Alle casussen 1tot7 PDF

Preview

Summary

Download Alle casussen 1tot7 PDF

Description

Overzicht Casussen

1

Bericht van uw lesgever voor de studenten Rechtsmethodologie I (dagstudenten én avondstudenten) De data van mijn werkcolleges Rechtsmethodologie I zijn gekend en kunnen geraadpleegd worden op de website. Gelieve steeds kennis te nemen van de laatste versie. Ten behoeve van deze praktische oefeningen dienen de 7 casussen, die u hierbij worden ter beschikking gesteld, voorbereid te worden. Elke casus refereert naar wetgeving, rechtspraak en rechtsleer op Belgisch en Europees niveau, en dient met behulp van de online juridische databanken voorbereid te worden. Jura en Stradalex dienen eveneens gebruikt te worden (toegankelijk via de computerlokalen). Google is geen juridische databank ! Een voorbereiding houdt in dat u de elementen, die aangereikt worden in elke casus, kunt terugvinden in de beschikbare databanken door een correct gebruik van 'zoektermen' en ‘zoekvelden’. Wat zijn de voordelen van de ene databank tegenover de andere, de wijze waarop zoekresultaten worden getoond, in welke context zal men eerder voor een bepaalde databank kiezen, … kortom: inzicht verwerven in het gebruik van de juridische databanken is het doel van dit werkcollege. Er wordt dus niet alleen van u verwacht dat u de gevraagde normen van de casussen correct kunt opzoeken, maar ook dat u kunt uitleggen wat Jura bijv. minder of meer aan informatie biedt tegenover Belgische wetgeving, Reflex Chrono en/of Belgisch Staatsblad en of er relationele verbindingen zijn tussen diverse databanken. Er zal een beoordeling gebeuren op basis van participatie tijdens de werkcolleges en inzicht in de databanken (die tot uiting komt in de voorbereidingen). De beoordeling wordt in rekening gebracht voor het eindcijfer. Wat betreft de dagstudenten : er zijn 2 verplichte werkcolleges van telkens 2 uren. Wat betreft de werk- of avondstudenten : er is 1 verplicht werkcollege van 2 uren.

Uw lesgever Frank Gowie [email protected] Rechtsmethodologie I

Frank Gowie

Rechtsmethodologie I Werkcolleges

1° Bachelor

Overzicht Casussen

2

CASUS 1 Het Europees aanhoudingsbevel Het Europees aanhoudingsbevel heeft ooit ter discussie gestaan. Het werd goedgekeurd bij kaderbesluit van de Raad van de Europese Unie. De lidstaten van de Unie hebben het besluit omgezet naar nationale wetten. In 2009 werd het kaderbesluit gewijzigd door een wijzigingsbesluit waarvoor de lidstaten tijd hadden tot 28 maart 2011 voor de omzetting naar nationaal recht. In Duitsland werd de nationale wet vernietigd door het Grondwettelijk Hof. In België deed zich bijna een gelijkaardige situatie voor. Er werd een beroep tot vernietiging van de wet ingesteld. Het Belgisch rechtscollege die deze zaak behandelde stelde op haar beurt een prejudiciële vraag aan het Hof van Justitie van de Europese Unie om een en ander te verduidelijken aangaande het legaliteits- en gelijkheidsbeginsel. Uiteindelijk besloot het Hof van Justitie in haar arrest dat er geen schending was van deze beginselen, zodat het Belgisch rechtscollege het verzoek tot vernietiging van de wet verwierp en aldus het Europees aanhoudingsbevel in België van toepassing is. 1. Hoe vinden we de tekst van het Europees aanhoudingsbevel (= het kaderbesluit) ? Methode: Ik heb “Eur-lex.europa.eu” geraadpleegd omdat het gaat over de Europese unie en ook omdat het gratis is en je volzinnen kunt gebruiken om het juiste resultaat te verkrijgen. Vervolgens heb ik in de trefwoordenbalk het volgende ingegeven: “kaderbesluit raad van Europese unie aanhoudingsbevel”. Nadien heb ik mijn zoekresultaat wat verfijnt o.a heb ik bij de vorm voor “kaderbesluit” gekozen en bij de auteur voor “Raad van de Europese unie”. Resultaat: het eerste aanduiden inzake “2002/584/JBZ: Kaderbesluit van de Raad van 13 juni 2002 betreffende het Europees aanhoudingsbevel en de procedures van overlevering tussen de lidstaten - Verklaringen van sommige lidstaten bij de aanneming van het kaderbesluit” vervolgens klikken op tekst en naar beneden scrollen https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/? qid=1552826891127&uri=CELEX:32002F0584 2. Welke federale wet is er de omzetting van naar Belgisch recht (a), hoe vinden we de parlementaire voorbereidende werkzaamheden Frank Gowie

Rechtsmethodologie I Werkcolleges

1° Bachelor

Overzicht Casussen

3

van deze wet (b) en wanneer gebeurde de publicatie ervan in het Belgisch Staatsblad? (c) Methode 2a: Ik ben in hetzelfde bestand gebleven en heb vervolgens op de tab “nationale omzetting” geklikt. Nadien scrolde ik naar beneden tot wanneer ik “nationale omzettingsmaatregelen per lidstaat” zag staan en vervolgens op “België” geklikt waar bij er twee maatregelen kwamen. Resultaat 2a: Loi du 19 décembre 2003 relative au mandat d’arrêt européen (vertaling: Wet van 19 december 2003 betreffende het Europees aanhoudingsbevel) https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/? uri=NIM:223779&qid=1552826891127 Methode 2b: Ik ben naar reflex- chrono gegaan aangezien dit meerdere functies bevat Vervolgens heb ik de de datum (19/12/2003) ingevuld bij “datum van akte” en bij de woorden “europees aanhoudingsbevel”. Nadien heb ik parlement geklikt op de navigatiebalk en op “kamer van VV.” Vervolgens klik je op “dit document op de website v/d vergadering. Waarbij je uitkomt op de officiële site terecht komt Resultaat 2b: http://www.dekamer.be/kvvcr/showpage.cfm? section=flwb&language=nl&&cfm=/site/wwwcfm/flwb/flwbn.cfm? &dossierID=279&legislat=51 Document Kamer – Document Senaat Methode 2c: zie methode 2b (enkel hier klikken op chrono) Resultaat 2c: 22/12/2003 http://reflex.raadvst-consetat.be/reflex/index.reflex? page=chrono&c=detail_get&d=detail&docid=84680 3. Zoek de tekst van het wijzigingskaderbesluit. Methode: Ik ben naar “Eur-lex” gegaan. Vervolgens volgende woorden genoteerd “ “wijzigingsbesluit 2009 betreffende kaderbesluit Europees aanhoudingsbevel”. Vervolgens de eerste link aangeduid met titel “ Toepassing van het beginsel van wederzijdse erkenning op strafrechtelijke beslissingen * Resultaat: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/? qid=1552830519407&uri=CELEX:52008AP0381 4. Welk rechtscollege boog zich over de federale wet ? Vind de tekst van deze gerechtelijke uitspraken. -

Methode:

-

Resultaat:

5. Het Hof van Justitie publiceert elke prejudiciële vraag die aan haar oordeel wordt onderworpen. Waar en hoe kunnen we kennis nemen van de door België gestelde prejudiciële vraag?

Frank Gowie

Rechtsmethodologie I Werkcolleges

1° Bachelor

Overzicht Casussen

4

-

Methode: Ik ben eerst naar Juridat gegaan en heb dan op Hoven en Rechtbanken geklikt. Vervolgens heb ik prejudiciële vraag opgezocht en op het 2e zoekresultaat geklikt.

-

Resultaat: Wanneer de oplossing van een geschil afhangt van de interpretatie van een artikel van dit wetboek, dan kan de rechter bij wie de zaak aanhangig is, een prejudiciële vraag stellen aan het Hof van Cassatie.

6. Welk artikel heeft advocaat Paul Bekaert over deze materie geschreven ? -

Methode: Ik ben naar Jura gegaan en heb ‘Europese aanhoudingsbevel’ in de zoekbalk geschreven.

-

Resultaat: Europees aanhoudingsmandaat is knoeiwerk op alle niveau's, in: De Juristenkrant, 09/11/2005.

-------------------------------------------------------

Frank Gowie

Rechtsmethodologie I Werkcolleges

1° Bachelor

Overzicht Casussen

5

CASUS 2 Gemeentelijke administratieve sancties In Hasselt is het verboden op de leuning van een bankje te zitten. In Lokeren is het verboden iemand aan het schrikken te brengen. In Koksijde is het verboden langdurig te skaten: skaten mag, maar niet langdurig. Deze en nog vele andere absurde verbodsomschrijvingen geven tegenwoordig aanleiding tot GAS-boetes. De gemeentelijke administratieve sanctie (want zo heet GAS voluit) is nochtans geen nieuw begrip. De sancties werden reeds ingevoerd bij wet in 1999. Het is pas vanaf 2005, na diverse technische wijzigingen aan de oorspronkelijke wettekst, dat meer en meer gemeenten gebruik gaan maken van de sancties. Na 10 jaar kwamen uit het werkveld meerdere vragen om de wet aan te passen, hieronder te verstaan: verhoging van de boetebedragen, verlaging van de leeftijdsgrens. Dit leidde dan in 2013 tot een nieuwe wet op de gemeentelijke administratieve sancties. Beide GAS-wetten hangen nauw samen met de nieuwe Gemeentewet. Waar de GAS-wet van 1999 nog veelvuldige wijzigingen aanbracht aan de Gemeentewet, legt de nieuwe GAS-wet meer de nadruk op de procedurele werkwijze hoe GAS-boetes kunnen opgelegd worden, door wie, betalingstermijnen enz., kortom het scheppen van een wettelijk kader. Welke handelingen aanleiding geven tot boetes bepaalt elke gemeente zelf in een eigen overlastreglement en/of politiereglement. In 2013 heeft een politierechter te Vilvoorde een GAS-boete vernietigd omdat de rechten van de verdediging zouden zijn geschonden. Niet alle PV’s waar de GAS-boete naar verwees zaten in het gerechtelijk dossier. De politierechter oordeelde dat artikel 6 van het EVRM (Europees Verdrag van de Rechten van de Mens) onverkort van toepassing is op de GAS-boetes. Dit vonnis werd het voorwerp van een bespreking in het Nieuw Juridisch Weekblad. Een arrest van het Hof van Cassatie van 14 januari 2005 onderstreept het belang van art. 6 EVRM, in die zin dat de procespartijen de mogelijkheid moeten krijgen om tegenspraak te voeren omtrent elk stuk dat

Frank Gowie

Rechtsmethodologie I Werkcolleges

1° Bachelor

Overzicht Casussen

6

onderworpen wordt aan het oordeel van een rechter (m.a.w. de partijen moeten kennis hebben van alle processtukken). Begin januari 2014 werd door de vakbonden (ACV en anderen) een verzoekschrift ingesteld tot vernietiging van de nieuwe wet op de GASboetes, omdat ze vrezen dat deze wet hun actie-vrijheid beperkt. De zaak werd behandeld door het Hof op 29 oktober 2014. Zoek volgende bronnen met behulp van de online juridische databanken: 1. de oorspronkelijke GAS-wet methode: op de site van jura, zocht ik het trefwoord GAS-wet maar vond maar weinig antwoorden hieromtrent, dus moest ik het woord voluit schrijven namelijk gemeentelijke administratieve sancties. Vervolgens vond ik veel resultaten over wetgeving, rechtspraak en rechtsleer. Ik heb de 4 eerste linken gebruikt voor het antwoord. Resultaat: van het GAS-wet wordt uitgelegd dat de gemeenteraad enkel straffen kan bepalen ‘voor de inbreuken op zijn reglementen of verordeningen. Uit de combinatie van de bepaling met artikel 119 N. Gem. W. blijkt dat met ‘zijn reglementen of verordeningen’ de door de gemeenteraad aangenomen gemeentelijke reglementen van inwendig bestuur en de gemeentelijke politieverordeningen wordt bedoeld. Paragraaf 2: Volgens de wet van 24 Juni 2013 bepaalt dat de gemeenteraad straffen of administratieve sancties kan bepalen voor inbreuken op zijn reglementen en verorderingen. Het blijkt dat de belangrijkste motieven van de wetgever bij de invoering van het systeem van GAS-boetes het tegengaan is van openbare overlast. -

Gemeenten kunnen sinds 1 januari met de verstrengde GAS-wet meer feiten bestraffen en die ooks trenger bestraffen. Vanaf dan kunnen ook 14-jarigen door de leeftijdsverlaging een GAS-boete krijgen. Tot nu lag de minimumleeftijd op 16 jaar.

2. de recente wet op de gemeentelijke administratieve sancties 3. het advies van de Raad van State voor de actuele GAS-wet 4. de nieuwe Gemeentewet methode: Ik heb het resultaat op jura gevonden waar ik het trefwoord ‘gemeentewet’ opzocht. Ik vond het resultaat ‘nieuwe gemeentewet, wetgeving’ resultaat:  De nieuwe gemeentewet is van toepassing voor alle gemeenten gelegen in het Vlaamse Gewest.  Gemeenten kunnen sinds 1 januari met de verstrengde GAS-wet meer feiten bestraffen en die ooks trenger bestraffen. Vanaf dan kunnen ook 14-jarigen door de leeftijdsverlaging een GAS-boete krijgen. Tot nu lag de minimumleeftijd op 16 jaar. Met de GAS-wet werd: Frank Gowie

Rechtsmethodologie I Werkcolleges

1° Bachelor

Overzicht Casussen

7



- Artikel 119bis van de Nieuwe Gemeentewet vervangen waarbij thans in dit artikel van de Nieuwe Gemeentewet enkel nog verwezen wordt naar de mogelijkheid voor de gemeenten om gemeentelijke administratieve straffen en sancties op te leggen overeenkomstig de GAS-wet.



- Artikel 119ter van de Nieuwe Gemeentewet opgeheven zodat dit artikel derhalve sedert 1 januari 2014 niet meer bestaat.



- Een artikel 134 sexies toegevoegd aan de Nieuwe Gemeentewet teneinde aan de burgemeester de bevoegdheid te verlenen om de nieuwe maatregel van administratieve politie uit te vaardigen, zijnde het tijdelijk plaatsverbod.  De nieuwe GAS-wet strekt ertoe de oude regelgeving inzake gemeentelijke administratieve sancties te moderniseren en te verduidelijken. De wetgever heeft geopteerd voor een specifieke wet aangaande de gemeentelijke administratieve sancties wegens een gebrek aan duidelijkheid in de ‘oude’ regelgeving en wegens de evoluties op het terrein in de toepassing van deze sancties.  maximale bedragen die als gemeentelijke administratieve geldboete kunnen opgelegd worden, opgetrokken tot 350 euro en 175 euro naargelang de boete opgelegd wordt aan een meerderjarige dan wel een minderjarige overtreder.

5. artikel 6 van het EVRM Methode: Ik ben naar ejustice.just.fgov.be gegaag en heb bij de woorden “Europees hof voor mensenrechten” ingevuld en vervolgens geklikt op het 53ste link geklikt( http://www.ejustice.just.fgov.be/wet/wet.htm ) Resultaat: recht op een eerlijk proces Bij het vaststellen van zijn burgerlijke rechten en verplichtingen , ….. (http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_loi/change_lg.pl? language=nl&la=N&table_name=wet&cn=1950110430 ) 6. de bekendmaking van het verzoekschrift tot vernietiging van de nieuwe GAS-wet, ingesteld door de vakbonden  ACV en ABVV trokken naar het Grondwettelijk Hof tegen de nieuwe GAS-wet. Ze vragen dat de wet over de gemeentelijke administratieve sancties vernietigd wordt, omdat de actievrijheid er ‘in onaanvaardbare mate’ door beknopt kan worden. Ook wordt er vastgesteld dat met de nieuwe GAS-wet, gemeenschapsdienst mogelijk wordt als alternatieve maatregel en dat meer ambtenaren overtredingen kunnen vaststellen. 7. het arrest van het Hof van Cassatie 8. het vonnis van de Politierechtbank 9. de bespreking van dit vonnis door auteur T. Decaigny Frank Gowie

Rechtsmethodologie I Werkcolleges

1° Bachelor

Overzicht Casussen

8

Methode: Ik ben naar de site van de vub-bib geweest om gebruik te maken van Jurisquare. Vervolgens heb ik “Nieuw Juridisch weekblad” ingevuld en geklikt op jaargang “2013” en bij trefwoorden “politierechtbank vilvoorde” ingevuld. En kwam zo op het eerste artikel uit van “T.Decaigny” als auteur. Volledig artikel: https://jurisquare-be.myezproxy.vub.ac.be/nl/journal/njw/2013287/tegenspraak-bij-gemeentelijke-administratievesancties/index.html#page/665/search/ -

-

-

Volgens T. Decaigny wordt er in het proces-verbaal van 15.04.2012 nergens melding gemaakt van mogelijke vaststellingen die worden verricht door politiemensen in burger. De gemeentelijke administratieve sancties zijn bedoeld voor het publiek in het algemeen en hebben een repressieve bedoeling. In de bestreden beslissing wordt er verwezen naar vastellingen verricht door politiemensen in burger, die niet in het procesverbaal staan opgenomen en dus ook niet ter kennis werden gebracht aan appelant. Er kon geen tegenspraak worden gevoerd over deze vastelling  Beroep vernietiging

10. alle rechtsleerartikelen over de GAS gepubliceerd in het NJW en toegevoegd aan Jura in de tweede helft van 2013. Methode: Ik ben op de site van jura gegaan en heb het woord GAS ingetikt met het thema doctrine. Ook heb ik rekening gehouden met de datum, 2013 (tweede helft). Ik heb vervolgens naar het soort artikel gekeken want ik had namelijk enkel artikels nodig uit de NJW. Resultaat: 1. https://www.jurisquare.be/external/pdf/article.pdf? pdf=DN300150117_NJW.pdf&cliented=doc101a51f1b001c011f1 ece7f3d17ee&jura=true 2. https://www.jurisquare.be/nl/index.html?environmentPrefix= 3. https://jura.kluwer.be/secure/documentview.aspx? id=dn300150117 4. https://jura.kluwer.be/secure/documentview.aspx? id=dn300154994

-------------------------------------------------------

Frank Gowie

Rechtsmethodologie I Werkcolleges

1° Bachelor

Overzicht Casussen

9

CASUS 3 De sperperiode – wettelijk of niet ? De sperperiode is de periode van ongeveer een maand die voorafgaat aan de solden en gedurende dewelke de winkeliers van kleding, lederwaren of schoenen geen kortingen mogen aanbieden. Een beschermende maatregel voor de kleine zelfstandige winkeluitbater maar een doorn in het oog van de grotere winkelketens. De bedoeling is dat de soldenperiode voor elke handelaar, groot of klein, op hetzelfde ogenblik begint zonder voorafgaande kortingen. In het verleden hebben meermaals grotere winkelketens deze maatregel proberen te omzeilen of ronduit aan hun laars te lappen. Het eerste voorbeeld was Inno in 2007. In 2009 volgde Zeb. Beide ketens zijn nog steeds het voorwerp van een lange juridische strijd die tot op heden haar definitief beslag nog niet heeft gehad. De reglementering gaat terug tot 1991 toen de wet op de handelspraktijken met als doel de bescherming van de consument tot stand kwam. Later – in 2005 – werd hierop zelfs een Europese Richtlijn van het Parlement en de Raad van toepassing via een van de talrijke wijzigingswetten op deze van 1991. In 2010 werd de wet van 1991 vervangen door een meer aangepaste versie. Deze wet had betrekking op de marktpraktijken en de consumentenbescherming. De schending van de sperperiode door warenhuisketen Inno in 2007 werd het voorwerp van een rechtszaak, aangespannen door o.a. UNIZO (de Unie van Zelfstandige Ondernemers). Na enkele procedurejaren kwam de zaak bij het Hof van Cassatie. Deze wilde eindelijk eens weten in hoeverre de Europese Richtlijn uit 2005 betrekking had op de Belgische wet van 1991 en stelde bij tussenarrest begin 2011 een prejudiciële vraag aan het Hof van Justitie van de Europese Unie. De uitspraak van dit Hof kwam er nog op het einde van datzelfde jaar, door middel van een gemotiveerde beschikking (geen arrest). De zaak ging terug naar Cassatie dat zich in zijn uitspraak ten gronde diende te houden aan de interpretatie door het Hof van Justitie. Bijna een jaar na de beschikking van het Europees Gerechtshof wees het Hof van Cassatie zijn eindarrest. We schrijven ondertussen bijna eind 2012. De uitspraak haalde uitvoerig de nationale pers want de sperperiode werd nagenoeg geheel onderuit gehaald door het arrest van Cassatie. De sperperiode valt onder de toepassing van de Europese Richtlijn van 2005 en bijgevolg is ze onwettig. Frank Gowie

Rechtsmethodologie I Werkcolleges

1° Bachelor

Overzicht Casussen

10

Maar ondertussen hebben we sinds 2010 een nieuwe wet op de handelsof marktpraktijken die de oude van 1991 vervangt. De rechtspraak van het Hof van Cassatie en de zienswijze van het Hof van Justitie zijn echter opgebouwd rond de wet van 1991. Dus kan de sperperiode voorlopig blijven bestaan en moet er gewacht worden op nieuwe, definitieve rechtspraak. Na de uitspraak van het Hof van Cassatie – nog steeds in de zaak van warenhuisketen Inno – werd de zaak verwezen voor nieuwe behandeling naar het Hof van beroep te Antwerpen. Op 6 februari 2014 kwam het definitief arrest: UNIZO heeft gelijk, de sperperiode moet blijven bestaan. Het hof van beroep wijst de interpretatie van Cassatie af, op basis van de rechtspraak van het Europees Hof van Justitie. Menig auteur heeft in de doctrine zijn licht laten schijnen over deze problematiek. We verwijze...