Przestepstwa karne art. 190-212 kk PDF

Preview

Summary

Opracowanie przestępstw z kodeksu karnego....

Description

Art. 190 KK GROŹBA KARALNA

Przedmiot ochrony Przedmiotem ochrony jest wolność człowieka przed obawą popełnienia przestępstwa (zbrodni lub występku) na jego szkodę, bądź osoby mu najbliższej. Poczucie bezpieczeństwa jednostki, czyli wolność w sferze psychicznej od strachu, zastraszania, obawy przed popełnieniem przestępstwa. Istotne jest, że przestępstwo z art. 190 §1 to przestępstwo przeciwko wolności, a nie przeciwko dobru, które zostałoby naruszone, gdyby przestępstwo będące treścią groźby zostało spełnione. Strona przedmiotowa Treścią przestępstwa z art.190 kk jest zapowiedź popełnienia przestępstwa na szkodę zagrożonego lub osoby mu najbliższej. Sprawca musi grozić popełnieniem przestępstwa, a nie wykroczenia lub naruszeniem przepisów z prawa cywilnego czy z innej dziedziny prawa. Termin groźba karalna trzeba odróżnić od takich pojęć jak pogróżka, ostrzeżenie, groźba dla żartu i groźba bezprawna. -pogróżka ma miejsce, gdy zapowiedź spowodowania uszkodzenia jest tak niejasna, i ogólnikowa, że nie można ustalić czy mamy do czynienia z przestępstwem i na czyją szkodę ma zostać popełnione, -ostrzeżenie różni się od groźby pod względem strony podmiotowej czynu zabronionego, chodzi tutaj o zamiar, który ma na celu uchronienie danej osoby przed grożącym jej niebezpieczeństwem, a zarazem wzbudzenia w niej obawy, -groźba dla żartu, to groźba ze względu na treść, formę, oraz okoliczności jej wyrażania nie wzbudza obawy, że zostanie wyrażona. Przekazanie groźby dla żartu w taki sposób, że wywoła u adresata obawę, iż zostanie spełniona, powoduje przekroczenie granic karalności i skutkuje zmianą żartu w groźbę karalną, -groźba bezprawna- to zarówno groźba, którą przedstawia art. 190 kk, oraz groźba spowodowania postępowania karnego lub rozgłoszenia wiadomości naruszającej czci zagrożonego lub jego osoby najbliższej. Istotnym czynnikiem bytu tego przestępstwa, jest fakt, że groźba popełnienia przestępstwa, a obawa zagrożonego, że groźba popełnienia przestępstwa zostanie spełniona muszą wystąpić łącznie. Obawa zagrożonego powinna być uzasadniona. Przedmiotem czynności wykonawczej przestępstwa z art 190 kk jest osoba, do której skierowano groźbę lub osoba jej najbliższa. Termin osoby najbliższej wyjaśnia nam art. 115 § 1, z którego wiemy, że osobą najbliższą jest małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu. Sposób wyrażania groźby karalnej nie jest sztywno określony, może być wyrażona słowami, gestem, mimiką twarzy, za pomocą pisma, rysunku itp. Sprawca może również posłużyć się przedmiotami, takimi jak np. nóż. Forma groźby ma istotne znaczenie gdyż wpływa na wrażenia, intensywność przeżywanego strachu przez osobę zagrożoną. Groźba karalna jest przestępstwem o charakterze materialnym. Skutek to wzbudzenie u adresata groźby uzasadnionej obawy, że zostanie ona spełniona.

Podmiot

Przestępstwo z artykułu 190 kk ze względu na podmiot jest przestępstwem powszechnym, ogólnosprawczym. Jego sprawcą może być każda osoba, która jest zdolna do ponoszenia odpowiedzialności karnej. Strona podmiotowa Strona podmiotowa przestępstwa z art.190 kk polega na umyślnym działaniu. Regułą jest występowanie zamiaru bezpośredniego, który polega na wywołaniu obawy u zagrożonego, w sposób świadomy i zaplanowany. Nie można jednak do końca wykluczyć popełnienia tego przestępstwa z zamiarem ewentualnym, np. groźba dla żartu. W tej sytuacji sprawca przewiduje i godzi się na to. Zagrożenie karą i środkami karnymi Przestępstwo z art. 190 §1 kk jest zagrożone grzywną, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Tryb ścigania Przestępstwo te ścigane jest zarówno z urzędu jak i na wniosek pokrzywdzonego. Ciężar gatunkowy Przestępstwo z art. 190 kk jest występkiem. Art.152 PRZERWANIE CIĄŻY ZA ZGODĄ KOBIETY Ciąża-stan organizmu kobiety od momentu zapłodnienia do porodu Przerwanie ciąży-oznacza przedwczesne poronieniem wydalenie płodu. Może ono nastąpić samoistnie, z przyczyn naturalnie bądź na skutek ingerencji człowieka (wyłyżeczkowanie jamy macicy). PODMIOT Przestępstwo ze względu na podmiot jest przestępstwem powszechnym. Może je popełnić każda osoba fizyczna zdolna do ponoszenia odpowiedzialności karnej, tzn. osiągnęła odpowiedni wiek i była poczytalna w czasie popełnienia czynu. Wyjątek: podmiotem nie może być kobieta, która dopuszcza się przerwania własnej ciąży lub udziela zgody albo nakłania do tego inną osobę. PRZEDMIOT OCHRONY/ZAMACHU Rodzajowy- życie i zdrowie Indywidualny- życie dziecka poczętego w całej fazie prenatalnego rozwoju, a więc od chwili poczęcia do chwili rozpoczęcia akcji porodowej(wystąpienie skurczów macicy dających postęp porodu, a w przypadku zabiegu cesarskiego cięcia- do podjęcia czynności zmierzających do przeprowadzenia tego zabiegu) Przedmiotem czynności wykonawczej jest dziecko w prenatalnej fazie rozwoju, przy czy §1 odnosi się do dziecka niezdolnego do życia poza organizmem matki, a §3 dotyczy dziecka, którego stopień rozwoju umożliwia realizację procesów życiowych niezależnie od organizmu matki. STRONA PODMIOTOWA Przestępstwo umyślne z zamiarem bezpośrednim lub ewentualnym. TRYB ŚCIGANIA- publicznoskargowy z urzędu

WYSTĘPEK STRONA PRZEDMIOTOWA Przestępstwo polega na: •

•

•

Przerwaniu ciąży za zgodą kobiety z naruszeniem przepisów ustawy-§1-typ podstawowy (dowolny sposób, np. podanie odpowiedniego środka wczesnoporonnego, wykonanie zabiegu przerwania ciąży) Udzieleniu kobiecie ciężarnej pomocy w przerwaniu ciąży z naruszeniem przepisów ustawy lub nakłanianiu kobiety ciężarnej do przerwania ciąży- §2- typ podstawowy. Pomoc może polegać, np. na dostarczeniu narzędzi, udostepnienie gabinetu lekarskiego, udzielanie rad, informacji, które ułatwiają przeprowadzenie takiego zabiegu, pokrycie kosztów jego przeprowadzenia. W doktrynie panuje także pogląd, że znamiona te realizuje organizowanie, tzw. turystyki aborcyjnej. Na ogólnych zasadach konstrukcji strony podmiotowej nie sprawczych form realizacji czynu zabronionego, tzn art.18 § 2 i 3, odpowiedzialność za podżeganie i pomocnictwo poniesie ten, kto nakłania lub udziela pomocy sprawcy czynu. Przerwaniu ciąży za zgodą kobiety z naruszeniem przepisów ustawy lub udzieleniu kobiecie ciężarnej pomocy w przerwaniu ciąży z naruszeniem przepisów ustawy lub nakłanianiu kobiety ciężarnej do przerwania ciąży, gdy dziecko poczęte osiągnęło zdolność do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej- §3- typ kwalifikowany czyny określonego w §1 i §2. Zdolność tę należy określać in concreto, stosownie do możliwości utrzymaniu przy życiu dzieci urodzonych przed upływem normalnego okresu ciąży, związanym z rozwojem współczesnej medycyny, a przede wszystkim technik inkubacyjnych. Za wskazówkę może służyć ustalenie Światowej Organizacji Zdrowia, że jest to płód mający co najmniej 22 tygodnie lub ważący co najmniej 500g.

Do znamion tego przestępstwa należy zgoda kobiety na przerwanie ciąży. Przestępstwo z §2 ma charakter formalny, do jego znamion nie należy skutek w postaci przerwania ciąży, zaś przestępstwo z §1 jest przestępstwami materialnym (skutkowym)- skutkiem jest przerwanie ciąży, śmierć dziecka poczętego, nie ma znaczenia czy śmierć dziecka nastąpiła w organizmie matki czy poza nim. Może być to zarówno fizyczne oddziaływanie na organizm kobiety, jak również podanie jej poronnych środków farmakologicznych. Przestępstwo może być popełnione z działania, a także przez zaniechanie (np. lekarz lub ojciec nie podejmują działań mających zapobiec poronieniu i służących utrzymaniu ciąży zagrożonej). Podjęcia działań zmierzających do przerwania ciąży w chwili czynu nieistniejącej (ciąży rzekomej) należy zakwalifikować jako usiłowanie nieudolne. Nie realizuje znamion przestępstwa z art. 152 przerwanie ciąży obumarłej i związane z tym wyłyżeczkowanie jamy macicy kobiety. Ustawa z 30.08.1996 o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerwania ciąży Ustawa ta przewiduje kontratyp przerwania ciąży, zgodnie z którym dopuszczalne jest przerwanie ciąży przez lekarza za zgodą kobiety, gdy: 1. Ciąża zagraża życiu lub zdrowiu kobiety ciężarnej 2. Zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czyny zabronionego (nie tylko zgwałcenie, ale i inne czyny zabronione, m.in. kazirodztwo, zmuszanie do uprawiania prostytucji, doprowadzenie do obcowania z osobą bezradną) 3. Badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu.

Okoliczność określoną w punktach 1 i 3 stwierdza inny lekarz niż dokonujący przerwania ciąży, zaś okoliczność określoną w punkcie 2 stwierdza prokurator.

Wymagana jest pisemna zgoda kobiety (jeżeli jest to kobieta małoletnia lub ubezwłasnowolniona całkowicie-zgoda przedstawiciela ustawowego, jeżeli ten nie chce lub nie może wyrazić zgody to w zastępstwie zgodę wyrazić może sąd opiekuńczy). Zabieg powinien być przeprowadzony przez lekarza(posiadający specjalizację pierwszego stopnia lub tytuł specjalisty w zakresie położnictwa i ginekologii) w szpitalu. Dodatkowo ustawa przewiduje ograniczenia czasowe dla przerwania ciąży, tzn. ✓ W przypadku wskazań eugenicznych(ptk.3) aborcja jest możliwa do chwili osiągniecia przez dziecko poczęte zdolności do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej ✓ W przypadku wskazań kryminalnych(ptk.2) jeżeli od początku ciąży nie upłynęło więcej niż 12 tygodni ✓ W przypadku wskazań medycznych(ptk.1) brak ograniczeń czasowych.

Lekarz w oparciu o tzw. klauzule sumienia może odmówić (po spełnieniu określonych przesłanek) przeprowadzenia zabiegu przerwania ciąży. Nie może jednak tego uczynić, gdy odmowa mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia. Przerwanie ciąży zgodnie z przepisami ustawy nie jest karalne. Zagrożenie karą: §1 i 2- sprawca podlega karze pozbawienia wolności do lat 3 §3- sprawca podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8 Ustawa nie przewiduje karalności przestępstw uregulowanych w tym artykule popełnionych w formie przygotowania. Art.279 KK - Kradzież z włamaniem Kradzież z włamaniem jest kwalifikowanym typem przestępstwa kradzieży z art.278 KK, która różni się od niej sposobem popełniania, gdzie dokonanie zaboru wiąże się z przełamaniem istniejącego zabezpieczenia rzeczy ruchomej. Wobec tego, istota tego czynu wiąże się z zamkniętym dostępem do przedmiotu czynu i bez przełamania tej przeszkody, nie jest możliwe dokonanie zaboru rzeczy ruchomej. Jest to przestępstwo złożone, dwuaktowe na które składają się dwie odrębne czynności sprawcze: włamanie czyli wspomniane przełamanie zabezpieczenia oraz dokonanie zaboru rzeczy ruchomej, która była zabezpieczona przed swobodnym dostępem osób nieuprawnionych. Włamanie jest pojęciem bardzo szeroko interpretowanym. Włamaniem jest to nie tylko działanie polegające na pokonaniu zabezpieczenia przez jego uszkodzenie np.: wyłamanie drzwi, przecięcie kłódki, lecz także pokonanie przeszkody w inny sposób np.: zerwanie plomby, otwarcie zamka podrobionym kluczem, otwarcie kasy przez zastosowanie skradzionego hasła szyfrowego. Włamanie nie zawsze wiąże się z użyciem siły w celu przełamania istniejącej przeszkody fizycznej, może nastąpić przez dostanie się do zabezpieczonego pomieszczenia bez użycia jakichkolwiek narzędzi lub siły fizycznej. Wystarczy świadomość sprawcy, że zabezpieczenie ma na celu wyłączenie dostępu innych niż uprawnione osoby. Aby nastąpiło włamanie, rzecz będąca przedmiotem wykonawczym kradzieży musi znajdować się w pomieszczeniu. Pojęcie to jest także rozumiane szeroko i obejmuje zarówno budynek lub lokal, jak i schowek, biurko, środek transportu, zbiornik itp. Wymaga się, aby pomieszczenie było zamknięte i zabezpieczone. Problem występuje w ocenie czynu polegającego na włamaniu się do pojazdu stojącego na wolnej przestrzeni i dokonanie zaboru samego pojazdu. Koncepcja kradzieży z włamaniem polega na konieczności przełamania zabezpieczenia w dostępie do zamkniętego pomieszczenia, w której znajduje się przedmiot zaboru. Sam pojazd tych warunków nie spełnia, bo choć jest zamknięty, to jedocześnie to on sam jako całość jest przedmiotem zaboru. Jednak uznano, że zabór pojazdu stojącego na wolnej przestrzeni, który nastąpił po przełamaniu zabezpieczeń uniemożliwiających swobodny dostęp do niego, należy także oceniać jako kradzież z włamaniem.

Kradzież z włamaniem, w przeciwieństwie do kradzieży nie jest czynem przepołowionym. Sprawca odpowiada za przestępstwo niezależnie od wartości skradzionej rzeczy. Przedmiot

ochrony/zamachu:

rodzajowy-

mienie

indywidualny-

mienie,

własność.

Podmiot: przestępstwo powszechne- może popełnić każdy, kto jest zdolny do ponoszenia odpowiedzialności karnej na gruncie kodeksu karnego, czyli ukończone 17 lat i poczytalny w chwili popełnienia czynu. Strona przedmiotowa: Jest to przestępstwo materialne(skutkowe). Czynność sprawcza- polega na zaborze cudzej rzeczy ruchomej w celu przywłaszczenia razem z włamaniem, czyli przełamaniem zabezpieczeń chroniących przedmiot czynności wykonawczej przed kradzieżą, Przez zabór należy rozumieć wyjęcie rzeczy spod władztwa osoby nią władającej(właściciela, posiadacza lub dzierżyciela) i objęcie we własne władanie. Może być popełnione wyłącznie z działania. Przedmiot czynności wykonawczej-cudza rzecz ruchoma. Stronę podmiotową stanowi umyślność z zamiarem bezpośrednim. Sprawca musi działać „w celu” przywłaszczenia przedmiotu zaboru (kierunkowe). Zamiar kradzieży musi powstać przed, a najpóźniej w trakcie realizacji znamienia „włamanie”. Zagrożenie karą: Sprawca, który dopuścił się kradzieży z włamaniem podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10, czyli jest to występek. Tryb ścigania- podlega ściganiu z urzędu, z wyjątkiem jego popełnienia na szkodę osoby najbliższej, gdyż w takim wypadku ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego. Typ uprzywilejowany: -wypadek mniejszej wagi art.283- sprawca podlega karze od 3 miesięcy do 5 lat. Obowiązujący kodeks karny, podobnie jak oba poprzednie, nie zawiera definicji wypadku mniejszej wagi. Nie określa też, jakie elementy powinny przesądzać o zakwalifikowaniu czynu jako wypadek mniejszej wagi. W doktrynie panuje stanowisko, iż wypadek mniejszej wagi ma miejsce wówczas, gdy zostały zrealizowane znamiona przestępstwa typu podstawowego, a ponadto istnieją dodatkowe specyficzne okoliczności uzasadniające konieczność łagodniejszego potraktowania sprawcy czynu . .

Art. 154 KK Śmierć kobiety jako następstwo aborcji Artykuł 154 KK przewiduje przestępstwo polegające na przerwaniu ciąży z naruszeniem przepisów ustawy, czego następstwem jest śmierć kobiety ciężarnej. Przepis określa typy kwalifikowane przestępstwa przerwania ciąży za zgodą kobiety (art.152 KK) oraz przestępstwa wymuszonego przerwania ciąży (art.153 KK) ze względu na następstwo w postaci śmierci kobiety ciężarnej. Przedmiot ochrony/zamachu: Przedmiotem ochrony przestępstw z art. 154 § 1-2 KK jest życie kobiety w ciąży. Strona przedmiotowa: Są to przestępstwa materialne, których skutkiem jest śmierć kobiety. Przedmiotem czynności wykonawczej jest kobieta w ciąży. Do realizacji znamion przestępstw z art. 154 KK nie ma znaczenia to, czy w chwili śmierci kobieta była jeszcze w ciąży czy też śmierć nastąpiła już po jej przerwaniu. Zatem nawet znaczny upływ czasu od chwili przerwania ciąży do chwili śmierci kobiety nie stanowi przeszkody do jej przyjęcia kwalifikacji, jeśli tylko skutek śmiertelny był następstwem przerwania ciąży. Podmiot: Jest to przestępstwo powszechne, więc podmiotem przestępstw określonych w art. 154 § 1-2 KK może być każdy, kto spełnia ogólne warunki odpowiedzialności karnej. Strona podmiotowa: Czyny zabronione określone w tym artykule mogą być popełnione jedynie z winy umyślnej, zarówno w zamiarze bezpośrednim, jak i w zamiarze ewentualnym. Zagrożenie karą i środkami karnymi: Przestępstwo określone w art.154 § 1 KK będące typem kwalifikowanym przestępstw z art. 152 § 1-2KK, jest zagrożone karą pozbawienia wolności od roku do lat 10 (występek). Jeżeli natomiast śmierć kobiety jest następstwem przerwania ciąży za jej zgodą, gdy dziecko poczęte osiągnęło zdolność do samodzielnego życia poza organizmem matki (art. 152 §3 KK), lub przerwania ciąży przy użyciu przemocy albo w inny sposób bez zgody kobiety w ciąży, bądź też doprowadzenia do przerwania ciąży przemocą, groźbą bezprawną lub podstępem- zarówno gdy dziecko osiągnęło zdolność do samodzielnego życia poza organizmem matki(około 22-24 tydzień ciąży), jak i wówczas, gdy znajdowało się we wcześniejszej fazie rozwoju (art.153 § 2 KK)ustawa przewiduje zagrożenie karą pozbawienia wolności od lat 2 do 12 (art. 154 § 2 KK). -Jeżeli sprawca dopuszczając się przestępstw z art. 154 § 1-2 KK nadużył wykonywanego zawodu lub okazał, że dalsze jego wykonywanie zagraża istotnym dobrom chronionym prawem, sąd może orzec zakaz przewidziany w art. 41 § 1 KK- zakaz zajmowanego stanowiska albo wykonywania określonego zawodu. Tryb ścigania: Występki określone w art. 154 §1-2 KK są przestępstwami publicznoskargowymi, ściganymi z urzędu. Art.262 ZNIEWAŻENIE ZWŁOK, PROCHÓW LUB GROBU Polega na znieważaniu zwłok, prochów lub miejsca spoczynku zmarłego PODMIOT Przestępstwo ze względu na podmiot jest przestępstwem powszechnym. Może je popełnić każda osoba fizyczna zdolna do ponoszenia odpowiedzialności karnej, tzn. osiągnęła odpowiedni wiek i była poczytalna w czasie popełnienia czynu. PRZEDMIOT OCHRONY/ZAMACHU Rodzajowy - porządek publiczny Indywidualny - szacunek i cześć dla zwłok, prochów ludzkich i miejsca spoczynku zmarłego STRONA PRZEDMIOTOWA Czynność sprawcza przestępstwa z art. 262 § 1 KK (typ podstawowy) polega na „znieważaniu”. Interpretując to pojęcie odsyła się do art. 216 KK, ale należy rozróżnić że znieważanie z art. 262 § 1 KK nie jest tym samym co znieważanie osoby żyjącej czyli naruszaniem jej godności. Przez

znieważenie na gruncie art. 262 KK należy rozumieć m.in. wyrzucenie ciała zmarłego z trumny, wysypanie prochów z urny, rozkopanie grobu, nieuzasadnione wyjęcia ciała zmarłego z grobowca, niszczenie umieszczonych na grobie płyt, napisów, rzeźb, ozdób, załatwianie czynności fizjologicznych na miejscu spoczynku zmarłego. W art. 262 § 2 KK określono typ kwalifikowany w którym czynność sprawcza polega na „ograbianiu” zwłok, grobu czy innego miejsca spoczynku zmarłego. Ograbiać oznacza to samo co okradać czyli zabierać w celu przywłaszczenia jakiekolwiek przedmioty znajdujące się przy zwłokach i te które znajdują się bezpośrednio w miejscu spoczynku zmarłego np. zabranie ubrania zmarłemu, biżuterii, kradzież rzeźb umieszczonych na grobie czy płyty nagrobkowej. Nie ma znaczenia czyją własnością były skradzione przedmioty. Przedmiotem odziaływania sprawcy przestępstwa są zwłoki, prochy ludzkie lub miejsce spoczynku. Za zwłoki uważa się ciała osób zmarłych i dzieci martwo rodzonych. Wskazuje się ze prochami ludzkimi są pozostałości po skremowaniu zwłok ale również resztki które pozostały po zniszczeniu zwłok w wyniku działania czasu lub innych przyczyn np. spalenia w pożarze. Miejscem spoczynku zmarłego jest nie tylko grób ale każde miejsce w którym umieszczono zwłoki ludzkie przed lub po ich pochowaniu. Za takie miejsce nie można uznać środka transportu, służącego tylko do przewozu zwłok. FORMA CZYNU I ZNAMIONA SKUTKU Przestępstwo z art. 262 KK ma charakter formalny (nie wymaga zaistnienia skutku). W typie podstawowym jak i kwalifikowanym jest przestępstwem z działania . STRONA PODMIOTOWA W obu postaciach przestępstwo z art.262 KK ma charakter umyślny. W doktrynie jest spór co do tego czy przestępstwo z § 1 może zostać dokonane tylko z zamiarem bezpośrednim czy również ewentualnym. (Ze względu na powszechność kultu zmarłych ciężko przyjąć że sprawca nie był świadomy znieważania a jedynie godził się na nie). Natomiast przestępstwo z §2 może zostać dokonane tylko z zamiarem bezpośrednim. ZAGROŻENIE KARĄ Art. 262 §1 KK jest to występek zagrożony karą grzywny lub pozbawienia wolności do lat 2. Art. 262 §2 KK jest to występek zagrożony karą pozbawienia wolności ...