Socjolingwistyka- czym jest język? PDF

Preview

Summary

Notatki z wykładu „Czym jest język?”- Socjolingwistyka...

Description

Czym jest język? – Język jako środek komunikacji, – język migowy, – język jako znak – gest, – język pisany, – języki świata. Język to sposób porozumiewania się za pomocą znaków, będących ciągami dźwięków wytworzonych przez narządy mowne człowieka (a więc znaków fonicznych) i, co istotne, znaków, które nie są (jak jęki czy okrzyki emocji) zrozumiałe same przez się: Polak bez uczenia się nie zrozumie wypowiedzi niemieckich czy angielskich. Znaki te więc oparte są na pewnej konwencji (utrwalonym społecznie sposobie ich używania) i wymagają uprzedniego nauczenia się, tzn. mają charakter w szerokim sensie umowny, konwencjonalny. (Grzegorczykowa, 2007: 13) Język można zatem zdefiniować jako: system znaków konwencjonalnych, fonicznych, służący do porozumiewania się o wszystkim (uniwersalny), charakteryzujący się tak zwaną dwuklasowością, tzn. udziałem gramatyki, umożliwiającej nieograniczone tworzenie nowych konstrukcji. (Grzegorczykowa, 2007,13)

Czym jest język naturalny? Języki naturalne: – Języki etniczne (narodowe i ojczyste – przekazywane z pokolenia na pokolenie), – języki międzyetniczne (posługują się nimi różne wspólnoty etniczne) a) języki pidżynowe (np. rosyjsko-norweski dialekt kupców i rybaków russenorsk), b) języki tajne (np. tajne języki Afganistanu).

Języki naturalne: – języki żywe (np. język Polski, język angielski, język japoński), – języki martwe (np. łacina). Niektóre języki martwe nigdy nie były znane językoznawcom – zostały przez nich zrekonstruowane w oparciu o wiedzę historyczno – porównawczą (np. język praindoeuropejski).

Języki sztuczne:

– wymyślone przez językoznawców – miały służyć komunikacji międzyludzkiej i funkcjonować jako języki pomocnicze. Najbardziej znany: esperanto (opracowany w 1887 r. przez Ludwika Zamenhofa w oparciu o systemy języków romańskich i germańskich), – nie będące przedmiotem zainteresowania językoznawców – języki formalne i języki programowania (np. C++, Ruby, Perl, Python).

Czym jest język? Niektóre języki sztuczne wymyślone zostały na potrzeby twórczości artystycznej pisarzy (filologów czy językoznawców z wykształcenia) np. języki elfów J.R.R. Tolkiena. Dwa spośród języków elfickich: quenejski i sindariński Często mówi się o języku elfickim- należy podkreślić, że są to dwie oddzielne mowy i istnieją istotne różnice pomiędzy nimi. Można mówić o językach elfickich jako o istniejącej w Śródziemiu rodzinie języków, gdyż quenya i sindariński w zamierzchłej przeszłości miały wspólnego przodka i nawet w ich późniejszych formach, które znamy choćby z „Silmarillionu” i „Władcy Pierścieni” dostrzegalne są liczne podobieństwa, np. w warstwie słownictwa. Tengwar (qya. litery, znaki) - system znaków stworzony przez J. R. R. Tolkiena na potrzeby zapisu quenya i sindariński, występujących w mitologii Śródziemia. Według Silmarillionu tengwar został opracowany przez elfów w zamierzchłych czasach, a twórcą kanonicznej wersji tengwaru jest Fëanor.

Wspólnota komunikatywna Dla socjologii języka podstawową jednostką opisu są wspólnoty komunikatywne (nazwane też społecznościami językowymi). Wspólnotę komunikatywną tworzą grupy społeczne, posługujące się niekiedy wieloma językami narodowymi, których członkowie, zdaniem Ludwika Zabrockiego (1972,20), „odczuwają potrzebę wymiany informacji i potrzebę tę realizują”. Jeśli między członkami wspólnoty komunikacja językowa dokonuje się bez większych przeszkód (także w społecznościach posługujących się wieloma językami narodowymi)- wspólnota wypracowała system repertuarów językowych.

Stanowią go uporządkowane zasoby językowych środków umożliwiających komunikację we wszystkich sytuacjach społecznych, jakie wspólnota stwarza. Ten uporządkowany zgodnie z wymogami komunikacji społecznej zasób środków językowych jest też nazywany systemem socjolingwistycznym.

Kody językowe W socjologii języka druga jednostka opisu to kody językowe. Pojęcie to zazwyczaj określa języki narodowe, inaczej zwany językami etnicznymi, macierzystymi, albo językami pierwszymi. Nosicielami języków etnicznych są rodowici członkowie społeczności (tak zwani native speakers). Tworzą oni stałe grupy wspólnot komunikatywnych....