Peranan Bandar Kecil Dalam Konteks Hubungan Desa-Bandar PDF

Preview

Summary

1 SISTEM PERANCANGAN DI MALAYSIA 2 ISU & CABARAN HUBUNGAN BANDAR-DESA 3 HUBUNGAN BANDAR-DESA SECARA UMUM 4 HEIRARKI PETEMPATAN SECARA UMUM 5 HEIRARKI PETEMPATAN DI MALAYSIA 6 PERANAN BANDAR KECIL DI MALAYSIA 7 KONSEP HUBUNGAN BANDAR-DESA DI WILAYAH JOHOR TIMUR 8 TERAS MEMPERKUKUHKAN HUBUNGAN BA...

Description

1

SISTEM PERANCANGAN DI MALAYSIA

2

ISU & CABARAN HUBUNGAN BANDAR-DESA

3

HUBUNGAN BANDAR-DESA SECARA UMUM

4

HEIRARKI PETEMPATAN SECARA UMUM

5

HEIRARKI PETEMPATAN DI MALAYSIA

6

PERANAN BANDAR KECIL DI MALAYSIA

7

KONSEP HUBUNGAN BANDAR-DESA DI WILAYAH JOHOR TIMUR

8

TERAS MEMPERKUKUHKAN HUBUNGAN BANDAR-DESA

9

STRATEGI MEMPERKUKUHKAN HUBUNGAN BANDAR-DESA

PERANCANGAN PERINGKAT NASIONAL

RANCNAGAN FIZIKAL NEGARA (RFN)

PERANCANGAN FIZIKAL & GUNATANAH YANG TELAH DIRUMUSKAN MELALUI KERANGKA DASAR-DASAR NEGARA

RANCANGAN WILAYAH (RW)

PEMBANGUNAN MELALUI KORIDOR WILAYAH IAITU :• KORIDOR UTARA • KORIDOR PANTAI TIMUR • WILAYAH SELATAN • KORIDOR SABAH • KORIDOR SARAWAK

PERANCANGAN PERINGKAT NEGERI

RANCANGAN STRUKTUR NEGERI (RSN)

MENERANGKAN DASAR DAN CADANGAN AM PEMAJUAN DAN PENGGUNAAN TANAH DALAM SESUATU NEGERI

Sumber ; Olahan dari Jabatan Perancang an Bandar dan Desa (JPBD)

RANCANGAN WILAYAH KONURBASI

• WILAYAH PEMBANGUNAN ISKANDAR • LEMBAH KLANG CORNUBATION • GEORGE CORNUBATION • KUANTAN CORNUBATION

PERANCANGAN PERINGKAT TEMPATAN

RANCANGAN TEMPATAN (RT)

RANCANGAN KAWASAN KHAS (RKK)

PERANCANGAN DAN PERINCIAN PEMBANGUNAN OLEH PIHAK BERKUASA TEMPATAN (PBT)

PERANCANGAN DAN PERINCIAN SESUATU KAWASAN PILIHAN BAGI TUJUAN PEMBANGUNAN SEMULA, PENGINDAHAN ATAU PEMULIHARAAN

1

• Pola pembangunan reruang tidak seimbang. Akibatnya :- Hubungan desa-bandar tidak bersistematik dan berheirarki rendah

2

• Fungsi pusat-pusat petempatan di antara kawasan desa dengan kawasan perbandaran tidak selaras.

3

• Kebergantungan pusat perantara desa-bandar terhadap asas ekonomi kawasan tadahan yang merosot.

4

• Kesukaran mewujudkan satu heirarki hubungan desa-bandar secara normal dalam sistem petempatan wilayah.

5

• Kadar purata bilangan petempatan yang tertentu untuk menyokong aktiviti bandar

6

• Hubungan desa-bandar di wilayah maju berbeza dengan wilayah kurang maju dari aspek aliran barangan, pergerakan penduduk dan penyebaran maklumat.

7

• Bagi wilayah yang mempunyai pertumbuhan ekonomi yang rendah, pertalian hubungan desa-bandar tidak jelas.

PERTALIAN FIZIKAL

PERTALIAN EKONOMI PERTALIAN PERGERAKAN PENDUDUK

• Jaringan Jalan Darat • Sungai dan Jaringan Pengangkutan Air • Pengangkutan Kepada Ekologi Kawasan • • • • •

Bahan Mentah dan Aliran Baranag-Baranag Perantara Aliran Modal Aktiviti Beli-Belah Aliran Pendapatan Aliran Komuniti Antara Wilayah dan Sektor

• Penghijrahan – Sementara dan Tetap • Perjalanan Untuk Bekerja

PERTALIAN INTERAKSI SOSIAL

• • • •

Pola Pengunjung Pola Hubungan Kekeluargaan Aktiviti Keagamaan dan Keramaian Aktiviti Kumpulan Sosial / NGO

PERTALIAN PENGHANTARAN/ PENYALURAN MAKLUMAT

• • • • • •

Jaringan dan Aliran Tenaga Jaringan Kewangan dan Kreadit Pendidikan, Latihan dan Pengembangan Sistem Perkhidmatan Kesihatan Pola Perkhidmatan Profesional dan Teknikal Sistem Perkhidmatan Pengangkutan

PERTALIAN PENTADBIRAN DAN ORGANISASI

• • • •

Perkaitan Struktur Pentadbiran dan Organisasi Aliran Peruntukan Kerajaan Pola Penyeliaan, Kelulusan dan Keselamatan Pentadbiran Organisasi Politik

Sumber ; Olahan dari Rodinelli (1985)

JADUAL HEIRARKI PETEMPATAN BANDAR MENURUT CHRISTALLER Anggaran Penduduk

Jarak Antara Bandar Yang Setaraf (Km)

Penduduk Kawasan Pengaruh Bandar

Bilangan Petempatan

Matropolis

500,000

186

3,500,000

1

Bandar Besar

100,000

108

1,000,000

3

Bandar Sederhana

30,000

62

350,000

9

Bandar Kecil

10,000

36

100,000

27

Pekan

4,000

21

35,000

81

Pekan Kecil

2,000

12

11,000

243

Pusat Pasaran

1,000

7

3,500

729

Susun Taraf Bandar

Sumber ; Olahan dari Katiman Rostam (1988)

Semakin Kecil Saiz Bandar, Semakin Banyak Bilangannya

Semakin Besar Saiz Bandar, Semakin Sedikit Bilangannya

Semakin Kecil Luas Kawasan Pengaruh, Semakin Hampir Jarak mereka

Semakin Besar Luas Kawasan Pengaruh, Semakin Jauh Jarak mereka

I.

Pusat Utama

1. Ibu Negara (Metropolitan)

2. Pusat Wilayah Negara (Metropolitan)

II. Pusat Perantara

3. Pusat Wilayah Negeri (Metropolitan) 4. Pusat Separa Wilayah Negeri (Bandar Utama)

III. Pusat Petempatan

5. Pusat Separa Wilayah Negeri Pusat Daerah / Bandar Utama Pertengahan 6. Pusat Petempatan Kecil (Bandar Kecil) 7. Pusat Pertumbuhan Desa Kampung

Sumber ; Olahan dari Jabatan Perancang Bandar & Desa Sem. Malaysia (1988)

BIL

KATEGORI FUNGSI

ASAS PENENTUAN PERANAN

PERNIAGAAN DAN PERDAGANGAN

• Penyediaan Barangan Keperluan Asas • Menyediakan Peluang Pekerjaan dalam Sektor Ketiga • Mewujudkan Hubungan Aktiviti Ekonomi dengan Bandar Utama dan Petempatan lain

2

KEMUDAHAN SOSIAL

• Menyediakan kemudahan perkhidmatan asas • Menyediakan peluang pekerjaan dalam sektor ketiga • Menyebarkan maklumat • Mewujudkan hubungan perkhidmatan dengan bandar utama dan petempatan lain

3

PERKHIDMATAN PEMBANGUNAN

• Menyelaras, merancang dan meyediakan khidmat teknikal • Menggerakkan aktiviti kemasyarakatan dan interaksi sosial

4

PENGANGKUTAN

• Mewujudkan hubungan fizikal dengan bandar utama dan petempatan lain • Menyediakan kemudahan asas untuk perhubungan setempat dan luar wilayah

5

PERINDUSTRIAN

• Menyediakan peluang pekerjaan dalam sektor kedua • Memasarkan barangan keluaran industri

6

PELANCONGAN

• Menyediakan kemudahan pelancongan secara terhad • Menyediakan peluang pekerjaan dalam sektor ketiga

7

PENGUMPULAN

• Mengumpul dan memasarkan hasil-hasil pertanian dan perikanan

1

Ke Segamat

Ke Segamat

Ke Rompin PETUNJUK

Paloh

Yong Peng

Endau

Bandar Utama Chamek

Mersing Ayer Hitam

Bandar Pertengahan

Kg.Paya Sri Lalang

Kg.Gajah

Kahang

Bandar Kecil

Jemaluang

K

Ke Batu Pahat

K Sg. Sayong

K

Pusat Petumbuhan Baru KEJORA

Bandar Tenggara Tg.Sedili

Lebuhraya Utara-Selatan

Machap Renggam

Simpang Renggam

K

Jalan Persekutuan Jalan Negeri

Kota Tinggi

Jalan Kereta Api

Layang-layang

Teluk Sengat Pasir Gogok

Ke Johor Bharu

Ke Ulu Tiram

Sg. Rengit

CONTOH KAJIAN 1 : HUBUNGAN ANTARA DESA-BANDAR MELALUI PENTADBIRAN & PENYALURAN MAKLUMAT DI DAERAH PALOH JENIS FUNGSI

KG. TRADISIONAL (KG. BUKIT PALOH)

BANDAR KECIL (PALOH)

BANDAR UTAMA (BANDAR KLUANG)

JENIS HUBUNGAN

PIHAK BERKUASA TEMPATAN

Tiada

Pejabat Cawangan MDKU (Perkhidmatan Setiap Hari)

Pejabat Majlis Daerah Kluang (MDKU)

1,2,3,5,6,7

PENTADBIRAN MUKIM

Komplek Penghulu

Tiada

Pejabat Daerah

1,2,3

Sekolah Rendah

Sek. Rendah , Sek.Menengah

Pejabat Pendidikan Daerah, Sek Rendah, Sek. Menengah

1,2,3,4,6

Klinik Desa

Pusat Kesihatan (Besar)

Pejabat Kesihatan Daerah, Hospital

1,2,3,5,6

PERKHIDMATAN POS

Peti pos

Pejabat Pos (Kecil)

Pejabat Pos

1,2,3

AGENSI PERTANIAN

Pejabat Pertanian RISDA

Tiada

Semua Agensi Pertanian (Peringkat Daerah)

1,2,3,4,6

PERTUBUHAN POLITIK

Cawangan Parti Politik

Cawangan Parti Politik (Pusat Khidmat DUN)

Pejabat Parti Politik (DUN/ Parlimen)

2,7

PENDIDIKAN

KESIHATAN

Nota : 1. 2. 3. 4. 5.

Hubungan organisasi pentadbiran dan aliran tenaga kerja Aliran peruntukan kewangan kerajaan Perkhidmatan profesional dan teknikal Pendidikan dan latihan Perkhidmatan kesihatan

6. Corak penyeliaan dan pengurusan 7. Struktur Politik

Sumber ; Olahan dari Hamid Saad (2000)

CONTOH KAJIAN 2 : HEIRARKI PETEMPATAN DI WILAYAH BARAT-TIMUR JOHOR

PELAN LOKASI

Segamat

Muar Kahang Paloh

PETUNJUK Kampung Gajah

Chamek

Mersing

Pusat Wilayah Tahap II

Lam Lee Kg. Paya

Kangkar Baru

Pusat Separa Wilayah Pusat Petempatan Utama

Kluang Yong Peng

Pusat Petempatan Kecil Sri Lalang

Parit Sulong

Kampung

Parit Yaani Ayer Hitam

Sri Medan

Kota Tinggi Renggam

Semerah

Bandar Penggaram

Parit Raja

Simpang Renggam

Sri Gading Layang-Layang

Senggarang

Kulai Jaya Rengit

Selat Melaka Pontian

Johor Bahru

Felda

CONTOH KAJIAN 2 (SAMBUNGAN) : JARAK ANTARA KAWASAN DESA DENGAN KAWASAN BANDAR BERHAMPIRAN MUKIM

50.0 43.5

45.0 41.9

41.2

40.0

Peratusan Kampung ( %)

35.0 32.3

30.0 25.8

25.0 20.0 15.3

15.0

10.0 5.0 0.0 Batu Pahat

< 2 km

Kluang

2-5 km

>5 km

DAERAH BATU PAHAT Lubok Bagan Peserai Simpang Kiri Simpang Kanan Linau Tg. Sembrong Sri Gading Minyak Beku Kg. Bahru Sg. Punggur Sg. Kluang Sri Medan Chaah Baru DAERAH KLUANG Paloh Niyor Kluang Renggam Ulu Benut Machap Layang – Layang Kahang JUMLAH

JARAK KE PEKAN/ BANDAR TERDEKAT 5km JUMLAH KAMPUNG YANG TERLIBAT 1 1 7 2 1 2 3 1 1 1

2 2 4 8 6 2 2 8 2 2 3 5 8 -

2 4 1 10 2 9 1 8 2 6 4 7 1

1 2 3 3 1

3 2 2 1 -

1

30

62

70

3 1 3 3 1 1

1 PEMBANGUNAN MODAL INSAN & PENUPAYAAN MASYARAKAT

7

2 PEMBANGUNAN EKONOMI YANG BERDAYA MAJU, BERSAING DAN BERDAYA TAHAN

PENGURUSAN SUMBER ALAM SECARA MAPAN

7

6

TERAS PENGURUSAN PEMBANGUNAN SECARA BERSEPADU

5

PENINGKATAN KUALITI HIDUP DAN PENDAPATAN ISI RUMAH DI DALAM KUMPULAN 40% TERENDAH

Sumber ; Olahan Pelan Induk Pembangunan Luar Badar

PENGINTEGRASIAN PERANCANGAN FIZIKAL DENGAN PROGRAM PEMBANGUNAN LUAR BANDAR

4 PEMBANGUNAN INFRASTRUKTUR DAN KEMUDAHAN AWAM YANG MENYELURUH

3

TERAS 2 :

TERAS 3 :

TERAS 4:

10 STRATEGI

5 STRATEGI

4 STRATEGI

• Menggalakkan pengurusan dan pengendalian aktiviti ekonomi desa secara kreatif dan inovasi • Mengukuhkan rantaian antara industri desa dengan bandar • Mempelbagaikan aktiviti ekonomi dan industri berasaskan sumber • Memperluaskan pasaran dan mempelbagaikan aktiviti pasaran • Membangunkan tanah secara otimum dan bersepadu • Menggalakkan penggunaan pekeja tempatan dan teknologi jimat buruh. • Menggalakkan aktiviti pemprosesan dan nilai tambah • Menggalakkan penggunaan teknologi baru • Menambahbaik capaian kemudahn kewangan dan kreadit • Meningkatkan kemahiran pengurusan, teknikal dan operasi

• Memastikan program luar bandar mengikut sistem rancangan pemajuan yang telah disediakan • Mengkalsterkan kawasan luar bandar mengikut perancangan fizikal (Rujuk Rajah Contoh) • Menggalakkan program pembangunan luar bandar mengikut pengkhususan zon ekonomi • Membangunkan projek pembangunan di lokasi yang sesuai dan menepati keperluan kumpulan sasaran • Memulihara karekter luar bandar dari pencerobohan aktiviti pembangunan yang tidak serasi dengan persekitaran

• Menambah dan membaik pulih infrastruktur sistem pengangkutan dan kemudahan asas. • Menilai keperluan infrastruktur dan kemudahan awam sebelum sesuatu projek dilaksanakan. • Meningkatkan kerjasama antara agensi pelaksana. • Meningkatkan integriti kaedah perolehan....