Urzedy centralne w RP szlacheckiej PDF

Preview

Summary

Download Urzedy centralne w RP szlacheckiej PDF

Description

URZĘDY - RZECZPOSPOLITA SZLACHECKA Urzędy centralne którzy weszli do senatu:Ministrami nazwano dygnitarzy koronnych i nadwornych, * marszałek wielki (koronny) * marszałek nadworny (koronny) * kanclerz wielki (koronny) * podkanclerzy (koronny) * podskarbi wielki (koronny) → analogiczne urzędy w Wielkim Księstwie Litewskim 1) Marszałek Wielki Koronny  odczytywano artykułyod poł. XVI w. w czasie obrad sejmu marszałkowskie (przepisy karne ogłaszane przez marszałek, regulujące bezpieczeństwo w miejscu sejmowania) marszałkowskądysponował strażą 2) Marszałek nadworny koronny → zastępca w/w. 3) Kanclerz koronny i podkanclerzy koronny wewnętrznych i zagranicznychnadal szerokie kompetencje w zakresie spraw królewskiej kancelarii są zgodne z prawemod 1504 r obowiązek badania czy akty z może być duchownymod XVI w. – tylko jeden z nich podkanclerskie (metryka koronna) → analogicznie na Litwie.kancelaria prowadziła księgi kanclerskie i zagraniczna w stosunku do zachodu – kanclerz koronny, w stosunku do wschodu – kanclerz litewski.polityka przewodniczyli sądom asesorskim. 4) Podskarbi koronny i nadworny zarząd skarbem królewskim administrował wydatkami na potrzeby króla i dworuNadworny – zastępca w/w i sejmkontrolowani przez 5) Hetman Wielki Koronny (pod koniec XV w) zaciężnych z ramienia króladowódca wojsk stałych Hetman polny – zastępca zabrakło hetmanów, tymczasowy zastępcaregimentarz – gdy dożywotnio – przepisy wojskowo-sądoweartykuły hetmańskie przedstawiać do nobilitacjiw czasie wojny mógł karać śmiercią, nagradzać, Bakczyseraju, Jassach imógł utrzymywać swoich rezydentów w Stambule, Bukareszcie → wpływ na politykę zagraniczną w stosunku do Turcji, Krymu, Mołdawii, Wołoszczyzny. gdyż szlachta nie traciła urzędów po zaciągnięciu się do wojskawpływ na politykę wewnętrzną, formalnie nie wchodzili do senatu, to hetman wielki w nimchoć zasiadał, gdyż przeważnie łączył swój urząd z urzędem wojewody lub kasztelana 6) Referendarz (od XVI w.) jeden duchowny, drugi świecki

królewskichprowadzili sprawy w sądach od 1506 r. uczestniczyli w senacie z głosem doradczym Urzędy lokalne licznych urzędówaparat urzędniczy niedostatecznie rozwinięty mimo lokalnych, ze względu na opory szlachty, która nie chciała dopuścić, aby król miał własny aparat. administracji państwowej względem ludności poddańczejpanowie sprawowali funkcje organymiasta mają własne prestiżoweniższe urzędy ziemskie dla dogodzenia szlachcie → znaczenie rolę.wojewodowie, kasztelanowie i urzędnicy sądowi mają największą starostaw ciągu XVI w powolny upadek znaczenia starosty, w XVI-XVII w traktuje swój urząd jako źródło dochodów, a funkcje zlecał mianowanym urzędnikom → podstarości, burgrabia, sędzia grodzki (surogator), inni. Konstytucja z 1611 r. – ustawa o starszeństwie urzędów: senatorskieurzędy podkomorzy starosta chorąży sędzia ziemski stolnik podczaszy podsędek podstoli cześnik łowczy wojski pisarz miecznik Zakaz łączenia urzędów → nieprzestrzegany; sprzedaż urzędów i stopni oficerskich....