Szkielet osiowy - Lecture notes 1 PDF

Preview

Summary

prof. Kaleczyc...

Description

Szkielet osiowy- czaszka, kręgosłup, kości klatki piersiowej Szkielet obwodowy- kończyny piersiowe i miedniczne KRĘGOSŁUP: ~odcinek szyjny: 7 kręgów/prawie zawsze/ : 1Krąg-atlas- łączy się czaszką (kłykciami potylicznymi czaszki), nie ma trzonu zamiast niego jest łuk dobrzuszny, wyrostki poprzeczne są zmodyfikowane i tworzą skrzydła kręgu szczytowego , nie ma wyraźnych wyrostków stawowych, posiada otwory skrzydłowe oraz otwory kręgowe boczne i guz dobrzuszny. U konia jest jeszcze otwór wyrostka poprzecznego. 2Krąg-obrotowy-jego wyrostek kolczysty tworzy grzebień, posiada tz. Ząb który wchodzi w dół atlasu i umożliwia ruchy głowy w boki.( Im lepiej wykształcony grzebień tym większe mięśnie się do niego przyczepiają) 2-7 kręgi-zwiększają długość swoich trzonów w stronę głowy. 6krąg-posiada blaszki kostne dobrzuszne, posiada wyrostki: żebrowy i poprzeczny. 7Krąg-ma jedną cechę która go wyróżnia- posiada dołki żebrowe doogonowe do zestawienia z pierwszą parą żeber. ~odcinek piersiowy: kręgi mają dużą powierzchnię stawową, posiadają dobrze rozwinięte wyrostki kolczyste, mają dołki żebrowe doogonowe i doczaszkowe, wyrostki suteczkowate i dodatkowe (u mięso żerców) ~odcinek lędźwiowy: bardzo długie wyrostki poprzeczne, głowa i dół kręgu nie są tak dobrze zarysowane. ~odcinek krzyżowy: kręgi zrosły się ze sobą i utworzyły kość krzyżową, zachowane wyrostki kolczyste które zrastają się ze sobą, wyrostki poprzeczne utworzyły skrzydła kości krzyżowej i posiadają one powierzchnie łukowate do zestawienia ze skrzydłem kości biodrowej, wyrostki stawowe doczaszkowe zachowały się a doogonowe zanikły. Posiada otwory dobrzuszne i dogrzbietowe. ~odcinek ogonowy: kręgi bez wyraźnych wyrostków , małe.

LICZBA KRĘGÓW: Zwierze

K.Szyjne K.Piersiowe K.Lędźwiowe K.Krzyżowe

K.Ogonowe

Pies

7

13

7

3

20-23

Bydło

7

13

6

5

18-20

Koń

7

17-19

5-6

5

15-21

Świnia

7

14-15

5-7

4

20-23

PRZYKŁADOWY KRĄG:

SZKIELET KLATKI PIERSIOWEJ Tworzą go kręgi odcinka piersiowego , żebra i mostek. ŻEBRA: ~Prawdziwe-Mostkowe- łączą się bezpośrednio z mostkiem ~Rzekome- łączą się pośrednio z mostkiem poprzez łuk żebrowy ~Wolne- tkwią końcami w mięśniach, nie łączą się z mostkiem Każde żebro ma koniec bliższy i dalszy, na bliższym mamy główkę, guzek i szyjkę. Głowka i guzek mają powierzchnię stawową. Każde żebro ma część kostną i chrzęstną. Tyle samo jest żeber ile kręgów piersiowych np. 13 kręgów piersiowych – 13 par żeber. ILOŚĆ ŻEBER: Zwierze

Ż.Prawdziwe Ż.Rzekome

Mięsożerne

9

4

Koń

8

10

Świnia

7

7-8

Przeżuwacze

8

5

PRZYKŁADOWE ŻEBRO: ~Żebro bydła szerokie, zakrzywiona szyjka, lekko łukowate ~Żebro konia cienkie, krótka szyjka, długie proste ~Żebro świni cieńsze niż bydła, wydłużona prosta szyjka, proste ~Żebro mięsożernych cienkie i łukowate

MOSTEK Mostek tworzą: rękojeść, trzon, wyrostek mieczykowaty. Do rękojeści przymocowuje się pierwsza para żeber. ~U konia wyrostek mieczykowaty zbudowany z chrząstki. ~U drapieżników żebra chrzęstne bardzo haczykowate.

PRZYKŁADOWY MOSTEK:

~mostek konia masywny, bardzo łukowaty, wyrostek mieczykowaty zbudowany z chrząstki ~mostek psa cienki, lekko łukowaty ~mostek bydła cieńszy od końskiego, bardziej płaski, masywna rękojeść ~mostek świni cieńszy niż konia, rękojeść prosta, wyrostek mieczykowaty skierowany dobrzusznie (na dół)

KOŃCZYNA PIERSIOWA Obręcz kończyny piersiowej tworzy tylko łopatka:

~łopatka konia ma mały guz grzebieniowy, duża chrząstka łopatki ~łopatka bydła również mały guz grzebieniowy, duża chrząstka łopatki ~łopatka świni bardzo duży guz grzebieniowy, duża chrząstka łopatki ~łopatka psa, kota brak guza grzebieniowego, chrząstka łopatki bardzo zredukowana Część wolna tworzą ją kość ramienna, promieniowa, łokciowa, kości nadgarstka, kości śródręcza, kości palców.

~kość ramienna- masywna, długa

~kość promieniowa i łokciowa- u przeżuwaczy zrastają się ze sobą, zostają przestrzenie międzykostne bliższa i dalsza. U konia kość łokciowa zachowana tylko na końcu bliższym. U świni i kota/psa kości zachowane na całej długości. ~nadgarstek- składa się z małych kości w 2 szeregach. I rząd bliższy : kość nadgarstka promieniowa, nadgarstka pośrodkowa, nadgarstka łokciowa, nadgarstka dodatkowa. II rząd dalszy : kość nadgarstkowa I , II, II, IV U bydła 5 kości nadgarstka, brak kości nadgarstkowej I a II z III się zrastają. U świni 8 kości nadgarstka. U konia 7-8 kości nadgarstka, czasem brak nadgarstkowej I. ~śródręcze U bydła 1 kość śródręcza ( zrost III i IV kości w jedną) U konia 3 kości śródręcza, kość śródręcza III mocno rozwinięta po bokach 2 kości rysikowe U świni 4 kości śródręcza. U psa/kota 5 kości śródręcza. ~palce Składają się z 3 części : paliczek bliższy, środkowy, dalszy. Dalszy ulega modyfikacji i u świni i u bydła tworzy kość raciczną , a u konia kość kopytową, u kota i psa zaś tworzy kość pazurową. U bydła 2 palce ( III i IV palec) U świni 4 palce (II(krótszy), III, IV, V(krótszy)) U konia 1 palec (III) U psa/kota 5 palcy

KOŃCZYNA MIEDNICZNA

Obręcz kończyny miednicznej tworzy kość miedniczna. Znajduje się w niej panewka do przyłączenia z kością udową Kość miedniczna powstała poprzez zrośnięcie się 3 kości- biodrowej, łonowej i kulszowej. Miednicę tworzą : kość krzyżowa, pierwsze kręgi ogonowe, 2 kości miedniczne Część wolna tworzą ją kość udowa, kość strzałkowa i piszczelowa, rzepka, kości śródstopia i palców. ~kość udowa masywna, długa kość

~kość strzałkowa i piszczelowa- u bydła kość strzałkowa zanika, piszczelowa jest duża i masywna. U świni obydwie kości są zachowane jak również u kota czy psa. U konia częściowo zachowana kość strzałkowa. ~rzepka-trzeszczka- największa trzeszczka w organizmie, spełnia funkcję blokady ruchów nieodpowiednich dla stawów. Przyczepiają się do niej więzadła. ~kości stępu U bydła 5 kości stępu U konia 6 kości U świni 7 kości U psa 7 kości

~kości śródstopia różnią się od kości śródręcza tym że są bardziej okrągłe

U bydła 1 kość (III i IV zrastają się ze sobą) U konia 3 kości (III mocno rozwinięta II i IV słabo rozwinięte) U świni 4 kości (brak I) U psa 5 kości (I-V) ~kości palców U bydła 2 U konia 1 U świni 4 U psa 4 (inaczej niż w kończynie piersiowej!!)...