Giáo trình nguyên lý kế toán PDF

Preview

Summary

Download Giáo trình nguyên lý kế toán PDF

Description

LỜINÓIĐẦU Nguy ê nl ýkế t oánl àmộtt r on gnhn ữ gni ộ dun gki ếnt hc ứ c ơ s ở ca ủ khi ố n gà nhki nht ế.Mônhc ọ c u n gcp ấ nhn ữ gki ếnt hc ứ c ơ bn ả l à m nn ề t ản gc h ovi ệchc ọ t ậpv àn ghi ê ncu ứ về c h uy ê nn g à nhkế t o á n, c ũ n gnh ưt i ếnhà nhn hn ữ gn ghi ê ncu ứ xa hn ơ v ềt à ic hí nh ,ki nht ếv àq un ả l ý . Nhn ậ t hc ứ r õv a it r òqu a nt rn ọ gca ủ mô nhc ọ v àđể phc ụ vụ c h ovi ệcg i ản gdy ậ , hc ọ t ậpNgu y ê nl ýkế t oá nmộtc á c ht oà ndi ện,c óhệ t hn ố g ,bộ mônKi nht ế Vậnt ải t ổc hc ứ bi ê ns on ạ Gi á ot r ì nhNg uy ê nl ýkế t oá n. Vớini ộ dun gc ơ bn ả về đi ố t ượn gk ết oá n,c á cph ươ n gphá pk ết oá nđ ượcs ử dn ụ gđể t hut hp ậ , xử l ý , t ổn ghp ợ v àc un gcp ấ t hôn gt i nv ànhn ữ gni ộ dun gkế t oá nc ơ bn ả t r on gd oa nhn g hi ệp, gi á ot r ì n hgm ồ 9c hươn g ,t r on gđó: 1 . TS. Phm ạ Thị La nAnhc hịut r á c hnhi ệm c h ủ bi ê nv àb i ê ns on ạ c á cc h ươ n g 1 , 2, 6. 2 . Th. SGVCNg uyn ễ Thị Tườn gVib i ê ns on ạ c á cc h ươn g4, 5 .3. Th. SĐỗ Mi nhNgc ọ bi ê ns on ạ c á cc hươn g7 , 9. 4 . Th. SPhm ạ Thị Ki mNg â nb i ê ns on ạ c á cc h ươn g3, 8 . Mặcd ùđãc ố gn ắ gnhn ư gc ũn gkhô n gt hể t r á nhkhi ỏ nhn ữ gt h i ếus ót , hn ạ c h. ế Cá ct á cgi ả mon gn hn ậ đ ượcýki ếnđó n gg ópđ ểc un ố s á c hc ót h ể ho à nt h i ệ nhn ơ . Xi nt r â nt rn ọ gcm ả ơn! Hàni ộ, t h á n g12/ 20 15Nhó mt á cgi ả

1

Chƣơng1

BẢNCHẤTCỦAKẾ TOÁN 1 . 1. TÍ NH TẤTYẾUKHÁCHQUANCỦAKẾ TOÁN 1 . 1. 1. Sự hì nht hànhca ủ hc ạ ht oánv àkế t oán. Sn ả xut ấ r aca ủ ci ả vt ậ c ht ấ l àc ơs ởt ồnt ạiv àphá tt r i ể nca ủ x ãhi ộ l oà in g ườ i . Bn ằ gc á chot ạ đn ộ gl a ođn ộ gsn ả xut ấ, c onn g ườiđãt ạor ađ ượ cca ủ ci ả vt ậ c ht ấ đ ể d uyt r ìc uc ộ sn ố gbn ả t hâ nv àcn ộ gđn ồ gxãhi ộ. Tr on gmỗih ì nht há iki nht ế xãhi ộ (t ừc ôn gx ãn gu y ê nt huỷ đn ế t ư bn ả c hủ n ghĩ av àxãhi ộ c hủ n ghĩ a )c o nn gườiđu ề phi ả t i ếnhà nhhot ạ đn ộ gl a ođn ộ gsn ả xut ấ. Khit i ếnhà nhhot ạ đn ộ gl a ođn ộ gsn ả xut ấ l u ônc ós ựq ua nt â m đn ế t hi ờ g i a nl a ođn ộ g đ ãbỏ r av àkt ế q uả l a ođn ộ gđ e ml ại ,l uônc ós ựs u yn ghĩv àt í c hl uỹ ki nhn ghi ệm để l a ođn ộ gsn ả xut ấ đe ml ạikt ế q u ảc a ohn ơ đm ả bo ả t ho ả mã nnhucu ầ n gà yc à n gt ă n g ca ủ cn ộ gđn ồ gx ãhi ộ .Dođóhì nht hà nhn ê nhot ạ đn ộ gt ổc hc ứ v àq un ả l ýca ủ c on n gườiđi ố vi ớ q uát r ì nht á isn ả xut ấ x ãhi ộ :t r on gđóc o nn gườit hc ự hi ệnvi ệcq u a ns á t h ot ạ đn ộ gl a ođn ộ gsn ả x ut ấ, đol ườn gphm ạ vi ,q uimôhot ạ đn ộ g , t í n ht oá n,ghic hé pt hi ờ gi a nl a ođn ộ gbỏ r av àkt ế q uahot ạ đn ộ gl a ođn ộ gđe ml ạiđể t hy ấ đượccn ầ phi ả hot ạ đn ộ gl a ođn ộ gsn ả xut ấ nh ưt h ế nà ođ ể ha ophíl a ođn ộ gí t hn ơ màca ủ ci ả l à mr anh i ềuhn ơ .Nhucu ầ n gà yc à n gt ă n gca ủ x ãhi ộ đòihi ỏ c o n n gườil uônc ós ựs u yn ghĩv àt í c hl uỹ ki nhn ghi ệm để l a ođn ộ gsn ả x ut ấ đ e ml ạikt ế q uả c a ohn ơ , vìvy ậ đãhì nht h à nhn ê nhot ạ đn ộ ghc ạ ht oá n. Hạc ht oá nl às ự qua ns á t ,l ượn gho á( đol ườn g , t í nht oá n )v àphn ả á nh( g hic h é p) c á chi ệnt ượn gv àq uát r ì nhki nht ế -xãhi ộ, nhm ằ q un ả l ýv àgi á mđc ố c á cq uát r ì nh đ ón g à yc à n gc ht ặ c h. ẽ Quac á ch ì nht há iki nht ếx ãhi ộ kh á cnha u ,hc ạ ht o á nđ ãđ ượcs ử dn ụ gnh ư mộtc ôn gc ụ cn ầ t hi ếtđể t ổc hc ứ v àq un ả l ýh ot ạ đn ộ gl a ođn ộ gsn ả xut ấ nhm ằ t ạ or a n gà yc à n gnhi ềuca ủ ci ả vt ậ c ht ấ hu ữ í c ht ho ả mã nnh ucu ầ n gà yc à n gt ă n gl ê nca ủ xã hi ộ. Sn ả xut ấ xãhi ộ ph á tt r i ển, c o nn g ườic à n gc ós ựq ua nt â mhn ơ đn ế hi ệuq u ảl a o đn ộ g . Vìvy ậ h ot ạ đn ộ gt ổc hc ứ v àq un ả l ýq uát r ì nhl a ođn ộ gsn ả xut ấ ,q uát r ì nht á i sn ả xut ấ xãhi ộ, t r on gđóc óhc ạ ht oá nc ũn gđ ượcphá tt r i ể nv àđt ạ ti ớ t r ì nhđ ộn gà y c à n gc a ohn ơ . Sn ả xut ấ phá tt r i ểnkhôn gn gn ừ g , vìvy ậ hc ạ ht oá nc ũ n gđ ượ cphá t t r i ển, đt ạ t ớit r ì nhđ ộn gà yc à n gc a ođể đá pứn gy ê ucu ầ đò ihi ỏ ca ủ xãhi ộ. Kết qu ả ca ủ q uát r ì nhp há tt r i ểnđ ól às ựh ì nht hà nhc á cl oi ạ hc ạ ht oá nvi ớ đi ố t ượn gv à p hươn gp há pn ghi ê ncu ứ t ươn gđi ố đc ộ l ập ,b a ogm ồ : ∙ Hạc ht oá nn ghi ệpv ụ -k ỹt hut ậ l àl oi ạ hc ạ ht oá nphn ả á n htn ừ gn ghi ệ pv ụ ki nht ế-kỹ t h ut ậ r i ê n gbi ệtca ủ mộtl oi ạ hot ạ đn ộ gnà ođ ódi ễnr at r on gmộtt ổc hc ứ . ∙ Hạc ht oá nt hn ố gk ê( c ò ngi ọ l àt hn ố gkê )l àmộtmônkho ahc ọ n ghi ê ncu ứ mặtl ượn gt r on gmốil i ê nhệ mậtt hi ế tvi ớ mặ tc ht ấ ca ủ c á chi ệnt ượ n gv àq uát r ì nh ki nht ế,xãhi ộ s ốl ớn,n hm ằ t ì mr axuhướn gvn ậ đn ộ gv àph á tt r i ểnca ủ s ự vt ậ ,hi ện t ượn g .

2 ∙ Hạc ht oá nkế t oá n( c ò ngi ọ l àkế t oá n)l àl oi ạ hc ạ ht oá np hn ả á nht à isn ả v à

t ì n hhì nhvn ậ đn ộ gca ủ t à isn ả ( s ử dn ụ gt à isn ả )t r on gc á ct ổc hc ứ ki nht ế. Đặct rn ư gl ớnnht ấ ca ủ k ết oá nl àt í n ht oà ndi ệ nv àt í nhl i ê nt ục . Tí nht oà ndi ện ca ủ kế t oá nđượct h ểh i ệnở c h ỗn ót hut hp ậ v àx ửl ýt ấtc ảt hô n gt i nc ól i ê nq ua nđn ế đi ố t ượn gmàn óphn ả á nh , t í nhl i ê nt ụcđ ượct h ể hi ệnở c h ỗ nót he od õiđy ầ đ ủq uá t r ì nhph á ts i nhv àho à nt hà nhca ủ tn ừ gn ghi ệpv ụ ki nht ế. Để n ghi ê ncu ứ đi ố t ượn gca ủ mì nh, kế t oá nđãs ử dn ụ gmộth ệt hn ố gp h ươn g p há pkho ahc ọ nh: ư c hn ứ gt, ừ đi ố ứn gt à ikhon ả , t í nhgi á , t ổn ghp ợ -c â nđi ố k ết oá n n ê nt hô n gt i ndohc ạ ht oá nkế t o á nc u n gcp ấ va ừ c ót í nht ổn ghp ợ va ừ c ót í n hphá pl ý c a ovề độ c hí nhx á c . 1 . 1. 2. Nhucu ầ tt ấ yu ế ca ủ kế t o ánt r ongnn ề ki nht ế sn ả x ut ấ hànghoá. Để n hn ậ bi ếts ự cn ầ t h i ếtv àt í nht ấtyu ế ca ủ k ết oá nt r on gnn ề ki nht ế sn ả xut ấ h à n gh oácn ầ n gh i ê ncu ứ khá iq uá tq uát r ì nhphá tt r i ểnca ủ kế t oá nt r on gmốil i ê nhệ c ht ặ c hẽ vi ớ l ịc hs ử phá tt r i ểnx ãhi ộ l oà in g ườiq uanhn ữ ghì n ht há iki nht ế xãhi ộ khá cnh a u . ∙Ởh ì nht h á iki nht ế xãhi ộ c ôn gx ãn gu y ê nt hu, ỷ t r ì nhđộ sn ả xut ấ c ònr ấtl ạc hu ậ ,c ha ư ph á tt r i ển ,hot ạ đn ộ gl a ođn ộ gsn ả xut ấ ca ủ c o nn g ườiđ ượct i ếnhà nhbn ằ g c á cp hươn gt hc ứ ht ế sc ứ đn ơ gi ản ,t hôs ơ nê nca ủ ci ả l à mr at r on gt hi ờ kỳn à ykhôn g n hi ềuv àc ha ư c óca ủ ci ả dư t ha ừ . Nhn ư gt r on gt hi ờ kỳnà yc onn gườiđãc ónhn ữ gs u y n ghĩs ơ kha ivề h ot ạ đn ộ gt ổc hc ứ v àq un ả l ýq uát r ì nhl a ođn ộ gsn ả x ut ấ .Cá cc á c h t hc ứ đ ol ườn g ,g hic hé p, phn ả á nhđ ượct i ếnhà nhbn ằ gnhn ữ gph ươ n gt hc ứ đn ơ g i ản,nh: ư đá nhdu ấ t r ê nt hâ nc â y , g hil ê nv á c hđá ,but ộ nú tt r ê nc á cdâ yt hn ừ g… để g hinhn ậ n hn ữ gt hô n gt i ncn ầ t hi ết . Cá cc ôn gvi ệct r ê nt r on gt hi ờ kỳnà yc h ủ yu ế p hc ụ vụ c holi ợ í c htn ừ gn hómcn ộ gđn ồ gvi ớ mụcđí c hđ ể đi ềuc h ỉnhh ot ạ đn ộ gl a o đn ộ gsn ả xut ấ để t ạor anh i ềuca ủ ci ả hn ơ . ∙ Sn ả xut ấ x ãhi ộ phá tt r i ển ,hì nht há iki nht ế xãhi ộ c hi ếnhu ữ nôl ệ hì nh t hà nh.Tr on gh ì nht h á iki nht ế xãhi ộ n à yđ ãc ós ự phâ nc ôn gl a ođn ộ gxãhi ộ .Sn ả x ut ấ phá tt r i ểnhn ơ ,ca ủ ci ả l à mr ađãc ód ưt ha ừ ,ny ả s i nhc á chot ạ đn ộ gt r a ođi ổ ca ủ ci ả l à mr agia ữ c o nn gườivi ớ nha u,gia ữ c á cbộ t ộc ,c á ckhuvc ự địaph ươn g .Hot ạ đn ộ gt r a ođi ổ ca ủ ci ả di ễnr an gà yc à n gđadn ạ gv àphm ạ vin gà yc à n gmở rn ộ gdn ẫ ti ớ s ựr ađi ờ ca ủ t i ềnt ệv ànn ề sn ả xut ấ h à n gh oás ơ kha ic ũ n ghì nht hà nht ừđ ó.Con n gườiđã t i ếnhà nhkế t o á nt r on gc á ct r a n gt r ạica ủ c h ủ nôl ệ,t r o n gc á cnhàt h, ờ t r on gc á c p hòn gđi ổ t i ềnv àđc ặ bi ệtt r on gc á ct r un gt â mt hươn gmại . . .đ ể ghic hé p,phn ả á nh c á chot ạ đn ộ gsn ả xut ấ ,d ịc hv, ụ buônb á n, …. .vi ớ hì nht hc ứ gh ic hé p ,phn ả á n hbn ằ g c á c hghi đn ơ t r ê nc á ct ờs ổk ết oá nđn ơ gi ả n. ∙ Sn ả x ut ấ t i ếpt ụcph á tt r i ển.xãhi ộ l oà in gườit i ếpt ụct r ảiq uahì nht h á iki nh t ếx ãhi ộ mới-h ì nht h á iki nht ế xãhi ộ pho n gki ến. Sn ả xut ấ h à n gho átn ừ gbướcphá t t r i ểnké ot h e os ự phá tt r i ểnca ủ kế t oá n.Tr on gt hi ờ kỳnà y ,kế t oá nđãs ử dn ụ gh ệ t hn ố gs ổ kế t o á npho n gph ú,c h it i ếthn ơ để ghic h é p,phn ả á nhc á chot ạ đn ộ gsn ả x ut ấ ,gi a odịc h ,t r a ođi ổ ,bu ônbá nđ adn ạ ghn ơ .Tu yn hi ê nt r on ghì n ht há iki nht ế xã hi ộ ph on gki ến, nn ề sn ả x ut ấ hà n gh oát u yđãphá tt r i ểns on gc ònr ấ tph â nt á nnê nk ế

3

t oá nở t hi ờ k ỳnà yc ũn gc h ỉ mớiphá tt r i ể nt r on gc hn ừ gmựcnht ấ đ ịnhs ovi ớ t hi ờ kỳ mớihì nht h à nh . ∙ Hì nht há iki nht ế xãhi ộ t ư bn ả c hủ n gh ĩ at ha yt hế hì nht há iki nht ế xãhi ộ p hon gki ếnđãđ á nhdu ấ mộtb ướcphá tt r i ểnmớica ủ nn ề sn ả xut ấ xãhi ộ .Vớis ựp há i t r i ểnmạnhmẽ ca ủ nn ề ki n ht ế sn ả x ut ấ h à n ghoáđòihi ỏ k ết oá nphi ả c ós ựp há tt r i ển mới . Và ot hi ờ kỳp há tt r i ểnt i ềnt ư bn ả ,gh ik é pt r on gkế t oá nđãny ả s i nhv àdn ầ đ ượ c ứn gdn ụ grn ộ gr ã ic ùn gvi ớ h ệt hn ố gs ổk ết oá nn gà yc à n gđadn ạ g , phon gph ú v àc hit i ết .Sự x ut ấ hi ệnca ủ phươn gph á pghik é pđãt r ợg i úpvi ệct he od õi ,gi á ms á t c á cqu a nhệ t hươn gmạin gà yc à n gt ă n g ,q ua nh ệt í ndn ụ ggia ữ n g ườimuav àn g ười b á n,gia ữ n gườic h ov a yv àn gườiđiv a yt r on gxut hế dịc hc h u yn ể ca ủ c á cdò n gt ư bn ả n gà yc à n gln ớ g ia ữ c á cvù n g . Ng oà ir a , phươn gphá pgh iké pc h ophé pc á cnhàt ư bn ả hoc ạ hđịnhv àđol ườn gảnhh ưởn gca ủ c á cgi a od ịc hki n ht ế ,đn ồ gt hi ờ t á c hb i ệt q ua nhệ gia ữ n g ườic hủ s ở hu ữ vi ớ doa nhn gh i ệpđ ểt hy ấ r õs ự phá tt r i ểnca ủ c á ct ổ c hc ứ ki nhdo a n h. Như vy ậ ,qu ac á chì nht há iki nht ế xãhi ộ, qu át r ì nhsn ả xut ấ h à n ghóaph á tt r i ển mạnhmẽ đ òihi ỏ kế t oá nkhôn gn gn ừ gph á tt r i ển, t r ởt hà nhmộtmônkh oahc ọ vi ớ h ệ t hn ố gc á cphươn gph á pđ ể ghic h é p , phn ả á nh ,t hunhn ậ , ki ểm t r a , x ửl ýv àc u n gcp ấ n hn ữ gt hôn gt i nvề c á chot ạ đn ộ gki nht ết à ic h í nh, phc ụ vụ c h ovi ệcđ ềr ac á cgi ải p há p ,c á cq u yt ế địnhki nht ế,g ópp hn ầ t húcđy ẩ s ựp há tt r i ểnca ủ nn ề sn ả x ut ấ xãhi ộ v àx ãhi ộ l oà in gười . Kế t oá nh ì nht hà nhv àphá tt r i ểngn ắ l i ềnvi ớ s ự hì nht h à nhv àph á tt r i ểnca ủ nn ề ki nht ế sn ả xut ấ hà n ghoá .Bởivy ậ c ót hể nóik ết oá nl àcn ầ t hi ếtv àt ấ tyu ế t r on g nn ề ki nht ế sn ả x ut ấ hà n gho á . 1 . 1. 3. Đn ị hnghĩ akế t o án The ot i nht hn ầ ca ủ kế t oá nq uc ố t ế,kế t oá nđ ượcđ ịnhn ghĩ al àh ệt hn ố gt hôn g t i nv àki ểm t r adù n gđể đol ườn g/ phn ả á nh,xử l ýv àt r u yn ề đt ạ nhn ữ gt hô n gt i nvề t à i c h í nh, kt ế qu ả ki nhd oa nhv àc á cl un ồ gt i ềnt ạor aca ủ mộtđn ơ v ị ki nht ế. The oq ua nđi ểm nê ut r on gLut ậ kế t oá nca ủ Vi ệtNa m,địnhn gh ĩ akế t oá nđược t r ì nhb à yở đi ều4như s a u:Kế t oá nl àvi ệct hut hp ậ ,x ửl ý ,phâ nt í c hv àc un gcp ấ t hô n gt i nki nht ế, t à ic h í nhdướihì nht hc ứ gi át r ị, hi ệnvt ậ v àt hi ờ gi a nl a ođn ộ g . The ođi ềul ệt ổc hc ứ kế t oá nNhàn ướcVi ệtNa mt h ìk ết oá nđ ượ cx e ml àv i ệc g hic hé p, t í nht oá nbn ằ gc ons ốd ướihì n ht hc ứ gi át r ị,hi ệnvt ậ v àt hi ờ gi a nl a ođn ộ g , c hủ yu ế dướihì nht hc ứ g i át r ịđ ể phn ả á nhki ể mt r at ì nhhì nhvn ậ đn ộ gca ủ c á cl oi ạ t à i sn ả , q uát r ì nhv àkt ế q u ả sn ả xut ấ ki n hdoa nh , s ử dn ụ gvn ố ca ủ Nhàn ướ c , c ũn gn h ư ca ủ tn ừ gt ổc hc ứ ,xí n ghi ệp . Tu yc ón hi ềuđ ịnhn ghĩ avề k ết oá nnhn ư gc hu n gq uil ại , c ót h ểr útr amộ ts ố đ i ểm c hu n gnh ưs a u: ∙ Kế t oá nn gh i ê ncu ứ t à isn ả ,n gun ồ hì nht hà nht à isn ả v às ự vn ậ đn ộ gca ủ t à i sn ả t r o n gc á ct ổc hc ứ .Đóc ũn gc hí nhl àc á cq ua nhệ ki n ht ết à ic h í nhphá ts i n hở c á c t ổc hc ứ c ós ử dn ụ gt à in gu y ê nđể t hc ự hi ệnmụct i ê uhot ạ đn ộ gca ủ mì nh.

4 Kế t o á ns ử dn ụ gbal oi ạ t h ướcđođ ể phn ả á nhl àt hướcđogi át r ị,t h ướcđo h i ệnvt ậ v àt h ướcđol a ođn ộ g ,t r on gđót hướcđog i át r ịl àbt ắ buc ộ để c ót hể t ổn g hp ợ t oà nb ộc á ch ot ạ đn ộ gki nht ếởt ổc hc ứ . ∙

∙ Kế t oá nđượcx e ml àmộth ệt hn ố gt h ôn gt i nở mỗit ổc hc ứ . Hệ t hn ố gđóđược vn ậ hà nhq uamộtqu át r ì nht hut hp ậ ,đol ườn g ,ghic h é pv àc u n gcp ấ t hôn gt i nbn ằ g c á cphươn gph á pr i ê n gc óca ủ kế t o á n. ∙ Chc ứ nă n gca ủ kế t oá nl àt hô n gt i nv àki ểm t r ac á chot ạ đn ộ ggn ắ vi ớ t à isn ả , n gun ồ h ì nht hà nht à isn ả v àc á chot ạ đn ộ gkhá cca ủ đn ơ v ị.

Tóml ại , kế t oá nl àmộtmônkhoahc ọ phn ả á nhv àgi á mđc ố c á cmặthot ạ đn ộ g ki nht ế -t à ic hí nhở t ấtc ảc á cđn ơ v ị, c á ct ổc hc ứ ki nht ếx ãhi ộ. Kế t oá nc óđi ố t ượ n g c ụt hể l àc á ch ot ạ đn ộ gki nht ế, t à ic hí nh :s ựb i ếnđn ộ gvề t à isn ả , n gun ồ vn ố ,s ực hu c h u yn ể ca ủ t i ền, . . . Tu ynh i ê ndoc á c hghic h é p,t hunhn ậ t hôn gt i nkhá cnh a u ,mứcđộ t í nhc ht ấ t hô n gt i nđượcxử l ý ,c u n gcp ấ c ókhá cnha u ,phm ạ v it hôn gt i nkế t oá nc u n gcp ấ ,đi ố t ượn gnhn ậ t hô n gt i nkhá cnha uv àđc ặ đi ểm,mụcđí c hhot ạ đn ộ gca ủ đn ơ v ịt i ến h à nhkế t oá nc ókhá cn ha un ê nkế t oá nđượcph â nc hi at hà nhnhn ữ gl oi ạ kế t oá nkhá c n ha u . -Că nc ứv à oc á c hgh ic hé p, t hun hn ậ t hô n gt i n, kế t oá nđ ượcc h i at hà nh:k ế t oá nđn ơ v àkế t o á nk é p. -Că nc ứv à omứcđ, ộ t í nhc ht ấ t hô n gt i nđ ượcx ửl ý , kế t oá nđ ượcc hi at hà nh: k ết oá nt ổn ghp ợ v àk ết oá nc h it i ết . -Că nc ứv à ophm ạ vit hôn gt i nkế t oá nc un gcp ấ v àđi ố t ượn gnhn ậ t h ôn gt i n, kế t oá nđ ượcc hi at h à nh :k ết oá nt à ic h í nhv àkế t oá nq un ả t r ị. -Că nc ứv à ođc ặ đi ểm v àmụcđí c hh ot ạ đn ộ gca ủ đn ơ v ịt i ếnhà nhk ết oá n, k ế t oá nđượcc h i at hà nh:k ết oá nc ôn gv àk ết oá nd oa n hn ghi ệp . 1 . 2. KẾ TOÁNTRONGHỆ THỐNGQUẢNLÝ 1 . 2. 1. Vait r òcủ at hô ngt i nkế t oánt r onghoạ tđộngquảnl ý 1 . 2. 1. 1. Hạc ht oánt r o nghệ t hn ố gqun ả l ý Qun ả l ýl às ựt á cđn ộ gc óhướn gđí c hca ủ c hủ t h ểq un ả l ýl ê nkhá c ht h ể qun ả l ý để đt ạ đ ượcnhn ữ gmụct i ê uđãđịnht r ước . Tac ót h ểb i ểudi ễ nv ịt r íca ủ hc ạ ht oá n t r on ghệ t hn ố gq un ả l ýt he os ơđ ồs a u :

5

Bi ểu1 . 1 .Vị t r íca ủ hc ạ ht oá nt r o n ghệ t hn ố gqun ả l ý

Cu ấ t hà nhnê nh ệt hn ố gq un ả l ýgm ồ c ó3bộ p hn ậ c ơ bn ả ,đól àc h ủt h ểq un ả l ý ,kh á c ht hể qun ả l ýv àhệ t hn ố gt hô n gt i ngia ữ ha ibộ phn ậ đó.Chủ t hể q un ả l ýt á c đn ộ gl ê nkhá c ht hể q un ả l ýbn ằ gc á cqu yt ế đ ịnhqun ả l ý( c ò ngi ọ l àt h ôn gt i nxu ôi ) . Tu ynhi ê n, để c óc á cq u yt ế địnhq un ả l ýc hí nhx á c , kịpt hi ờ v àc óhi ệuq uả t h ìc h ủ t h ể q un ả l ýphi ả nm ắ bt ắ đ ượ ct hc ự t r ạn gca ủ khá c ht h ểq un ả l ý ,tc ứ l àp hi ả c óh ệ t hn ố g t hô n gt i nphn ả hi ồ t ừ khá c ht hể q un ả l ýt ớic h ủt h ểq un ả l ý .Hệ t hn ố gt h ôn gt i n phn ả hi ồ đượcc hủ t hể q un ả l ýt h unhn ậ t ừ nhi ềun gun ồ khá cnh a u ,nhn ư gt hô n gt i n ca ủ hc ạ ht oá n-l àc á ct hô n gt i nt: ừ hc ạ ht oá nn gh i ệpvụ kỹ t h ut ậ ,hc ạ ht o á nt hn ố gk ê ( t hn ố gkê )v àhc ạ ht oá nkế t oá n( k ế t oá n) ,đó n gmộtv a it r òht ế sc ứ q ua nt rn ọ gv à khôn gt hể t hi ếuđ ược . 1 . 2. 1. 2. Vait r òca ủ t hôngt i nkế t oán Kế t oá nc óv a it r òq ua nt rn ọ gt r on gh ệt hn ố gq un ả l ýxut ấ ph á tt ừ đòi hi ỏ khá c h q ua nca ủ bn ả t h â nh ot ạ đn ộ gq un ả l ýv àt ừ bn ả c ht ấ, c hc ứ n ă n gca ủ k ết o á n. Hot ạ đn ộ gt ổc hc ứ v àq un ả l ýmun ố đt ạ đượch i ệuq uả c a o ,c óđ ượ cnhn ữ g q u yt ế địnhđú n gđn ắ ,t h úcđy ẩ s ự ph á tt r i ểnki nht ết hìcn ầ t hi ế tphi ả c ónhn ữ gt hôn g t i nvề c á chot ạ đn ộ gki n ht ết à ic hí nhmộtc á c hđy ầ đ, ủ kịpt hi ờ ,c h í nhxá cv àc óhệ t hn ố g . Nhn ữ gt hôn gt i nnhư vy ậ c h ỉc ót hể c óđượct hô n gq uak ết oá n. Kế t oá nc óbn ả c ht ấ, c hc ứ nă n gl àt hunhn ậ , xử l ýv àc u n gcp ấ t o à nb ột hôn gt i n về c á chot ạ đn ộ gki nht ết à ic hí nht r o n gc á cđn ơ vị.Nh ờh ệt hn ố gc á cph ươ n g phá p khoahc ọ ,t hôn gt i nđượct hut hp ậ mộtc á c hkịpt hi ờ ,đy ầ đ, ủ c h í nhxá c ,t o à n di ệnv à c óh ệt hn ố g . Thô n gt i nca ủ kế t oá nc óđộ t i ncy ậ c a o,môt ả đượct hc ự t r ạn ghot ạ đn ộ gki nh t ết à ic hí nht r on gđn ơ vị,l àmộtb ộp hn ậ cu ấ t h à nhq ua nt rn ọ gt r on gh ệt hn ố gt hôn g t i nki nht ế,l àc ơs ởg i úpc h oc á cc ơq ua nq un ả l ýnhàn ước ,nhn ữ gnhàki nht ế,q un ả l ýở c á cđn ơ vị h oc ạ hđịnhc á cc h í nhs á c h ,đ ườn gl ốiph á tt r i ển,ph ươn gh ướn ghot ạ đn ộ gca ủ đn ơ vị phùhp ợ t r on gphm ạ vit o à nxãhi ộ v àt r on gtn ừ gđn ơ v ị. 1 . 2. 1. 3. Đốit ượngs ử dn ụ gt hô ngt i nkêt oán Đốit ượn gs ử dn ụ gt hôn gt i nkế t oá nt h ườn gđ ượcp hâ nl oi ạ t h e oq ua nh ệ vi ớ đn ơ vị kế t oá n( về li ợ í c h ,v ề kh ản ă n gảnhh ưở n gt ớ ic á ch ot ạ đn ộ gca ủ đn ơ v ị. . . ) , t he ođó , đi ố t ượn gk ết oá nba ogm ồ : ∙ Cácnhàqun ả l íca ủ doanhng hi ệp:l ànhn ữ gn gườit rc ự t i ếpt ha m gi aq un ả t r ị ki n hd oa nh,q un ả l ídoa nhn gh i ệp,r ac á cqu yt ế địnhki nhdo a nh ,c h ỉ đo ạ t á c n ghi ệpt rc ự t i ếpt ạiđn ơ vị,gm ồ c ó :Hộiđn ồ gq un ả t r ị,Ch ủ do a nhn ghi ệp ,Ba ngi á m đc ố . Dod oa nhn ghi ệpc ót í nht ực hủ t r on gvi ệcs ử dn ụ gc á cn gun ồ lc ự ca ủ mì nhnê n n gườiq un ả l ýd oa n hn g hi ệpcn ầ c ót hôn gt i nđ ể hoc ạ hđ ịnh,t ổc hc ứ v àki ểm s o á t t oà nb ột à isn ả v àhot ạ đn ộ gki nhdoa nhca ủ mì nh .Nhn ữ gvn ấ đ ề nh: ư t ì nhhì nhc á c l oi ạ t à isn ả ca ủ đn ơ v ị nh ưt hế nà o?Thc ự t r ạn gv àkh ản ă n gv a yn ợ ca ủ đn ơ v ịr as a o ? Lợinhun ậ đt ạ đượcđi ố vi ớ đn ơ v ịt r on gkỳva ừ q u al àba on hi ê u?Sn ả phm ẩ nà ocn ầ sn ả xut ấ ?Gi ábá nl àba on hi ê u ?Ản hhưởn gca ủ vi ệct ă n gg i áha yg i ảmgi á

6 c á cyu ế t ố đu ầ v à ođi ố vi ớ hot ạ đn ộ gca ủ đn ơ v ịr as a o ?Nhucu ầ t h ôn gt i nk ết oá n ca ủ nh àq un ả l ýc á ccp ấ ở doa nhn gh i ệpr ấtpho n gphú,đadn ạ g ,v àt ha yđi ổ l i ê nt ục . Hệ t hn ố gkế t oá nt r on gđ i ềuki ệnđ óphi ả c un gcp ấ t hô n gt i nt oà nd i ệnv ề mọ ihot ạ đn ộ gca ủ đn ơ v ịđ ển g ườ iq un ả l ýc óc ơs ởr aq u yt ế đ ị nhđ ún gđn ắ . ∙ Nhữngngƣờic óli ợ í c hl i ê nquan: +Lợií c ht rc ự t i ếp:gm ồ c óc á cnh àđu ầ t, ư c h ủ n. ợ . . ca ủ đn ơ v ị +Lợií c hgi á nt i ếp:c ơq ua nt hu, ế c ơq ua nt hn ố gkê , c á cc ơq ua nq un ả l ính à nước , c ơq u a nt à ic hí nh , c ôn gnh â nvi ê n, c á cnh àp hâ nt í c ht à ic h í nh. . . Doc ós ự khá cbi ệtvề mụcđ í c hs ử dn ụ g ,c á c ht hc ứ s ử dn ụ g ,t r ì nhđộ kế t o á n, q ua nhệ l ợií c h...nê nmỗiđi ố t ượn gt r ê nc óy ê ucu ầ khá cnha uđi ố vi ớ t hôn gt i nkế t oá nv àt i ếpcn ậ hệ t hn ố gkế t oá nd ướinhn ữ gg ócđ ộ khá cn ha u. Đốivi ớ Nhànước :Tr on gnn ề ki nht ết h ịt r ườn g ,Nh àn ướcq un ả l ýc á ct ổc hc ứ ki nht ết r ê nc ơs ở hệ t hn ố gl ut ậ p há pnê nr ấtcn ầ t h ôn gt i nk ết oá nđ ể ki ểm t r a ,ki ểm s o á tt ì nhhì nht u â nt hủ ph á pl ut ậ ca ủ c á ct ổc hc ứ .Thôn gt i nkế t oá nvề t ì nhhì n hhot ạ đn ộ gca ủ c á cdo a nhn ghi ệpc ònl àc ơs ởđ ểc á cc ơq ua nq un ả l ýnhàn ướcđá nhgi á t ổn ghp ợ t hc ự t r ạn ghot ạ đn ộ gca ủ mỗin gà nh,mỗiđ ịap hươn g ,mỗikhuvc ự ki nht ế v àt oà nnn ề ki nht ế;q uađóxâ ydn ự gc á cc hí nhs á c hki nht ế vĩmôphùhp ợ ,đc ặ bi ệt l àc á cc h í nhs á c hv ềt hu. ế Đốivi ớ c ácđi ố t ượn gk h ác :Lợií c hca ủ nhn ữ gđi ố t ượn gn à yt hườn gl i ê nq u a n t rc ự t i ếpđn ế c á cn gh i ệpv ụ ki nht ế vi ớ d oa n hn gh i ệpnê nt hôn gt i nk ết oá nc ónhn ữ g v a it r òr i ê n g .Chn ẳ ghn ạ :n gâ nh à n gv àc á ct ổc hc ứ t à ic h í nhkhá ct hườn gs ử dn ụ g t hô n gt i nkế t oá nđể đá nhgi át hc ự t r ạn gt à ic hí nh,hi ệuq uả hot ạ đn ộ gc ũn gnh ư khả n ă n gt ha nht o á nc á ckh on ả nợ v a yca ủ c á ct ổc hc ứ ki nht ế.Quađó,c ót hể đa ư r a n hn ữ gq u yt ế địnht à it r ợt hí c hhp ợ đi ố vi ớ tn ừ gt ổc hc ứ ki nht ế. Đốivi ớ c á cnhàđu ầ t, ư nhàc un gcp ấ ,khá c hh à n gv àc á cc ánh â n,t ổc hc ứ khá c ,t h ôn gt i nkế t oá nl àc ơs ở để c á cđi ố t ượn gt r ê nc ónhn ữ gq u yt ế đ ịnhnhm ằ bo ả vệ q u yn ề li ợ ki nht ế ca ủ mì nhh a yph á tt r i ểnc á cg i a od ịc hki nht ết r on gt ươn gl a i . Nhn ữ gphâ nt í c ht r ê nc h ot hy ấ t h ôn gt i nkế t oá nc óv a it r òkhô n gc hỉ t r on g q un ả l ýni ộ bộ mộtt ổc hc ứ màc ònphc ụ vụ c hoc ôn gt á cq un ả l ýnhànước ,phc ụ vụ c h oc á cđi ố t ượn gb ê nn g oà i ,t r o n gv i ệcr aq u yt ế địnhc ól i ê nq ua nđn ế do a nhn ghi ệp. Nónh ư mộtbộ phn ậ gn ...