El fili script PDF

Preview

Summary

KABANATA 11/EKSENA 11: LOS BAÑOS (Bahay ng Kapitan Heneral) Naglalaro ng baraha ang kapitan, Padre Camorra, Irene at Sibyla. Kapitan: Talagang napaka-bait sakin ng tadhana, sinusuwerte talaga ako! (Sa kabilang gilid ay masayang nagkwe-kwetuhan sila Don Custodio at Padre Fernandez)Narrator: Sa ibang ...

Description

KABANATA 11/EKSENA 11: LOS BAÑOS (Bahay ng Kapitan Heneral) Naglalaro ng baraha ang kapitan, Padre Camorra, Irene at Sibyla. Kapitan: Talagang napaka-bait sakin ng tadhana, sinusuwerte talaga ako! (Sa kabilang gilid ay masayang nagkwe-kwetuhan sila Don Custodio at Padre Fernandez)

Narrator: Sa ibang direkyon nandoon sina Simoun at Ben Zayb na humahalakhal tila aliw na aliw sa isa’tisa. Padre Camorra: (biglang tatayo sa paglalaro) O Hesus! Daig ko pa ang ninanakawan! Akala nyo yata’y namumulot ako ng pera! (tapos biglang aalis) Padre Irene: Gusto ba ninyong palitan si Padre Camorra, Ginoong Simoun? Padre Sibyla: Maitatayo ninyo ang mga dyamante! Simoun: Walang kailangan sa akin ang gayonPadre Irene: Maitataya ng Heneral kung ano man ang kanyang nais, ngunit kaming mga pari lamang… Simoun: Ah! (pigil nya dito) Ang itataya ninyo ay kawanggawa, mga dalangin at kabaitan. Gawin natin mas mainam ang larong ito. Kapalit ng aking mga hiyas. Ikaw padre Sibyla ay limang araw kakalimutan ang pagkakawang gawa, karalitan at pagkakamasunurin. Ikaw naman, Padre Irene ay lilimutin ang kalinisan ng ugali ang pagka-maunawain at iba pa. At sa inyo naman po kapitan ay ang pag-uutos ng pagbabaril sa iisang bihag habang pinaghahatid-hatiran. Padre Irene: Ngunit ginoong, Simoun, Ano ang mapapala ninyo sa mga panalo ng kabaitan sa bunganga? At mga buhay na tao? Ang pagta-tapon at ang mga pag-patay. Simoun: Ah! Marami, sawang-sawa na kong makarinig ng mga kabutihan at hangad ko’y lahat ng nakakalat sa daigdig, mailgay sa isang sako upang itapon sa dagat lilipunin ang masama at lilinisin ang bayan. Padre Irene: Kakikitaang ika’y may galit at poot sa mga tulisan, ‘di po ba? Simoun: Sa mga tulisang sa bundok ang sama kundi nandito sa bayan at mga lungsod. Padre Sibyla: Hindi ba may nagpanukala nagawing paaralan ang mga sabungan? Pero merong tumutol dahil nagbabayad daw ng apat na raan at limampung libong piso. Kapitan Heneral: Tama na ang biruan! Kalihim: Mawalang-galang kapitan! Ang guro ng Tiyani ay humihingi ng maayos na paaralan. (bago matapos ang usapan)

Kawani: Nag-sadya ako rito para humiling sa kapitan na tulungan ang dalagang tatlong beses ng nagpapabalik-balik nito, kawawa naman! Kapitan Heneral: Sige ibigay ang mga kakailanganin ng paaralan! Padalhan ng kalatal ang namumuno sa kuwartel upang ang kanyang nuno ay palayain. Hindi na nila masasabing tayo’y hindi marunong maawa. KABANATA 12/EKSENA 12: PLACIDO PENITENTE Juanito: Ano? Placido Penitente? Kamusta na? Nakakapag-aliw kabang mabuti? Placido: Mangyari pa at ikaw? Juanito: Lubos akong nasiyahan. Akalain mo bang anyayahan ako ng kura sa tiyani na doon mamahinga? aba? Nagpaunlak ako! Kilala mo siya marahil. Si Padre Camorra, lubha siyang mapagbigay at matapat. Hinaharana naming lahat ang mga magagandang dalaga roon. Anong nangyari sa klase kahapon? Placido: Mabuti! (Darating bigla si Paulita at Isagani.) Tadeo: Ang ganda-ganda naman niya! Sabihin niyo lamang sa propersor na may sakit ako, susunduin ko lamang ang babaeng iyon. (Nagmamadaling umalis si Tadeo.) -Sa pintuan ng classroom nilaPropesor: Penitente! Penitente, pumirma ka rin dito! Placido: Ano yan? Ipagpaumanhin mo ngunit kailangan mabasa ko muna. Estyudante: Mahaba ito, tignan mo. Ito ay protesta sa kahilingan. Si Macaraig at ang kanyang mga kasama ay may kahilingan ukol sa pagtatago ng akademya ng wikang kastila. Placido: Paumanhin, ngunit hindi ko talaga yan maaring pirmahan hangga’t hindi ko mauunawaan kung para saan, bukod dun, ayokong makalaban si Macaraig. (pumasok si Placido sa loob ng klase.) Sinadya ni Palicdo na paingayin ang takong ng kanyang sapatos upang marinig siya ng propesor. Padre Millon: (voice-over) Wala kang galang! Magbabayad ka sakin Penitente! KABANATA 13/EKSENA 13: ANG KLASE NG PISIKA Ipinaulit binasa ng propesor sa pisika na si padre millon ang mga isinaulong aralin nang walang labis at walang kulang. Isang binatang mataba na mukhang laging inaantok ang naghikab at nag inat. Nakita siya ng propesor. Padre Millon: Hindi mo alam ang leksyon ano?! Tamad! Napaka-antukin mo!

Nakita ng guro ang isa sa kinagigiliwan niyang estudyante Padre millon: ikaw juanito sagutin mo ang tanong ko.... ang nasa likuran ba’y nakapagpapabago sa nasa harapan o hindi? (tatayo si Juanito dahil tinawag siya ni Padre Millon) Hindi alam ni juanito ang sagot. Hinudyatan niya si placido ngunit ito ma’y hindi alam ang sagot. Niyapakan niya si placido sabay sabing...... Juanito: bulungan moko dali! Bulungan moko! Napalakas ang yapak ni juanito kaya’t napasigaw si placido Placido: Araaaaayy!!! Narinig ng prayle ang sigaw. Nakita at nahulaan niya ang nangyari. Tinawag niya si placido. Padre Millon: Ikaw ganoong multo! Tumayo ka at sumagot! Kung ang salaming metal ay gawa sa tanso o iba pang metal. Tama o hindi? Placido: Kung sinasabi ng aklat, padre. Padre Millon: Mas mainam ang tawag sayong Placidong bulong! Labin limang araw na liban! Isa na lamang at magbabakasyon ka na! Placido: Ngunit apat na araw palang akong liban. Padre Millon: Sa tuwing liliban ka ng iisang araw, lima ang katumbas. Ilang ba ng limang makalima? Placido: Labing-lima po. Padre Millon: Kapag ikaw ay lumiban nanaman ng ilang beses pa, mamarkahan pa kita ng isang guhit dahil hindi mo alam ang leksyon ngayon. Placido: (nagalit) Aalisin nyo na lahat ng marka ko sa araw na ito! Padre Millon: Aba! At bakit?! Placido: Hindi ko maintindihan kung bakit yung mga taong madalas liban sa klase ay magagawang makapag ulat! Padre Milon: Hindi ba pwedeng liban sa klase ngunit alam ang leksyon? Pilosopo na hindi pa marunong sa leksyon!!!! Placido: tama na Padre! Tama na!! Ilagay niyo ang guhit na gusto mong ilagay ngunit wala kayong karapatang laitin ako. (sabay alis) KABANATA 14/EKSENA 14: SA TAHANAN NG MGA MAG-AARAL

Kasakalukuyang nagpupulong sa bahay ni macaraig ang mga istudyanteng sina isagani, sandoval, juanito, pecson at iba pang estudyante. Paksa ng kanilang pagpupulong ang tungkol sa pagpapatayo ng akademya ng wikang kastila. Pecson: Si Macaraig lamang ang hinihintay naten. Oh, ayan napala sya! Macaraig: Kaninang umaga ay nagpakita ako kay Padre Irene at nabanggit nya sa akin na sa Los Banos daw pinag-uusapan ang lahat, ngunit sinabi ding ang lahat daw ay tutol ngunit hinayaan na nila na ang katastaasang lupon ng paaralang primary ang mga desisyon. Pecson: Ngunit hindi naman kakikitaan ng pagkilos ang mga lupong iyan! Macaraig: Iyang-iya din ang aking sinabi kay padre Irene. Ang sabi niya’y si Don Custodio ng iilang sangguni ng lupon ang siyang magde-desisyon. Pecson: Papaano kung ang masasagawang desisyon ay laban sa atin? Macaraig: Sinabi ni Padre Irene na “Malaki na ang ating tinamo. Nagawa na natin na ang ating kahilingan ay malingan sa isang kapasyahan kung tayo daw ay makiki pag-ugnayan kay Don Custodio ay magagawa natin mahingi ang kanyang pagsang-ayon.” Sandoval: Ngunit sa paanong paraan naman tayo makikipag-kilala sa kanya. Macaraig: Dalawang paraan lamang ang sinabi sakin ni padre Irene. Pecson: Ang instik na si Quiroga! Sandoval: Ang mananayaw na si Pepay! Macaraig: Ang isa pang paraan ay lapitan si Ginoong Pasta na isang Pilipino at kaibigan ni padre Fernandez, ang tiyuhin ni Isagani. Isagani: Wala na bang ibang paraan bukod sa paghahandog ng kanilang mga kalaguyo? Pelaez: Huwag kana ngang maarate pa! isipin mo na lamang ang ginahawang maidudulot pa atin nun upang paboran nila tayo, kilala ko ang babae, si Matea. Isagani: Hindi naman siguro masama kung ating susubukan ang mga paraan hindi mahalay tignan kakausapin ko si Ginoong Pasta ngunit kung hindi ako palasing magtagumpay tyaka natin gawin ang ibang paraan. Macarig: Marahil ay tama si Isagani, hintayin natin ang resultang pakikipag-usap si Isagani kay Ginoong Pasta. KABANATA 15: SI GINOONG PASTA . KABANATA 15/EKSENA 15: SI GINOONG PASTA

Nagtungo si Isagani sa kinaroroonan ni ginoong pasta. Si ginoong pasta ay isang bantog na mananggol sa maynila. Sinadya ito ni isagani upang pakiusapan na kung maaari ay payuhan si Don costudio na pumanig sa kanila kung sakaling ito ay sumangguni sa kanya. Ginoong Pasta: Ito’y lupain ng mga panukala, magpatuloy kayo. Isagani, kamusta na ang inyong amain? Isagani: Maayos naman po ang kanyang kalagayan. Ginoong Pasta: Mabuti naman kung ganoon. Isagani: Kami po ay makikiusap sana sa inyo. Ginoong Pasta: Anong sadya mo? Isagani: Naparito ho ako para makiusap po sa inyo na mamagitan sa aming panig; kung sakaling sumagguni sa inyo si Don Custodio. Kayo po ay lubos naming pinagkaka-tiwalaan. Ginoong Pasta: Ayokong makielam sa ganyang mga usapan. Totoong nangungusa ko sa pag-ibig sa lupaing sinilangan at naghahangad ng pag-unlad ngunit di ganoon kadaling sumulong. Masyadong maselan ang aking kalagayn kailangan kong pag-ingat sa aking mga ari-arian. Isagani: Hindi po naming ninanais na malagay kayo sa kagipitan at alanganin kahit kakaunti lamang po ang aking aking nalalaman sa mga batas at mga pagpapasya sa ating makiisa sa mga adhikain ng pamahalaan at sikaping sya’y mailunsad mabuti ang bawat layunin naming ay iisang lamang, sadyang magkakaiba lang ng pamamaraan. Ginoong Pasta: Kahanga-hanga kasagutan ngunit ipagpaumanhin mo ngunit ako’y hindi parin pumapayag. Isagani: Lagi po saking sinasabi ng aking ama ng alalahain ko ang iba tulad ng sa sarili. Ito’y hindi para sa aking sarili kundi para sa ng iba. Ginoong Pasta: Hindi mo alam ang lahat ng iyong sinasabi. Isagani: Kapag nagkaroon na ako ng ibang katulad sa inyo at lumingon sa aking nakaraan at nakitang ang mga nag-awa ko’y para sa sarili lamang at hindi sa baying nagbgay sa akin ng lahat kapag nag-kaganyan ang putting buko ko’y nagsisilbing tinik at sa halip na matuwa, mahihiya ako! (sabay yuyuko) Mawalang galang po, mauuna na ko. Ginoong Pasta: Kaawa-awang binate, kung lahat sanay nag-isip at kumikilos kagaya niya. KABANATA 16/EKSENA 16: ANG MGA KAPIGHATIAN NG ISANG TSINO (maraming kagalang galang na tao ang pumapasok sa tahanan ni quiroga) Quiroga: Tuloy. Tuloy. Pasok kayo sa aking napakagandang tahanan. (dumating si Simoun.kinausap nito si Quiroga)

Simoun: Nasaan na ang siyam na libong piso na iyong inutang? Quiroga : Wala ako pera. lugi na ako. Marami ako pautang hindi binayad. Simoun: Babawasan ko ito kung papayag ka na itago ang mga armas na dumating. Quiroga: Pelo (pero) ako takot armas Simoun: Wag ka magalala. Ililipat ito kapag mayroong pagsisiyasat na nagaganap. Quiroga: sige, (naguusap sila Padre Camorra at Ben Zayb tungkol kay Mr. Leeds) Ben Zayb: Nabalitaan nyo ba ang ulong nagsasalita ni Mr. Leeds? Padre Camorra: Oo naman. Kung inyong gugustuhin ay maaari natin itong puntahan. (nagpasya sila Don Custodio, Padre Salvi, Camorra, Irene, Ben Zayb at Juanito Pelaez na pumunta sa Quiapo para panuorin ang ulong nagsasalita) KABANATA 17/EKSENA 17: ANG PERYA SA QUIAPO Padre Camorra: Hahanapin natin dito si Mr. Leeds, teka, kay ganda mga kababaihan dito! Kailan kaya ako magiging kura rito sa Quiapo? (Naglalakad sina Paulita Gomez, Isagani at Donya Victorina) Camorra: Sobrang ganda talaga! (Susundan ng tingin si Paulita) Papasok sila sa tindahan ng mga skultor. Padre Camorra: Kamukha ni Ben Zayb ang isang iyon oh! (may ituturo) Ben Zayb: Sino naman ang kamukha ng larawng ito? (may ituturo na larawan) Padre Camorra: Aba! Hindi mo na nababasang, La Prensa Filipina. Ang kasangkapang ginagamit ng matandang babae ay tinatawag na prinsa. Don Custodio: Ang mga Indio ay may kakayahan din sa paglililok. Padre Camorra: Ang instik na iyan ay si Quirroga ngunit kung pagmamasdang mabuti’y kamukha ni Padre Irene. Don Custodio: At iyan naming Inidyo – Ingles na iyan ay kahawig ni Simoun. (Nagsi-tawanan sila.) (Mawawala si Simoun)

Padre Camorra: Nasaan na nga pala si Simoun? Putris! Natakot ata pagbayarin natin sa palabas ni Mr. Leeds! Napaka-kuripot! Ben-Zayb: hindi! Nangangambang baka magipit siya. Habang patungo sila sa napapabantog na ulo Ben Zayb: makikita niyo’t pawang kadayaan lamang ng salamin sa ulong iyan na ipinagyayabang ni Mr. Leeds.... KABANATA 18/EKSENA 18: ANG PANDARAYA Mr. Leeds: Tuloy kayo, pumasok kayo sa aking tangahalan at matutunghayan ninyp rito ang ulong nagsasalita ng pawing katotohanan. Ben Zayb: Nasaan ang mga salamin? (kinakapa ang mesa) Mr. Leeds: May nawawala po ba kayo, Ginoo? Bweno, magsi-upo napo ang lahat. (Magsisi-upo ang lahat) Mr. Leeds: Ito ay galing ehipto, natagpuan koi to sa piramide ni Khufu. Ito ay may lamang abo at isang kapirasong papel sa pagbigkas ng mga salitang nasa papel ay mabubuhay sa elfinghe. Lalaki 1: Amoy bangkas! Lalaki 2: Amoy apat napung daang taon. Ben Zayb: Amoy simbahan! Mr. Leeds: Mga ginoo’y sa isang salita lamang ay bubuhayin ko ang abong ito. (Nabuhay ang esfinghe) Mr. Leeds: Esfinghe ipakilala mo ang iyong sarili! Imuthis: Ako si Imuthis. Ipinanganak ako sa panahon ni Amasis. Galing ako sa paglalakbay sa Gresya, Alsyria at Persia. Sa pagdaan ko sa Babylonia ay nakatuklas ako ng isang lihim satakot nila na ibunyag ko ang kanilang lihim ay kinasangkapan nila ang banal na batang saserdote. Mr. Leeds: Paano ka ipinahamak ng batang saserdote? Imuthis: Umibig ako sa anak ng isang saserdote. Ako! Humanda sya! Padre Salvi: Mahabag ka! Imuthis: Mamatay! Mapagparatang! Tapastangan sa Diyos! (mahihimay si Padre Salvi, magkakagulo ang mga tao) Don Custodio: Dapat na ipagbawal ang tanghalang ito! Ben Zayb: Lalo na kung hindi ginagamitan ng salamin! Bukas na bukas din! Ako’y magsusulat ng lathalain.

KABANATA 19: ANG MITSA KABANATA 19/EKSENA 19: ANG MITSA Kabesang Andang: Oh? Bakit andito ka na? Hindi ba’t may klase ka pa? Placido: Hindi na ko papasok pa. Masyado sila. Masyado nial kong minamaliit. Pinahiya ako sa buong klase. Kabesang Andang: Ngunit ipinangako ko sa iyong ama na ikaw ay aalagaan ko, papag-aralin at gagawing abugado. Katakot-takot ang hirap at pagtitiis ko mapag-aral ka lamang. Ano na lamang ang mukhang ihaharap ko kung mabigo ko siya? Kung sakaling magkita na kami sa kabilang buhay? Placido: (bubuntong hininga) Lalabas muna ko saglit. Placido: Nanaisin ko pang tumalon sa tuloy o kaya’y manulisan kaysa bumalik sa pamantasan. Ibig kong mabuhay ng Malaya! (Makikita si Ginoong Simoun) Placido: Ginoong Simoun, nais kong mangutang ng bapor sa inyo. Simoun: Para ano? Sige samahan mo muna ko sa akdang Iris. Nagkasalubong nila sina Isagani, Paulita, Gomez at Juanito Pelaez. Simoun: Nariyan naba ang pulbura? Kastilyero: Nasa bayong pa po hinihintay ko pa ang mga bumbong. Simoun: At ang mga bomba? Kastilyero: Handa na po ang lahat. Simoun: Mabuti. Ngayong gabi ay makikipagusap kayo sa tinyente at sa kabo. Pagkatapos ay magpapatuloy kayo sa inyong lakad. Makikita ninyo ang isang taong namamangka, sabihin nyo ang kabesa at sasagot siya ng Tales. Hindi dapat mag-aksaya ng panahon. Kastilyero: May bago po bang mangyayari? Simoun: Meron. Mangyayari sa darating na linggo. Kastilyero: Subalit hindi pa handa ang distriro. Akala ko’y hihintayin hanggang kwarensya. Simoun: (iiling) Hindi na kailangan. Kapag ipinagpaliban po ay marahil patay na si Maria Clara. (umalis na si Simoun at Placido) Bahay ni SimounSimoun: (tahimik lamang at nakatulala) Placido: Ginoong SImoun, ako’y magpapaalam muna. (aalis na) Simoun: Sandali na lamang at magkikita na tayo. Himagsikan ang naglayo sayo sa akin. Himagsikan din ang maglalapit sa atin.

Sa bahay nila Placido- Placido: Na’y, ako’y papasok na. Pasensya po. Kabesang Andang: (yayakapin ang anak)...