1 Natuurlijke verbintenis PDF

Preview

Summary

Download 1 Natuurlijke verbintenis PDF

Description

1.5.1. NATUURLIJKE VERBINTENIS Nat verb in de Surinaamse wet → als nat verb voldaan is, geen terugvordering (Art. 1380 lid 2) Volgens rechtspraak en doctrine: - een verb waarvan krachtens wet (1807 BW en 1785 BW) of partij wil de afdwingbaarheid ontbreekt - een verb die overblijft nadat van een civ verb de afdwingbaarheid is komen te ontvallen(1988 BW) - een dringende moreel- maatschappelijke verplichting,van zodanige aard dat de crediteur de nakoming daarvan als een hem toekomende, rechtens niet afdwingbare prestatie mag beschouwen. Ad 1b. afdwingbaarheid ontbreekt krachtens partijwil Partijen kunnen afspreken dat uit een overeenkomst slechts natuurlijke verbintenissen ontstaan → geen afdwingbaarheid bij de rechter, zgn. Gentlemen’s agreement. Ad 1a. Afdwingbaarheid ontbreekt krachtens de wet Art. 1807 BW: Dit artikel onthoudt aan de verbintenis uit spel en weddenschap haar actie. Art. 1785 BW: Ten aanzien van vrijwillig betaalde niet-bedongen rente is terugvordering uitgesloten. Ad 2. Ontvallen van afdwingbaarheid Ad 2a. verjaarde verbintenis (art. 1988 e.v. BW) If verb niet nagekomen → Door (bevrijdende/extinctieve) verjaring gaat de rechtsvord teniet. Art 1988 BW → Na verjaring blijft niettemin een vorderingsrecht over namelijk een niet afdwingbare verplichting jegens de crediteur. Ad 2b. De schulden die overblijven na betaling van de bij het faillissementsakkoord toegezegde penningen. (art. 133 e.v. Faillissementswet). Een faillissement eindigt doorgaans met de executie van het vermogen van de failliet en de verdeling van de opbrengst onder de crediteuren. De onbetaald gebleven schulden van de failliet blijven civiele verbintenissen. Bij elke nieuwe vermogensvermeerdering van de ex-failliet kunnen zijn crediteuren hem “bespringen” en hem eventueel opnieuw failliet doen verklaren. art. 133 Fw. → mogelijkheid van het akkoord. = aanbieden alle preferente en een bepaald percentage van alle concurrente schulden te betalen in ruil voor het afzien van executie van het onbetaald blijvend percentage van de concurrente vorderingen terwijl de failliet dan in de praktijk tevens kwijtschelding van de resterende vorderingen pleegt te bedingen. Aangenomen akkoord moet door de rechter gehomologeerd ofwel bekrachtigd worden. (then no executie) Strekking van het faillissementsakkoord = de afdwingbaarheid van de na het akkoord onvoldaan gebleven gedeelten van de betreffende vorderingen, te onthouden. (Van der Hoeven-Comtu B.V. arrest.) Ad 3. Dringende verplichting van moraal en fatsoen Voor de debiteur een dermate zware moreel-maatschappelijke verplichting → nat verb (Goudse Bouwmeester arrest) Wanneer is er sprake van een natuurlijke verbintenis? ● Enge of beperkte leer = een verbintenis waarvan de rechtsvordering - van de aanvang af heeft ontbroken of - door een later ingetreden omstandigheid is komen te ontvallen - (Verplichting van moraal en fatsoen werden hier niet erkend) ● Ruime leer

erkent in beperkte omvang ook verplichtingen van moraal en fatsoen als natuurlijke verbintenissen De enge of ruime leer? HR → de ruime opvatting aanvaard (Goudse bouwmeester arrest) Gematigd ruime opvatting: enge leer+dringende verplichting van moraal en fatsoen Natuurlijke verbintenis uit verplichting van moraal en fatsoen: ● Indien de morele verplichting zeer dringend is ● Zo dringend dat nakoming ervan als vervulling van een aan de crediteur toekomende niet rechtens afdwingbare prestatie moet worden beschouwd. ● Aanspraak Criterium Dus zowel de verplichting als de aanspraak moeten van dringende aard zijn. Jurisprudentie t.a.v. mate van dringendheid • Goudse Bouwmeester • 17 jarige Echtvereniging • Harms- de Visser Rechtsgevolgen natuurlijke verbintenis ● Art.1380 lid 2: vrijwillige voldoening→ geen terugvordering ● Nat verb kan versterkt worden tot rechtens afdwingbare civ verb(17 jarige echtvereniging) ● vrijwillige nakoming van een nat verb of versterking van de nat verb tot een civ verb ≠ schenking of gift (Harms de Visser arrest) ● vrijwillige nakoming van een nat verb = onverplichte rechtshandeling art.1362 BW Actio Pauliana Tegenstelling natuurlijke verbintenis Verbintenis houdt een verplichting in, terwijl een nat verb juist niet afdwingbaar is. Bij een nat verb zijn beiden dus gecombineerd: wel verplichting, geen afdwingbaarheid. Why toch handig? Zie voorbeelden Vb 1 Peter gaat persoonlijk failliet en komt in de schuldsanering. Jacob had nog een vordering op Peter van € 1000,-, die hij indient bij de bewindvoerder. Zoals in dergelijke situaties vaak gebeurt, krijgt Jacob in de loop van drie jaar zo’n € 500,- terug van Peter. Aan het einde van die drie jaar is de schuldsanering voor Peter met goed gevolg afgerond: hij krijgt een ‘schone lei’. Zijn verbintenissen worden natuurlijke verbintenissen en zijn daardoor niet meer afdwingbaar. De verbintenis met Jacob, het nog moeten terugbetalen van de laatste € 500,- is ook een natuurlijke verbintenis geworden. Jacob kan de verbintenis niet meer afdwingen. Gelukkig voor Jacob, is Peter een zeer principieel persoon. Enige tijd later betaalt hij Jacob deze € 500,- toch nog, ondanks dat Jacob dat nooit had kunnen afdwingen. Zou dit gebeuren zonder dat er een natuurlijke verbintenis was ontstaan, dan zou er geen rechtsgrond voor de betaling zijn. In dat geval, zou Jacob de betaling aan Peter nog totdat deze verjaard was, kunnen opeisen onder het mom van ‘onverschuldigde betaling’. Dat is natuurlijk niet de bedoeling, reden voor de natuurlijke verbintenis. Vb 2 Jacob sluit een overeenkomst met Peter, waarin hij een boek verkoopt. Jacob geeft Peter meteen het boek mee, Peter zal later betalen, want hij is zijn portemonnee vergeten. Zowel Jacob als Peter vergeten daarna dat Peter nog moet betalen. Zes jaar later ziet Peter het boek weer in zijn kast staan en bedenkt zich dat hij dat nooit heeft betaald. Inmiddels is de vordering van Jacob op Peter door verjaring omgezet naar een natuurlijke verbintenis. Peter, nog altijd enorm rechtschapen en principieel, besluit om Jacob alsnog het boek te betalen. Wederom, gebeurt dit dan op basis van die verbintenis, waardoor Peter nooit achteraf zijn geld terug kan eisen wegens onverschuldigde betaling....