NHS Chiny i Japonia PDF

Preview

Summary

CHINY1 kampanie wewnętrzne po 1949 r. Kampania Stu Kwiatów – zainicjowana przez Mao Zedonga w maju 1956 kampania polityczno-kulturalna w ChRL. Spodowana była ona sporym niezadwoleniem społecznym. Wywołane ono zostało poprzez przyspieszoną industrializację kraju, kolektywizację wsi i nacjonalizację. ...

Description

CHINY 1.Najnowsze kampanie wewnętrzne po 1949 r. - Kampania Stu Kwiatów – zainicjowana przez Mao Zedonga w maju 1956 kampania polityczno-kulturalna w ChRL. Spodowana była ona sporym niezadwoleniem społecznym. Wywołane ono zostało poprzez przyspieszoną industrializację kraju, kolektywizację wsi i nacjonalizację. W wyniku tego Mao Zedong 27 lutego 1957 wygłosił referat „O właściwym traktowaniu sprzeczności w łonie ludu” Hasłem kampanii było: „Niech rozkwita sto kwiatów, niech współzawodniczy sto szkół!”. W jej czasie ograniczono cenzurę i zachęcano inteligencję oraz działaczy partii demokratycznych do oceny postępowania partii komunistycznej - Wielki skok naprzód – kampania gospodarcza przeprowadzona w latach 1958-1962 w ChRL w ramach realizacji ogłoszonej przez Mao Zedonga polityki trzech czerwonych sztandarów. Zakładała szybkie przekształcenie Chin z zacofanego kraju rolniczego w czołową potęgę przemysłową. W rzeczywistości zakończyła się klęską głodu i ruiną gospodarki. W wyniku tej kampanii spadła drastycznie do 1958 produkcja rolna (75%), przemysłu ciężkiego (47%) oraz lekkiego (22%). Mao Zedong był przekonany że sowiecki system rozwoju nie sprawdzi się w Chinach. Siłą napędową miasta miała być wieś w której zamieszkiwało 80% społeczeństwa chińskiego. Podstawą miało być tworzenie małych zakładów produkcyjnych przy komunach ludowych. - Rewolucja kulturalna – ruch społeczno-polityczny w Chinach zainicjonowany w 1966 przez Mao Zedonga jako próba wyeliminowania jego politycznych rywali i wprowadzenie w życie własnych koncepcji ideologicznych (maoizmu). Rewolucja kulturalna zakończyła się wraz z aresztowaniem bandy czworga. W wyniku tych wydarzeń władze objął Hua Guofeng. 2.Reformy Deng Xiaopinga Reformy zostały przeprowadzone na skutek chęci rozwoju kraju, aby Chiny bardziej otworzyły się na świat. Na początku skupiono się na reformach w rolnictwie, gdzie rozwiązano komuny ludowe a rolnicy otrzymali prawo do sprzedaży nadwyżek na lokalnych rynkach, a pod koniec 1988 otrzymali ziemię w dzierżawę. Wprowadzono ponadto 4 strefy ekonomiczne, w których mógł inwestować kapitał zagraniczny. Od 1984 nastąpiła reforma w przemyśle, poprzez prywatyzację i urynkowienie. Zaczęto otwierać gospodarkę na świat i zachęcać zagraniczny kapitał do inwestowania. Ważna była również reforma w sferze politycznej, mimo że Deng był przeciwny tej reformie na początku wprowadzano je na szczeblu wsi, ponadto odmłodzono kadrę i zmniejszono biurokrację a także wprowadzono kadencyjność stanowisk partyjno-państwowych. 3.Polityka ChRL w okresie zimnej wojny Chiny podczas zimnej wojny były jednym z najbardziej odizolowanych państw na świecie. – rewolucyjne koncepcje z początków Nowych Chin doprowadziły do poważnej izolacji Chin na arenie międzynarodowej – po pewnym czasie zawieszona została koncepcja rewolucjonizacji życia na arenie międzynarodowej i powrócono do koncepcji sprzed 1966 r. – Mao Zedong odrzucił koncepcję stworzenia centrum światowej rewolucji – Chiny rozpoczęły nawiązywanie stosunków z państwami „kapitalistycznymi” – oznaką normalizacji była wizyta Richarda Nixona w Chinach w lutym 1972 r., a następnie normalizacja i nawiązanie stosunków bilateralnych między ChRL a USA w 1979 r. ROZŁAM RADZIECKO-CHIŃSKI 1960r. – Nikita Chruszczow potępił Stalina po jego śmierci, Mao się wystraszył, że jego też potępi – od 1958 Chiny i ZSRR ciągle się krytykowały – 1959 – ZSRR zrywa porozumienie o dostawie do Chin technologii wojskowych i broni atomowej – 1960 – z Chin zostają wycofani wszyscy eksperci radzieccy – Chińczycy publikują „Niech żyje leninizm” - początek dążenia Chin do hegemonii

komunistycznej – 1961 – Zhou Enlai przeciwstawia hasła maoistowskie hasłom radzieckim – 1963 – Chiny domagają się zaakceptowania maoizmu przez partię radziecką – 1969 – graniczny zatarg na rzece Ussuri – dyplomacja pingpongowa – nawiązanie przez Mao stosunków z USA – wizyta Richarda Nixona w 1972 – 1979 – Chiny potępiają radziecką interwencję w Afganistanie – 1980 – Chiny bojkotują igrzyska olimpijskie w Moskwie – w połowie lat 80. następuje normalizacja stosunków między Chinami i ZSRR 5.Sun Zi a) wojna podstępu b) najważniejsze jest uderzenie w samą strategię przeciwnika, na drugim miejscu rozbicie jego sojuszów, na trzecim miejscu rozbicie armii 6.Polityka zagraniczna Chin – wyspy a) spór na Morzu Południowochińskim – sztuczne tworzenie skał, posiadanie kontroli nad terytorium morskim w celu wydobywania ropy, gazu i połowu ryb – Filipiny, Wietnam ASEAN – Laos, Kambodża (tzw. Chińskie czarne owce w ASEANie) b) relacje chińsko-amerykańskie – współzależności między gospodarką amerykańską a chińską Azjatycki Bank Inwestycji Infrastrukturalnych Bank Rozwoju c) aktywność w Afryce – wydobywanie surowców w zamian za budowę infrastruktury, szpitali, z drugiej strony uważanie tego za kolonializm 6. Wojna domowa w Chinach (1927-1949) wojna domowa między chińskimi komunistami i nacjonalistami z Kuomintangu. Przebieg wojny skomplikowało wkroczenie do Republiki Chińskiej Japończyków, którzy w 1931 roku zajęli Mandżurię, a w 1937 roku zaatakowali centralne Chiny. Ostatecznie przeciwne strony zjednoczyły się w walce z agresorem i wojna domowa została na dziewięć lat wstrzymana. Wojna wkroczyła w decydującą fazę po zakończeniu II wojny światowej i kapitulacji Japonii latem 1945 roku. Komuniści stopniowo zdobyli przewagę i 1 października 1949 roku Mao Zedong proklamował w Pekinie powstanie Chińskiej Republiki Ludowej. Dzień ten jest uważany za formalny koniec chińskiej wojny domowej, choć walki trwały do maja 1950 roku. Związany z Kuomintangiem pokonany rząd Republiki Chińskiej ewakuował się na Tajwan, razem z ok. 1,5 milionem swoich zwolenników. 7. Problemy demograficzne Chin W Chinach pod koniec lat 70. XX wieku wprowadzono tzw. politykę jednego dziecka, która – w uproszczeniu – sprowadzała się do zezwolenia na posiadanie tylko jednego dziecka w miastach, a maksymalnie dwóch na wsi. W 2015 Chiny poinformowały o odejściu od tej polityki, co uzasadnione zostało starzeniem się społeczeństwa Znaczna większa ilość mężczyzn niż kobiet. 8. Gospodarka Gospodarka Chin rozwija się najdynamiczniej na świecie. Z najnowszych prognoz wynika, że do roku 2030 Chiny staną się światową potęgą gospodarczą nr 1. (obecnie USA). Tak dynamiczny rozwój, który trwa od lat 80., jest efektem stworzenia korzystnych warunków dla inwestycji zagranicznych i transferu nowych technologii. Do tych warunków można zaliczyć: niskie koszty pracy, zakaz strajków dla pracowników, niskie podatki, brak ograniczeń w ochronie środowiska i obietnica dostępu do ogromnego rynku zbytu. W 1952–57 przeprowadzono w Chinach kolektywizację rolnictwa. W 1958 rozpoczął się proces łączenia spółdzielni produkcyjnych i przekształcania ich w komuny ludowe. W wyniku tzw. socjalistycznej przebudowy prywatnego rzemiosła, przemysłu i handlu pod koniec lat 50. pozostał w Chinach tylko sektor państwowy i kolektywny. Mimo początkowo dużego tempa rozwoju, czynniki takie jak: izolacja gospodarcza, długotrwały priorytet przemysłu ciężkiego, dysproporcje w rozwoju poszczególnych dziedzin gospodarki oraz liczne eksperymenty („wielki skok”, komuny ludowe, „rewolucja kulturalna” itp.) przyniosły chińskiej gospodarce ogromne straty; w okresie „rewolucji kulturalnej” (1966–76) nastąpił spadek produkcji przemysłowej o ok. 15–20%. Pod koniec 1978 zapoczątkowano nową strategię rozwoju gospodarczego, przyznając priorytet rolnictwu, przed przemysłem ciężkim i lekkim. W 1979–84 zlikwidowano komuny ludowe i wprowadzono gospodarstwa indywidualne (dzierżawa ziemi od państwa na 5–10 lat), oparte na

rodzinnej odpowiedzialności za produkcję. W 1984 aż 99% rodzin chłopskich pracowało w tym systemie, Chiny osiągnęły dzięki temu samowystarczalność w produkcji zbóż (głównie ryżu), a nawet uzyskały nadwyżki eksportowe. Zmiany w rolnictwie ożywiły ekonomicznie wieś i umożliwiają stopniowe przechodzenie do nowoczesnej gospodarki towarowej. Reforma objęła również przedsiębiorstwa — uzyskały pewną samodzielność gospodarczą, uwarunkowaną rentownością. W programie modernizacji gospodarki istotne znaczenie ma polityka jej otwarcia na zewnątrz; dotyczy ona zarówno rozwoju zagranicznych stosunków handlowych, jak i importu zagranicznych technologii (głównie z Japonii) oraz inwestycji obcych. 9. Protesty w Hongkongu Demonstracje w Hongkongu rozpoczęte w marcu 2019 roku po ogłoszeniu projektu ustawy, która pozwala na ekstradycję obywateli do Chińskiej Republiki Ludowej. Od czasu powrotu Hongkongu do Chin terytorium to ma status Specjalnego Regionu Administracyjnego, który ma obowiązywać do 2047. Od 2012 przewodniczący Xi Jinping zaczął silnie ingerować w politykę autonomii i naruszać swobody obywatelskie mieszkańców, dążąc do budowy jednolitego ustroju w

JAPONIA Restauracja Meiji To przełom w ustroju władzy jaki dokonał się w cesarstwie japońskim w 1868 roku. Cesarz Mutsuhito uzyskał pełnię władzy w państwie po tym, jak siły sprzeciwiające się rządom siogunów rodu Tokugawa obaliły ostatniego sioguna Yoshinobu Tokugawę, co zakończyło okres Edo i było początkiem okresu Meiji. W następstwie tego przewrotu Japonia rozpoczęła proces szybkiej modernizacji i otwarcia na wpływy Zachodu. Mutshito zapowiedział przeprowadzenie w kraju głębokich reform. Przeniósł stolicę z Kioto do Edo, któremu nadał nazwę Tokio. Zniesione zostały wtedy struktury feudalne przez przejęcie lenn od samurajów, którym wypłacono odprawy pieniężne. Wprowadzono powszechne szkolnictwo, stypendia dla studiujących za granicą, zreformowano system lecznictwa, administrację, sądownictwo i system monetarny. Wprowadzono powszechny obowiązek służby wojskowej i zreorganizowano armię według wzorów pruskich. Agresja Japonii na Dalekim Wschodzie

Japonia w latach trzydziestych XX wieku coraz bardziej łakomym wzrokiem spoglądała na ziemie swojego zachodniego zamorskiego sąsiada. O ile rząd Japonii zachowywał powściągliwość o tyle japońskie koła wojskowe coraz bardziej parły do rozwiązań mających na celu zagarnięcie przynajmniej części terytorium chińskiego. Najlepszym przyczółkiem do dalszej ekspansji (w poszukiwaniu głównie surowców naturalnych) była Mandżuria. Północny fragment Chin był bardzo słabo związany z centrum w Nankinie, choć rząd chiński coraz energiczniej wiązał te ziemie z głównym resztą terytorium państwa. Japońscy wojskowi byli przekonani o specjalnej misji Japonii, jako państwa, które miało wygnać z Azji Wschodniej Europejczyków oraz Amerykanów. 18 września 1931 roku Japończycy przy niezbyt energicznym oporze wojsk chińskich uderzyli na Mandżurię i w ciągu 3 miesięcy podbiły ją kompletnie. Jednak by zapobiec oskarżeniom o aneksjonizm i imperialne zapędy Japończycy utworzyli nowe państwo. 18 lutego 1932 roku powstało Mandżukuo z zdetronizowanym wcześniej byłym cesarzem chińskim Pu – Yi. Chiny wystosowały protest, ale Japończycy by skłonić Chiny do większej uległości 22 stycznia 1932 roku uderzyły na Szanghaj, presja Ligi Narodów oraz silny opór wojsk chińskich spowodowały, że zawarto ugodę. Chińczycy zakończyli protest w sprawie okupacji Mandżurii, a Japończycy odblokowali Sznaghaj. W 1933 roku po długotrwałych sporach i kłótniach o politykę Japonii w Azji Wschodniej, Japończycy zdecydowali się opuścić Ligę Narodów. Chiny pozostawione same sobie (Anglicy byli zbyt słabi nawet w Australii i Nowej Zelandii, a Amerykanie postanowili się nie angażować w sprawy poza amerykańskie), zdecydowały się zawrzeć z Japończykami rozejm oficjalnie uznając okupację. Japończykom nie wystarczyło zajęcie północnych Chin, mieli na celu opanowanie również wschodnich, najbogatszych wybrzeży chińskich. Usiłowano sprowokować wojnę, temu celowi miały służyć naciski dyplomatyczne na rząd w Nankinie. Chinom udało się w tym czasie (21 sierpnia 1937 roku) podpisać z ZSRR pakt o nieagresji (między innymi ceną było oddanie Mongolii Zewnętrznej do strefy wpływów radzieckich). 7 lipca 1937 roku bez wypowiedzenia wojny siły japońskie uderzyły na wojska chińskie. Padł Pekin, po zdobyciu którego Japończycy przesuwali się systematycznie na południe. W walkach od sierpnia do listopada 1937 r. zajęli Szanghaj, ostatecznie udało się Japończykom odciąć Chiny od dostaw z morza (jedyna droga wiodła tylko z ZSRR). W 1938 roku poddała się stolica Japonii Nankin. Jej poddanie poprzedziła tzw. masakra nankińska. Masowa eksterminacja cywilnej ludności tego miasta trwająca ponad miesiąc (do stycznia 1938roku) przyniosła ponad 40 tysięcy ofiar. Japończycy utworzyli w Nankinie nowy kolaboracyjny rząd, 3 listopada 1938 roku ogłoszono wprowadzenie „nowego” ładu w Azji w oparciu władze japońskie i jej zdobycze: Mandżukuo i nowe Chiny.

Koniec II wojny światowej Kapitulacja Japonii – akt bezwarunkowej kapitulacji Cesarstwa Japonii kończący II wojnę światową, podpisany 2 września 1945 roku. Latem 1945 roku Japonia była pokonana militarnie. Nadal jednak odmawiała podpisania aktu bezwarunkowej kapitulacji wymaganej przez deklarację poczdamską. W sierpniu zadano więc Japonii trzy ciosy, które ją do tego zmusiły: 6 sierpnia Stany Zjednoczone zrzuciły pierwszą bombę atomową na Hiroszimę, 8 sierpnia ZSRR wypowiedział Japonii wojnę, rozpoczynając błyskawiczną ofensywę przeciw Armii Kwantuńskiej w Mandżukuo, a 9 sierpnia druga amerykańska bomba atomowa spadła na Nagasaki. W dniu 14 sierpnia, mimo sprzeciwów ze strony wojskowych, cesarz Hirohito zdecydował się na „coś, co było nie do pomyślenia”. Tego samego dnia zwołał posiedzenie gabinetu i wygłosił mowę, która jego samego doprowadziła do łez i wywołała szloch na sali. Zażądał przygotowania reskryptu kapitulacyjnego i ofiarował się wygłosić orędzie, aby naród pogodził się z kapitulacją. Tego samego dnia nagrał na płycie przemówienie, które nadano przez radio następnego dnia w południe. Zostało ono wygłoszone formalnym, dworskim (klasycznym) językiem, co przy złej jakości przekazu radiowego spowodowało, że dla zwykłych ludzi było mało zrozumiałe. Cesarz nie odniósł się w nim bezpośrednio do kapitulacji, ale jedynie stwierdził, iż rząd został poinstruowany do przyjęcia warunków Deklaracji poczdamskiej. Po kapitulacji Japonia do 28 kwietnia 1952 roku znajdowała się pod okupacją wojsk sojuszniczych, na czele których stał głównodowodzący z USA, będący również przewodniczącym Sojuszniczej Rady dla Japonii. Nowa Konstytucja Japonii zakazała jej tworzenia sił zbrojnych. Rozwój gospodarki i zmiany społeczne Społeczeństwo tego wyspiarskiego kraju należy do najbardziej jednolitych pod względem narodowościowym. Imigracja ze względu na bardzo surowe przepisy imigracyjne na wyspy jest niewielka, jednak dość znaczna liczba cudzoziemców przebywa w Japonii czasowo. Po II wojnie światowej, w latach 1947–1949, nastąpił gwałtowny, sięgający nawet 22‰ rocznie przyrost rzeczywisty. Spowodowany był on repatriacją 6,5 mln Japończyków z zagranicy, a także spadkiem umieralności na skutek poprawy jakości opieki medycznej i wzrostem liczby urodzeń. Połowa XIX w. stanowiła przełomowy okres w historii Japonii, kiedy to z kraju izolującego się od wszelkich kontaktów ze światem zewnętrznym wkroczyła na drogę przełomowych i zasadniczych zmian, w tym gospodarczych. Procesowi unowocześniania i uprzemysłowienia towarzyszyły wojny i próby stworzenia wielkiego imperium. Kulminacją tych dążeń była II wojna światowa, z której Japonia wyszła pokonana i zniszczona. Dzięki jednak sprawnej organizacji i wysiłkowi mieszkańców, kraj szybko odbudował swoją gospodarkę, jednocześnie rozpoczynając kolejny „podbój świata”, tym razem technologiczny i gospodarczy. Siły militarne Na mocy swojej konstytucji, Japonia nie utrzymuje formalnie sił zbrojnych – de facto ich rolę pełnią jednak Japońskie Siły Samoobrony, dopuszczone artykułem 9. konstytucji. Składają się one z wojsk lądowych, morskich,oraz sił powietrznych. Według rankingu Global Firepower (2017) japońskie siły zbrojne stanowią 7. siłę militarną na świecie Stosunki międzynarodowe Konflikt o wyspy Senkaku – spór graniczny między Japonią a Chińską Republiką Ludową o Wyspy Senkaku na Morzu Wschodniochińskim. Sięga lat 60. XX wieku, a w 2013 uległ zaognieniu w związku z prawdopodobieństwem istnienia w tamtych rejonach złóż ropy naftowej i sprzedażą wysp przez prywatnych właścicieli rządowi japońskiemu....