WYKŁAD 3- Idealizm filozoficzny Platona i Augustyna Aureliusza PDF

Preview

Summary

WYKŁAD 3- Idealizm filozoficzny Platona i Augustyna Aureliusza, dr pta...

Description

Metody, sposoby i style uprawiania filozofii

Formy idealizmu: * Idealizm •

Idealizm światopoglądowy

•

* Idealizm naukowy

•

* Idealizm świecki

•

* Idealizm religijny

•

* Idealizm filozoficzny (Tales, Anaksymander ,Pitagoras, Sokrates, Platon , Chrześcijanie)

•

* ontologiczny

•

* epistemologiczny

•

* aksjologiczny

•

* Idealizm etyczny (Pitagoras, Sokrates, Platon , religie np. Chrześcijanie)

* Idealizm osobowościowy •

* Idealizmy:

•

* Idealizm społeczny

•

*Idealizm ekonomiczny/gospodarczy

•

* Idealizm kulturowy

•

* Idealizm polityczny

•

* Idealizm w kwestii wojny i pokoju - pacyfizm

Pressokratycy i sokratcy, Platon •

Anaksymander z Miletu ok. 610-546 p.n.e.)

•

*świat: ”Mechanizm tworzenia świata polegał zaś według niego na wyłanianiu się z apeironu przeciwieństw, takich jak ciepło i zimno, suchość i wilgotność. Wszelkie narodziny oznaczają rozdzielanie się przeciwieństw, zaś każda śmierć to ponowne łączenie się ich w bezkształtnym bezkresie”.

•

* powstanie np. świata; ” wiąże pojęcie rozdzielenia z winą (karą za grzechy- przypis P.S), której w ten sposób dopuszcza się materia, i wprowadza konieczność odpokutowania za nią przez ponowne połączenie się w bezkres. W ten sposób także i nasz świat dosięgnie kiedyś ręka sprawiedliwości i zniknie on w ten sam sposób, w jaki się pojawi”.

•

* sugerował, że powierzchnia Ziemi jest zakrzywiona, oraz że może ona „pływać” w przestrzeni. Według jego teorii Ziemia jest powierzchnią walca zakrzywioną w kierunku północno-południowym.

Anaksymenes z Miletu (gr. ur. ok. 585 p.n.e., zm. ok. 525 p.n.e.) – filozof przyrody, *zasada ‘powietrze’ (ἀρχή,- aperion- arché) jest nieograniczona pod względem jakościowym i ilościowym *powietrze „Podobnie jak dusza (...), która jest powietrzem, trzyma nas w skupieniu, tak i cały świat również otacza tchnienie i powietrze”. * ziemia; „ miała postać płaskiego dysku otoczonego kryształową kopułą, w której tkwiły gwiazdy stałe. Kopuła ta była krańcem świata jako takiego’..”

Parmanides (ok. 540- 470p.n.e.); Tylko „byt” jest natomiast „nie- bytu” nie ma. Protagoras z Abdery (ok. 480- 440p.n.e.); Człowiek miarą wszechrzeczy istniejących, że są, nieistniejących, że nie są- antropocentryzm. *”O bogach” : O bogach nie mogę wiedzieć ani czy istnieją, ani czy nie istnieją, ani też jaka jest ich istota i jak się pojawiają. Wiele bowiem rzeczy stoi na przeszkodzie, aby można było coś o tym wiedzieć; niemożliwość odpowiedniego doświadczenia zmysłowego i krótkość życia człowieka. [angostycyzm] Demotryt (ok. 460- 350p.n,.e.) –materialista ‘mecznistyczny’

Idealizm przed platoński: *Pitagoras (ok. 572-497p.n.e.);

- fil.- zofia: miłujący -mądrość/ poszukiwanie mądrości - fil. Przyrody, Świat miał postać kuli zawierającej pięć elementów: ogień, wodę, ziemię, powietrze oraz eter. - liczba, zasadą tworzywa świata - świat bytów skończonych (podobniek jak sumy/wyniki działań) i nie skończonych (jw.) -poglądy religijne dusza + ciało = człowiek - dusza = dobrego rozumu, ciało - złych żądzy - W pierwsi; nieśmiertelność dusz, wędrówka dusz (forma reinkarnacji), dlatego , wegetarianizm -

"Opowiadano również, że odezwał się kiedyś do rzeki Kaukasos przeprawiając się przez nią wraz z wieloma przyjaciółmi; a rzeka głosem jasnym i dźwięcznym przemówiła doń: »Bądź pozdrowiony, Pitagorasie«, co wszyscy słyszeli"[

Sokrates (469- 399p.n.e.) ; filozofia = etyka *etyka - gr. ethos - obyczaj - cnota (gr. arete) = dobro bezwzględne i najwyższym -

Intelektualizm etyczny – „wystarczy wiedzieć, co to jest dobro,

aby dobrze postępować”, -

błędy/ zło - jest wynikiem nieświadomości tego, co dobre.

-

Gnoseologia: stosunek do własnej wiedzy i przekonań: „Wiem, że nic nie wiem”

-

droga do prawdy dialektyką,

- metoda elenktyczna – od logiczności do absurdu - metoda maieutyczna („położnicza”)

Platon (ok.437- 347p.n.e.) - ontologia – idealizm obiektywny - dualizm; idee i materia - prawdziwy byt = idee - Świat – wg teoria emanacji - Materia to mętnym odbiciem - świat idei; „namacalny”, np. bryły platońskie: Wielościan foremny – wielościan spełniający następujące trzy warunki:

1.ściany są przystającymi wielokątami foremnymi, 2.w każdym wierzchołku zbiega się jednakowa liczba ścian, 3.jest bryłą wypukłą - idee – hierarchia, idea dobra - budowa świata – boski Demiurg, Dobro

PLATON - Demiurg, budowniczy świata materialnego - wzorując/wg na ideach, ale budował z materii -, co daje podobieństwo odbicie jest nie doskonałe - byty materiał mają desygnaty - idea-pojęcie - św. idei i św. materi są odrębne - św. materii - bezrozumny, ale celowy - idea „preegzystencji”, dusza wieczna - jedynie dusza ludzka przenika materialne ciało - dusz to, co stałe i niezmienne, - ciało zmienne i śmiertelne - ciało więzieniem duszy, fil. ucieczką od ciała

PLATON, Człowieka na wzór - ‘uniwersalnej’ triady -

Dusza posiada 3 części: rozum, popędliwość, najniżej pożądliwość.

-

Temu przpisani sa ludzie;

Rozum – mędrcy/filozofia , popędliwość – np. żołnierze, ludzie młodzi, pożądliwość wieśniacy, rzemieslnicy - gnoseologia –m dialektyczna - dusze w wędrówce do ciała zapomniały -„wiem, że nic nie wiem” - gr. anamneza = przypominanie - przypominanie idei poprzez studiowanie samego siebie - poznanie- a’priori,, - stopnie poznania: od mniemania do idei Dobra,

- EROS tęsknota za i motor do

Epikur z Samos (ok. 341- 270p.n.e.); filozofia życia - fil. ma dwa zadania, - teoretyczne wyjaśnienie św przyrody i czł - danie czł opartej na tym koncepcji (kanonu) życia - światem przyrody rządzi jedyne prawo – p. atomów - w kosmosie istnieje nieskończona ilość światów - bogowie istnieją między tymi światami - postacią podobni do ludzi, zbudowani są ze szczególnie delikatnych atomów - są częścią i świata i podlegają prawu kosmosu - nie mogą ingerować w świat i życie czł – kieruje atom - ciało i dusza czł to jedynie zbiory atomów - życie ma charakter doczesny a dusza-układ atomów - po śmierci atomy rozpraszają się po śmierci - znika z nimi możność doznawania czegokolwiek

-, „gdy więc nachodzi śmierć, nas już nas nie ma, gdy zaś żyjemy, wtedy jeszcze nie ma śmierci.” - etyka epikurejska - celem czł jest zdobycie pełnego, niezmąconego i radosnego spokoju, opartego na - poznaniu natury i zgodne z nią życie - „tylko to, bowiem jest dobre i tylko to uszczęśliwia człowieka, co jest zgodne z naturą” - cnotą jest praktyczna umiejętność trwałej przyjemności - zasada unikania przykrości - rachunek przyjemności; a)* przyjemność bierna - radość samego życia- najcenniejsza * Przyjemność b.- współodczuwanie radości życia z innymi, podziwianie natury.. * p czynne; a) duchowe; czytanie oglądanie, dyskusja, niosą pewne ryzyko, b)fizyczne; jedzenie, seks ,które obarczone są większym ryzykiem - radości przeszkadzają lęki; strach przed śmiercią, lęk przed gniewem bogów, lęk przed cierpieniem, obawa niemożliwości osiągnięcia szczęścia. - fil. jest lekarstwem na lęki

•

Augustyn Aureliusz/ św. Augustyn (13.11.354 - 430)

•

filozofia

•

- fil. ma służyć wierze

•

- fil. platońska najbardziej zbliża się do Pisma świętego

•

- prawdziwa wiedza = religii chrześc.

•

świat

•

- powstał z nicości

•

- nie przez emanację a wolne działanie Absolutu

•

- B w materię wszczepił idee, te zaś jako zarodki – początkiem świata ożywionego i nieożywionego

Człowiek a idea •

człowiek, Bóg ,etyka

•

- czł = samoistne ciało i dusza

•

- dusza dwie części; niższą (p. świetlisty) i wyższą (DUCHA)

•

- dusza to samo życie i nieśmiertelność

•

- czł jako odbicie, obraz Boga

•

- w rozumie czł są treści rozumu bożego

•

-, dlatego; prawda jest w nas (rozumie)

•

-, ‘jeśli wątpię to jestem”

•

- w rozumie czł są prawdy i zasady: logiczne, matematyczne, przyrodnicze i etyczne – ponadczasowe- źródłem jest r. boży

•

- Bóg przez Logos przemawia do inteligencji czł

Człowiek jego moralność – Bóg •

- Bóg bezpo. lub pośrednio przekazuje „prawdy naturalne ? i nadprzyrodzone”

•

- zło fizyczne jest uwarunkowane materią

•

- zło moralne pochodzi ze sprzeciwu woli B

•

- WOLNOŚĆ = to człowiek, ma do wyboru:

•

1.wolność wyboru (dobra/zła moralnego)

•

2.wolnośći moral pochodzącą z łaski B

•

- Dobro: 1.uszczęśliwiające (pełne, nieskończone.., boskie), 2 użyteczne (jako środek do d. uszczęśliw.)

•

- cel ostatecznym czł: Ogląd i miłość dobra uszczęśliwiającego

•

- do celu wiodą cnoty; mądrości, męstwa, wstrzemięźliwości i sprawiedliwości

Idealistyczne koncepcje bezpieczeństwa – Hezjod PROF. J. ŚWINIARSKI

•

Themis była matka sześciu córek, 3 Hor i 3 Mojr:

•

Zeus pojął za żonę prześwietną Themis, co rodzi mu Hory

•

Eunomiję i Dike oraz kwitnącą Ejrene

•

Co się troszczą o sprawy ludzi podległych śmierci;

•

Oraz Mojry – tym czci najwięcej przyznał Dzeus roztropny:

•

Klotho, Lechesis, Antropos – to one dają śmiertelnym

•

Ludziom zarówno dobra, jak też i zła dostąpić (901-908).

•

Warunkiem koniecznym prawdziwego pokoju jest sprawiedliwość jako konsekwencja „praworządności” i „działania zgodnego z prawem”(2)

•

Pokój jest tworzony przez działania zgodne z prawem, sprawiedliwe i słuszne (moralne)....