanie; Nadrzędne zasady zagospodarowania terenu: -zwarta zabudowa, dobre powiązania przestrzennie i komunikacyjnie ze strukturą miasta; -wykorzystywanie komunikacji publicznej i indywidualnej rowerowej jako podstawowej -prymat ruchu pieszego nad kołowym, przyjazne i atrakcyjne ulice oraz przestrzenie wspólne; -zróżnicowana funkcjonalnie struktura zabudowy; -mieszanie mieszkań o zróżnicowanym standardzie, wielkości, typie oraz sposobie zasiedlenia dla osiągnięcia niejednorodnych społecznie społeczności; -użycie energooszczędnych rozwiązań w skalach urbanistycznej i architektonicznej; Frank Lloyd Wright (1867 – 1959) Zdegustowany miastami amerykańskimi. Broadacre City -walić auto, patrz jaki mam helikopter; -kolej fujka bo tory;

-utopia style; -pasuje do amerykańskiego myślenia o wolności; -makieta is my love; -Droga – to budowla wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiąca całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchudrogowego, zlokalizowana w pasie drogowym -Droga publiczna – to droga zaliczona do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem -Droga wewnętrzna – to drogi, parkingi oraz place przeznaczone do ruchu pojazdów, nie zaliczone do żadnej z kategorii dróg publicznych -Klasy dróg publicznych Kasa drogi określa zbiór wymagań technicznych i użytkowych. Klasy dróg publicznych: -autostrady (A); -drogi ekspresowe (S); -drogi główne ruchu przyśpieszonego (GP); -drogi główne (G); -drogi zbiorcze (Z); -drogi lokalne (L); -drogi dojazdowe (D); Kategorie dróg publicznych Kategorie dróg wynika z ich funkcji w sieci drogowej: -drogi krajowe: -drogi wojewódzkie; -drogi powiatowe; -drogi gminne; Ulica to droga na terenie zabudowy lub przeznaczonym do zabudowy zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w której ciągu może być zlokalizowane torowisko tramwajowe. Elementy ulicy: -zabudowa; -torowiska tramwajowe; -jezdnia + zatoki postojowe; -ścieżki rowerowe; -chodniki; -pasy zieleni; -mała architektura; Futurama (1939 r.) wizja miasta 1960 r. wg General Motors Comeback Jane Jacobs: -dzielnica musi być wielofunkcyjna, monofunkcyjność to zło; -kluczowym elementem miasta jest ulica; -kwartały ulic powinny być małe; -„Jeśli tworzysz miasto dobre zarówno dla 8-latka i 80-latka to będzie to miasto dobre dla wszystkich”; Kryzys śródmiejskiej ulicy Cechy korytarza transportowego (a nie ulicy): -nie bawią się dzieci; -częste wypadki; -hałas; -szerokie pasy drogowe; -samochody zajmują miejsca przeznaczone dla pieszych; -mieszkańcy nie przechadzają się; -sklepy nie są zatłoczone; -wąskie chodniki;

-sąsiedzi się nie znają; -ludzie przechodzą, ale się nie zatrzymują;

Amman Tworzenie dedykowanych przestrzeni dla pieszych. Rozwój bezpiecznej sieci dróg rowerowych. Zapewnienie bezpiecznego dostępu do transportu. Analizowanie danych aby zlokalizować miejsca wypadków. Strefy ruchu uspokojonego Zasady urządzania i zagospodarowania ulic tego typu: -ulica powinna być tak zaprojektowana tak aby mogła przejmować tylko ruch kołowy, który ma swój cel na tej ulicy; -nie ma fizycznych granic rozdziału między różnymi rodzajami ruchu; -wjazdy i wyjazdy z tych ulic powinny przez ich urządzenie, wskazywać kierowcy że znajduje się w miejscu o innych zasadach ruchu; -wystarczająca liczba miejsc parkingowych; -dobre oświetlenie ulicy; -należy uniemożliwić przejazd i parkowanie pojazdów w odległości 0,6 – 0,7 m od budynku; -prędkość samochodów ograniczona do 12 – 15 km/h przy pomocy znaków drogowych i celowo wprowadzonych naturalnych przeszkód; Sposoby uspokojenia ruchu: -ronda; -progi i pasy zwalniające; -skrzyżowania z wyniesioną powierzchnią; -wyspy „kanalizujące” ruch, azyle dla pieszych; -esowanie pasów ruchu, szykany; -Woonerf (hol. Ulica do mieszkania); Przedept Parklet Taktyczny urbanizm Ulice przekazane mieszkańcom Z krzesłem na ulicę Dworce i tereny kolejowe Greenbelt (co to + cele) Funkcje Greenbelt:

- żywicielska, strukturotwórcza, rekreacyjna, ekologiczna, środowiskotwórcza, krajobrazowa Znaczenie miejskich odcinków dolin rzecznych: Miejskie odcinki dolin rzecznych stanowią integralną część: - struktury przestrzennej miasta i jego nadwodnej „elewacji”; - systemu miejskich przestrzeni publicznych, które powinny być atrakcyjne i powszechnie dostępne; - systemu komunikacji i struktury zagospodarowania rekreacyjnego i turystycznego (drogi wodne i szlaki turystyczne); - biologiczne czynnych obszarów zieleni miejskiej i dolinnych korytarzy ekologicznych; - układów hydrograficznych i systemów ochrony przeciwpowodziowej uwarunkowanych sytuacją całej zlewni, w tym silnie uszczelnionych zlewni miejskich, z których odprowadzane są do cieków wody opadowe; Degradacja cieków wodnych: - znaczne obniżenie gospodarczego znaczenia śródlądowych dróg wodnych i dróg płynących; - potrzeba pozyskiwania nowych terenów inwestycyjnych, błędne decyzje planistyczne; - zły stan jakości wody, odprowadzanie niewystarczająco oczyszczonych ścieków; - zniszczenie środowiska przyrodniczego dolin rzecznych w miastach; - brak zdolności do samooczyszczania się wody na skutek regulacji i kanalizacji ścieków; - niska świadomość ekologiczna mieszkańców; - brak tożsamości dolin rzecznych; Powodzie miejskie ? związane z infrastrukturą miejską Szybkie powodzie ? nagłe, intensywne i gwałtowne deszcze Wodne place/Place przeciwpowodziowe Waterfront Miasto nadrzeczne – frontem do rzeki Semiurbanizacja Krajobraz wiejski: - ścisły związek ze środowiskiem przyrodniczym; - mniejsza skala obiektów budowlanych; - bardziej wyraźne zróżnicowane regionalne wsi; Krajobraz kulturowy Genius Loci – duch miejsca (taki opiekun), używany dużo na ziemi kłodzkiej Wyróżniki wsi Znaczenie wyróżników wsi: - podporządkowanie przestrzeni; - wskazywanie punktów orientacyjnych w przypadku budowlanych jednostek; - identyfikacja miejsca zarówno w skali miejscowości, jak również regionu, tworzenie dominant przestrzennych; - rola emocjonalna, wzmacniająca więzi międzyludzkie – miejsca spotkań, elementy krystalizujące plan wsi (odpowiednik elementów krystalizujących plan miasta); - wzbogacanie tożsamości miejsca – znaczenie symboliczne; Wyróżnik wsi: - układy przestrzenne; - zagrody i folwarki; - rzeki stanowiące osie kompozycyjne; - wody powierzchniowe; - place; - pomniki na placach; - place zabaw; - obiekty architektury; - materiały budowlane (budulec) i zdobnictwo; - dachy (kształt i kolorystyka); - mała architektura; - infrastruktura (głównie techniczna);

- zieleń; - wyróżniki antropogeniczne niematerialne;...