Oligopol 1 PDF

Preview

Summary

Download Oligopol 1 PDF

Description

OLIGOPOL ZAŁOŻENIA RYNKU: -na rynku po stronie podaży lub popytu występuje kilku uczestników: oligopol podaży i popytu (oligopson), a po dugiej stronie wymiany występuje wielu uczestników, mających niewielkie udziały w rynku, -firmy oligopolistyczne dostarczają na rynek ten sam produkt, nie mając preferencji co do nabywców, lub produkty zróżnicowane- w pierwszym przypadku jest to oligopol homogeniczny w drugim heterogeniczny, -rynek nie jest doskonale przejrzysty, poszczególni oligopoliści dążą do zdobycia informacji nie tylko o stanie rynku, popycie, ale także o sytuacji swoich konkurentów, -dostęp na rynek opanowany przez kilku znaczących producentów (sprzedawców) jest utrudniony, głównie przez czynniki natury technologicznej, a także związane z kosztami produkcji. CZYSTY OLIGOPOL- firmy produkują jednorodny produkt OLIGOPOL ZRÓŻNICOWANY- produkuje zróżnicowane produkty. OLIGOPOL SYMETRYCZNY- obejmuje firmy o zbliżonej wielkości. OLIGOPOL ASYMETRYCZNY- jedna lub kilka firm dominuje. KRZYWA POPYTU OLIGOPOLISTY- MODEL SWEEZEGO Model oligopolu Sweezego załamanej krzywej popytu przedstawia wyjaśnienie obserwowanej sztywności cen. Główną ideą modelu jest, że krzywa popytu typowej firmy oligopolistycznej ma załamanie w punkcie odpowiadającym cenie ukształtowanej na rynku. W modelu zakłada się że współzależność między oligopolistami polega na tym że jeżeli jedno z przedsiębiorstw oligopolu podnosi cenę na swoje produkty, pozostali producenci nie podnoszą swoich cen w celu przyciągnięcia dodatkowych kupujących. Jeżeli jeden z oligopolistów obniża cenę, to konkurenci także obniżają swoje ceny, chroniąc się przed utratą klientów. Przyjęcie powyższego założenia, dotyczącego reakcji oligopolistów, oznacza, że krzywa popytu przedsiębiorstwa traci ciągłość i się załamuje. W rezultacie także krzywa przychodu marginalnego staje się nieciągła. Przedsiębiorstwo napotyka dwie krzywe popytu. POROZUMIENIA OLIGOPOLISTYCZNE Porozumienia między przedsiębiorstwami oligopolistycznymi mogą być jawne lub tajne, formalne i nieformalne. Wyróżnia się różne rodzaje porozumień, np. kartele, syndykaty, poole, konsorcja. KARTEL jest porozumieniem przedsiębiorstw oligopolistycznych określonej gałęzi. Dotyczy warunków sprzedaży, podziału rynków zbytu, globalnych rozmiarów produkcji oraz kwot produkcji, wyznaczania cen, podziału zysków. Kartel z reguły dąży do osiągnięcia stanu, gdy suma korzyści jego członków jest równa tym korzyściom, które może osiągnąć dana gałąź traktowana jako całość. CENA KARTELOWA Pc JEST WYŻSZA OD CENY RÓWNOWAGI Pe. Istnienie kartelu w długim okresie jest mało prawdopodobne. Uczestnicy kartelu ustalający warunki współpracy muszą uzgodnić korzystne dla wszystkich ceny i ilości produkcji. Warunki gospodarowania mogą się jednak zmieniać korzystnie dla jednych uczestników kartelu, niekorzystnie dla innych. Ponadto istnienie kartelu wymaga, aby jego uczestnicy mieli do siebie pełne zaufanie. POROZUMIENIA OLIGOPOLISTYCZNE- nie tylko stosują określone sankcje w stosunku do członków, ale jednocześnie starają się zmusić wszystkie przedsiębiorstwa gałęzi albo do wejścia do porozumienia, albo do zachowań zgodnych z jego interesami.

PRZYWÓDZTWO CENOWE Wyróżnia się dwa rodzaje przywództwa cenowego: -przywództwo cenowe przedsiębiorstwa dominującego; -przywództwo cenowe przedsiębiorstwa o niskich kosztach. PRZYWÓDZTWO CENOWE PRZEDSIĘBIORSTWA DOMINUJĄCEGO występuje na rynku danego produktu wówczas, gdy znaczący udział produkcji jednego przedsiębiorstwa w całej gałęzi pozwala mu kontrolować ceny. Pozostałe przedsiębiorstwa są stosunkowo małe. Tam, gdzie największe przedsiębiorstwo kontroluje od 60% do 80% rynku, ma ono do wyboru wiele różnych możliwych strategii postępowania, np.przedsiębiorstwo dominujące ustala cenę sprzedaży produktu i pozwala pozostałym przedsiębiorstwom sprzedawać po ustalonej cenie takie ilości, jakie zdolne są one sprzedać. Pozostałe ilości sprzedaje przedsiębiorstwo dominujące. Małe przedsiębiorstwa znajdują się w sytuacji konkurentów doskonałych. Popyt przedsiębiorstwa dominującego jest różnicą między danym popytem rynkowym i podażą pozostałych małych przedsiębiorstw gałęci. Przedsiębiorstwo dominujące maksymalizuje zysk w punkcie zrównania się jego przychodu marginalnego MR z kosztem marginalnym MC. Przedsiębiorstwo wyznacza cenę na poziomie P3 i sprzedaje wielkość Qd. KONCEPCJA PRZYWÓDZTWA CENOWEGO FIRMY O NISKICH KOSZTACH zakłada że cenę rynkową wyznacza przedsiębiorstwo mające niższe koszty produkcji. Pozostale przedsiębiorstwa oligopolu sprzedają swoje produkty po wyznaczonej cenie rynkowej, a zysk tych przedsiębiorstw zależy od różnicy między ich kosztami produkcji a kosztami przedsiębiorstwa wyznaczającego cenę. Oligopol, który funkcjonuje na podstawie przywództwa cenowego przedsiębiorstwa o niskim koszcie, ogranicza znaczenie możliwości wejścia do danej gałęzi nowych przedsiębiorstw. G. Stigler analizuje również PRZYWÓDZTWO CENOWE „BAROMETRYCZNE”, polegające na cichej umowie firm oligopolistycznych, które zobowiązują się że będą przestrzegać ceny ustalonej przez jedną z firm, niekoniecznie dominującej, ale stanowiącej swoisty barometr, mający najlepsze wyczucie sytuacji rynkowej i oczekiwań większości firm. MODEL COURNOTA- opisuje rynek na którym oligopoliści dysponują podobną siłą rynkową i nie mogą łatwo zmieniać wielkości produkcji. Każda firma przyjmuje popyt rynkowy oraz wielkość produkcji innych firm za dane i dostosowuje do nich wielkość swojej produkcji oraz cenę, tak aby zmaksymalizować swoje zyski. KONKURENCJA NIECENOWA ZWIĘKSZENIE ODMIAN PRODUKTU- wytwarzanego przez istniejące w gałęzi przedsiębiorstwa zmniejsza prawdopodobieństwo sprzedaży produktów wytwarzanych przez nowe przedsiębiorstwo. Na rynku oligopolu konsumenci mają prawo wyboru dowolnej odmiany produktu. PROMOCJA SPRZEDAŻY każdej z odmian produktu przedsiębiorstw istniejących w gałęzi powoduje, że nowe przedsiębiorstwa także muszą aktywnie promować swoje odmiany produktu, aby znaleźć nabywców. Wymaga to od nowych przedsiębiorstw wyższych wydatków na ich promocję niż istniejących.

POZYTYWNE I NEGATYWNE STRONY NIEDOSKONAŁEJ KONKURENCJI: 1. OGRANICZENIE PRODUKCJI to podstawowa nieefektywność niedoskonałej konkurencji. Występuje wówczas gdy ceny są ustalane zbyt wysoko w stosunku do kosztu krańcowego. Monopolista lub oligopolista zmniejsza produkcję do poziomu, przy którym koszt krańcowy MC zrównuje się z przychodem krańcowym MR. W punkcie tym cena przewyższa koszt krańcowy. 2. KORZYŚCI SKALI w wielu gałęziach odgrywają istotną rolę. Gdy koncentracja gałęzi jest spowodowana korzyściami skali, konsumenci płacą być może ceny wyższe od kosztów krańcowych, lecz ceny te sa i tak dużo niższe od cen w gospodarce. 3. DYNAMIKA WYDATKÓW NA BADANIA I ROZWÓJ hipoteza Shumpeterowska głosi m.in. iż monopole i oligopole kierują dużymi i kończącymi się z powodzeiem przedsięwzięciami badawczo- rozwojowymi....