Samenvattingen van de mannelijke en vrouwelijke voortplantingsorganen....
Biologie kerstexamen: 1. Mannen en vrouwen 1.1. Kwestie van chromosomen en hormonen:
1
1.2. De mannelijke geslachtsorganen:
Teelballen/ testes zaadcelproductie Balzak/ scrotum temp. regelend orgaan ( 1 à 2 ° lager dan lichaamstemp.) Bijbal/ epididymis bewaring van zaadcellen Zaadleider/ vas deferens transport van zaadcellen Weg door zaadleider 3 klieren tegen: Zaadblaasjes Prostaatklier Kliertjes van Cowper Urineleider/ urethra urine + sperma vervoeren door de penis
2
Zaadcelproductie: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Testes Bijbal Zaadleider Zaadblaasjes Prostaat Klieren van Cowper Ejaculatie (zaadlozing)
Testosteron brengt secundaire geslachtskenmerken te weeg
Zwaarder worden v/d stem Gespierd lichaam Bredere schouders Beharing op het aangezicht + geslachtsorganen+ oksels
1.3 De vrouwelijke voorplantingsorganen:
Eierstokken/ ovaria productie van eicellen Eisprong/ ovulatie vrijkomen v/d rijpe eicel Eileiders op de wand zijn trilharen sturen eicel richting de baarmoeder
3
Baarmoeder / uterus holle spier verankerd door ligamenten in het onderlichaam binnenkant: baarmoederslijmvlies baarmoederhals zit een slijmprop bescherming tegen ziektekiemen en zaadcellen (tijdens ovulatie: slijmprop dunner + waterig zaadcellen makkelijker door)
Schaamlippen beschermen opening v/d vagina 2 paar: grote en kleine 4
waar ze samen komen zit de clitoris
Oestrogeen en progesteron brengen secundaire geslachtskenmerken te weeg
Bredere heupen Ontwikkeling v/d borsten Rondere vormen: meer onderhuids vet Beharing onder de oksels + geslachtsorganen
Strijkje om baarmoederhalskanker op te sporen Vaccin: virus HPV
2. Vorming van gameten: Gametogenese = proces van gametenvorming
Zaadcel / eicel
Gameten zijn haploïd Productie zaadcellen begint in pubertijd Productie van eicellen stopt met de menopauze 5
Bouw v/d zaadcel: Kop: kern met erfelijk materiaal Middenstuk: bevat mitochondriën leveren energie voor de voortbewegingen Staart: dient om zaadcel voort te bewegen
Eicel > zaadcel moet 1 dag alleen kunnen overleven
2 soorten hormonen: 1. Geslachtshormonen:
Testosteron Oestrogeen/ progesteron
2. Gonadotropehormonen:
gemaakt in hypofyse
FSH: follikel stimulerend hormoon LH: luteïniserend hormoon
1. Geslachtshormonen: doel: bevorderen v/d ontwikkeling v/d geslachtsorganen + secundaire kenmerken 6
Bij mannen testosteron Bij vrouwen oestrogeen (voor en na de ovulatie) en progesteron (vooral na ovulatie)
Testosteron Man Geproduceerd in testes Bevordert ontwikkeling van teelballen, stimuleert zaadcelvorming, baardgroei en spieren
Oestrogeen Vrouw In eierstokken Bevordert ontwikkeling van vrouwelijke geslachtsorganen, borsten, afzetting van vetweefsel en bereidt baarmoederslijmvlies voor
Progesteron Vrouw In eierstokken Bereidt baarmoederslijmvlies voor
Testosteron en oestrogeen ook gemaakt in bijnieren (klein beetje) mannen en vrouwen hebben dus beide evenwicht tussen beide is van belang
2. Gonadotrope hormonen: worden in hypofyse geproduceerd effect op geslachtsorganen
FSH (follikel stimulerend hormoon)
LH (luteïniserend hormoon)
Man Stimulatie v/d ontwikkeling v/d zaadcellen
Stimulatie v/d cellen in de testes produceren van testosteron
Vrouw Stimulatie van een follikel met de eicel erin + follikelstimulatie tot productie van oestrogeen Zorgt voor de ovulatie + de omzetting v/d lege follikel in geel lichaam produceert dan oestrogeen en progesteron
Hormonaal terugkoppelingsysteem = systeem waarbij 2 hormonen elkaars productie regelen concentratie van beide hormonen schommelt dan rond een bepaalde evenwichtsconstante
7
8...