Grafika całość PDF

Preview

Summary

Ludomir...

Description

POLITECHNIKA WROCŁAWSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY kierunek: MBM

GRAFIKA INŻYNIERSKA ZAPIS KONSTRUKCJI

WYKŁADY 1- 2 Zasady zapisu konstrukcji. Normalizacja w dokumentacji technicznej. Rzutowanie. Kompozycja rysunku Prof. dr hab. inż. Wojciech WIELEBA p.207, bud. B-5

Wersja 2018

Grafika inżynierska – zapis konstrukcji Tematyka kursu Przedstawienie przestrzennych obiektów geometrycznych na płaszczyźnie z wykorzystaniem tradycyjnej techniki rysunkowej i techniki komputerowej z elementami podstaw konstruowania

Cel zajęć • • •

Wersja 2018

Opanowanie zasad rysunku technicznego maszynowego. Nabycie umiejętności wykonywania rysunków typowej dokumentacji technicznej. Poznanie podstawowych zasad konstruowania (kształtowania) elementów maszyn

1

Program wykładu 1. Podstawowe zasady zapisu konstrukcji. Normalizacja w dokumentacji technicznej 2. Rzutowanie. Kompozycja rysunku 3. Widoki, szczegóły 4. Przekroje, kłady, przerwania. 5. Zasady wymiarowania. Tolerowanie wymiarów. Układ pasowań. 6. Opis mikrostruktury (chropowatości) powierzchni. Tolerancje kształtu i położenia. 7. Zapis typowych połączeń rozłącznych i nierozłącznych 8. Znormalizowane elementy maszyn 9. Rodzaje rysunków w dokumentacji technicznej 10. Zasady schematyzacji.

KONSTRUKCJA Konstrukcja KS jest wyznaczona przez cechy konstrukcyjne Ck GEOMETRYCZNE CECHY KONSTRUKCYJNE

Cg DYNAMICZNE CECHY KONSTRUKCYJNE

Cd

postać konstrukcyjna Πi

Wersja 2018

Cm

MATERIAŁOWE CECHY KONSTRUKCYJNE

układ wymiarów Wi

2

Czym jest zapis konstrukcji ? • Zapis konstrukcji – zapis cech konstrukcyjnych – geometrycznych – materiałowych – dynamicznych

Podstawowe zasady zapisu konstrukcji  zasada jednoznaczności - jednoznaczne znaki zapisu w jednoznaczny sposób zastosowane

 zasada niesprzeczności - w różnych miejscach rysunku sprzeczne dane

 zasada zupełności - zapis zawiera wszystkie konieczne i wystarczające informacje

Znaczenie zapisu konstrukcji

KONSTRUOWANIE

EKSPLOATACJA

WYTWARZANIE

DZIAŁANIA NA WYTWORACH

PROJEKTOWANIE

DZIAŁANIA NA UTWORACH

(wg Dietrycha)

Potrzeby

ABSTRAKCJA

KONKRET

 Konstrukcja - ma znaczenie, gdy zostanie odpowiednio zapisana.  Zapis konstrukcji - nośnik informacji między nadawcą (projektant, konstruktor) i odbiorcą (wytwórca, eksploatator)

Wersja 2018

3

Literatura [1] [2] [3] [4] [5]

Dobrzański T., Rysunek techniczny maszynowy. WNT, Warszawa 2017. Rydzanicz I., Zapis konstrukcji. Podstawy. Oficyna Wyd. PWr, Wrocław. Rydzanicz I., Rysunek techniczny jako zapis konstrukcji. Zadania. WNT, Warszawa 1999. Suseł M., Makowski K.. Grafika inżynierska z zastosowaniem programu AutoCAD, Oficyna Wydawnicza PWr, 2005 Kasprzycki A., Sochacki W. Wybrane zagadnienia projektowania i eksploatacji maszyn i urządzeń. Str. 7-47 http://www.plan-rozwoju.pcz.pl/wyklady/mechatronika/ Wybrane_zagadnienia_projektowania.pdf

Literatura (AutoCAD, Mechanical, Inventor ) [6] Strona firmy Autodesk

– darmowe programy (wersja edukacyjna) https://www.autodesk.pl/collections/architectureengineering-construction/included-software (rejestracja wymaga podania adresu e-mail na serwerze PWr)

[7] Pomoc na stronie Autodesk (po zalogowaniu

się) np.

http://help.autodesk.com/view/ACD/2016/PLK/ [8] Strony internetowe do nauki programu AutoCAD np. • https://strefainzyniera.pl/index.php/artykul/498/oprog ramowanie-cadca • https://autocadbeginners.blogspot.com/2018/01/content-ofautocad-tutorials.html • http://www.cad.pl/kursy/ (dla starszych wersji AutoCAD)

Wersja 2018

4

Znormalizowane elementy rysunku technicznego Dokumentacja techniczna

PISMO TECHNICZNE wybrane normy • PN-EN ISO 3098-0:2002 Dokumentacja techniczna wyrobu - Pismo Część 0 - Zasady ogólne

• PN-EN ISO 3098-2:2002 Dokumentacja techniczna wyrobu - Pismo Część 2 - Alfabet łaciński, cyfry i znaki

• PN-EN ISO 3098-5:2002 Dokumentacja techniczna wyrobu - Pismo Część 5 - Pismo alfabetu łacińskiego, cyfry i znaki w projektowaniu wspomaganym komputerowo (CAD)

Wersja 2018

5

Wzór pisma technicznego oraz zalecane wysokości

Format arkusza

Napisy

Wymiary główne pomocnicze podrzędne i uwagi

A0 i większe 14 i 10

10 i 7

7i5

5 i 3,5

A1 i A2

10 i 7

7i5

5 i 3,5

3,5 i 2,5

A3 i A4

7i5

5 i 3,5

3,5 i 2,5

3,5 i 2,5

Podziałki rysunku ( norma PN-EN ISO 5455:1998 ) Podziałką rysunku nazywa się stosunek liczbowy wymiarów przedstawionych na rysunku do odpowiednich rzeczywistych wymiarów liniowych rysowanego przedmiotu W rysunku maszynowym stosuje się następujące znormalizowane podziałki: zwiększające - 50:1, 20:1, 10:1, 2:1 naturalną -

1:1

zmniejszające - 1:2, 1:5, 1:10, 1:20, 1:100, 1:200, 1:500, 1:1000, 1:2000, 1:5000, 1:10000

Rozróżnia się: podziałkę główną - większość rzutów i rysunków na arkuszu podziałki pomocnicze - do przedstawiania szczegółów

Wersja 2018

6

Formaty arkuszy zasadnicze • Formaty arkuszy używanych w rysunku technicznym oznaczone są literą A • Format podstawowy A 4 • Powierzchnia formatu A 0 wynosi 1 m2 Oznaczenie

A A A A A

Wymiary w mm

0 1 2 3 4

841 x 594 x 420 x 297 x 210 x

1189 841 594 420 297

Formaty pochodne arkuszy

mxA4 x n (m, n - dowolne liczby całkowite)

m x 297

• Zwielokrotnienie formatu A 4 – m razy w kierunku jego boku dłuższego, n razy w kierunku jego boku krótszego, • Oznaczenie: m x A4 x n

A4

np.

Wersja 2018

A4x3

2xA4x5

2xA4 A4x3

210 210 x n

7

Rozmieszczenie rysunku i informacji na arkuszu

A4

Wersja 2018

A3 do A0

8

Tabliczki rysunkowe PN-EN ISO 7200:2007  Tabliczki rysunkowe umieszczamy w prawym dolnym rogu arkusza w ten sposób, aby ich boki pokrywały się z liniami obramowania rysunku.

Wymagane pola tabliczki rysunkowej PN-EN ISO 7200:2007

• Numeru rysunku, • Nazwa rysunku - powinna symbolicznie określać zawartości rysunku, • Nazwa i/lub logo przedsiębiorstwa - prawny właściciel rysunku, • Numer arkusza - jeżeli element konstrukcyjny jest narysowany na kilku arkuszach noszących taki sam numer (numer bieżącego arkusza/przez ilość arkuszy)

Wersja 2018

9

Wymagane pola tabliczki rysunkowej PN-EN ISO 7200:2007

• Podziałka główna rysunku - podziałka zasadniczego widoku rysunku • Format arkusza, • Imię i nazwisko osoby odpowiedzialnej za opracowanie rysunku, za jego sprawdzenie i zatwierdzenie, • Materiał, z którego wykonany jest element konstrukcyjny przedstawiony na rysunku • Symbol metody rzutowania E A

Przykład uproszczonej tabliczki rysunkowej Na formatach A4, A5, na rysunkach wykonawczych, można stosować tabliczki uproszczone

Wersja 2018

10

Składanie rysunków Rysunki wykonane na formatach większych niż A 4 należy składać • do formatu A4, tabliczka rysunkowa na wierzchu • w harmonijkę najpierw wzdłuż linii prostopadłej do podstawy potem wzdłuż linii równoległych do podstawy. 1189

841

7

1

297

6

210

Składanie rysunków - przygotowanie do wpięcia do teczki Przykład: arkusz A2(420x594) 105 105

2

2

1

3 4

297

4

297

1

3 Tabliczka

210

a

Wersja 2018

Tabliczka

a/2

a/2

105

190

11

Technika komputerowa w zapisie konstrukcji - podstawowe wskazówki

AutoCAD, Mechanical – organizacja ekranu Menu Wstążka poleceń

Wiersz (okno) poleceń

Współrzędne kursora

Wersja 2018

Kursor graficzny

OPCJE RYSOWANIA

12

Warstwy na rysunkach

Warstwy na rysunkach

Wersja 2018

13

Wskazywanie punktów • Układ współrzędnych • Wskazywanie kursorem • Punkty charakterystyczne (uchwyty)

Wskazywanie punktów

• Współrzędne kursora – skok kursora [F9],

Wersja 2018

siatka [F7], tryb ortogonalny [F8]

14

Wskazywanie punktów • Współrzędne – odległość i kąt (zmiana klawiszem [Tab]) – gdy rysowane są linie lub inne obiekty monitujące o podanie kilku punktów

Wskazywanie punktów • Punkty charakterystyczne (uchwyty) • Lokalizowanie punktów charakterystycznych

Wersja 2018

15

Wskazywanie punktów • Lokalizowanie punktów względem obiektów

Rysowanie • • • • • • • • •

Linia Linia konstrukcyjna Polilinia Wielokąt Prostokąt Łuk Okrąg Elipsa Q.  Różne warianty

rysowania tego samego obiektu

Wersja 2018

16

Linie konstrukcyjne

Zmiany w rysunku - polecenia edycji

Wersja 2018

17

Polecenia edycji - prawy przycisk myszy

Zapisywanie i drukowanie

Wersja 2018

18

Zapisywanie i drukowanie - co drukujemy ?

Zapisywanie i drukowanie - co drukujemy ?

Wersja 2018

19

RZUTOWANIE

Rzutowanie prostokątne w technice Podstawą graficznego zapisu konstrukcji stanowi rzutowanie prostokątne.

Prostopadłościan rzutni

Wersja 2018

Rozwinięcie prostopadłościanu

20

Rzutowanie prostokątne w technice Metoda E

Rzut z dołu

Rzut główny (widok z przodu)

Rzut od lewej strony

Rzut od prawej strony

Rzut z góry

Rzutowanie prostokątne w technice Metoda A

Rzut z góry

Rzut główny (widok z przodu)

Rzut od prawej strony

Rzut od lewej strony

Rzut z dołu

Wersja 2018

21

Niezbędna liczba rzutów

Wymiarowanie pozwala na pominięcie rzutów

Zasada jednoznaczności

Potrzebne są dodatkowe rzuty

Wersja 2018

22

Zapis geometrycznej postaci konstrukcji Rzutami mogą być:  widoki  przekroje  układy typu

półwidok-półprzekrój itp.

Rzuty aksonometryczne służą do poglądowego przedstawiania geometrycznej postaci konstrukcyjnej przedmiotów w jednym rzucie. Aksonometria (gr. akson - oś, metreo - mierzę) w dosłownym tłumaczeniu oznacza mierzenie w kierunku osi. Przykłady rzutów aksonometrycznych

Wersja 2018

23

Rzuty aksonometryczne Z wielu możliwych rzutów aksonometrycznych w grafice inżynierskiej za znormalizowane przyjęto: – izometrię (rzut jednomiarowy) – dimetrię prostokątna (rzut dwumiarowy) – najbardziej naturalny – dimetrię ukośną – najłatwiejszy do rysowania

Zasadnicze różnice między rodzajami rzutowania aksonometrycznego • różne kątach między osiami układu współrzędnych • różnych proporcjach wymiarów liniowych odmierzanych w kierunkach osi współrzędnych.

Rzuty aksonometryczne - izometria

Wersja 2018

24

Rzuty aksonometryczne - dimetria

Rzuty aksonometryczne - dimetria

Wersja 2018

25

Rzuty aksonometryczne Przykłady – obrót rzutów (odpowiednie punkty widzenia) w celu pokazania więcej szczegółów

Rzuty aksonometryczne Tworzenie rzutów aksonometrycznych na podstawie rzutów prostokątnych kolejne fazy ( I, II, III ) rysowania  W IZOMETRII

 W DIMETRII UKOŚNEJ

Wersja 2018

26

KOMPOZYCJA RYSUNKU

Kompozycja rysunku Wymagania kompozycji rysunku technicznego są analogiczne do umieszczenia czarnego koła w białym kwadracie Wrażenie obserwacji ze zbyt bliskiej odległości

Wrażenie obserwacji ze zbyt dużej odległości

Wersja 2018

27

KOMPOZYCJA RYSUNKU Etapy tworzenia kompozycji Analiza wstępna obiektu Wybór rzutu głównego oraz innych (koniecznych) Wybór wielkości formatu rysunku Rozmieszczenie rzutów na formacie rysunku Wymiarowanie Umieszczenie pozostałych informacji o obiekcie

Kompozycja rysunku Wybór rzutu głównego Rzut główny powinien jak najlepiej przedstawiać postać geometryczną i wymiary obiektu • Kształt elementu • Technologia wytwarzania – np. elementy obrotowe przedstawia się poziomo DOBRZE

ŹLE

Żródło: Osnovina J. :About technical drawing composition, Eng. For Rural Development 2009 p.350-354

Wersja 2018

28

Kompozycja rysunku Wybór rzutu głównego  Przedmiot powinien być tak ustawiony, aby większość

jego charakterystycznych płaszczyzn i osi była równoległa lub prostopadła do rzutni  Rzut główny powinien przedstawiać przedmiot w położeniu, jakie ma on zajmować w rzeczywistości, widziany od strony uwidaczniającej najwięcej jego cech charakterystycznych

Kompozycja rysunku • Przedmioty, których położenie użytkowe nie jest ani poziome ani pionowe, oraz przedmioty, które przyjmują różne położenia podczas użytkowania, rysuje się w położeniu poziomym lub pionowym.

Wersja 2018

29

Kompozycja rysunku • Na rysunku wykonawczym przedmiot przedstawia się najczęściej w położeniu, jakie zajmuje podczas obróbki nadającej mu najwięcej kształtów charakterystycznych. • Na rysunkach operacyjnych i zabiegowych przedmiot przedstawia się w położeniu, jakie przedmiot ma zajmować podczas konkretnej operacji lub zabiegu

Kompozycja rysunku Rozmieszczenie rzutów – Przykład rozmieszczenia rzutów prostopadłościennego elementu maszyny DOBRZE

ŹLE

Żródło: Osnovina J. :About technical drawing composition, Eng. For Rural Development 2009 p.350-354

Wersja 2018

30

Kompozycja rysunku Wybór formatu rysunku • Należy przewidzieć – liczbę rzutów i ich rozmieszczenie (liczba rzutów powinna być ograniczona do minimum) – podziałkę rysunku – racjonalność wypełnienia arkusza (powierzchnia użytkowa formatu powinna być wypełniona w 75-80%) DOBRZE

ŹLE

Żródło: Osnovina J. :About technical drawing composition, Eng. For Rural Development 2009 p.350-354

Kompozycja rysunku Rozmieszczenie rysunku i informacji na arkuszu

Żródło: Osnovina J. :About technical drawing composition, Eng. For Rural Development 2009 p.350-354

Wersja 2018

31

Kompozycja rysunku • Minimalna odległość pomiędzy rzutami 25Q30 mm • Oś symetrii elementu obrotowego (wał, oś) powinna znajdować się nieco powyżej osi symetrii arkusza

Żródło: Osnovina J. :About technical drawing composition, Eng. For Rural Development 2009 p.350-354

Kompozycja rysunku - wymiarowanie • Proporcje wysokości liczb wymiarowych do rozmiarów rzutu

Żródło: Osnovina J. :About technical drawing composition, Eng. For Rural Development 2009 p.350-354

Wersja 2018

32

POLITECHNIKA WROCŁAWSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY kierunek: MBM

GRAFIKA INŻYNIERSKA ZAPIS KONSTRUKCJI

WYKŁADY 3- 4 Widoki, przekroje i kłady, szczegóły

Prof. dr hab. inż. Wojciech WIELEBA p.207, bud. B-5

Wersja 2018

Zapis geometrycznej postaci konstrukcji Rzutami mogą być widoki i przekroje oraz ich układy typu półwidok – półprzekrój (lub ćwierć ...) WIDOKI

Wersja 2018

PRZEKROJE

 widoki (pełne)

 przekroje proste

 widoki częściowe

 przekroje częściowe

 widoki rozwinięte

 przekroje złożone

1

Widoki pełne  Zarysy i krawędzie

widoczne należy rysować linią ciągłą grubą.  Zarysy i krawędzie

niewidoczne na widokach i przekrojach przedmiotu rysuje się linią kreskowa cienką tylko wtedy, gdy ograniczy to liczbę rzutów i nie zmniejszy czytelności rysunku.

Widoki pełne Linią dwupunktową cienką ( rysujemy:

)

 Linie skrajnych położeń

części ruchomych,  Linie ostatecznego

kształtu przedmiotu lub pierwotnego kształtu przedmiotu rysuje się

Wersja 2018

2

Linie przenikania w zapisie konstrukcji Uproszczenie w przedstawianiu linii przenikania

 Linie wyobrażalne przenikania się

między dwoma powierzchniami zarysów bryłowych rysujemy liniami ciągłymi cienkimi nie dociągając ich do zarysu krawędzi

WYBÓR RZUTU GŁÓWNEGO I RZUTÓW DODATKOWYCH USTAWIENIE - większość charakterystycznych płaszczyzn i osi jest równoległa lub prostopadła do rzutni

RZUT GŁÓWNY - przedmiot w położeniu, jakie zajmuje w rzeczywistości lub na urządzeniu wykorzystywanym do jego wytworzenia, - widziany od strony uwidaczniającej najwięcej jego cech charakterystycznych

Wersja 2018

3

Widoki proste (całe)

Widoki i przekroje można rysować na oddzielnych arkuszach

Widoki proste (całe)

Rozmieszczenie części jednego rzutu na kilku oddzielnych arkuszach

Przykład dowolnego układu rzutów

Wersja 2018

4

Widoki częściowe Widok częściowy stanowi część całego widoku i powinien być wykonany według tzw. amerykańskiej metody rzutowania – A, niezależnie od metody rzutowania przyjętej na danym rysunku. Stosowanie widoków częściowych zwiększa czytelność zapisu oraz znacznie ogranicza czynności kreślarskie

Widok częściowy zamiast całego widoku

Widok częściowy przedstawiający postać geometryczną rowka na wpust

Widoki częściowe

Przedstawienie postaci geometrycznej nadlewu w korpusie przekładni za pomocą widoku częściowego

Wersja 2018

5

Widoki rozwinięte znak rozwinięcia

W oznaczeniu widoku rozwiniętego umieszcza się znak rozwinięcia

Rzuty przesunięte

Układ rzutów z jednym rzutem przesuniętym

Uzupełniający widok przesunięty

Wersja 2018

Reguła sporządzania widoku uzupełniającego

Uzupełniający widok przesunięty i obrócony

6

Przerwania i urwania - przykłady W przypadku długich przedmiotów dopuszcza się na pokazanie tylko tych części które są potrzebne do dalszego wymiarowania

Przedstawianie jednakowych, powtarzających się kształtów (np. otwory, wycięcia)  Można narysować linią ciągłą grubą tylko jeden z nich oraz jego położenie,  Ich liczbę należy określić poprzez wymiarowanie.

Wersja 2018

7

SZCZEGÓŁY - jeżeli podziałka na rysunku głównym nie pozwala na narysowanie i zwymiarowanie wszystkich szczegółów w sposób przejrzysty

Niewyraźne szczegóły powinny być otoczone lub okrążone linią ciągłą cienką, a obszar w ten sposób otoczony zidentyfikowany wielką literą.

Przekroje proste

Częściowe

złożone

(cząstkowe)

Wersja 2018

8

Tworzenie przekroju Rzut będący przekroj...