Anatomia i fizjologia jajnika suk i kotek PDF

Preview

Summary

anatomia i fizjologia jajnika suk i kotek, anatomia w rozrodzie zwierząt, anatomia jajnika, fizjologia jajnika...

Description

Anatomia i fizjologia układu rozrodczego suk i kotek Jajnik (ovarium, s. ooforon): 









Funkcja  Produkcja komórek jajowych  Gonady żeńskie  Produkcja hormonów kontrolujących funkcje rozrodcze samicy (estrogeny, progesteron) Krezka jajnikowa (mesovarium)zawiesza jajnik na grzbietowej ścianie jamy brzusznej  Więzadło jajnika przednie (więzadło podwieszające) - istotne przy sterylizacji, mozna je przerwac, zeby lepiej wyeksponowac jajnik)  Więzadło jajnika własne – między jajnikiem a końcem rogu macicy Budowa  2 powierzchnie  Boczna (facies lateralis)  Przyśrodkowa (facies medialis)  2 brzegi  Grzbietowy (krezkowy) (margo mesovaricus) - tu wnikają naczynia i nerwy  Brzuszny (wolny) (margo liber)  2 końce  Doogonowy (maciczny) (extermitas uterina)  Doczaszkowy (jajowodowy) (extermitas tubarina) Budowa jajnika na przekroju  Zewnętrzna warstwa (korowa) (zona parenchymatosa) - tu dochodzi do rozwoju i dojrzewania pęcherzyków jajnikowych, owulacja  Wewnętrzna warstwa (rdzenna) (zona vasculosa) - tu znajdują się naczynia krwionośne, limfatyczne i nerwy  Błona biaława (tunica albuginea) beleczki wnikają do środka tworząc zrąb jajnika Rodzaje pęcherzyków jajnikowych  Pęcherzyki pierwotne (I rzędu) składa się z jednego rzędu komórek nabłonka pęcherzykowego i z komórki jajowej  Pęcherzyki II rzędu - nablonek pecherzykowy jest wielowarstwowy, wytwarza oslonke przejrzysta (ona chroni komorke jajowa), tworza sie w nim przestrzenie ktore zlewaja sie tworzac jame pecherzyka i ona wyslana jest warstwa nablonka pecherzykowego, zwana blona ziarnista (membrana granulosa - estrogeny)  Pęcherzyki III rzędu – dojrzały pęcherzyk Graffa; może owulować - podwojna oslonka, pod nia warstwa tkanki ziarnistej ktora w jednym miejscu tworzy wzgorek jajonosny gdzie lezy komorka jajowa, jama pecherzyka wypelniona plynem bogatym w estrogeny

Po osiągnięciu dojrzałości płciowej pęcherzyki dojrzewają i owulują. Tylko niewielka część tego potencjału jest wykorzystana w życiu samicy w postaci owulujących pęcherzyków jajnikowych. Pęcherzyki jajnikowe są w różnych stadiach rozwoju. Warstwa ziarnista pęcherzyka jajnikowego produkuje estrogeny (objawy rujowe) i płyn pęcherzykowy. W szczytowym momencie rozwoju, tuż przed owulacją, pęcherzyk jajnikowy osiąga u suki i kotki wielkość 2-4 mm; u suki może nawet 9 mm. Pęcherzyk Graffa:

komórki warstwy ziarnistej zaczynają produkować płyn pęcherzykowy, który zalega wewnątrz pęcherzyka i spycha komórki na brzegi natomiast wnętrze wypełnia jamka wypełniona płynem pęcherzykowym i na jednym z biegunów pęcherzyka warstwa komórek ziarnistych formuje wzgórek jajonośny zawierający komórkę jajową. Pęcherzyk ten posiada podwójną osłonkę: zewnętrzną i wewnętrzną. Wewnętrzna osłonka od środka jest wyścielona warstwą komórek ziarnistych. 

 



Po owulacji w miejscu pękniętego pęcherzyka jajnikowego tworzy się tkanka luteinowa (luteinizacja komórek ziarnistych) formując ciałko żółte ( corpus luteum) produkuje progesteron (utrzymanie ciąży, przyjęcie zapłodnionej komórki przez macicę) U suki po owulacji pęcherzyki jajnikowe nie zapadają się, dlatego trudno potwierdzić owulację za pomocą USG We wczesnym okresie rozwoju ciałka żółtego u suki, w jego centrum znajduje się jamka wypełniona płynem, co upodabnia je do pęcherzyka jajnikowego - stad u suk przy badaniu USG trudność z rozpoznaniem czy doszło do owulacji czy nie (trudno rozpoznać czy to już ciałko żółte czy jeszcze nieowulowany pęcherzyk) Do 20 dnia po owulacji jama ciałka żółtego wypełnia się komórkami luteinowymi (wtedy ciałko żółte jest już jednolitym tworem i w USG się rozpozna)

Jajnik suki/kotki:  U suki jajnik jest spłaszczony bocznie  2 cm długości i 1,5 cm grubości (wielkość warunkowana wielkością suki)  U kotki jajnik jest walcowaty, długości 1 cm  Jajniki u suki i kotki leżą na wysokości 3-4 kręgu lędźwiowego, doogonowo pomiędzy tylnym biegunem odpowiedniej nerki, a wierzchołkiem rogu macicy (ważne przy wykonywaniu zabiegu owariohisterektomii w razie pozostawienia fragmentu jajnika po sterylizacji – fragment taki dalej funkcjonuje dając objawy cieczki) (oderwanie fragmentu jajnika, który wpada do jamy brzusznej skutkuje takimi samymi objawami – zespół odprysków jajnikowych- wszczepia się do otrzewnej)  U suki jajniki ukryte są w kieszonce jajnikowej (fragment krezki jajnika), obficie obłożonej tkanką tłuszczową. Na bocznej powierzchni kieszonki jest okienko nieobłożone tkanką tłuszczową, widać przez nie jajnik – sprawdzamy przed podwiązaniem podczas sterylizacji czy na pewno podwiązujemy cały jajnik  U kotki nie ma tłuszczu wokół jajnika, więc są one dobrze widoczne  Kieszonka utworzona jest przez fałd krezki, otacza jajnik z wyjątkiem otworu gdzie jajnik kontaktuje się z jama otrzewnową – komórki wydostają się do lejka jajowodu...