Koń - wwwwww PDF

Preview

Summary

wwwwww...

Description

ANATOMIA - Postawa Kończyn

Postawa kończyn. Prawidłowa postawa kończyn jest bardzo ważna dla pewnego i zrównoważonego chodu konia. Błędy postawy są równoznaczne z szybkim męczeniem się i przedwczesnym zużywaniem się stawów i ścięgien. Jak zatem rozpoznawać błędy postawy? Postawa prawidłowa i błędna. Postawą nazywamy kształt i ustawienie kończyn konia oraz proporcje między ich poszczególnymi częściami. O prawidłowej postawie mówimy wtedy, gdy kończyny stoją prosto. Postawa oceniana jest w czasie stania i podczas ruchu. sDVVVVVVVVVVVVVVVv Wady postawy Kończyny przednie – widok z boku

1. 2.

postawa prawidłowa. postawa przedsiebna: może być oznaką przemęczenia lub choroby.

3. postawa podsiebna: jeżeli wyraźna, odbija się niekorzystanie na zbalansowanie ciała (część przednia „przeważa” do przodu); utrudnia wydatny wyrzut przednich nóg. 4. koziniec (nadgarstek wysunięty do przodu): lekko poddany nadgarstek może być cechą wrodzoną lub nabytą na skutek przeforsowania konia. 5. cofnięty nadgarstek (tzw. cielęcy): poważna wada utrudniająca resorowanie kończyny; obciąża ścięgna, zakłóca balans i obniża energię wyrzutu. 6. długi, krzywy staw pęcinowy („niedźwiedzia łapa”): staw jest zbyt długi lub z byt wygięty. Podczas każdego kroku staw jest poddawany silnemu obciążeniu, co prowadzi wprawdzie do „zmiękczenia” chodu, ale bardzo forsuje ścięgna. 7. krótki, stromy staw pęcinowy („kozie kopytko”): ta wada skutkuje twardym noszeniem i również prowadzi o szybszego zużycia ścięgien. Kończyny przednie – widok z przodu

1.

postawa prawidłowa

2. postawa rozbieżna: wpływa na zmniejszenie szybkości chodu konia. 3. postawa zbieżna: duże ryzyko wystąpienia urazów. 4. postawa rozbieżna („francuska”): poniżej stawu nadgarstkowego nogi rozchodzą się na zewnątrz; łokieć jest przyciśnięty do tułowia. Konie z tą wadą mają niepewne, mało wydatne chody. 5. postawa szopowata: poniżej stawu nadgarstkowego nogi zbiegają się do wewnątrz; łokcie wystają na zewnątrz lub wygięcie do środka następuje tylko poniżej stawów. Kończyny tylne – widok z tyłu

1. 2.

postawa prawidłowa postawa szeroka: niezbyt elegancka, ale bez poważniejszych skutków, o ile nogi stoją w pionie

3. postawa wąska: niepewna pozycja stojąca, ryzyko wystąpienia urazów. 4. postawa ksobna (krowia): koń wyrzuca na boki tylne nogi; bez poważniejszych skutków 5. postawa odsiebne (beczkowata): stawy skokowe odchylone są na zewnątrz, a nogi wykręcane są na boki; koń ma mało wydatne i energiczne chody; zwiększone ryzyko wystąpienia kontuzji i powstania chorobowych zniekształceń w stawie skokowym. Kończyny tylne – widok z boku

1. Postawa regularna: linia pionowa poprowadzona w wyobraźni od guza kulszowego przebiega wzdłuż tyłu stawu skokowego i pada tuż za piętkami kopyta. 2. Postawa szablasta (podsiebna): staw skokowy zbytnio pod ciałem; niewystarczająca efektywność ruchów, niebezpieczeństwo ścigania się. 3. Podstawa charcia(zasiebna): rozwarte stawy skokowe – przeciążone i podatne na kontuzje. Koń w ruchu Koń ma prostą postawę, jeśli przednie i tylne kopyto po tej samej stronie stąpają na jednej linii. Błędy postawy mająnegatywny wpływ na przebieg chodu konia. Jeżeli koń w ruchu...  bilarduje – przednie kończyny poniżej nadgarstka są wyrzucane lekkim łukiem na zewnątrz;  zaplata – kopyta są stawiane na tej samej linii (zamiast na dwóch równoległych liniach; po jednej dla pary nóg każdego boku);  strychuje – kopyto podniesionej kończyny uderza przeciwną nogę;  ściga się – czubek tylnego kopyta zahacza o podeszwę, piętkę lub podkowę kopyta przedniego, co również może prowadzić do urazów;  porusza się w postawie beczkowatej (odsiebnej) – stawy skokowe odchylone są na zewnątrz; podnosząca się noga zbliża się lub zahacza o stojącą.  Ma słabe stawy skokowe – stawy te podczas stawiania nogi wychylają się na zewnątrz, co osłabia efekt amortyzacji; poza tym koń ma mało wydatne kroki.

Dla ułatwienia charakterystyki budowy konia z punktu widzenia przydatności do danego kierunku użytkowania stosuje się podział jego ciała na podstawowe partie: 1) głowę z szyją 2) tułów, czyli kłodę (w górnej rozróżnia się przód, środek tułowia i zad) 3) kończyny i ogon GŁOWA. Może mieć różny kształt i wymiary, ale zawsze powinna być proporcjonalna do całego ciała. Głowa ciężka i duża jest charakterystyczna dla stępaków. Obciąża ona przód ciała i ułatwia ciągnięcie. Konie wierzchowe muszą mieć głowę mniejszą i lżejszą, aby nie obciążała nadmiernie i nie hamowała szybkiego biegu. Natomiast zbyt mała głowa oceniana jest u wszystkich typów koni ujemnie, gdyż świadczy o przerasowaniu i małej kościstości. Ogiery w porównaniu z klaczami tej samej rasy mają głowę

szerszą i krótszą. Rozróżnia się 3 rodzaje PROFILU GŁOWY: 1. prosty 2. wklęsły/szczupaczy (charakterystyczny dla koni szlachetnych) 3. wypukły/garbonosy ( Konie zimnokrwiste i ich pochodne) 4. świńska Szczęka i żuchwa – powinny schodzić się równo przy przodzie. Konie z wadami zgryzu mogą mieć problemy z pobieraniem pokarmu i mogą kaleczyć sobie wargi. Uszy – nie wpływają na wartość użytkową konia, lecz ich ruch i ustawienie może świadczyć o charakterze i niedomaganiach zwierzęcia. Kładzenie uszu po sobie jest często oznaką złośliwości, przy głuchocie uszy są nieruchome, natomiast nadmierna ich ruchliwość zdradza, że koń jest nerwowy albo źle widzi. Oczy - są narządem świadczącym o zdrowiu konia, inteligencji, temperamencie, a w pewnej mierze i o uosobieniu. Gałka oczna powinna być czysta i lśniąca. Konie ras szlachetnych mają oczy większe, wyraziste, o żywym spojrzeniu, osadzone w cienkiej oprawie, natomiast konie zimnokrwiste mają oczy mniejsze, osadzone głęboko, co często daje im wyraz ospały. Oko z dużą, białą otoczką uważane jest za oznakę zuchwałości i złego charakteru. Szyja – razem z głową jest regulatorem ruchu, każdy więc typ użytkowy wymaga odpowiedniej długości i grubości szyi (2/3 długości tułowia). Koń pociągowy powinien mieć szyję krótką i silnie umięśnioną, u wierzchowego zaś pożądana jest cienka i długa. Z reguły klacze mają szyję węższą niż ogiery. Pod względem kształtu rozróżnia się szyję: 1. prostą (najkorzystniejsza z punktu oddychania i kierowania) 2. jelenią (głowa jest ułożona poziomo względem tułowia i utrudnia to kierowanie koniem) 3. łabędzią (wygląda efektownie, ale utrudnia zwierzęciu oddychanie) TUŁÓW. Jest centralną częścią ciała konia. Klatka piersiowa – stanowi przednią część tułowia, w której znajduje się serce i płuca, toteż musi być ona szeroka i głęboka, oraz sięgać daleko do tyłu. Za głębokiego uważa się konia, którego mostek opuszczony jest poniżej wyrostków łokciowych. Duża szerokość klatki piersiowej jest istotna u koni pociągowych, gdyż stanowi odpowiednie oparcie dla uprzęży oraz powiększa ciężar przodu, wpływający dodatnio na siłę uciągu konia. U koni wierzchowych korzystna jest mniejsza szerokość piersi przy większej jej głębokości i długości. Zależy to od odpowiedniej budowy żeber, które u konia szlachetnego są długie, płaskie, łukowato wysklepione i wychylone ku tyłowi. U koni zimnokrwistych żebra są wysklepione bardziej okrągło, czyli tzw. beczkowate. Brzuch – powinien być pojemny, zapewniający dobry rozwój narządów trawiennych, ale nie obwisły. Poważną wadą jest brzuch mało pojemny i podciągnięty do góry, tzw. podkasany. GÓRNA CZĘŚĆ KŁODY Kłąb – u koni szlachetnych jest wysoki i sięga daleko do tyłu, przy długiej i skośnie ustawionej łopatce. U koni zimnokrwistych kłąb jest raczej niski i krótki, ale za to szeroki dzięki dobremu umięśnieniu. Łopatka jest u nich krótka i bardziej stromo ustawiona. Grzbiet – powinien być prosty, szeroki i dobrze umięśniony. Jego długość zależy od długości kłębu: im dłuższy jest kłąb, tym krótszy grzbiet – i na odwrót. U koni szlachetnego uważa się za zaletę, jeśli ma on daleko do tyłu sięgający kłąb. Krótki grzbiet i długi zad. O takim koniu mówi się, że jest krótki górą, a długi dołem - „kryje dużo ziemi”, gdyż ma długie partie przodu i zadu. Konie zimnokrwiste zazwyczaj mają dłuższą część środkową tułowia. Wadami grzbietu są: zbyt duża jego długość i słabe umięśnienie oraz karpiowatość i łęgowatość. Lędźwie – zwane również nerką, wywiera znaczny wpływ na ruchy i zwrotność konia, a także na jego siłę uciągu. Lędźwie powinny być krótkie, szerokie, dobrze wysklepione i umięśnione, przechodzące bez załamania w linie zadu. O koniu, który ma takie cechy mówi się, że jest dobrze związany. Zad – pożądany jest szeroki, długi i dobrze umięśniony, gdyż tu znajdują się najsilniejsze mięśnie ruchowe konia. Patrząc z boku rozróżnia się trzy zasadnicze rodzaje zadów: normalny (nachylony do poziomu pod kątem 15-25 stopni) horyzontalny/poziomy (tworzący linię zbliżoną do poziomu) spadzisty/ścięty (pochylony wyraźnie ku dołowi) Patrząc na zad konia z tyłu, rozróżnia się kształty: normalny (szeroki o okrągłych liniach, prawidłowo umięśniony) dachowaty (guzy biodrowe znajdują się znacznie niżej od górnej granicy kości krzyżowej) rozłupany (mięśnie występują powyżej górnej granicy kości krzyżowej i tworzą rowek, charakterystyczny dla koni pociągowych) KOŃCZYNY – są wspaniałym przykładem ewolucji konia w kierunku potęgowania się uzdolnień do szybkiego biegu. Kończyny przednie - w stanie spoczynku spełniają rolę podpór, w ruchu zaś, zwłaszcza w szybkim biegu – rolę resoru, dzięki któremu koń amortyzuje wstrząsy i sprężyście ląduje. Łopatka – u koni wierzchowych powinna być długa i skośnie ustawiona, gdyż wpływa to korzystnie na zasięg wykroku konia. U koni pociągowych nieco krótsza i bardziej stroma łopatka daje lepsze oparcie dla chomąta i umożliwia wykazanie lepszej siły. Łopatka łączy się z ramieniem w stawie barkowym. Ramię (bark) – u koni wierzchowych jest równe połowie długości łopatki. Stępaki mają zazwyczaj długie ramię przy krótkim przedramieniu i nadpęciu. Przedramię – prawidłowe jest długie, dłuższe od nadpęcia przynajmniej o trzecią część swojej długości. Staw nadgarstkowy – powinien być wyraźny, szeroki i pionowo ustawiony. Wadliwy jest nadgarstek zeszlifowany (brak wypukłości na przedniej powierzchni) i podcięty (zwężenie pod nadgarstkiem). Nadpęcia – zasady ich budowy są takie same, z tą różnicą, że nadpęcie tylne jest o czwartą część swej długości dłuższe niż

przednie, które z kolei nie powinno być dłuższe niż 2/3 przedramienia. Nadpęcia powinny być krótkie, pionowe, równoległe do siebie, szerokie na całej długości, z wyraźnie zarysowanymi ścięgnami. Ponadto powinny być czyste, tzn. bez uszkodzeń (nakostniaki, zgrubienia, itp.) Pęciny – ze względu na ukośne ustawienie spełniają funkcję resoru amortyzującego uderzenia kończyn o ziemię. Powinny mieć 1/3 długości nadpęcia. Wadliwe pęciny: stroma/ sztorcowa (nadmiernie spionowana, poważna wada szczególnie u koni wierzchowych, gdyż niedostatecznie amortyzuje wstrząsy), miękka/niedźwiedzia (ustawiona pod zbyt małym kątem). Kopyta – normalne i zdrowe powinny być wielkości proporcjonalnej do wielkości konia. Ich ściany przednia i tylna powinny przebiegać pod tym samym kątem, co oś pęcinowo-kopytowa. Strzałka ma być dobrze rozwinięta (2/3 długości kopyta), o grubych i szerokich ramionach rozdzielonych płytkim rowkiem, podeszwa twarda i wklęsła. Róg ścian kopyta powinien być gładki i pokryty glazurą. Kończyny tylne – pełnią rolę motoru nadającego ciału ruch postępowy, dlatego niezmiernie ważne jest dostateczne umięśnienie uda i podudzia. Staw skokowy – powinien być gruby, szeroki, długi, wyraźny i suchy. W stawach skokowych często występują wady wrodzone lub nabyte. Do najważniejszych wad stawu skokowego należą: szpat (włogacizna) – narośl kostna na wewnętrznej dolnej stronie stawu sarniak – zgrubienie kostne na dolnej zewnętrznej stronie stawu zajęczak – wypukłe zgrubienie kostne na tylnej powierzchni stawu u nasady kości piętnowej opoje (nalewy) – obrzęki powstałe wskutek zapaleń torebek stawowych, pochewek ścięgien i kaletek maziowych, spowodowane przemęczeniem konia. Nieprawidłowa postawa kończyn polega na załamaniu długiej osi kończyny w jednym ze stawów w czterech możliwych kierunkach: do przodu lub tyłu, do wewnątrz albo na zewnątrz. NIEPRAWIDŁOWE POSTAWY KOŃCZYN PRZEDNICH Patrząc z przodu mogą być następujące: 1. wąska – gdy kończyny są zbyt blisko ustawione 2. zbieżna (zestawna) – gdy od łokcia skierowane są do wewnątrz 3. rozbieżna (rozkroczna) – od stawów łokciowych rozchodzą się na zewnątrz 4. iksowata – osie kończyn załamane są w stawach nadgarstkowych do wewnątrz 5. beczkowata – przeciwieństwo poprzedniej 6. francuska (rozwarta lub tancerska) – osie kończyn załamane w stawach pęcinowych na zewnątrz, kończyny zataczają w ruchu łuk do wewnątrz, koń miesza nogami 7. szpotawa (zwarta) – przeciwieństwo poprzedniej, kończyny w ruchu zataczają łuk na zewnątrz, koń „bilarduje” Przy oględzinach z boku spotyka się następujące nieprawidłowości: 1. odsiebna – kończyny odchylone od pionu ku przodowi 2. podsiebna – kończyny odchylone ku tyłowi 3. kozia (koziniec) – oś kończyny załamana w nadgarstkach ku przodowi 4. barania – przeciwieństwo poprzedniej (cofnięty nadgarstek) NIEPRAWIDŁOWE POSTAWY KOŃCZYN TYLNYCH Patrząc z boku mogą być następujące: 1. podsiebna 2. zasiebna 3. szablasta – nadpęcie wysunięte jest dolnym końcem ku przodowi Przy oględzinach z tyłu wyróżnia się następujące nieprawidłowości: 1. zbieżna – od stawów skokowych skierowane są do wewnątrz 2. rozbieżna – od stawów skokowych skierowane są na zewnątrz 3. zwarta – osie kończyn załamane są w pęcinach na zewnątrz 4. rozwarta – osie w stawach pęcinowych załamane są do wewnątrz 5. krowia – osie kończyn załamane są w stawach skokowych do wewnątrz 6. beczkowata – osie kończyn załamane są w stawach skokowych na zewnątrz Nieznaczne nieprawidłowości w postawie kończyn nie dyskfalifikują koni....