LAPORAN KERJA PRAKTIK TEKNIK SIPIL PDF

Preview

Summary

PROYEK PEMBANGUNAN HOTEL MM YOGYAKARTA Jl. Seturan, Yogyakarta LAPORAN KERJA PRAKTEK Disusun Oleh : GORDON JURIANTO NPM : 07 02 12886 / TS PROGRAM STUDI TEKNIK SIPIL FAKULTAS TEKNIK UNIVERSITAS ATMA JAYA YOGYAKARTA 2011 LEMBAR PENGESAHAN LAPORAN KERJA PRAKTIK PROYEK PEMBANGUNAN HOTEL MM YOGYAKARTA J...

Description

PROYEK PEMBANGUNAN HOTEL MM YOGYAKARTA Jl. Seturan, Yogyakarta

LAPORAN KERJA PRAKTEK

Disusun Oleh : GORDON JURIANTO NPM : 07 02 12886 / TS

PROGRAM STUDI TEKNIK SIPIL FAKULTAS TEKNIK UNIVERSITAS ATMA JAYA YOGYAKARTA 2011

LEMBAR PENGESAHAN LAPORAN KERJA PRAKTIK

PROYEK PEMBANGUNAN HOTEL MM YOGYAKARTA Jl. Seturan, Yogyakarta Oleh : GORDON JURIANTO NPM : 07 02 12886 / TS

Telah diperiksa dan disetujui Yogyakarta,.................................

Disahkan oleh: Ketua Program Studi Teknik Sipil,

Pembimbing,

(Ir. Junaedi Utomo, M.Eng.)

(Angelina Eva Lianasari, S.T, M.T.)

ii

KATA PENGANTAR Puji syukur kehadirat Tuhan Yang Maha Kasih atas berkat dan karuniaNya sehingga laporan ini yang merupakan syarat Yudisium pada Program Studi Teknik Sipil, Fakultas Teknik, Universitas Atmajaya Yogyakarta dapat terselesaikan dengan baik. Kerja Praktik dilaksanakan dengan tujuan agar mahasiswa dapat mengetahui secara langsung proses pelaksanaan pekerjaan konstruksi, termasuk di dalamnya usaha untuk mengatasi kendala yang sering terjadi di lapangan. Serta diharapkan mahasiswa memperoleh pengetahuan praktis guna melengkapi pengetahuan teoritis yang selama ini diperoleh di bangku kuliah. Pada kesempatan ini penyusun ingin mengucapkan terima kasih kepada semua pihak yang telah banyak membantu dalam penyusunan laporan kerja praktik ini serta pada saat pelaksanaan kerja praktik di lapangan. Untuk itu penyusun mengucapkan terima kasih kepada. 1. Ibu Angelina Eva Lianasari, ST, M.T., selaku Dosen Pembimbing penyusunan laporan kerja praktik. 2. Bapak FX. Junaedi Utomo, M.Eng., selaku Ketua Program Studi Teknik Sipil, Fakultas Teknik, Universitas Atma Jaya Yogyakarta. 3. Pihak-pihak pelaksana Proyek Pembangunan Hotel MM, yang telah memberi banyak pengetahuan baru di proyek. 4. Teman-teman yang telah membantu penulisan laporan ini. Penyusun menyadari bahwa laporan ini masih jauh dari sempurna dan banyak kekurangan, oleh sebab itu dibutuhkan saran dan kritik yang membangun untuk perbaikan. Akhir kata penyusun berharap semoga laporan ini dapat bermanfaat bagi pembaca sekalian terutama bagi mahasiswa teknik sipil.

Yogyakarta, Mei 2011

Gordon Jurianto

iii

DAFTAR ISI HALAMAN JUDUL .................................................................................................. i HALAMAN PENGESAHAN ................................................................................... ii KATA PENGANTAR .............................................................................................. iii DAFTAR ISI ............................................................................................................. iv DAFTAR TABEL .................................................................................................... vii DAFTAR GAMBAR ............................................................................................... viii DAFTAR LAMPIRAN ............................................................................................. ix BAB I. PENDAHULUAN ......................................................................................... 1 1.1 Latar Belakang Proyek ............................................................................. 1 1.2 Lokasi Proyek .......................................................................................... 2 1.3 Fungsi Bangunan ..................................................................................... 2 1.4 Data Umum Proyek ................................................................................. 3 1.5 Data teknis Proyek ................................................................................... 3 1.5.1 Fungsi Bangunan ............................................................................ 3 1.5.2 Luas Bangunan ............................................................................... 4 1.5.3 Elevasi Bangunan .......................................................................... 5 1.5.4 Data Proyek .................................................................................... 5 1.6 Tata Cara Pelelangan ................................................................................ 8 1.7 Ruang Lingkup Pekerjaan ........................................................................ 9 1.7.1 Pekerjaan Persiapan ......................................................................... 9 1.7.2 Pekerjaan Struktur ......................................................................... 10 1.7.3 Pekerjaan Arsitektur ...................................................................... 10 1.7.4 Pekerjaan Mekanikal dan Elektrikal .............................................. 10 1.8 Ruang Lingkup Pengamatan ................................................................... 11 1.9 Metode Pengumpulan Data .................................................................... 11 BAB II. MANAJEMEN PROYEK ........................................................................ 12 2.1 Uraian Umum Proyek .......................................................................... 12 2.2 Unsur Pengelola Proyek ....................................................................... 13 2.2.1 Pemberi Tugas .............................................................................. 14 2.2.2 Konsultan Perencana .................................................................... 15 2.2.3 Konsultan Pengawas .................................................................... 16 2.2.4 Kontraktor .................................................................................... 17 2.2.5 Konsultan Manajemen Konstruksi ............................................... 17 2.3 Tugas dan Tanggung Jawab ................................................................. 19 2.3.1 Manager ........................................................................................ 19 iv

2.3.2 Adminitrasi dan Keuangan ........................................................... 20 2.3.3 Teknis dan Adminitrasi ................................................................ 20 2.3.4 Logistik ........................................................................................ 21 2.3.5 Pelaksana Lapangan ..................................................................... 22 2.4 Hubungan kerja Unsur-unsur Pelaksana Pembangunan ...................... 22 2.4.1 Hubungan Kerja Antara Owner Dengan Perencana ..................... 24 2.4.2 Hubungan Kerja Antara Owner Dengan Kontraktor .................. 24 2.4.3 Hubungan Kerja Antara Owner Dengan Pengawas ..................... 24 2.4.4 Hubungan Kerja Antara Perencana Dengan Kontraktor .............. 24 2.4.5 Hubungan Antara Kontraktor Dengan Konsultan Pengawas ....... 24 2.5 Tenaga Kerja dan Waktu Kerja ............................................................ 25 2.5.1 Tenaga Kerja ................................................................................ 25 2.5.2 Waktu Kerja ................................................................................. 26 BAB III. BAHAN BANGUNAN DAN ALAT KERJA ........................................ 27 3.1 Uraian Umum ........................................................................................ 27 3.2 Manajemen Bahan Alat ......................................................................... 28 3.2.1 Manajemen Bahan ........................................................................ 29 3.2.2 Manejemen Alat ........................................................................... 30 3.3 Pemeriksaan Bahan Bangunan .............................................................. 30 3.3.1 Pemeriksaan Kekentalan Adukan Beton ...................................... 31 3.3.2 Pemeriksaan Kuat Tekanan Beton ............................................... 35 3.4 Perawatan Alat ...................................................................................... 36 3.5 Bahan Bangunan ................................................................................... 36 3.5.1 Beton Ready Mix .......................................................................... 37 3.5.2 Air ................................................................................................ 38 3.5.3 Semen Portland ............................................................................ 39 3.5.4 Bahan Batuan (Agregat) ............................................................... 41 3.5.5 Baja Tulangan .............................................................................. 46 3.5.6 Tahu Beton ................................................................................... 48 3.5.7 Kawat Baja/kawat bendrat ........................................................... 49 3.5.8 Batako .......................................................................................... 50 3.5.9 Kayu ............................................................................................. 51 3.5.10 Multiplex .................................................................................... 51 3.6 Alat Kerja .............................................................................................. 52 3.6.1 Truk Adukan Beton ...................................................................... 52 3.6.2 Mesin Bor ..................................................................................... 53 3.6.3 Trame ........................................................................................... 54 3.6.4 Concrete Pump Truck .................................................................. 54 3.6.5 Concrete Vibrator ........................................................................ 55 3.6.6 Gerobak Dorong ........................................................................... 57 3.6.7 Perancah (scaffolding) .................................................................. 57 3.6.8 Bekesting ...................................................................................... 59 3.6.9 Alat Pemotong Baja Tulangan ..................................................... 60 3.6.10 Alat Pembengkok Tulangan ....................................................... 61 3.6.11 Mesin Las ................................................................................... 62

v

3.6.12 Genset ......................................................................................... 62 3.6.13 Theodolit .................................................................................... 62 3.6.14 Waterpass ................................................................................... 63 3.6.15 Peralatan Bantu .......................................................................... 63 BAB IV. PELAKSANAAN PEKERJAAN .......................................................... 64 4.1 Uraian Umum ....................................................................................... 64 4.2 Pekerjaan Kolom .................................................................................. 65 4.2.1 Pekerjaan Penulangan Kolom ...................................................... 65 4.2.2 Pekerjaan Pemasangan Bekesting Kolom .................................... 66 4.2.3 Pekerjaan Pengecoran Kolom ...................................................... 67 4.3 Pekerjaan Balok dan Plat Lantai ........................................................... 68 4.3.1 Pekerjaan Pemasangan Bekesting dan Penulangan Balok .......... 68 4.3.2 Pengecoran Balok ......................................................................... 69 4.3.3 Pekerjaan Pemasangan Bekesting dan Penulangan Plat .............. 70 4.3.4 Pengecoran Plat ............................................................................ 71 4.4 Pekerjaan Tangga .................................................................................. 71 4.4.1 Perawatan Beton ........................................................................... 73 4.5 Pengendalian Proyek ............................................................................. 73 4.5.1 Pengendalian Mutu ....................................................................... 73 4.5.2 Pengendalian Waktu ..................................................................... 74 4.5.3 Pengendalian Biaya ...................................................................... 75 BAB V. ANALISIS STRUKTUR .......................................................................... 77 5.1 Perencanaan Plat Lantai ........................................................................ 77 5.2 Pembanan Plat ....................................................................................... 77 5.3 Penulangan Plat Lantai .......................................................................... 78 5.3.1 Pelat Lantai Tipe (8000 x 3500).................................................... 78 5.3.2 Pelat Lantai Tipe (8000 x 5210) ................................................... 82 BAB VI. PENUTUP ................................................................................................. 86 6.1 Kesimpulan ........................................................................................... 86 6.2 Saran ...................................................................................................... 88 DAFTAR PUSTAKA ............................................................................................... 90 LAMPIRAN ............................................................................................................. 91

vi

DAFTAR TABEL Tabel 1.1 Type, ukuran dan jumlah Bore Pile ...............................................................5 Tabel 1.2 Type, ukuran, dan jumlah kolom ...................................................................6 Tabel 1.3 Type,ukuran, dan jumlah plat balok ..............................................................6 Tabel 3.1 Persyaratan nilai slump menurut PBI 1971 ................................................34 Tabel 3.2 Persyaratan agregat halus ...........................................................................42 Tabel 3.3 Persyaratan agregat kasar ...........................................................................44 Tabel 5.1 Nilai koefisien momen untuk ly/lx 1,535 ...................................................81

vii

DAFTAR GAMBAR Gambar 1.1 Denah Lokasi Proyek ............................................................. Gambar 2.1 Struktur Organisasi Pelaksana Pekerjaan ( Kontraktor ) ........ Gambar 2.2 Struktur Organisasi Konsultan Manajemen Konstruksi ........ Gambar 3.1 Pengujian Slump di Lapangan ................................................ Gambar 3.2 Slump Test .............................................................................. Gambar 3.3 Beton Ready Mix ..................................................................... Gambar 3.4 Semen Holcim ........................................................................ Gambar 3.3 Agregat Halus ......................................................................... Gambar 3.4 Agregat Kasar ......................................................................... Gambar 3.5 Baja Tulangan Ulir ................................................................. Gambar 3.6 Baja Tulangan Polos ............................................................... Gambar 3.7 Tahu Beton ............................................................................. Gambar 3.8 Kawat Baja ............................................................................. Gambar 3.9 Batako ..................................................................................... Gambar 3.10 Plywood/Multipleks ............................................................... Gambar 3.11 Truk Adukan Beton ............................................................... Gambar 3.12 Bore Machine ........................................................................ Gambar 3.13 Trame .................................................................................... Gambar 3.14 Concrete pump truck ............................................................. Gambar 3.15 Concrete Vibrator ................................................................. Gambar 3.16 Gerobak dorong ..................................................................... Gambar 3.17 Main frame ............................................................................ Gambar 3.18 Cross brace ........................................................................... Gambar 3.19 U-head ................................................................................... Gambar 3.20 Jack base ............................................................................... Gambar 3.21 Perancah (scaffolding) ........................................................... Gambar 3.22 Bekisting dan kayu ................................................................ Gambar 3.23 Alat pemotong baja mekanis ................................................. Gambar 3.24 Alat pemotong baja manual ................................................... Gambar 3.25 Alat pembengkok tulangan .................................................... Gambar 3.26 Genset .................................................................................... Gambar 3.28 Waterpass ............................................................................... Gambar 4.1 Penulangan kolom .................................................................... Gambar 4.2 Bekisting kolom ...................................................................... Gambar 4.3 Pekerjaan Pengecoran Kolom ................................................. Gambar 4.4 Bekisting dan penulangan balok ............................................. Gambar 4.5 Pekerjaan Pengecoran Balok ................................................... Gambar 4.6 Bekisting Plat Dan Penulangan Plat ....................................... Gambar 4.7 Pengecoran plat ....................................................................... Gambar 4.8 Bekesting dan Pengecoran Tangga .......................................... Gambar 5.1 Sketsa Plat Lantai Tipe 8000 x 3500 ....................................... Gambar 4.2 Sketsa Plat Lantai Tipe 8000 x 5210 .......................................

viii

2 19 23 33 34 38 40 43 46 48 48 49 50 50 52 53 54 54 55 56 57 57 58 58 59 59 59 61 61 61 62 63 66 67 67 68 70 70 71 73 78 80

DAFTAR LAMPIRAN

No. Lampiran

Nama Lampiran

1

Surat Permohonan Ijin Kerja Praktek

2

Surat Keterangan Selesai Kerja Praktek

3

Lembar Asistensi Proyek

4

Lembar Konsultasi Penulisan Laporan

5

Kurva –S Rencana Proyek

6

Uji Tekan Beton

7

Uji Sondir

8

Gambar Detil Struktur

9

Gambar Denah Arsitektural

10

Lembar Denah Struktur

11

Gambar Potongan

ix

BAB I PENDAHULUAN

1.1

Latar Belakang Indonesia merupakan salah satu negara yang terkenal akan keanekaragaman

budayanya. Kekayaan alam serta banyaknya tempat bersejarah yang terdapat di Indonesia menjadi daya tarik bagi para wisatawawan. Yogyakarta merupakan salah satu kota yang menjadi tujuan wisata di Indonesia. Banyaknya tempat wisata yang terdapat di Yogyakarta (seperti Malioboro, Kraton Yogyakarta, Candi Prambanan, dan lain-lain) inilah yang menarik perhatian para wisatawan untuk datang berkunjung. Keramahan dan keterbukaan masyarakat Yogyakarta menjadi nilai tersendiri yang membuat kota ini semakin dikenal dan menjadi tujuan wisatawan baik

domestik maupun

mancanegara. Banyak wisatawan domestik maupun mancanegara berkunjung ke Yogyakarta untuk berlibur. Maka untuk mendukung pariwisata di Yogyakarta dibangun beberapa fasilitas yang dapat membantu kelancaran perkembangan pariwisata. Salah satunya adalah hotel. Hotel merupakan salah satu fasilitas pendukung yang penting bagi pariwisata dikarenakan fungsinya sebagai tempat beristirahat bagi para wisat...