Fizjologia zwierząt - lab PDF

Preview

Summary

Download Fizjologia zwierząt - lab PDF

Description

Fizjologia zwierząt – lab 22.02.18r Fizjologia krwi. Krew:    

Tkanka łączna płynna, krążąca w naczyniach krwionośnych U ssaków stanowi 6-7% masy ciała Ciężar właściwy 1,050g/cm3 Barwa: - krew tętnicza – szkarłatna - krew żylna – ciemnoczerwona  Smak – lekko słony  Lepkość – 5 razy większa od wody  pH 7,2-7,6 Funkcje krwi:  Transportowa: - tlen z pęcherzyków płucnych do tkanek - składniki energetyczno-budulcowe, sole mineralne, witaminy z przewodu pokarmowego, do tkanek i organów magazynujących (wątroba) - krwinki białe ze szpiku do układu limfoidalnego i miejsc zapalnych - krwinki czerwone do narządów krwiogubnych - produkty przemiany materii (np. kwas mlekowy z mięśni do wątroby), końcowe produkty metabolizmu (CO2, kwas moczowy, mocznik) do płuc i narządów wydalniczych (nerki) - hormony i substancje czynne (regulacja procesów fizjologicznych)  Termoregulacyjna – transport ciepła z narządów je wytwarzających (wątroba i mięśnie) do miejsc utraty (skóra, małżowiny uszne)  Obronna – procesy rozpoznawania i unieczynnienia szkodliwych i obcych czynników (bakterie, wirusy oraz nieprawidłowych komórek własnych)  Homeostatyczna – utrzymanie stałości środowiska wewnętrznego (razem z płynem tkankowym i limfą) Skład krwi:  Osocze 56-65%  Krwinki 35-45%: - czerwone (erytrocyty) 6-15T/l - białe (leukocyty) 8-15G/l - płytki krwi (trombocyty) 300-600G/l Elementy morfotyczne krwi:  Erytrocyty  Leukocyty  Trombocyty Homopoeza – proces powstawania i różnicowania krwinek – tkanka krwiotwórczą w okresie płodowym: woreczek żółtkowy, wątroba, śledziona; po urodzeniu: wyłącznie w szpik kostny Szpik kostny wytwarza:  Erytrocyty (erytropoeza)  Granulocyty (granulopoeza)  Trombocyty (trombopoeza)  Monocyty (monopoeza)  Limfocyty (limfopoeza) – powstają też w układzie chłonnym (śledziona, grasica, węzły i grudki chłonne) Szpik kostny stanowi 4% masy ciała u ssaków (istota gąbczasta mostka, miednicy, czaszki, kręgów, żeber, nasady kości długich). Krowa 500kg masy ciała – 20kg czerwonego szpiku kostnego. CFU-S (wielopotencjalna komórka pnia: 0,5-1% szpiku) 

1

 Erytropoetyna  CFU-E  erytrocyt  Cytokiny  CFU-G  granulocyt  Trombopoetyna  CFU-Mega  trombocyt  Cytokiny  CFU-L  limfocyt  Cytokiny  CFU-M  monocyt Krwinki czerwone:  Erytrocyty (formy dojrzałe)  Retykulocyty (formy młodociane) 0,2-2% krwinek czerwonych Erytrocyty:  Kształt dwuwklęsłych dysków  U ssaków: brak jądra, mitochondriów, rybosomów  nie zużywają O2 na własne potrzeby  Zwierzęta w warunkach wysokogórskich mają większą liczbę erytrocytów (obniżone ciśnienie parcjalne tlenu)  Ptaki: erytrocyty większe, jądrzaste  Skład chemiczny: 60% wody, 40% ciał stałych, 33% Hb (hemoglobina), 1-2% białek, lipidy (fosfolipidy, cholesterol), glukoza, enzymy, K, Mg, Fe, Zn Przebieg procesu Erytropoezy:  (CFU-S –erytropoetyna CFU-E  proerytroblast  erytroblast zasadochłonny  erytroblast wielobarwliwy  erytroblasty kwasochłonny  retykulocyt) szpik kostny / [zapora szpikowa] ( retykulocyt lub erytrocyt) krew Erytropoeza:  Stopniowe zmniejszanie DNA i RNA w krwince  Zanikanie zdolności podziałów  Wzrost zawartości Hb  Proces trwa 100 godzin, czas życia krwinki 50-120 dni  Niszczenie krwinek w narządach krwiogubnych: układ siateczkowo-śródbłonkowy wątroby i śledziony Do prawidłowego procesu erytropoezy, oprócz erytropoetyny (EPO), potrzebne są czynniki krwiotwórcze tj. żelazo, miedź, witaminy B12, B6, C, kwas foliowy, substancje białkowe (globina). Funkcje krwinek czerwonych:  Transport O2 z płuc do tkanek – hemoglobina  Transport CO2 z tkanek do płuc – 20% w osoczu krwinek, 10% z Hb (karbaminohemoglobina)  Buforowanie krwi (utrzymanie stałego pH 7,35-7,45 Hemoglobina:  Białko – globina (96%)  Hem – barwnik krwi (4%) 01.03.18r Budowa hemoglobiny:  Globina – u zwierząt dorosłych: 2 łańcuchy alfa i 2 beta (HbA), każdy łańcuchc – 150 aminokwasów HbF – hemoglobina płodowa (2 łańcuchy alfa + 2 gamma), większe powinowactwo, do telnu, po urodzeniu zamieniania w HbA  HEM – 4 pierścienie pirolowe połączone z atomem Fe2+ (60-70% Fe) Wiązanie Hb z tlenem – tlen nietrwale łączy się z Fe2+ w grupie hemowej: Fe2+ nie zmienia swojej wartościowości, połączenie jest labilne – utleowanie -> oksyhemoglobina. Hb+O2->HbO2. 1g Hb może wiązać 1,34l O2. Każdy łańcuch globiny zawiera 1 cząsteczkę hemu ->1 cząsteczka hemu przyłącza 1 cząsteczkę O2 -> 1 cząsteczka hemoglobiny przyłącza 4 cząsteczki O2. Stopień wysycenia Hb tlenem w zależności od ciśnienia parcjalnego we krwi  Wiązanie O2 jest stabilne przy ciśnieniu parcjalnym O2 60-100mmHg  Dysocjacja HbO2 łatwo zachodzi przy ciśnieniu parcjalnym O2 20-40mmHg (tkanki) Formy hemoglobiny:  Oksyhemoglobina = hemoglobina + O2 (utlenowanie)  Karboksyhemoglobina = CO (czad) + Hb; w miejscu wiązania O2, powinowactwo do CO jest 300 x większe niż do O2, wiązanie kilkaset razy trwalsze, niewielka ilość CO w powietrzu -> zablokowanie Hb -> uduszenie

2

Methemoglobina – hemoglobina utleniona (Fe2+ -> Fe3+); czynniki utleniające (np. azotyny); Met-Hb nie przenosi O2, jest balastem, ciemne zabarwienie skóry i błon śluzowych  Karbaminohemoglobina = hemoglobina + CO2 Leukocyty (krwinki białe):  Granulocyty 60%: - kwasochłonne 2-5% - obojętnochłonne 57% - zasadochłonne 0,5%  Agranulocyty 40%: - monocyty 4% - limfocyty 36% Krwinki białe:  Udział w procesach odpornościowych  Diapedeza – opuszczanie naczyń krwionośnych do przestrzeni międzykomórkowych (nie wracają już do naczyń krwionośnych)  Chemotaksja – przemieszczanie się do rozwijającego się stanu zapalnego (tkanki wydzielają substancje chemiczne przyciągające leukocyty)  Zdolność do pozaszpikowego rozmnażania się w układzie limfoidalnym (z wyjątkiem granulocytów) Granulocyty:  Obojętnochłonne (neutrofile) – mikrofagi, właściwości żerne (fagocytoza – pochłanianie bakterii, uszkodzonych komórek), zawierają liczne enzymy i aktywne formy tlenu, pierwsza linia obrony, wzrost ilości w stanach zapalnych, ropnych, po wysiłku fizycznym, w stresie  Kwasochłonne (eozynofile) – wzrost zawartości w stanach uczuleniowych i zakażeniach pasożytniczych (działanie antyhistaminowe), zdolność fagocytozy  Zasadochłonne (bazofile) – w ziarnistościach heparyna – zapobieganie zakrzepom wewnątrznaczyniowych Powstawanie granulocytów – mielopoeza:  Mieloblast  promielocyt  mielocyt  metamielocyt OKZ  granulocyt pałeczkowaty OKZ  granulocyt segmentowany OKZ  Proces dojrzewanie: 10 dni  Czas życia w krwi krążącej: 2-3dni Limfocyty:  Ostateczna ich forma zależy od środowiska, które zasiedli komórka ukierunkowana CFU-L (limfocyty T i B)  Tranformacja blastyczna – zdolność do przechodzenia dojrzałej komórki w formy młodociane (dzielące się i zmieniające cechy morfologiczne po zadziałaniu antygenu) -> proliferacja  Zdolność do przekształcania się w długo żyjące komórki pamięci immunologicznej (szybka ochrona przy powtórnym zetknięciu się z określonym czynnikiem chorobowym)  Limfocyty T: - grasicozależne (rozwój w grasicy) - odporność komórkowa, nadzór immunologiczny - stanowią 80% limfocytów w krwi obwodowej  Limfocyty B: - rozwój w szpiku kostnym, wątrobie (płód), w torbie Fabrycjusza (ptaki) - stanowią 20% limfocytów w krwi obwodowej - przekształcają się plazmocyty zdolne do produkcji immunoglobulin (przeciwciał) Czas życia:  Limfocyty T: 5-10 lat u człowieka, bardzo ruchliwe (krążą między krwią, chłonką, narządami chłonnymi  Limfocyty B: 5-10 dni (u człowieka), lokalizacja w śledzionie lub węzłach chłonnych (osiadły tryb życia) Monocyty:  Największe komórki wśród leukocytów (makrofagi)  Zdolność do fagocytozy i pinocytozy  Po przejściu z krwi do tkanek -> podziały, zmiana kształtu -> makrofag 

3

   Osocze: 

Zdolność do pożerania całych grup bakterii i strzępów komórek Zdolność wytwarzania dużych ilości aktywnych form tlenu i enzymów (fagocytoza) Produkcja interferonu (walka z wirusami)

Udział w utrzymaniu stałości odczynu (układy buforowe), stałości ciśnienia osmotycznego i onkotycznego  Transport CO2, składników energetycznych, produktów przemiany materii, soli, witamin, enzymów, hormonów  Udział w procesie odporności (wspólnie z leukocytami)  Udział w procesie krzepnięcia krwi (wspólnie z trombocytami) Skład osocza:  91-92% woda  8-9% ciała stałe: - 6-8% białka (60-80 g/l) - 1-2% związki mineralne: Na, K, Ca, Mg, Fe, Cu, Cl, węglany i fosforany - tłuszczowce: wolne kwasy tłuszczowe, cholesterol, tłuszcze obojętne - cukry i pośrednie produkty ich przemian - związki azotowe (aminokwasy, mocznik, kwas moczowy, kreatyna, kreatynina) Białka osocza krwi: 1. Albuminy – 55% białek osocza krwi, wytwarzane w wątrobie, najmniejsza masa cząsteczkowa (ok. 70 tys.)  Warunkują utrzymanie ciśnienia onkotycznego w osoczu (utrzymanie wody w łożysku naczyniowym na stałym poziomie)  Udział w przenoszeniu kwasów tłuszczowych, barwników żółciowych CO2 2. Globuliny – 40% białek osocza krwi, masa cząsteczkowa 160-200tys.  Alfa – transport: Cu (ceruloplazmina), hormonów sterydowych (gruczoły płciowe, kora nadnerczy), hormonów tarczycy (T3 i T4)  Beta – transport: Fe (transferryna), enzymów, osoczowych czynników krzepnięcia krwi; należą tu izoaglutyniny  Gamma (przeciwciała) – powstają w plazmocytach (przekształcony pod wpływem antygenów limfocytach B), biorą udział w procesach obronnych 3. Fibrynogen – 5% białek osocza kwi  Wytwarzany w wątrobie  W procesie krzepnięcia krwi przekształcany w fibrynę (włóknik) Odporność:  Zdolność zdrowego ustroju do obrony własnego organizmu przed czynnikami obcymi  Immunogenność – zdolność ciał obcych do pobudzania układu odpornościowego organizmu do reakcji obronnej  Antygeny – ciała obce (bakterie, wirusy, grzyby, tkanki obcego organizmu, jady, zmienione tkanki własne, metabolity) charakteryzujące się immunogennością - możliwość swoistego reagowania z immunoglobulinami (przeciwciała)  Odporność nieswoista (oporność) – wrodzone właściwości organizmu (komórkowa, pozakomórkowa)  Odporność swoista (nabyta) – odpowiedź immunologiczna po kontakcie z antygenem (komórkowa, humoralna) Odporność komórkowa – komórki odpornościowe wchodzą w bezpośredni kontakt z antygenem Odporność humoralna – walka z antygenem za pomocą przeciwciał Odporność nieswoista (wrodzona):  Pierwsza linia obrony, natychmiastowa reakcja  Uwarunkowana genetycznie (zwierzęta przeżuwające nie chorują na nosaciznę; koń, osioł - tak; niektóre rasy owiec odporne na wąglika)  Niska po urodzeniu (mechanizmy obronne nie są w pełni rozwinięte), w okresie starzenia (aktywność i sprawność regulacyjna maleją)  Duży wpływ ma środowisko (obniżona odporność gdy niewłaściwe warunki utrzymania, złe żywienie)  Obronne mechanizmy wrodzone nie wytwarzają pamięci immunologicznej Rodzaje odporności nieswoistej:

4

1.

Pozakomórkowa  Skóra (pierwsza bariera dla bakterii, wirusów, pasożytów, szczelna warstwa rogowa naskórka, „płaszcz kwasoty” – głębsze warstwy pH 3,3-3,5)  Błony śluzowe – usuwanie ciał obcych przez ruchy rzęsek i wytworzony śluz  Lizozym (enzym bakteriobójczy) – w ślinie, łzach, drogach moczowych, pochwie  Interferon – produkcja przez komórki zarażone wirusem  Transferryna i laktoferyna – białka krwi wiążące żelazo, działanie bakteriobójcze 2. Komórkowa  Monocyty (makrofagi) i granulocyty obojętnochłonne (mikrofagi),nie rozpoznają i nie różnicują antygenów, fagocytoza każdego ciała obcego w stosunku do organizmu (opiłki żelaza, bakterie, barwniki) Przebieg procesu fagocytozy - zaktywowane antygenem mikro i makrofagi produkują: aktywne formy tlenu (H2O2), wolne rodniki: rodnik ponadtlenkowy *O2, rodnik hydroksylowy *OH Prezentacja antygenu – zaprezentowanie limfocytom tzw. determinanty antygenowej rozwój odporności swoistej.  Wiązanie antygenu  Aktywacja fagocyta  Powstanie fagosomu  Przemieszczanie lizosomów  Powstanie fagolizosomu  Rozkład antygenu  Uwalnianie produktów rozkładu antygenu Odporność swoista (nabyta):  Nabywana w ciągu życia osobniczego  Niezbędny kontakt z antygenem  Od momentu zadziałania do wytworzenia odporności upływa pewien czas  Odpowiedź pierwotna i wtórna – rozwija się gwałtownie ponieważ organizm dysponuje komórkami pamięci immunologicznej (limfocyty T i B) Odporność swoista komórkowa:  Wytwarzana przez limfocyty T. Limfocyt T + antygen → obwodowe węzy chłonne → transformacja blastyczna i proliferacja → dojrzałe komórki efektorowe (limfocyty cytotoksyczne TC) do walki z antygenem produkują limfokiny(mediatory reakcji): - Czynnik mitogenny (transformacja blastyczna limfocytów) - Czynnik cytotoksyczny (uszkodzenie błony komórkowej) czynnik chemotaktyczny (chemotaksja mikro i makrofagów) - Czynnik hamujący migrację makrofagów - Czynnik zapalny (rozszerzenie naczyń krwionośnych) Odporność swoista humoralna:  Limfocyty B (śledziona, węzły chłonne) + antygen → transformacja blastyczna i proliferacja → plazmocyty produkujące immunoglobuliny (przeciwciała)  Plazmocyt produkuje ok. 2 tys. Cząstek immunoglobulin / 1 sek. (czas życia 3-4 dni)  Część limfocytów B tworzy komórki pamięci immunologicznej (odpowiedź humoralna wtórna) Schemat przeciwciała:  Fragment wiążący antygen  Region Fab (fragment wiążący antygen, zmienna sekwencja aminokwasów)  Region Fc (fragment krystalizujący, stała sekwencja aminokwasów) Rodzaje przeciwciał:  Antytoksyny (zniesienie trującego działania jadów  Aglutyniny (zlepiki – zlepianie drobnoustrojów w kłaczki)  Precypityny (strącalniki – strącanie antygenu będącego w formie rozpuszczonej)  Lizyny (rozpuszczalniki rozpuszczanie komórek)  Opsoniny (zmiana otoczki bakterii – przygotowanie do fagocytozy) Klasy przeciwciał:  IgM (6%), IgG (80%), IgA (13%). IgD, IgE  Monomer – IgD, IgE, IgG

5

 Dimer – IgA  Dentomer – IgM Odporność swoista humoralna:  Czynna (wytworzenie przeciwciał przez organizm) - Naturalna (przechorowanie) - Sztuczna (podanie szczepionki)  Bierna (otrzymanie gotowych przeciwciał) - Naturalna (siara) - Sztuczna (surowica odpornościowa) 08.03.18r Pobieranie materiału do badań laboratoryjnych. W badaniach laboratoryjnych materiałem najczęściej pobieranym do analiz jest:  Krew  Mocz  Płyn z jamy ciała i płyn mózgowo – rdzeniowy  Treść żołądkowa  Tkanki  Narządy (z materiału sekcyjnego) Krew:  W dniu poprzedzającym pobranie unikać podawania nadmiaru wody i nietypowego pożywienia  Pobierać krew na czczo, minimum 6 godzin od ostatniego karmienia  Nie pobierać krwi od zwierząt zmęczonych i silnie przestraszonych  Przed badaniem profilu lipidowego zachować stałą dietę przez 2 tyg. oraz odstęp 14 godz. od ostatniego posiłku Metody pobierania krwi u małych ssaków  Od każdego „pacjenta” możemy pobrać nie więcej niż 10% całkowitej objętości krwi.  U małych ssaków ilość krwi w organizmie to ok.. 6-8% masy ciała, a więc zwierzę o masie 100 g ma objętość krwi w granicach 6-8 ml.  Bez uszczerbku dla zdrowia możemy w tym przypadku pobrać maksymalnie 0,8 ml krwi. Miejsca pobrania krwi:  Żyła odpiszczelowa – u większości gatunków łatwo dostępna, stosunkowo dużych rozmiarów.  Żyła odpromieniowa – łatwo dostępna i często wykorzystywana, przeważnie o prostym przebiegu. Najczęściej używana do zakładania kateterów dożylnych  Żyła udowa –przeważnie służy do pobierania krwi u świnek morskich i szynszyli  Żyły ogonowe – dostępne po obu stronach ogona są dobrym miejscem pobrania krwi szczególnie u szczurów. Pobranie krwi jest łatwiejsze po wcześniejszym ogrzaniu ogona. Preferowanym miejscem wkłucia jest 1/3 bliższa ogona po stronie bocznej.  Żyła brzeżna ucha – najlepiej nadaje się do pobierania krwi u królików. U innych gatunków ze względu na rozmiar małżowin usznych służy głównie do pobierania bardzo małych próbek krwi, np. do badania poziomu glukozy we krwi  Żyła jarzmowa – nie jest zbyt często wykorzystywana ze względu na znacznie większy stres dla zwierzęcia w porównaniu z innymi metodami; wymaga lekkiego znieczulenia zwierzęcia  Żyła główna doczaszkowa – metoda ta jest szczególnie przydatna przy pobieraniu krwi od najmniejszych pacjentów, zwierząt ze słabo widocznymi naczyniami obwodowymi, z niskim ciśnieniem krwi lub w ciężkim stanie klinicznym RBC=(a*200*4000)/n RBC – ilość czerwonych krwinek (w 1 ml3) a – suma w liczonych kwadratach n – liczba kwadratów mln/mm3 -> T/l T=1012 15.03.2018r

6

Hematokryt (Ht, Hct):  wskaźnik hematokrytowy ; liczba hematokrytowa  udziałem elementów morfotycznych pełnej krwi ( stosunek objętościowy wszystkich elementów morfotycznych krwi do całej objętości krwi )  jednostka; wg Si: l/l; jednostka tradycyjna: %  średnia wartość u dorosłych zwierząt: 0,35-0,45l/l (35-4 %) pozostałe 0,55-0,65l/l (55-65% krwi) stanowi osocze, norki – 0,6l/l Przyczyny wzrostu Ht:  zwiększona liczba krwinek czerwonych przy niezmienionej lub obniżonej objętości osocza w organizmie , np. po długotrwałych biegunkach u zwierząt młodych  nadprodukcja erytrocytów  zwiększona objętość poszczególnych krwinek czerwonych Przyczyny obniżenia Ht:  utrata krwi po krwawieniach (osocze regeneruje się szybciej niż krwinki)  obniżenie tempa powstawania krwinek czerwonych w szpiku lub szybsze ich niszczenie (anemia)  gwałtowne zwiększenie objętości osocza np. po napojeniu noworodków siarą → wzrost ciśnienia onkotycznego osocza → ściąganie wody do krwi Parametry układu czerwonokrwinkowego u zwierząt i człowieka: Gatunek RBC ( T/l ) Ht ( l/l ) Hb ( g/l ) Krowa 6,0 0,35 95 Koń 7,5 0,35 100 Świnia 6,0 0,40 120 Owca 10 0,40 120 Pies 6,0 0,45 140 Kot 8,0 0,45 120 Człowiek 3,5-5,4 0,33-0,49 120-180 Wskaźniki czerwonokrwinkowe obliczanie z:  liczba krwinek czerwonych  wartość hematokrytu  zawartość hemoglobiny Średnia objętość krwinki czerwonej (MCV) [fl]: MCV= objętość krwinek czerwonych w 1l krwi (cm3)* / liczba krwinek czerwonych w T/l * wartość hematokrytu w cm3 w 1l krwi; np. Ht = 0,50l/l → 500cm3 w 1l krwi fl (femtolitr) = 10 -15l Średni ciężar hemoglobiny w krwince (MCH) [pg] MCH = ilość hemoglobiny (g/l) / liczba krwinek czerwonych w T/l pg (pikogram) = 10 -12g Średnie stężenie hemoglobiny w krwince (MCHC) [% ciężaru krwinki] MCHC = ilość hemoglobiny (g/l) / wartość hematokrytu (l/l): 10 46%=0,46l/l – wartość hematokrytowa 11,8g/%=118g/l – ilość hemoglobiny Parametry czerwonokrwinkowe: Parametr MCV ( fl ) MCH ( pg ) MCHC ( % )

Kura 117-140 33-55 28-44

Ssaki 60-80 27-33 30-35

22.03.18r Badanie biochemiczne krwi – badanie obejmujące analizę składników osocza, dostarcza wielu cennych informacji i wskazówek ułatwiających postawienie właściwej diagnozy.

7

Aby ułatwić korzystanie z danej grupy gamy badań podzielono je na kilka grup oznaczeń zwanych profilami. Każdy profil opracowany jest tak, aby zawarte w nim wskaźniki jak najlepiej opisywały funkcję danego narządu. Profil wątrobowy obejmuje analizę takich parametrów biochemicznych krwi, jak:  Aminotransferaza alaninowa (ALT)  Aminotransferaza asparaginowa (AAST)  y-glutamylolotransferaza (y-GT, GGT)  Dehydrogenaza mleczanowa (LDH)  Dehydrogenaza glutaminowa (DLD, GLDH)  Fosfataza zasadowa (AP, ALP)  Bilirubina całkowita  Albuminy  Cholesterol  Amoniak Profil nerkowy obejmuje analizę takich parametrów biochemicznych krwi, jak:  Mocznik  Kreatynina  Białko całkowite  Albuminy  Sód  Potas Profil sercowy obejmuje analizę takich parametrów biochemicznych krwi, jak:  Aminotransferaza asparaginowa (AST)  Aminotransferaza alaninowa (ALT)  Dehydrogenaza mleczanowa (LD)  Potas Profil lipidowy obejmuje analizę takich parametrów biochemicznych krwi, jak:  Cholesterol  Tri glicerydy Profil kostny obejmuje analizę takich parametrów biochemicznych krwi, jak:  Wapń  Fosfor nieorganiczny  Fosfataza zasadowa (AP)  Białko całkowite  Albuminy KONIE Mocznik (profil nerkowy) – jest końcowym produktem przemian białek, zachodzą w wątrobie i wydalany jest głównie przez nerki, dlatego też będzie on w pewnym stopniu odzwierciedlał to co dzieje się na ternie tych narządów i na jego podstawie możemy wnioskować z jakim procesem patologicznym mamy do czynienia.  Wzrost poziomu mocznika może wskazywać na zaburzenia w jego usuwaniu z organizmu a więc na niewydolność nerek, jednak nie jest to jedyna możliwa przyczyna wzrostu jego stężenia we krwi. Także nadmierny rozkład białek mający miejsce np. podczas infekcji przebiegających ze znacznym podwyżs...