Wielkie odkrycia geograficzne referat PDF

Preview

Summary

Download Wielkie odkrycia geograficzne referat PDF

Description

Świat starożytny obejmował tylko przestrzenie nad morzem Śródziemnym. Ameryka i Australi nie były do końca znane. W miarę odkrywania nowych ziem i poznawania obcych krajów zminiał się pogląd co do kształtu i obszarów Ziemi. W średniowieczu. W XIV wieku nastapiło nuaka była skierowana na odkrywanie coraz to nowych obarszrów. Wielkie odkrycia geograficzne to zasłyga głównie Portugalczyków i Hiszpanów. Do żeglowania po Atlantyku skłoniła europejczyków chęć zysku. W XVI w. nie można było trafić do Indii drogą naziemną. Już w średniowieczu istniał szlak lewantylny. Z Indii sprowadzano przyprawy. Portugalczycy chcieli opłynąć Afrykę. Hiszpanie płynęli cały czas na zachód; Kolumb dopłynął do Ameryki (myślano że to Indie zach.). Hiszpania była bardzo bogata i silna politycznie. Duże ilości złota i srebra sprowadzały. Gospodarka europejska na zachodzie zaczęła rozwijać się szybko. Henryk żeglarz dowiedzieawszy się o państwie zamieszkiwanym przez murzynów postanowił zorganizowac wyprawę. I to wałaśnie on zapooczątkował erę wielkich odktryć geograficznych. Istota odkryć geograficznych nie polega tylko na tym, że dotarto do nowych kontynentów, ale je zagospodarowano Chęć odkrywania coraz to nowych lądów była spowodowana wieloma czynnikami. Ogromne znaczenie miały przyczyny ekonomiczne:  poszukiwanie surowców (złoto, srebro, przyprawy, towary luksusowe)  poszukiwanie bezpiecznej drogi do Indii  rozwój kartografii  poszukiwanie nowych rynków zbytu Odkrywcami kierowały także przyczyny społeczne ora polityczne: przyczyny społeczne  ciekawość świata  chęć zdobycia sławy i bogactwa  chęć podbicia lądów w imię szerzenia chrześcijaństwa  rozwój myśli humanistycznej  obowiązująca w Europie zasada dziedziczenia  legendy o bogactwie Lewantu przyczyny polityczne  brak pracy dla rycerstwa  niekorzystne warunki handlu z państwami Wschodu (Turcy zajęli Konstantynopol, przez który biegł główny szlak handlowy ze wschodu na zachód)  dążenie Kościoła do rozszerzenia swoich wpływów. Najwczęsniej bo już na początku V wieku poszukiwania drogi morskiej do Indii rozpoczęli żeglarze portugalscy. Jednym z nich był Bartolomeu Dias. Żeglarz i odkrywca, który w roku 1488 opłynął południowy kraniec Afryki prawdopodobnie jako pierwszy Europejczyk od starożytności. Na zlecenie króla Portugalii Jan II załoga z Diasem na czele wyruszyła w podróż wzdłóż południowo-zachodniego wybrzeża Afryki. celu zbadania ogległych zakątków czarnego lądu. Tam jednak dostali się w obszar sztormów, które zepchnęły ich na Atlantyk. Tak więc, gdy tylko burza ucichła, Dias pożeglował z powrotem na wschód.Po kilku dniach zdał sobie sprawę z tego, że musieli minąć południowy kraniec Afryki, zwrócił się więc na północ i w końcu dotarł 3 lutego 1488 roku do Mossel Bay. Przylądek Dobrej Nadziei nazwany został przez niego Przylądkiem Burz. Dias nie dotarł do Indii, na co liczył, ponieważ jego załoga odmówiła dalszego rejsu. Pomógł jednak w zaplanowaniu udanej wyprawy Vasco da Gamy w 1497 roku. Udzielił rad co do budowy statków, a nawet przebył część drogi z jego ekspedycją. W 1499 roku Dias towarzyszył Pedro Álvares Cabralowi w podróży do Brazylii.

Właśnie podczas tego rejsu Dias utonął, gdy jego okręt uległ zniszczeniu podczas burzy w pobliżu Przylądka Dobrej Nadziei. Vasco da Gama Urodził się 1469. Początkowo był oficerem i dyplomatą. W 1484 został żeglarzem. Odbył 3 wyprawy do Indii. Podczas sotatniej z nich zginął. Pierwsza wyprawa do Indii opierała się na odkryciach Diasa. W 1497 Vasco popłynął celowo przez Wyspy Kanaryjskie i Wyspy Zielonego Przylądka, aby wykorzystać sprzyjające wiatry wschodnie. Żeglował jako pierwszy z dala od wybrzeża afrykańskiego szerokim łukiem na południe. 22 XI 1497 opłynął Przylądek Dobrej Nadziei i niedługo potem wylądował na południowo-wschodnim wybrzeżu Afryki, które nazwał Natalem. Zmuszony do opuszczenia wód indyjskich ruszył 5 X 1498 w drogę powrotną i VIII 1499 był już w Portugalii. Pomimo strat w ludziach (ze 160 osób powróciło 55), zdziesiątkowanych przez szkorbut, oraz utraty jednego okrętu wyprawa przyniosła Portugalczykom wielki sukces, zarówno w dziedzinie odkryć geograficznych, jak i pod względem handlowym. Druga wyprawa do Indii odbyła się w 1502–03. Podczas trzeciej wyprawy do Indii. w 1524 da Gama został mianowany wicekrólem Indii. Był wielkim odkrywcą i zarazem pierwszym portugalskim konkwistadorem na Oceanie Indyjskim. Dążył przede wszystkim do otwarcia nowych dróg handlowych i wzmocnienia potęgi swojego kraju. Jego pierwsza wyprawa była jednym z najważniejszych wydarzeń w dziejach odkryć geograficznych i jednocześnie zapoczątkowała okres podboju i grabieży kolonialnej wybrzeży oraz wysp Oceanu Indyjskiego. Dzięki niej Ocean Indyjski okazał się połączony z innymi oceanami. Wyprawa zapoczątkowała bezpośrednią wymianę handlową Europy z Azją Południową, a w konsekwencji także z Azją Południowo-Wschodnią i Azją Wschodnią. Pozwoliła też na zbliżenie kulturowe między Zachodem a Wschodem i dzięki niej Portugalia stała się na krótko największą potęgą morską XVI w. Jednym z najlepiej zapamiętanych podróżników w historii jest Krzysztof Kolumb. Żył w latach 1451- 1506. Dokonał przełomowych odkryć geograficznych. Wierzył, że możliwe się dotarcie drogą morską z Europy do Indii, okrążając kulę ziemską. Podczas wyprawy dotarł jako pierwszy na kontynent amerykański. Nie wiadomo jednak czy był on świadomy, że odkrył nieznane dotąd dla mieszkańców starego kontynentu tereny czy też uważał, że dopłynął do Indii. Pierwszą wyprawę odbył w latach 1492–1493. Po kilkunastu dniach żeglugi Kolumb odkrył Morze Sargassowe, jedną z wysp w archipelagu Bahamów, którą zamieszkujący Indianie Arawakowie nazywali Guanahani, a Kolumb nazwał San Salvador. Dzień znalezienia tej wyspy przyjmuje się powszechnie za datę odkrycia Ameryki, 28 października odkrył Kubę, o której sądził, że jest częścią kontynentu, a 6 grudnia Haiti. 15 III 1493 wyprawa zawinęła do portu w Sewilli. Druga wyprawa 1493–1496 miała na celu nawracać tubylców na wiarę chrześcijańską. Na statki załadowano konie, osły i bydło, a także gatunki latorośli oraz nasiona rozmaitych zbóż europejskich. 3 XI 1493 odkryto Dominikę, potem kilka innych wysp Małych Antyli oraz Puerto Rico i Jamajkę. Dopłynięto też do Hispanioli. Z pozostawionych tam ludzi nikt nie przetrwał, najprawdopodobniej wszyscy zginęli w walce z krajowcami. Wyspa, która po serii krwawych zatargów z Indianami została całkowicie spacyfikowana w 9 miesięcy, stała się główną bazą wypadową Hiszpanów. Druga wyprawa zapoczątkowała hiszpańską konkwistę w Ameryce. Kolumb, zaniepokojony wieściami z Hiszpanii, której władcy złamali zawartą z nim umowę przez wydanie edyktu pozwalającego wszystkim chętnym na osiedlanie się na nowo odkrytych terenach, wrócił 1496 do Europy. Na skutek intryg utracił stopniowo część przyznanych mu przywilejów, niemniej jednak udało mu się zorganizować jeszcze 2 wyprawy za ocean, choć już nie tak duże, jak druga. Trzecia wyprawa 1498–1500

Czwarta wyprawa 1502–1504 Czwarta wyprawa składała się z 4 statków i 150 osób załogi. Zamierzeniem Kolumba było znalezienie przejścia na wody, które ostatecznie miały go doprowadzić do Indii. Przejścia tego spodziewał się na zachód od Kuby i tam właśnie się skierował. Szlachta hiszpańska, która powróciła z niczym z odkrytych przez Kolumba terenów, publicznie oskarżała admirała, uważała, że odkrył kraj oszukaństwa i nieszczęść. Na Hispanioli uknuto spisek przeciwko Kolumbowi, wtrącono go do więzienia i po dwóch miesiącach odesłano do kraju. Przybył do Kastylii 25 XI 1504, uwolniono go, obiecano przywrócenie wszystkich praw, które utracił. Obietnic nigdy nie dotrzymano. Zmarł w zapomnieniu 20 V 1506 w Valladolid. Kolejnym odkrywcą jest Magellan. Urodził się w Był organizatorem i dowódcą pierwszej wyprawy, która opłynęła Ziemię. Początkowo uczestniczył w portugalskich wyprawach do południowej Azji: 1505–07 do Indii, 1509 do Malakki (miasta na Półwyspie Malajskim). W 1511 brał udział w zdobyciu Malakki. Po nieporozumieniach z gubernatorem Indii Portugalskich A. de Albuquerquem, a potem z dworem portugalskim, przeniósł się 1517 do Hiszpanii. W październiku tego roku dotarł do Sewilli, ówczesnej stolicy Hiszpanii, naturalizował się jako Hiszpan. Przedstawił królowi Karolowi I projekt zorganizowania wyprawy dookoła Ziemi. Żeglując wzdłuż wybrzeży Ameryki Południowej 21 X 1520 odkrył na południe od Patagonii cieśninę, nazwaną początkowo Cieśniną Patagońską, a po śmierci odkrywcy — Cieśniną Magellana. Ląd na południe od cieśniny Magellan nazwał Ziemią Ognistą. Wyprawa dotarła 6 III 1521 do archipelagu Marianów w Mikronezji. Magellan nazwał je Islas de los Ladrones (Wyspy Złodziejskie — krajowcy ukradli ze statków wiele przedmiotów). Niedługo potem, 17 III 1521 osiągnął nie znany dotąd Europejczykom archipelag Filipin. Magellan poległ 26 IV 1521 na wyspie Mactan w potyczce z jej królem, interweniując w sporze między krajowcami. Opinię wielkiego odkrywcy posiada także Ameriego Vespucci. Urodził się 18 III 1454 we Florencji.Początkowo jemu, a nie Krzysztofowi Kolumbowi, przypisano zasługę odkrycia Nowego Świata, W latach 1499–1500 uczestniczył jako nawigator 4 statków w hiszpańskiej ekspedycji żeglarzy Alonso de Hojedy i Juana de Cosa do Ameryki Południowej. Dopłynęli oni do wybrzeża obecnej Gujany i zachodniego krańca obecnej Wenezueli. W drodze powrotnej dotarł do Trynidadu, popłynął na Haiti, po czym zawrócił do Kadyksu. W 1500 Vespucci przeszedł na służbę Portugalii. W latach 1501–02 prawdopodobnie poprowadził wyprawę portugalską, która wypłynęła z Lizbony 13 V, dotarła do wybrzeży Brazyli, m.in. do zatoki Rio de Janeiro i do Rio de La Plata, być może do Patagonii i Georgii Południowej. Obszary te odkrył jako pierwszy Europejczyk. Vespucci powrócił do Lizbony 22 VII 1502. Vespucci sporządził także urzędową mapę nowo odkrytych lądów i prowadzących do nich szlaków morskich, koordynowal wszystkie dane dostarczane mu przez kapitanów statków. Przygotowywał więc inne wyprawy, w których sam już nie brał udziału. Zmarł 22 II 1512 w Sewilli. Kolejną wybitną postacią w historii żeglugi jest James Cook. Urodził się w 1728. Pływał po morzach już od 14 roku życia. Kierował 3 brytyjskimi wyprawami dookoła świata. Pierwsza wyprawa w latach 1768–71 była zorganizowana w celu znalezienia na południu Oceanu Spokojnego domniemanego lądu południowego oraz umocnienia w Oceanii wpływów brytyjskich i wyprzedzenia zabiegów francuskich w celu umocnienia tych wpływów po wyprawie L.A. de Bougainville’a. Cook popłynął najpierw wokół przylądka Horn, a następnie na wyspę Tahiti, gdzie przy udziale przyrodnika J. Banksa dokonano obserwacji planety Wenus na tle tarczy słonecznej. James Cook zbadał też inne wyspy archipelagu, z których część odkrył i nadał archipelagowi nazwę na cześć Towarzystwa

Królewskiego w Londynie. Następnie opłynął Nową Zelandię, niewidzianą przez Europejczyków od czasów A. Tasmana. Wykonał mapę jej wybrzeży i odkrywszy cieśninę nazwaną później jego imieniem (Cieśnina Cooka) stwierdził, że Nowa Zelandia składa się z 2 wysp. W 1770 odkrył i zbadał nieznane dotąd wschodnie wybrzeże Australii oraz znalazł cieśninę między półwyspem Jork a Nową Gwineą, potwierdzając wcześniejsze odkrycie L.V. de Torresa i tym samym brak połączenia między kontynentem australijskim a wyspą. Druga wyprawa w latach 1772–75, jako pierwsza okrążyła Ziemię w kierunku wschodnim. Po raz pierwszy w dziejach przekroczył dwukrotnie południowe koło podbiegunowe. Ponadto zbadał Nową Zelandię oraz Tuamotu, Tonga i archipelag, któremu nadał nazwę Nowe Hebrydy (obecnie Vanuatu), odkrywając jego większe wyspy. Trzecia wyprawa, w latach 1776–80 miała na celu dalsze badania na Oceanie Spokojnym i odszukanie od tej strony Przejścia Północno–Zachodniego (droga morska z Europy do Azji na północ od Ameryki). Odkrył w 1777 Wyspę Bożego Narodzenia (obecnie Kiritimati) i 1778 archipelag Hawaje, któremu nadał nazwę Sandwich. Cook płynąc dalej, wzdłuż północno– zachodnich wybrzeży Ameryki, zbadał wyspę Vancouver i brzegi Alaski, przepłynął Cieśninę Beribga. Z Morza Beringa ponownie popłynął na Hawaje, gdzie poniósł śmierć w potyczce z krajowcami 14 II 1779. Podróże Cooka i wykonane wtedy mapy zmieniły wyobrażenia o zarysach lądów i mórz na Ziemi, ustalając m.in. zasięg Australii i Ameryki Północnej oraz lokalizację licznych wysp na Oceanie Spokojnym. Dowiodły też, że poszukiwany od starożytności legendarny ląd południowy nie istnieje. Utorowały drogę do rozpoczęcia właściwych badań antarktycznych. Wielkie znaczenie miało ponadto wykazanie, że Australia nadaje się do kolonizacji. James Cook poprawił też wydatnie warunki ówczesnych podróży morskich, wprowadzając do marynarskiej diety warzywa (zwłaszcza kiszoną kapustę) i owoce, w celu opanowania plagi szkorbutu.

https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Kolumb-Krzysztof;3924060.html http://www.zdobywcy.com.pl/krzysztof-kolumb.php...