Paremie flashcards tłumaczenie PDF

Preview

Summary

paremie do wydruku dwustronnego w formie fiszek...

Description

1. Omnis definitio in iure civili periculosa est; parum est enim

5.

ut

natura omnia animalia docuit

non

subverti

posset

Ius

naturale

est,

quod

[czasem forma: potest]

2.

Lex

est

commune

praeceptum

6. Aliae sunt divini iuris, aliase humani

7. Hóminum causa omne ius 3. Dicitur enim lex a ligando,

constitútum

quia obligat ad agendum

forma: sit]

3a. Lex a legendo vocata est vocata est, quia scripta est

est

[czasem

8. Ius est ars boni et aequi [8]

4. Iuris praecepta sunt haec:

9.

Iustitia

est

constans

et

honeste vivere, alterum non

perpetua voluntas ius suum

laedere, suum cuique tribuere

cuique tribuendi

Prawem naturalnym jest to, którego natura nauczyła wszystkie stworzenia.

Wszelka definicja w prawie cywilnym jest niebezpieczna, albowiem rzadko zdarza się, by nie można było jej podważyć.

Inne są prawa boskie, inne prawa ludzkie.

Ustawa jest (nakazem).

Wszelkie prawo zostało ustanowione ze względu [dobro] człowieka.

Ustaw nazywa się od [terminu] związanie, ponieważ zobowiązuje do działania.

Prawo jest sztuką [stosowania] tego co dobre i sprawiedliwe.

Ustawa została nazwana od słowa czytanie, ponieważ została spisana.

Sprawiedliwość to stała i trwała wola oddania każdemu co mu się należy.

Nakazy prawa są takie: uczciwie żyć, innych nie krzywdzić, każdemu oddać to co się mu słusznie należy.

ogólną

regułą

14.

10. Dura lex sed lex

Ignorantia

iuris

nocet,

ignorantia facti non nocet.

[-].

Summum

ius

summa

iniuria.

populus ipse sibi constituit

11. Pubblicum ius est, quod ad statum rei romanae spectat; privatum quod ad singulorum utilitatem

12.Ius

publicum

privatorum

pactis mutari non potest.

13.

15. Ius civile est quod quisque

Iurisprudentia

16. Omne ius quo utimur vel ad personas pertinent, vel ad res, vel ad actiones

17. Regula est, quae rem quae est breviter enarrat

est

divinarum atque humanarum

18.

rerum

interpretanda

notitia,

iniusti scientia

iusti

atque

Clara

non

sunt

Nieznajomość prawa szkodzi, nieznajomość faktu nie szkodzi.

Twarde prawo, ale prawo

Prawem cywilnym (prawem obywatelskim) jest to, które każdy lud dla siebie stanowi.

Najwyższe prawo najwyższym bezprawiem.

Wszelkie prawo jest odnoszone albo do osób, albo do rzeczy, albo skarg.

Prawem publicznym jest to co ma na względzie dobro państwa rzymskiego, prywatnym [to, które ma na względzie] dobro jednostek.

Regułą prawa jest to, co stan rzeczy krótko opisuje.

Prawo publiczne nie może być zmieniane umowami osób prywatnych.

To co jest jasne interpretacji.

Jurysprudencja jest znajomością spraw boskich I ludzkich oraz wiedzą o tym co słuszne i niesłuszne [tłumaczone często: ...o tym co zgodne i niezgodne z prawem].

nie

wymaga

[bywa]

24. Non exemplis, sed legibus

19.Lex retro non agit.

iudicandum est.

20. Lex postérior derógat legi prióri.

21.Cessante

ratione

legis

25. Salus populi suprema lex.

26.

Non

omnes

quod

licet

est,

quo

cessat et lex ipsa.

honestum est

22. Applicatio legis est vita

27.

regulae

gentes humanae utuntur

23.

Iura

personas,

non sed

constituuntur.

in

singulas

generaliter

28.

Ius

gentium

Optima

est

interpres consuetedo.

legum

Należy orzekać na podstawie ustaw, a nie naśladować wcześniejsze rozstrzygnięcia.

Prawo nie działa wstecz.

Dobro ludu najwyższym prawem.

Ustawa późniejsza uchyla ustawę wcześniejszą.

Nie wszystko co dozwolone, jest uczciwe.

Gdy ustaje przyczyna, dla której wydano ustawę, traci moc i sama ustawa.

Prawo narodów to jest prawo, którym posługuje się rodzaj ludzki.

Stosowanie prawa normy prawnej.

Praktyka (zwyczaj) jest najlepsza wykładnią ustaw.

Prawa ustanawia się poszczególnych osób, sposób ogólny.

jest

życiem

nie dla lecz w

29.

Interverata

consuetudo

pro lege servatur

34. Quod ab initio vitiosum est,

non

potest

tractu

temporis convalescere.

30. Pacta tertiis nec nocent nec prosunt

31. Pacta sunt servanda

35. Errantis voluntas nulla est.

36. Dolus non praesumitur.

32. Mater semper certa est, pater

est

quem

nuptiae

[-]. Volenti non fit iniuria.

demonstrant.

33. Adoptio naturam imitatur.

36. Accessio cedit principali.

To, co od początku jest wadliwe, nie może być uzdrowione z upływem czasu.

Utrwalony zwyczaj zachowuje się jak prawo.

Działający pod wpływem błędu nie wyraża woli.

Umowa nie może ani przyznawać korzyści, ani przynosić szkody osobom trzecim.

Złego zamiaru nie domniemywa się.

Umów należy dotrzymywać.

Chcącemu nie dzieje się krzywda.

Matka jest zawsze pewna, ojcem jest ten, na kogo wskazuje małżeństwo.

Przyrost przypada rzeczy głównej.

Adopcja naśladuje naturę.

37. Fructus sine usu esse non

[-]. Possessor malae fidei ullo

potest.

tempore non praescribit.

38. Fundus est omne, quidquid solo tenetur.

39. Nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet.

40.

Nemo sibi ipse

causam

possesionis mutare potest.

41. Nulli res sua servit.

42. Prior tempore potior iure.

[-]. Res

nullius cedit

primo

occupanti.

43. Separata debet possession a proprietate.

44.

Servitus

non potest.

servitutis

esse

Posiadacz w złej wierze bez względu na czas nie może zasiedzieć rzeczy.

Nie można pobierać pożytków z rzeczy bez prawa jej używania.

Kto lepszy co do czasu, ten lepszy co do prawa.

Grunt jest wszystkim, przynależne ziemi.

Rzecz niczyja przypada temu, kto pierwszy ją zawłaszczył.

Nikt nie może przenieść na drugiego więcej prawa, niż sam ma.

Musi być rozróżnione posiadanie od własności.

Nikt sobie samemu nie może zmienić przyczyny posiadania.

Nie może służebności.

Nikomu rzecz własna nie może być służebną.

istnieć

służebność

co

jest

45.

Servitus

in

faciendo

consistere nequit.

46.

Servitutibus

Praedia

rebus

utendi

fruendi

salva

rerum substantia.

civiliter

utendum est.

47.

50. Usus fructus est ius alienis

debent

esse

vicina.

51. Habitatio morte finitur.

52. Pignoris causa est indivisa.

53. 48. Superficies solo cedit.

In

omnibus

quidem,

maxime tamen in iure aequitas spectanda est.

49.

Usucapio

dominii

per

possessionis definiti.

est

adiectio

continuationem temporis

lege

54.

Obbligatio

vinculum

quo

est

necessitate

adstringimur solvendae

iuris alicuius

rei

secundum

nostrae civitatis iura.

Użytkowanie jest prawem użytkowania cudzych rzeczy i pobierania z nich pożytków z zachowaniem istoty rzeczy.

Służebność nie może polegać na działaniu [pozytywnym].

Służebność mieszkania jest zakończona wraz ze śmiercią.

Służebności należy wykonywać w sposób ucywilizowany.

Podstawa niepodzielna.

Grunty powinny być w pobliżu.

zastawu

jest

We wszystkim wprawdzie, najbardziej jednak w prawie, należy zwracać uwagę na słuszność.

To, co znajduje się na gruncie, przypada gruntowi.

Zobowiązanie jest węzłem prawnym, poprzez który zmuszeni jesteśmy do świadczenia komuś pewnej rzeczy, zgodnie z prawami naszego państwa.

Zasiedzenie jest nabyciem własności przez nieprzerwane posiadanie w czasie określonym prawem.

55.

Impossibilium

nulla

60.

Pretium

in

numerata

obligatio est.

pecunia consistere debet.

56. Nomina ipso iure divisa.

61. Genus perire non potest.

57. Mora debitoris perpetuat obligationem.

58.

Dolus

omniomodo

puniatur.

59. Vis maior est vis cui resisti non potest.

[-]. Emptio tollit locatum.

62.

Ius

civile

vigilántibus

scriptum est.

[-] Nec stultis solera succurri.

Cena powinna być ustalona w wyliczonym pieniądzu.

Zobowiązanie do niemożliwego [świadczenia] jest nieważne.

Gatunek nie może przepaść.

Zobowiązania dzielą się z mocy prawa.

Kupno uchyla najem.

Zwłoka dłużnika zobowiązanie.

Prawo cywilne napisane jest dla osób starannych.

Zły zamiar zawsze należy ukarać.

Nie należy przyzwyczajać głupich, że będzie im się zawsze przychodziło z pomocą.

Siła wyższa jest siłą, której nie można się oprzeć.

przedłuża

63. Nihil est aliud hereditas,

68.

quam successio in universum

voluntates

ius, quod defunctus habuerit.

interpretamur.

64.

69. Nemo iudex idoneus

Hereditas

viventis

non

datur.

65.

In

testamentis

plenius

testantium

propria causa.

Heresis

institututio

est

caput et fundamentum totius

70. Nulla poena sine lege.

testament.

66.

Legatum

est

donatio

testamento relicta.

67. Ambulatoria est voluntas defunti.

71. Nulla pena sine culpa.

72. Nullum crimen sine lege.

in

Przy wykładni testament staramy się w pełni tłumaczyć wolę testatora.

Niczym innym jest spadek jak wstąpieniem w ogół praw i obowiązków, które posiadał zmarły.

Nikt nie jest odpowiednim sędziąwe własnej sprawie.

Nie ma spadku po żyjącym.

Nie ma kary bez ustawy (kara za czyn musi być określona w ustawie).

Ustanowienie dziedzica jest rzeczą najważniejszą i fundamentem całego testamentu.

Nie ma kary bez winy.

Legat (zapis) jest darowizną pozostawioną w testamencie.

Nie ma przestępstwa bez ustawy.

Zmienna jest zmarłego (w spadkodawcy).

zatem wola rozumieniu:

73. In dubio pro reo.

74. Vim vi repellere licet.

75. Cogitationis poenam nemo patitur.

76. Actio autem nihil aliud est quam ius persequendi iudicio quod sibi debetur.

77. Si in ius vocatito.

78. Actor dicitur qui prius ad iudicium provocavit.

79. Actor sequitur forum rei [lub: Actor rei forum sequitur].

80. Reus est cuius de re agitur.

81. Bis de eadem re agi non potest.

82. Ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat.

Powodem nazywany jest ten, kto pierwszy wszczął postępowanie

W razie wątpliwości, na korzyść oskarżonego (wątpliwości należy rozstrzygać na korzyść oskarżonego).

Powód (lub: oskarżyciel) idzie do sądu [właściwego dla] pozwanego.

Siłę godzi się odeprzeć siłą.

Pozwanym (lub: oskarżonym) jest ten, którego sprawa sie toczy.

Nikt nie może [popaść w] karę [za swoje] myśli.

Nie można procesować się dwa razy o to samo.

Powództwo zaś jest niczym innym, niżeli prawem sądowego dochodzenia tego, co się komuś należy.

Ciężar dowodu spoczywa na tym kto twierdzi, a nie na tym kto zaprzecza.

Jeśli [ktoś cię] wzywa do sądu, staw się.

83. Volenti non fit iniuria.

85. Reus in exceptione actor est.

84. Nullus idoneus testis in re

86. Res iudicata pro veritate

sua intellgitur.

accipitur.

Pozwany w zakresie zarzutu staje się powodem.

Chcącemu nie dzieje się krzywda.

Rzecz osądzoną przyjmuje się za prawdę

NIkt nie może być uważany ze odpowiedniego świadka we własnej sprawie...