Wojny punickie PDF

Preview

Summary

wojny punickie...

Description

Kartagina została założona w IX w. p.n.e. przez Fenicjan. Kartagińczycy byli pochodzenia semickiego, ich język i wyznanie różniły się od zwyczajów Rzymian, np. składali ofiary z dzieci, czcili wschodniomedytańskie bóstwa Molocha. To miasto-państwo było społecznością nastawioną głównie na handel, w przeciwieństwie do Rzymian nie interesowało ich głównie podbijanie nowych terenów. Wrogie nastawienie Rzymian do Kartagińczyków łatwo można było zaobserwować w potocznych powiedzeniach, takich jak np. fides Punica (być wiernym jak Kartagińczyk - o ironio). W VIII w. p.n.e. Kartagina rozpoczęła kolonizację zachodniej Sycylii, podczas gdy Grecy robili to samo we wschodniej części wyspy. Dzięki pomocy wojskowej otrzymanej od Pyrrusa Grecy obronili Syrakuzy przed Kartaginą. Zarówno Kartagińczycy, jak i sycylijscy Grecy polegali na wynajmowaniu najemników, takich jak Mamertyni z Kampanii. Pierwsza wojna punicka: Przyczyny: - Podjęcie decyzji o kierunku kolejnego podboju - Sycylia - wojna z Kartaginą czy Galia Cisalpińska wojna z Celtami? Rzymianie kierowali się ciągłą nietolerancją silnych państw sąsiednich, co spowodowało, że zdecydowali się zaatakować Kartaginę - Mamertyni (nazwa oznaczająca synów Marsa) byli najemnikami, którzy dali Rzymianom możliwość interwencji na Sycylii. Zostali sprowadzeni na Sycylię przez Greków, ale Mamertyni zwrócili się przeciwko nim zdobywając Messanę i zaczęli plądrować inne sycylijskie miasta. Hieron, tyran Syrakuz, były dowódca armii Pyrrusa, oblegał Messanę. Ze względu na krytyczną sytuację Mamertyni wezwali na pomoc Rzym i Kartaginę. Kartagińczycy zajęli Messanę, ale wkrótce Rzymianie przeprawili się przez cieśninę i Hieron został zmuszony do podpisania z nimi sojuszu. Przebieg wojny: - Senat rzymski wahał się nad decyzją o udzieleniu pomocy Mamertynom, konsulowie przekazali decyzję zgromadzeniu populus, które zdecydowało na korzyść Mamertynów, mimo że nie istniało realne zagrożenie ewentualną inwazją Kartagińczyków na Półwysep Apeniński. Doprowadziło to do wybuchu pierwszej wojny punickiej w 264 r. p.n.e. - Kartagina miała ogromną przewagę na morzu i wkrótce rzymskie linie zaopatrzenia z Italii zostały odcięte. Rzym szybko zbudował flotę zdolną do desantu morskiego - po prostu dostosował swoją taktykę lądową do warunków bitwy morskiej. Rzymianie walczyli z nimi całą armią, więc wymyślili sposób wchodzenia na pokłady wrogich okrętów i prowadzenia walki wręcz, podobnej do tej, do której byli przyzwyczajeni podczas bitew polowych. - 262 p.n.e. Rzymianie zdobyli Akragas i dokonali rzezi mieszkańców, co spowodowało, że inne sycylijskie miasta zaczęły się zaciekle bronić. - Bitwa morska pod Mylae w 260 r. p.n.e. - pierwsze zwycięstwo morskie Rzymu - 256 p.n.e. Rzymianie wylądowali w Afryce, ale z powodu braku wsparcia ze strony mieszkańców Libii i przegranej decydującej bitwy zrezygnowali z wszelkich działań wojennych w tym regionie. Armią kartagińską dowodził spartański najemnik. W drodze powrotnej flota rzymska natrafiła na burzę morską i większość okrętów zatonęła u południowych wybrzeży Sycylii.

- Na początku lat 40-tych flota rzymska została dwukrotnie pobita, więc musiała ograniczyć się do blokady miast. - Niemniej jednak Rzym rozpoczął nową kampanię przeciwko Kartaginie na Sycylii z nowo zbudowaną flotą i świeżą armią i wygrał bitwę pod Egetami (koło Wysp Egadzkich) 241 p.n.e., która zakończyła pierwszą wojnę punicką. Wynik: Kartagina musiała: - zrezygnować z posiadłości na Sycylii - uwolnić jeńców wojennych - zapłacić kontrybucję - nie była ona duża w opinii wielu Rzymian, którzy uważali ją za nie do przyjęcia Rzym zyskał: - dominującą pozycję na morzu, która pozwoli im odnosić sukcesy w przyszłych wojnach z Kartaginą - prawie całą Sycylię, poza ziemiami należącymi do Syrakuzańczyków Druga wojna punicka Przyczyny: - rywalizacja w Hiszpanii między Kartaginą a Rzymem. Kartagińczycy zdecydowali się na podbój Hiszpanii, ponieważ zdawali sobie sprawę, że jeśli chcą pokonać Rzymian, potrzebują zasobów - ludzi i ziemi. - Rzym zerwał umowę, która dzieliła strefy wpływów w Hiszpanii i podpisał traktat z Saguntem, miastem położonym na północ od rzeki Ebrus. - 219 p.n.e. Hannibal zdobył miasto Sagunt Przebieg wojny: - Rozpoczęta w 218 r. p.n.e. Hannibal zdecydował się na marsz przez Pireneje, Alpy i Półwysep Apeniński. - Kartagińczycy wygrali bitwę nad jeziorem Trasimene (Jezioro Trazymeńskie) 217 p.n.e. - Galowie zaczęli przyłączać się do armii Hannibala - Rzymianie wybrali pierwszego po trzydziestu latach dyktatora - Fabiusza Maksymusa, który nie wierzył w możliwość pokonania Hannibala w otwartej bitwie, dlatego unikał armii Hannibala, zyskując przydomek "cunctator" (ten, który hestitates). Nowi konsulowie Lucjusz Emiliusz Paulus i Gajusz Terencjusz Warron postanowili utworzyć nową 90-tysięczną armię. - Bitwa pod Kannami - tragiczna klęska, w której zginęło prawie 50 tys. żołnierzy rzymskich wobec 7 tys. straconych przez Kartagińczyków. Niestety Hannibal nie pomaszerował na Rzym z powodu

wyczerpanej armii i braku machin oblężniczych. Wielu sojuszników Rzymu opuściło go: Samnici, Kapua (największe miasto i gmina w Kampanii), Tarent, który wkrótce został zdobyty przez wojska Hannibala, a po śmierci Hierona tyrana Syrakuz i jego syna również to miasto wypowiedziało wojnę Rzymowi. Mimo tych trudności Rzymianie zaangażowali swoją armię w kolejne udane kampanie przeciwko dawnym sojusznikom i podbitym plemionom. Po raz kolejny dzięki swojej wytrwałości Rzymowi udało się odwrócić losy i zapewnić sobie dominującą pozycję na półwyspie. Po przywróceniu porządku Rzymianie zmienili taktykę i zaatakowali poza półwyspem, na Sycylii i w Hiszpanii. - Czołową postacią w zwycięskim pochodzie Rzymu był Młody Scypion - Publiusz Korneliusz Scypion (miał wówczas 25 lat, syn starszego Scypiona, który zginął walcząc z Kartaginą w Hiszpanii), który został wybrany dowódcą armii, co było znacznie łatwiejsze niż wysłanie do Hiszpanii kolejnego konsula czy prokonsula (ostatecznie został nim w 205 r. p.n.e.). P.C Scipio poprowadził Rzymian do chwalebnych zwycięstw w Hiszpanii, zdobywając wszystkie posiadłości Kartagińczyków i w wyniku tego sukcesu militarnego uzyskał zgodę na inwazję na Afrykę. Zaniepokojeni porażkami Kartagińczycy odwołali Hannibala, by ten stawił czoła Scypionowi. - Bitwa pod Zamą w 202 r. p.n.e. Hannibal przegrał bitwę i Rzym mógł dyktować warunki traktatu pokojowego w 201 r. p.n.e. Na pamiątkę tego zwycięstwa Scypio został nazwany Scypionem Afrykańskim. Rezultaty: - Rzymianie odebrali Kartaginie prawie całe jej terytorium w Afryce i poza nią. - Kartagina nie mogła mieć własnej floty i armii, dlatego podbój nowych terenów nie był odtąd możliwy - Kartagińczycy musieli zapłacić wysoką kontrybucję – danina pieniężna

Trzecia wojna punicka

Przyczyny: - Kartagina wysłała armię do walki z Masynissą, która nieustannie najeżdżała ich terytorium. Działania Kartagińczyków zostały uznane za pogwałcenie traktatu pokojowego zawartego z Rzymem - nie mogli oni angażować się w wojnę bez zgody Rzymu. - Konsulowie rzymscy z wojskami wylądowali w Afryce i zażądali kapitulacji. Kartagińczycy przyjęli warunki, ale rzymscy urzędnicy dali im jeszcze jeden rozkaz, by osiedlili się co najmniej 16 km od wybrzeża, co było niemożliwe do spełnienia.

Przebieg wojny:

- Wojna wybuchła w 149 r. p.n.e. Jeden z konsulów próbował zdobyć Kartaginę, drugi odpłynął z powrotem do Rzymu. Rzymianie wybrali na kolejnego konsula Korneliusza Scypiona Emilianusa. Był on adoptowanym wnukiem Scypiona Afrykańskiego. Przywrócił on dyscyplinę w armii rzymskiej i zablokował Kartaginę, budując wielkie molo. - W końcu Rzymianie zaatakowali miasto w 146 r. p.n.e. i musieli walczyć z Kartagińczykami na ulicach, co było nietypowe dla starożytnych wojen - powszechną praktyką obrońców było poddawanie się po naruszeniu murów. Kartagińczycy podpalili miasto i bronili się przez siedem dni. Ostatni obrońcy spłonęli na śmierć w cytadeli.

Wynik: - Pojmani Kartagińczycy zostali sprzedani jako niewolnicy - Kartagina została splądrowana i spalona doszczętnie - Rzymianie zaanektowali całe terytorium należące do Kartaginy - Miasta sprzymierzone z Kartaginą również zostały zniszczone - Wszyscy dorośli mieszkańcy prowincji musieli płacić specjalną kontrybucję/podatek - Rzymianie utworzyli prowincję Afryka...